Έχοντας ως επίκεντρο την μαύρη κορινθιακή σταφίδα και την ενίσχυση των παραγωγών, η εκδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο των τριμερών πολιτισμικών εκδηλώσεων στο Βάραγκα παρουσίασε ιδιαίτερο ενδιαφέρον.
Οι σταφιδοπαραγωγοί έχουν φτάσει σε οριακό επίπεδο με το πρόβλημα να εστιάζεται στην τιμή του προϊόντος τους, καθώς ύστερα από τις δυσθεώρητες αυξήσεις στα έξοδα παραγωγής, αδυνατούν να συνεχίσουν την καλλιέργεια του προϊόντος που κάποτε αποτελούσε τον μαύρο χρυσό της Ηλείας.
Βασικοί προσκεκλημένοι-ομιλητές της βραδιάς ήταν ο Άγγελος Τσιγκρής βουλευτής Αχαΐας ΝΔ, η Θεοδώρα Τζάκρη βουλευτής Πέλλας ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ.- πρώην υφυπουργός, ο Κώστας Σκανδαλίδη, βουλευτής Α’ Αθηνών ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ –πρώην υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης, ο Γραμματέας της Τ.Ε. Ηλείας του ΚΚΕ, Δημοτικός Σύμβουλος Πύργου Χρήστος Γιάνναρος και ο πρόεδρος της ΟΑΣΗ Θανάσης Βομπίρης.
Αρχικά ο ιστορικός-οικονομολόγος Διονύσης Τραμπαδώρος προχώρησε σε μια ιστορική αναδρομή σχετικά με την καλλιέργεια της σταφίδας στην Ηλεία, ενώ ακολούθησε η εισήγηση του δημάρχου Πύργου Τάκη Αντωνακόπουλου, ο οποίος σημείωσε μεταξύ άλλων ότι: «Ένας είναι ο στόχος απόψε. Πως άμεσα σε συνεργασία εδώ με τροπολογία, με παρέμβαση, να εξαντληθεί η δυνατότητα άμεσης οικονομικής ενίσχυσης και αντιρροπιστική απόδοσης του απολεσθέντος εισοδήματος από αυτό που γίνεται στην αγορά. Υπάρχει επιτροπή ανταγωνισμού.
Ακούστηκε και ισχύει, εναρμονισμένες κινήσεις στην αγορά των εξαγωγέων. Δεν υπάρχει κάποια αρχή αυτά να τα βλέπει; Όταν κάποιοι κλέβουν κάποιους; Δεν υπάρχει κράτος εκεί; Δεν υπάρχουν αρχές που επιβλέπουν τον ανταγωνισμό;
Πως δίνει η ένωση 1,25 και κανένας από τους άλλους δεν δέχεται αυτήν την τιμή και περιμένει την εξάντληση του αγρότη και να πάρει τζάμπα την σταφίδα; Γιατί αυτό γίνεται! Η αγορά δεν είναι ελεύθερη. Όλη οι παραγωγοί είναι εγκλωβισμένοι στους εμπόρους για πολλούς λόγους, που τους ξέρετε, της ανέχειας. Δεν είναι ελεύθεροι να διαπραγματευτούν εύκολα. Ποια είναι η ελευθερία του παραγωγού; Με την θηλιά στο λαιμό πηγαίνει».
Επιπλέον ο κ. Αντωνακόπουλος, έθιξε το θέμα της ευρύτερης περιοχής που ανήκει στο μοναστήρι, τονίζοντας ότι το πρόβλημα αυτό είναι μόνο πολιτικό και δεν αφορά δικηγόρους και δικαστές. Σημειώνοντας ότι λύνεται μόνο με νομοθετική ρύθμιση.
Ακολούθως ο Άγγελος Τσιγκρής, ανέφερε πως: «Ο μέγιστος διατροφικός αντιοξειδωτικός για τον οργανισμό θησαυρός παράγεται στην περιοχή μας, εδώ στην Ηλεία, στην Αχαΐα, στην Ζάκυνθο, στην Κεφαλλονιά, στο νομό Μεσσηνίας. Πρέπει να ανοίξουμε νέες αγορές και μία μεγάλη αγορά είναι η ελληνική. Υπάρχει αγορά στην Ελλάδα για την μαύρη Κορινθιακή σταφίδα; Πρέπει να δημιουργηθεί. Υπάρχουν αγορές στο εξωτερικό;
Πρέπει να φτιάξουμε και να ανοίξουμε. Δεύτερον, οι εργάτες γης. Δεν υπάρχουν σήμερα εργάτες γης. Πρέπει να το δούμε αυτό άμεσα με κίνητρα και με μέτρα. Η τιμή της σταφίδα σήμερα τουλάχιστον έτσι όπως την δίνει η Παναιγιάλειος Ένωση Συνεταιρισμών είναι 1,18 €.
