Επιτήδειοι εκμεταλλεύονται τις αυξήσεις στο ελαιόλαδο και βαπτίζουν «έξτρα παρθένο» αμφιβόλου ποιότητας λάδι – Πώς λειτουργεί το κύκλωμα
Θα μπορούσε να πει κανείς ότι ο λογαριασμός του σούπερ μάρκετ είναι μια συνάρτηση πολλών παραγόντων, με τις καιρικές συνθήκες να αναδεικνύονται σε μία σημαντική μεταβλητή: από τις αυξήσεις στις τιμές καθώς η συγκομιδή της πατάτας υπέφερε στην Ευρώπη έως τις ντομάτες στη Μέση Ανατολή που ακριβαίνουν εξαιτίας του καύσωνα. Σε μια χώρα όπως η Ελλάδα, ένα από τα πιο χαρακτηριστικά παραδείγματα, και ιδιαιτέρως «επίπονο» και τις τσέπες και τις διατροφικές μας συνήθειες, είναι το ελαιόλαδο, οι τιμές του οποίου έχουν εκτιναχθεί στα ύψη.
Το θέμα αναδεικνύει το Bloomberg σε άρθρο γνώμης, τονίζοντας ότι η απότομη αύξηση στις τιμές μπορεί να αποδοθεί σε συνθήκες έντονης ξηρασίας και καύσωνα στη Μεσόγειο, που πιθανότατα επιδεινώθηκαν από την κλιματική κρίση.
Αλλά δεν είναι ο μόνος τρόπος με τον οποίο η κλιματική κρίση μπορεί να μεταβάλλει το καλάθι του νοικοκυριού.
Επιτήδειοι εκμεταλλεύονται το σοκ τιμής στις τιμές του «υγρού χρυσού», πράγμα που σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότερες πιθανότητες ένα μπουκάλι έξτρα παρθένο να είναι στην πραγματικότητα λαμπάντε, μια κατηγορία που θεωρείται ακατάλληλη για ανθρώπινη κατανάλωση.
Το μειονεκτικό (ή λαμπάντε ή βιομηχανικό) ελαιόλαδο είναι παρθένο ελαιόλαδο κατώτερης ποιότητας με οξύτητα πάνω από 2 %, χωρίς φρουτώδη χαρακτηριστικά και με ουσιώδη οργανοληπτικά ελαττώματα. Το μειονεκτικό ελαιόλαδο δεν προορίζεται να διατεθεί στην αγορά σε επίπεδο λιανικής πώλησης. Υποβάλλεται σε εξευγενισμό ή χρησιμοποιείται για βιομηχανικούς σκοπούς.
Σύμφωνα με στοιχεία που παραθέτει ο Guardian, αναφορικά με τους νόμους περί Ελευθερίας της Πληροφορίας, ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση διαπίστωσε έναν αριθμό ρεκόρ πιθανών υποθέσεων απάτης με το ελαιόλαδο στην αρχή του έτους καθώς οι τιμές κορυφώθηκαν.
Μεγάλη κλίμακα νοθείας
Η πραγματική κλίμακα του εγκλήματος που σχετίζεται με το ελαιόλαδο είναι επίσης πιθανό να είναι πολύ υψηλότερη, καθώς τα δεδομένα καταγράφουν μόνο περιπτώσεις που αναφέρονται στη Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων της ΕΕ και παραλείπουν εγχώριες περιπτώσεις.
Η απάτη με το ελαιόλαδο παίρνει μερικές διαφορετικές μορφές. Εξαιρετικά παρθένο υψηλής ποιότητας μπορεί να αναμειχθεί με κατώτερης ποιότητας για να
προχωρήσει περισσότερο στην αγορά, ή οι εγκληματίες μπορεί να επινοήσουν ένα μείγμα για να μετατρέψουν το χαμηλής ποιότητας ή φθηνό λάδι σε κάτι που
μπορεί να γίνει καλό.
Η νοθεία και οι απάτες στο ελαιόλαδο είναι μια ιστορία τόσο παλιά όσο ο χρόνος
Το Bloomberg θυμίζει ότι τον Ιούλιο, η ιταλική αστυνομία κατέσχεσε 42 μετρικούς τόνους ψεύτικο έξτρα παρθένο ελαιόλαδο αξίας σχεδόν 1 εκατομμυρίου δολαρίων, μαζί με 623 λίτρα χλωροφύλλης, η οποία προστέθηκε σε λάδι χαμηλότερης ποιότητας και 71 τόνους από ένα συστατικό που αναφέρεται ως «ελαιώδης ουσία».
