Οι ισορροπίες των χωρών που θα λάβουν μέρος μεταξύ του στρατάρχη Χαφτάρ και του πρωθυπουργού αλ Σάρατζ - Αφορμή για αντιπαράθεση της κυβέρνησης με την αξιωματική αντιπολίτευση η μη πρόσκληση της Ελλάδας από την γερμανική καγκελαρία - Η στάση του Βερολίνου έναντι της Αθήνας
«Ποτέ μην χτυπάς μια πόρτα κλειστή», ορίζει μια από τις βασικές αρχές της διπλωματίας η οποία επιβεβαιώθηκε την Τρίτη όταν η γερμανική καγκελαρία ανακοίνωσε τις χώρες και τους οργανισμούς που θα λάβουν μέρος στη Διάσκεψη για τη Λιβύη που θα γίνει στο Βερολίνο την Κυριακή 19 Ιανουαρίου. Η Ελλάδα δεν έλαβε πρόσκληση για τη μίνι σύνοδο κορυφής με σκοπό την εξεύρεση πολιτικής λύσης στην κρίση της Λιβύης παρά το γεγονός ότι ο πρωθυπουργός είχε προαναγγείλει ότι θα ζητήσει επιτακτικά από την Άνγκελα Μέρκελ να συμμετάσχει και η Ελλάδα στη διαδικασία του Βερολίνου.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν θα είναι παρούσα στη συνάντηση του Βερολίνου για τη Λιβύη έδωσε νέα αφορμή για αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Η ανακοίνωση από τη Γερμανική Καγκελαρία των χωρών που συμμετέχουν στη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, που δεν περιλαμβάνει την Ελλάδα στη διαδικασία, αλλά περιλαμβάνει δυο νέους συμμετέχοντες- την Αλγερία και το Κονγκό - αποτελεί ένα ακόμη πισωγύρισμα για την εξωτερική πολιτική της χώρας μας» έσπευσε να κατηγορήσει την κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Στην ανακοίνωση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης προστίθεται: «Συνεπώς, μάλλον δεν είναι η Τουρκία απομονωμένη από τη διεθνή κοινότητα, αλλά η Ελλάδα απούσα από μια κρίσιμη διαδικασία που πλέον αφορά τα ίδια τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Και αυτό αποτελεί βαριά ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη».
«Το να επιχαίρει ο ΣΥΡΙΖΑ επειδή η Ελλάδα δεν προσεκλήθη σε μια διάσκεψη οι ρίζες της οποίας χρονολογούνται από εποχής του, μας ξεπερνά» απάντησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας και πρόσθεσε αναφερόμενος στον ΣΥΡΙΖΑ: «Ας αναλογιστεί τις ευθύνες του, καθώς τον Ιούνιο του 2015, οπότε η Γερμανία διοργάνωσε την πρώτη συνάντηση υψηλών αξιωματούχων του σχήματος P5+5, που μετεξελίχθηκε στη Διαδικασία του Βερολίνου, αμέλησε έστω να θέσει το ενδεχόμενο συμμετοχής της Ελλάδας. Απούσα λοιπόν τότε η χώρα μας με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και στις διασκέψεις του Αμπου Νταμπι (2017) και των Παρισίων (2018). Ο ΣΥΡΙΖΑ όφειλε, επίσης, να γνωρίζει ότι η διάσκεψη στο Παλέρμο αποτέλεσε μια ιταλική πρωτοβουλία, τελείως ξεχωριστή διαδικασία από αυτή του Βερολίνου. Τελικά, το μόνο πισωγύρισμα είναι η αλόγιστη απόπειρα κομματικής εκμετάλλευσης της εξωτερικής πολιτικής. Και σε αυτό, πάλι απομονωμένος βρίσκεται».