Συμφωνούμε ότι αυτή η τιμή είναι μικρή. Για τον απλό λόγο ότι παρά το γεγονός ότι είναι μεγαλύτερη από την περσινή είναι μία τιμή με την οποία ο παραγωγός δεν μπορεί να ανταπεξέλθει στο κόστος παραγωγής.
Τα αμπέλια, είναι παλιά. Είναι σχεδόν δεκαετιών τώρα και έχουν λίγο χρόνο ζωής. Για να μπορέσει το προϊόν να επιβιώσει στο μέλλον χρειάζεται αναδιάρθρωση των καλλιεργειών. Η ένταξη που έγινε τώρα στο εθνικό στρατηγικό σχέδιο ανάκαμψης πρέπει να γίνει το συντομότερο δυνατό και να προχωρήσει γιατί αυτό δεν θα γίνει ταυτόχρονα και στους πέντε νομούς που βγάζουν μαύρη Κορινθιακή σταφίδα. Πρέπει να γίνει σε ένα μάκρος χρόνου. Άρα, θα πρέπει να παράγουν οι τέσσερις και να αναδιαρθρώνεται ο ένας νομός και αυτό να γίνει σε βάθος πενταετίας. Άρα πρέπει να ξεκινήσουμε άμεσα».
Από την πλευρά της η Θεοδώρα Τζάκρη, άσκησε την δριμεία κριτική στην κυβέρνηση επισημαίνοντας ότι: « Τα μέτρα τα οποία έχει ανακοινώσει και εφαρμόσει εδώ και ένα χρόνο η κυβέρνηση μόνο επικοινωνιακού χαρακτήρα μπορώ να τα χαρακτηρίσω και σε κάθε περίπτωση αναποτελεσματικά για να στηρίξουν τον αγρότη σε αυτή την δύσκολη συγκυρία. Και θα αναφερθώ στο τελευταίο, την επιστροφή του ειδικού φόρου κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης για τους αγρότες για την κρίση του 2022. Πρόσφατα μπήκε στους λογαριασμούς σας, αντίστοιχη μόλις σε κάλυψη του 5% της συνολικής δαπάνης για τα καύσιμα για μία μεσαία αγροτική καλλιέργεια.
Και το συνολικό κόστος που είναι κάτι λιγότερο από 70 εκατομμύρια αλλά αν θέλετε και ο τρόπος με τον οποίο αποφάσισε να το κατανείμει η κυβέρνηση νομίζω ότι καθιστούν το μετρό αποτυχημένο. Περίπου 6 € το στρέμμα για την ντομάτα και 2,95 για την σταφίδα το στρέμμα. Αυτή ήταν η επιστροφή που πήρατε στον φόρο κατανάλωσης. Βεβαίως ούτε και η μόνιμη μείωση στο Φ.Π.Α. από το 13% στο 6% για τα λιπάσματα που εφαρμόζει η κυβέρνηση από πέρυσι και από το 13 στο 6% για τις ζωοτροφές μπόρεσαν να μειώσουν τις τιμές των ζωοτροφών και να ελαφρύνουν το κόστος παραγωγής για τους αγρότες, γιατί καλύτερα από μένα γνωρίζετε ότι ο Φ.Π.Α. επιστρέφεται στους αγρότες δια του συμψηφισμού. 30 εκατομμύρια ήταν μόνο η παρέμβαση για τις ζωοτροφές αντιστοιχεί μόλις στο 0,3% των αυξήσεων γιατί ο ετήσιος τζίρος των ζωοτροφών είναι 2 δισεκατομμύρια τον χρόνο και οι αυξήσεις ξεπέρασαν πέρυσι το 50%.