Τον Ιανουάριο, το σπορέλαιο αναμεμειγμένο με βήτα-καροτίνη και χλωροφύλλη διατέθηκε ως εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο σε 50 εστιατόρια της Ρώμης.
Υπήρξαν ακόμη και παραδείγματα των λεγόμενων ληστών των ελιών που έκλεψαν ελιές ή ακόμα και έκοψαν δέντρα για να αποσπάσουν τον πολύτιμο καρπό, με την ισπανική αστυνομία να αποτρέπει την κλοπή 465 κιλών ελιάς μόλις αυτόν τον μήνα. Οι αστυνομικοί βρήκαν επίσης πλαστά έγγραφα φορτίου που θα επέτρεπαν την πώληση των κλεμμένων προϊόντων χρησιμοποιώντας ψευδείς ισχυρισμούς σχετικά με την προέλευση και την ιχνηλασιμότητα.
Νοθεία, παλιά όσο και ο χρόνος
Σύμφωνα με το Bloomberg, η νοθεία και οι απάτες στο ελαιόλαδο είναι μια ιστορία τόσο παλιά όσο ο χρόνος.
Πήλινες πινακίδες από την Έμπλα, ένα αρχαίο βασίλειο στη Συρία, που χρονολογείται από το 2.400 π.Χ. περιγράφουν ομάδες επιθεωρητών που διορίζονται από τους βασιλείες ώστε να ελέγχουν για απάτη με το ελαιόλαδο. Είναι πιθανό να υπάρχει πάντα κάποιο επίπεδο νοθείας ελαιολάδου.
Η απειλή ωστόσο δεν περιορίζεται στο ελαιόλαδο. Ο χυμός πορτοκαλιού είναι ήδη ένα από τα πιο στοχευμένα προϊόντα για νόθευση και οι τιμές βρίσκονται επί του παρόντος σε υψηλά επίπεδα ρεκόρ.
Όσο πιο επεξεργασμένο είναι ένα τρόφιμο, τόσο πιο εύκολο είναι να προστεθούν νοθεύματα ή σκόπιμα λάθος ετικέτα. Καθώς τα ακραία καιρικά φαινόμενα εγκυμονούν κινδύνους για την καλλιέργεια του καφέ, της σοκολάτας και του τσαγιού, δεν είναι δύσκολο να φανταστούμε επιτήδειους να εκμεταλλεύονται όλο και περισσότερο τον πληθωρισμό και τους κλονισμούς της προσφοράς που σχετίζονται με το κλίμα.
Ένα τέτοιο έγκλημα δεν είναι απλώς θέμα κακογουστιάς και σπατάλης, μπορεί να αποτελέσει απειλή για τη δημόσια υγεία. Καθώς οι τιμές του ελαιολάδου άρχισαν να ανεβαίνουν αυτή τη φορά, στους Ισπανούς μιας ορισμένης ηλικίας υπενθύμισαν αναμφίβολα το ξέσπασμα του συνδρόμου τοξικού λαδιού το 1981, το οποίο προκλήθηκε από την κατανάλωση μετουσιωμένου κραμβέλαιου για βιομηχανική χρήση που είχε πωληθεί παράνομα ως ελαιόλαδο. Τότε περίπου 300 άνθρωποι πέθαναν και πολλοί άλλοι έμειναν με χρόνια νόσο.
Μια οργάνωση επιζώντων, η Seguimos Viviendo, ισχυρίζεται ότι περισσότεροι από 5.000 άνθρωποι έχουν πεθάνει εξαιτίας της απάτης όλα αυτά τα χρόνια.
Όταν αναλογιζόμαστε τις επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής, συχνά μας ελκύει να σκεφτόμαστε τις άμεσες επιπτώσεις. Ωστόσο, οι κυβερνήσεις και οι επιχειρήσεις πρέπει επίσης να είναι προετοιμασμένες για αρνητικές συνέπειες. Αυτό περιλαμβάνει την παρακολούθηση του εγκλήματος.