Η προσπάθεια να ξαναγίνει η Ελλάδα μέρος της λύσης του προβλήματος της Λιβύης θέλει χρόνο, συνεχείς διπλωματικές πρωτοβουλίες και συμμαχίες με ισχυρές χώρες που θα υιοθετήσουν το αίτημα της Ελλάδας να ακυρωθούν οι συμφωνίες Αγκυρας-Τρίπολης για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και στρατιωτική συνεργασία. Τουλάχιστον δύο από ττις χώρες που θα λάβουν μέρος στη Διάσκεψη του Βερολίνου, η Γαλλία και η Αίγυπτος, ενστερνίζονται την άποψη της Ελλάδας για τα μνημόνια που υπέγραψαν ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Φαγιέζ αλ Σάρατζ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του εκπροσώπου της Άνγκελα Μέρκελ, στην μίνι σύνοδο για τη Λιβύη έχουν προσκληθεί οι δύο αντιμαχόμενοι, δηλαδή ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, επικεφαλής του Εθνικού Λιβυκού Στρατού και ο πρωθυπουργός της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας Φαγιέζ αλ Σάρατζ και οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών. Η γερμανική καγκελαρία απέστειλε επίσης πρόσκληση στην Αφρικανική Ένωση, τον Αραβικό Σύνδεσμο, την Αίγυπτο, την Αλγερία, τη Δημοκρατία του Κονγκό, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Τουρκία.
Οι ισορροπίες των συμμετεχουσών χωρών μεταξύ Χαφτάρ και αλ Σάρατζ
Αίγυπτος, Γαλλία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ρωσία κλίνουν υπέρ του στρατάρχη Χαφτάρ. Ειδικά το Παρίσι και το Κάιρο μόλις πρόσφατα υιοθέτησαν την ελληνική επιχειρηματολογία υπέρ της ανάγκης ακύρωσης των συμφωνίων που υπέγραψε ο Ταγίπ Ερντογάν με την κυβέρνηση της Τρίπολης στα τέλη Νοεμβρίου του 2019.
Από την άλλη πλευρά, υπέρ του πρωθυπουργού αλ Σάρατζ είναι ανοιχτά η Τουρκία και σε μικρότερο βαθμό η Βρετανία και η Αλγερία. Πώς θα διαμορφωθούν οι συσχετισμοί μεταξύ των ισχυρών 5 χωρών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ; Ποιες χώρες θα μετακινηθούν από την αυστηρή ουδετερότητα σε γραμμή ουδετεροφιλίας υπέρ του Χαφτάρ ή του αλ Σάρατζ είναι κάτι που αναμένεται να διαπιστωθεί την Κυριακή.
Προτού ξεκινήσει η Διάσκεψη του Βερολίνου ο στρατάρχης Χαφτάρ αναμένεται να έχει δώσει την απάντησή του για το ρωσοτουρκικό σχέδιο ειρήνευσης με το οποίο απέφυγε να συμφωνήσει, αντιθέτως από τον ελεγχόμενο από την Τουρκία Φαγιέζ αλ Σάρατζ ο οποίος το υπέγραψε και αμέσως μετέβη στην Άγκυρα για συνομιλίες. Η αποτυχία να επιτευχθεί συμφωνία για εκεχειρία στη Λιβύη κατά τη διάρκεια της συνάντησης που έγινε στη Μόσχα μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας Ρωσίας και Τουρκίας και των Χαλίφα Χαφτάρ και Φαγιέζ αλ Σάρατζ φαίνεται ότι ενόχλησε πολύ την Άγκυρα που προειδοποίησε ότι ο «πραξικοπηματίας» στρατάρχης θα λάβει «το μάθημα που του αξίζει» αν συνεχίσει τις επιθέσεις εναντίον της νόμιμης κυβέρνησης της Τρίπολης.
Η συνάντηση της Μόσχας αποκάλυψε και τις διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας στην κρίση της Λιβύης που παρ' ότι μοιάζουν σαν να ταυτίζονται στην προσπάθεια ειρήνευσης, ωστόσο δεν έχουν τις ίδιες επιδιώξεις με την πλευρά Ερντογάν να έχει ταυτιστεί με τον αλ Σάρατζ ενώ η κυβέρνηση Πούτιν τείνει προς τον στρατάρχη Χαφτάρ.