Ο τρόπος μάλιστα με τον οποίο τις έδωσε η κυβέρνηση όχι ανάλογα με τα τιμολόγια αγοράς ζωοτροφών, ανάλογα με τον τζίρο της κτηνοτροφικής επιχείρησης, κατέστησαν και αυτό το μέτρο αναποτελεσματικό. Επίσης η υπόσχεση για κάλυψη του 80% της ρήτρας αναπροσαρμογής στα τιμολόγια του ρεύματος για αγροτική χρήση, δεν τηρήθηκε στην πράξη. Μόλις το 40% καλύφθηκε σε έναν ορίζοντα από πέρυσι τον Σεπτέμβρη και μέχρι το Δεκέμβρη, το μέτρο αυτό βεβαίως εφαρμόστηκε για τους πρώτους μεν μήνες του 2022 με ένα συνολικό κόστος 50 εκατομμυρίων. Αυτά τα μέτρα δείχνουν ότι ο αγρότης παλεύει μόνος του και δεν έχει στηριχτεί αποτελεσματικά και δεν έχει βοηθηθεί έτσι ώστε να πάει ένα βήμα παρακάτω. Να αναφερθώ και στο τελευταίο πακέτο μέτρων που εξήγγειλε ο πρωθυπουργός προχθές από το βήμα της ΔΕΘ.
Είπε ότι θα δώσει ως επιδότηση στους αγρότες 60 εκατομμύρια για να αντιμετωπίσουν τις υψηλές τιμές στα λιπάσματα για την επόμενη χρονιά και γύρω στα 89 εκατομμύρια σε 50.000 κτηνοτρόφους για να αντιμετωπίσουν τις ψηλές τιμές στην ζωοτροφές. Αυτά τα μέτρα και τίποτε άλλο. Όπως αντιλαμβάνεστε αν θέλουμε να στηρίξουμε αποτελεσματικά τον αγρότη, χρειάζονται οριζόντια μέτρα διαρθρωτικής χρήσης. Την προηγούμενη Κυριακή ο πρόεδρός μας Αλέξης Τσίπρας από το βήμα της ΔΕΘ επειδή δίνουμε μεγάλη σημασία στην παραγωγική ανασυγκρότηση και στην στήριξη του πρωτογενούς τομέα, εξήγγειλε μέτρα που άπτονται των τεσσάρων από τις έξι εθνικές προτεραιότητες.
Ξεκίνησε πρώτα με τα μέτρα της αντιμετώπισης της ενεργειακής κρίσης. Εκεί λοιπόν εμείς καταργούμε τον ειδικό φόρο κατανάλωσης στο πετρέλαιο κίνησης για τους αγρότες και μειώνουμε τον συντελεστή ΦΠΑ στην χαμηλότερη κλίμακα στο έξι% για τα τρόφιμα. Στην δεύτερη εθνική προτεραιότητα που επιγράφεται ενίσχυση του εισοδήματος των αγροτών, εδώ δεν μπορώ να μην αναφέρω την επαναφορά της 13η σύνταξης του 2019 εξολοκλήρου για τις συντάξεις μέχρι 500 € και ποσοστιαία κλιμακωτά για τις υπόλοιπες συντάξεις και να θυμίσω κάτι που παραδέχτηκε ο ίδιος ο πρωθυπουργός σε ερώτηση δημοσιογράφου ότι οι αυξήσεις στις συντάξεις από 1 Ιανουαρίου 2023 γίνονται βάση παλαιότερου νόμου του ΣΥΡΙΖΑ.
Αναφέρομαι και στην αύξηση του αφορολόγητου ορίου στο 10.000 € για τους κατ’ επάγγελμα αγρότες και στην θέσπιση αφορολόγητου ορίου 10.000 € για τους μη κατ’ επάγγελμα αγρότες καθώς επίσης και τους ελεύθερους επαγγελματίες. Την μείωση του τέλους επιτηδεύματος και βεβαίως εδώ την κατάργηση του πτωχευτικού νόμου που ισχύει σήμερα και οδηγεί στον πλειστηριασμό πρώτης κατοικίας. Μην ακούτε μόνο για βίλες και επαύλεις, πρώτες κατοικίες εκπλειστηριάζονται με στόχο μέχρι το τέλος Σεπτεμβρίου να έχουν εκπλειστηριαστεί 60.000 πρώτες κατοικίες.
