Αέριο μεθάνιο διαρρέει έως σήμερα σε μεγάλες ποσότητες από εκατοντάδες κρατήρες που βρίσκονται στο βυθό της θάλασσας της Αρκτικής και οι οποίοι δημιουργήθηκαν πριν από περίπου 12.000 χρόνια, όπως ανακοίνωσαν νορβηγοί επιστήμονες.
Το μεθάνιο αποτελεί «αέριο του θερμοκηπίου» πιο ισχυρό και από το διοξείδιο του άνθρακα, γεγονός που το καθιστά μεγάλη πηγή ανησυχίας για την κλιματική αλλαγή στο μέλλον.
Οι πρώτοι τέτοιοι κρατήρες είχαν παρατηρηθεί στη δεκαετία του 1990. Τώρα όμως, χάρη στις νέες τεχνολογίες, έγινε αντιληπτό ότι αυτοί οι κρατήρες καλύπτουν μια πολύ μεγαλύτερη έκταση του βυθού από ό,τι είχε αρχικά εκτιμηθεί.
Οι ερευνητές, με επικεφαλής την καθηγήτρια θαλάσσιας γεωλογίας Κάριν Αντρέασεν του Αρκτικού Πανεπιστημίου της Νορβηγίας και του Κέντρου GAGE (Center for Arctic Gas Hydrate, Climate & Environment), που έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο περιοδικό «Science», σύμφωνα με το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων, χαρτογράφησαν στη βόρεια Θάλασσα Μπάρεντς πάνω από μεγάλους 100 κρατήρες διαμέτρου 300 μέτρων έως ενός χιλιομέτρου ο καθένας, ενώ ανέφεραν ότι υπάρχουν εκατοντάδες ακόμη μικρότεροι, που είναι κάτω των 300 μέτρων.
Συγκριτικά, οι παρεμφερείς επίγειοι κρατήρες που έχουν βρεθεί στις σιβηρικές χερσονήσους Γιαμάλ και Γκιντάν, κυμαίνονται μεταξύ μόνο 50 και 90 μέτρων, έχοντας δημιουργηθεί από ανάλογες γεωλογικές διαδικασίες.
Όπως είπε η Αντρέασεν, «η περιοχή των κρατήρων ήταν καλυμμένη από ένα παχύ στρώμα πάγου στη διάρκεια της τελευταίας εποχής των πάγων, όπως είναι σήμερα ακόμη η Δυτική Ανταρκτική. Καθώς όμως το κλίμα ζεστάθηκε και οι πάγοι κατέρρευσαν, πελώριες ποσότητες μεθανίου απελευθερώθηκαν ξαφνικά. Αυτό δημιούργησε τεράστιους κρατήρες από όπου συνεχίζει να διαρρέει το μεθάνιο».
Σήμερα, σύμφωνα με τους επιστήμονες, έχουν εντοπισθεί συνολικά πάνω από 600 υποθαλάσσια σημεία διαρροής μεθανίου μέσα και γύρω από αυτούς τους αρκτικούς κρατήρες, απελευθερώνοντας συνεχώς το ισχυρό «αέριο του θερμοκηπίου» μέσα στο παγωμένο νερό.
O βυθός του Αρκτικού ωκεανού φιλοξενεί τεράστιες ποσότητες μεθανίου παγιδευμένου σε υδρίτες, οι οποίοι μοιάζουν με πάγο και αποτελούνται από ένα στερεό μίγμα μεθανίου και νερού. Αυτοί οι υποθαλάσσιοι υδρίτες είναι σταθεροί σε συνθήκες υψηλών πιέσεων και χαμηλών θερμοκρασιών, όμως ο μεγάλος κίνδυνος είναι κάποια στιγμή να λιώσουν και να απελευθερώσουν μαζικά το μεθάνιό τους.
Το αέριο μεθάνιο προέρχεται από βαθιά αποθέματα υδρογονανθράκων και προσπαθεί να κινηθεί ανοδικά, αλλά εμποδίζεται από το βαρύ στρώμα πάγου που έχει καθίσει στο βυθό του Αρκτικού ωκεανού. Όμως συνεχώς νέα αέρια συσσωρεύονται κάτω από τους πάγους, αυξάνοντας τις ανοδικές πιέσεις που ασκούν. Όταν πριν από 11.000 έως 12.000 χρόνια, έλιωσε ένα τμήμα των πάγων, ένα μέρος από αυτό το μεθάνιο βρήκε τρόπο να διαφύγει με εκρηκτικό τρόπο, μέσα από κρατήρες που δημιούργησε στο βυθό.
Όχι μόνο οι διαδικασίες αυτές συνεχίζονται και σήμερα στην Αρκτική, αλλά μεγάλα «ρεζερβουάρ» υγρογονανθράκων (και μεθανίου) υπάρχουν επίσης κάτω από τους πάγους της Δυτικής Ανταρκτικής και της Γροιλανδίας, αποτελώντας ένα πρόσθετο «πονοκέφαλο» για το μέλλον.