Θα καταφέρει η Διάσκεψη του Βερολίνου να αποτελέσει την αρχή του τέλους για τον εμφύλιο της Λιβύης; Θα θέσει η πλευρά της ΕΕ το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης να ακυρωθούν οι δύο συμφωνίες της Τουρκίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης;
Απάντηση στα ερωτήματα αυτά δεν αναμένεται να δοθεί πριν την διεθνή συνάντηση για τη Λιβύη που θα γίνει την Κυριακή στην γερμανική πρωτεύουσα. Στη συνάντηση του Βερολίνου η Ελλάδα δεν θα συμμετάσχει διότι είναι προφανές ότι η τουρκική κυβέρνηση έβαλε βέτο στην εμπλοκή της Ελλάδας και η γερμανική καγκελαρία συναίνεσε με την απαίτηση της Άγκυρας αποδεχόμενη ότι η σύνοδος δεν έχει νόημα χωρίς την Άγκυρα. Το επόμενο διάστημα η Αθήνα έχει μπροστά της ένα τιτάνιο έργο να ενισχύσει το ειδικό βάρος της Ελλάδας έπειτα από χρόνια απουσίας λόγω ατυχών χειρισμών αλλά και της οικονομικής κρίσης, ενώ ειδικά στο σκέλος που αφορά τις ελληνογερμανικές σχέσεις πρέπει να πείσει το Βερολίνο για το βάρος που δημιουργεί το ανεξέλεγκτο μεταναστευτικό πρόβλημα και τον κίνδυνο δευτερογενών ροών προς τις άλλες χώρες της ΕΕ.
Το γεγονός ότι η Ελλάδα δεν θα είναι παρούσα στη συνάντηση του Βερολίνου για τη Λιβύη έδωσε νέα αφορμή για αντιπαράθεση μεταξύ της κυβέρνησης και της αξιωματικής αντιπολίτευσης. «Η ανακοίνωση από τη Γερμανική Καγκελαρία των χωρών που συμμετέχουν στη διάσκεψη του Βερολίνου για τη Λιβύη, που δεν περιλαμβάνει την Ελλάδα στη διαδικασία, αλλά περιλαμβάνει δυο νέους συμμετέχοντες- την Αλγερία και το Κονγκό - αποτελεί ένα ακόμη πισωγύρισμα για την εξωτερική πολιτική της χώρας μας» έσπευσε να κατηγορήσει την κυβέρνηση ο ΣΥΡΙΖΑ. Στην ανακοίνωση του κόμματος της αξιωματικής αντιπολίτευσης προστίθεται: «Συνεπώς, μάλλον δεν είναι η Τουρκία απομονωμένη από τη διεθνή κοινότητα, αλλά η Ελλάδα απούσα από μια κρίσιμη διαδικασία που πλέον αφορά τα ίδια τα κυριαρχικά της δικαιώματα. Και αυτό αποτελεί βαριά ευθύνη της κυβέρνησης Μητσοτάκη».
«Το να επιχαίρει ο ΣΥΡΙΖΑ επειδή η Ελλάδα δεν προσεκλήθη σε μια διάσκεψη οι ρίζες της οποίας χρονολογούνται από εποχής του, μας ξεπερνά» απάντησε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος Στέλιος Πέτσας και πρόσθεσε αναφερόμενος στον ΣΥΡΙΖΑ: «Ας αναλογιστεί τις ευθύνες του, καθώς τον Ιούνιο του 2015, οπότε η Γερμανία διοργάνωσε την πρώτη συνάντηση υψηλών αξιωματούχων του σχήματος P5+5, που μετεξελίχθηκε στη Διαδικασία του Βερολίνου, αμέλησε έστω να θέσει το ενδεχόμενο συμμετοχής της Ελλάδας. Απούσα λοιπόν τότε η χώρα μας με ευθύνη του ΣΥΡΙΖΑ, όπως και στις διασκέψεις του Αμπου Νταμπι (2017) και των Παρισίων (2018). Ο ΣΥΡΙΖΑ όφειλε, επίσης, να γνωρίζει ότι η διάσκεψη στο Παλέρμο αποτέλεσε μια ιταλική πρωτοβουλία, τελείως ξεχωριστή διαδικασία από αυτή του Βερολίνου. Τελικά, το μόνο πισωγύρισμα είναι η αλόγιστη απόπειρα κομματικής εκμετάλλευσης της εξωτερικής πολιτικής. Και σε αυτό, πάλι απομονωμένος βρίσκεται».