Παρά το γεγονός ότι η Κορινθιακή σταφίδα έχει χαρακτήρα αποκλειστικά εξαγωγικό, βλέπουμε τον μαρασμό της. Από τις 140.000 στρέμματα που καλλιεργούνταν πριν από λίγα χρόνια μετά βίας φτάνουμε τα 100.000 στρέμματα και πρόκειται για μία καλλιέργεια που βρίσκεται σε φάση εγκατάλειψης. Ένα προϊόν που στο μεγαλύτερο μέρος του καλλιεργείται με βιολογικό τρόπο, γιατί μέσα από αυτή την καλλιέργεια αξιοποιούνται περιοχές λιγότερο πεδινές και περισσότερο ορεινές.
Και τι βλέπουμε; Να μην μπορεί να βρει τον βηματισμό του στην διεθνή αγορά, να μην μπορεί να κερδίσει την εμπιστοσύνη των καταναλωτών και να χάνονται συμβόλαια, να χάνονται αγορές, να εκτοπίζεται η Κορινθιακή σταφίδα στην διεθνή αγορά από την τουρκική σουλτανίνα και να μειώνεται η παραγωγή από τους 70.000 τόνους, που ήταν μέχρι πριν 35 χρόνια στους μόλις 20.000 τόνους σε μία συγκυρία όπου οι εισαγωγές έχουν συνεχή αυξητικό ρυθμό και σήμερα φτάνουν στο 41% του Α.Ε.Π.».
Ο Κώστας Σκανδαλίδης με τη σειρά του, τόνισε ότι: «Η σταφίδα αν εξαιρέσεις τις βιολογικές καλλιέργειες δεν έχει περιληφθεί στις ενισχύσεις για τις ζημιές από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Το πρόβλημα κυρίως προέρχεται από το υψηλό κόστος παραγωγής. Εμείς έχουμε προτείνει κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου σε πάρα πολλές παρεμβάσεις μας πολύ συγκεκριμένα μέτρα για την μείωση του κόστους παραγωγής.
Προτείναμε την γενναία μείωση του ειδικού φόρου κατανάλωσης πετρελαίου, την κατάργηση της ρήτρας αναπροσαρμογής στο ηλεκτρικό ρεύμα, κάλυψη του επιπλέον κόστους των αγροεφοδίων που οφείλεται στην ενέργεια, τα λιπάσματα, υποστήριξη των αγροτών και των συνεταιρισμών στην εγκατάσταση ΑΠΕ για πραγματική μείωση του κόστους και εναλλακτικό εισόδημα.
Την κατάργηση του ΦΠΑ σε αγροεφόδια και βασικά είδη πρώτης ανάγκης για τις οικογένειες. Προτείναμε αλλαγή κανονισμού του ΕΛΓΑ ώστε να εξασφαλίζει και να αποζημιώνει στο 100 % την παραγωγή και το κεφάλαιο από όλους τους φυσικούς κινδύνους και νόσους με άμεση καταβολή των αποζημιώσεων. Προτείναμε πολλά μέτρα ελέγχου της αγοράς. Οι παραγωγοί σταφίδας να ενισχυθούν όλοι για τα προβλήματα διάθεσης εξαιτίας του πολέμου.
Πρέπει να υπάρξει μεγάλη ανακατανομή των πόρων, υπέρ της παραγωγικής ανασυγκρότησης της χώρας και αυτό απαιτεί προτεραιότητα στον πρωτογενή τομέα και στην μεταποίηση των αγροτικών προϊόντων με βάση το αγροδιατροφικό πρότυπο που πρέπει να έχει η χώρα και να το προβάλει στην αυριανή Ελλάδα και στην αυριανή Ευρώπη…».
Στη συνέχεια ο Χρήστος Γιάνναρος ανέφερε: «Οι τιμές που ξεκίνησαν να παίρνουν την νέα σοδειά οι έμποροι και οι βιομήχανοι απέχουν πολύ από τις ανάγκες των αγροτών. Τιμές που δεν καλύπτουν καν το κόστος παραγωγής και φυσικά αποδεικνύονται λόγια του αέρα η κάλυψη της περσινής ζημιάς που έταζε η κυβέρνηση. Και όλα αυτά τη στιγμή που με τις πολιτικές όλων των κυβερνήσεων η δραματική μείωση της παραγωγής της Κορινθιακή σταφίδα συνεχίζεται με αποτέλεσμα η παραγωγή που έχει απομείνει να είναι ελάχιστη σε σχέση με το παρελθόν.
Η δύσκολη και σχετική κατάσταση που βιώνουν οι αγρότες είναι αποτέλεσμα της γενικότερης καταστροφικής πολιτικής που ακολούθησαν και ακολουθούν όλες οι κυβερνήσεις στο πλαίσιο της στήριξης και υλοποίησης της κοινής αγροτικής πολιτικής της Ε.Ε. και κάτω από τις προσταγές των αγορών».
Έκκληση σε όλους τους παραγωγούς να ξεσηκωθούν και να λάβουν μέρος στις κινητοποιήσεις που πρόκειται να ανακοινωθούν το προσεχές διάστημα, απηύθυνε από την πλευρά του ο πρόεδρος της ΟΑΣΗ Θανάσης Βομπίρης.
«Σήμερα όσοι έχουμε απομείνει παράγουμε ένα προϊόν άριστο, μεγάλης διατροφικής αξίας το οποίο δεν καλύπτει καν τις ανάγκες της χώρας γιατί η παραγωγή έχει μειωθεί και ένα προϊόν το οποίο έχει έντονη εξαγωγική δυνατότητα είναι υπό διωγμό.
Αν και είμαστε η μοναδική χώρα στην Ευρωπαϊκή Ένωση που παράγουμε σταφίδα παρόλα αυτά η τιμή της δεν καλύπτει πολλές χρονιές ούτε τα έξοδα που κάνουμε για να την καλλιεργήσουμε αφού η μεγάλη αγορά που θα τρώγαμε με χρυσά κουτάλια αποδείχτηκε ότι είναι για τους λίγους. Αυτούς που ζουν από τον ιδρώτα των αγροτών. Σε αυτό έχουν παίξει ρόλο διαχρονικά οι πολιτικές των κυβερνήσεων τα προηγούμενα χρόνια. Έχουν για ευαγγέλιο την κοινή αγροτική πολιτική της Ε.Ε. η οποία μας έχει μέχρι σήμερα ξεκληρίσει.
Αυτές τις μέρες μαζεύουμε την σταφίδα από τα αλώνια αλλά υπάρχει αβεβαιότητα στην τιμή. Πέρυσι την πουλήσαμε 40 τοις 100 πιο κάτω σε σχέση με πρόπερσι. Που σημαίνει ότι δεν βγάλαμε ούτε το κόστος. Φέτος τα πράγματα πάνε στην ίδια κατεύθυνση. Το εισόδημά μας συρρικνώνεται κι άλλο, διότι το κόστος καλλιεργείας έχει αυξηθεί σχεδόν στο διπλάσιο. Αυτό συμβαίνει διότι την τιμή την καθορίζουν οι έμποροι οι οποίοι πρώτα απ’ όλα βάζουν το κέρδος τους. Επιπλέον το κόστος διαβίωσης έχει πάει στα ύψη. Ο χειμώνας θα είναι πολύ δύσκολος…
Η ομοσπονδία το προηγούμενο διάστημα έκανε κινητοποιήσεις για να προστατέψει τον ιδρώτα των αγροτών. Αυτό θα κάνουμε το επόμενο διάστημα και καλούμε απόψε από εδώ τους αγρότες των περιοχών, να στηρίξουν αυτές τις κινητοποιήσεις τις οποίες θα εξαγγείλουμε και την επόμενη εβδομάδα, να είναι μαζικές και να μπορέσουμε να κερδίσουμε έτσι ώστε να μείνουμε στο χωράφι μας» τόνισε ο κ. Βομπίρης.
Ο βουλευτής Ηλείας ΣΥΡΙΖΑ-ΠΣ Διονύσης Καλαματιανός αναφερόμενος κι αυτός στα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι σταφιδοπαραγωγοί υπογράμμισε ότι: «Τα τελευταία δύο χρόνια δυστυχώς βλέπουμε ότι η τιμή που λαμβάνουν για το προϊόν τους είναι πολύ κάτω από το κόστος. Το ρεύμα, τα καύσιμα, τα αγροεφόδια, τα λιπάσματα και τα φυτοφάρμακα έχουν αυξηθεί πάρα πολύ, και οι παραγωγοί μας δεν αντέχουν να καλύψουν για δεύτερη φορά αυτό το μεγάλο κόστος.
Ολόκληρες οικογένειες αντιμετωπίζουν τον κίνδυνο να σταματήσουν την καλλιέργεια αυτού του προϊόντος. Είναι δεδομένς ότι χρειάζονται βοήθεια από την οργανωμένη πολιτεία, χρειάζεται επιτέλους να υλοποιηθεί η υπόσχεση για να έχουν οι παραγωγοί μας βοήθεια 1,40 € που υποσχέθηκε πρόσφατα το υπουργείο Γεωργίας και δεν το είδαν ποτέ. Δυστυχώς δεν έχει γίνει και πιστεύουμε κάποια στιγμή να υλοποιηθεί αυτή η υπόσχεση και να συνεχίσουν να καλλιεργούν τα χωράφια τους. Χρειάζονται επίσης συνεργατικά σχήματα, ομάδες παραγωγών, συνεταιρισμοί, που θα λειτουργήσουν επαγγελματικά και θα προωθήσουν και θα προβάλουν αυτό το τεράστιας αξίας προϊόν».
Ο βουλευτής Ηλείας ΠΑΣΟΚ-ΚΙΝΑΛ και επικεφαλής της Κοινοβουλευτικής Ομάδας του κόμματος Μιχάλης Κατρίνης, μίλησε για την δικαιολογημένη αίσθηση εγκατάληψης που βιώνουν οι παραγωγοί, σημειώνοντας πως: «Οι παραγωγοί έχουν ακούσει πολλά λόγια για στήριξη του προϊόντος, για αγορά από το κράτος, για ενίσχυση μέσα στην πανδημία, αισθάνονται δικαιολογημένα ότι έχουν εγκαταλειφθεί και βεβαίως τώρα είναι η ώρα και των πράξεων αλλά και της ένωσης δυνάμεων και θεωρώ ότι είναι πολύ σημαντικό που βλέπουμε εκπροσώπους από όλα τα κόμματα και ενώνουν αγωνίες και πιστεύω ότι θα ενώσουν και δυνάμεις, πάνω σε έναν κοινό στόχο.
Δηλαδή να μείνουν οι παραγωγοί στα χωράφια, να στηριχθεί ο πρωτογενής τομέας γιατί δεν μπορεί να μείνει όρθιος μόνο από επικοινωνιακές υποσχέσεις και εξαγγελίες αλλά με συνεχείς δράσεις, που λένε ότι σε αυτή την συγκυρία όπου η διατροφική αυτάρκεια της χώρας είναι πάρα πολύ σημαντική, όπου πρέπει να συνεχίσουμε να παράγουμε και πρέπει ο πρωτογενής τομέας να μείνει ζωντανός και να είναι βιώσιμος, τώρα ήρθε η ώρα των αποφάσεων και των επιλογών.
Σε αυτή την κατεύθυνση εμείς πιέζουμε και θα πιέζουμε προς την λογική να στηριχθούν οι αγρότες μας, να συνεχίσουν να καλλιεργούν αυτό το υψηλής διατροφικής αξίας προϊόν και βεβαίως να σταματήσουμε τις υποσχέσεις και τα λόγια και να πάμε σε έργα, που θα δώσουν ανάσες και ανακούφιση τώρα αλλά και προοπτική στους νέους ανθρώπους που συνεχίζουν τις καλλιέργειες».
Τέλος ο πρώην υφυπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης Γιάννης Κουτσούκος τόνισε ότι: «Χρειάζεται μία νέα ποιοτική προσέγγιση και ένα καινούργιο συλλογικό αφήγημα για να μπορέσουμε να κρατήσουμε το προϊόν ζωντανό, να δώσει μεροκάματα στην περιοχή και προστιθέμενη αξία, διότι ότι προϊόν και να παράγουμε της μεγαλύτερης διατροφικής αξίας, ανταγωνιστικό όλων των άλλων, εάν δεν αφήνει προστιθέμενη αξία στην περιοχή δεν κάνουμε τίποτα.
Εγώ για να δώσω έναν συμβολισμό του τι θα μπορούσαμε να κάνουμε για να ενισχύσουμε το προϊόν να θυμηθώ, ότι η πρωτοβουλία για να μπει η σταφίδα ως προϊόν διατροφής στα σχολεία έγινε για πρώτη φορά από εμάς χαιρετίστηκε εκείνη την περίοδο αλλά έμεινε γράμμα κενό στην πορεία, με αποτέλεσμα σήμερα τα παιδιά να διαπαιδαγωγούνται σε άλλα διατροφικά πρότυπα και όχι στην σταφίδα που συνδέουν την τοπική παραγωγή με την υγιεινή διατροφή και την προστιθέμενη αξία».