Η προσπάθεια να ξαναγίνει η Ελλάδα μέρος της λύσης του προβλήματος της Λιβύης θέλει χρόνο, συνεχείς διπλωματικές πρωτοβουλίες και συμμαχίες με ισχυρές χώρες που θα υιοθετήσουν το αίτημα της Ελλάδας να ακυρωθούν οι συμφωνίες Αγκυρας-Τρίπολης για οριοθέτηση θαλασσίων ζωνών και στρατιωτική συνεργασία. Τουλάχιστον δύο από ττις χώρες που θα λάβουν μέρος στη Διάσκεψη του Βερολίνου, η Γαλλία και η Αίγυπτος, ενστερνίζονται την άποψη της Ελλάδας για τα μνημόνια που υπέγραψαν ο Ταγίπ Ερντογάν με τον Φαγιέζ αλ Σάρατζ. Σύμφωνα με την ανακοίνωση του εκπροσώπου της Άνγκελα Μέρκελ, στην μίνι σύνοδο για τη Λιβύη έχουν προσκληθεί οι δύο αντιμαχόμενοι, δηλαδή ο στρατάρχης Χαλίφα Χαφτάρ, επικεφαλής του Εθνικού Λιβυκού Στρατού και ο πρωθυπουργός της Κυβέρνησης Εθνικής Συμφωνίας Φαγιέζ αλ Σάρατζ και οι ΗΠΑ, η Ρωσία, η Κίνα, το Ηνωμένο Βασίλειο, η Γαλλία, η Ιταλία, η Ευρωπαϊκή Ένωση και ο Οργανισμός Ηνωμένων Εθνών. Η γερμανική καγκελαρία απέστειλε επίσης πρόσκληση στην Αφρικανική Ένωση, τον Αραβικό Σύνδεσμο, την Αίγυπτο, την Αλγερία, τη Δημοκρατία του Κονγκό, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Τουρκία.
Οι ισορροπίες των συμμετεχουσών χωρών μεταξύ Χαφτάρ και αλ Σάρατζ
Αίγυπτος, Γαλλία, Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και Ρωσία κλίνουν υπέρ του στρατάρχη Χαφτάρ. Ειδικά το Παρίσι και το Κάιρο μόλις πρόσφατα υιοθέτησαν την ελληνική επιχειρηματολογία υπέρ της ανάγκης ακύρωσης των συμφωνίων που υπέγραψε ο Ταγίπ Ερντογάν με την κυβέρνηση της Τρίπολης στα τέλη Νοεμβρίου του 2019.
Από την άλλη πλευρά, υπέρ του πρωθυπουργού αλ Σάρατζ είναι ανοιχτά η Τουρκία και σε μικρότερο βαθμό η Βρετανία και η Αλγερία. Πώς θα διαμορφωθούν οι συσχετισμοί μεταξύ των ισχυρών 5 χωρών του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ; Ποιες χώρες θα μετακινηθούν από την αυστηρή ουδετερότητα σε γραμμή ουδετεροφιλίας υπέρ του Χαφτάρ ή του αλ Σάρατζ είναι κάτι που αναμένεται να διαπιστωθεί την Κυριακή.
Προτού ξεκινήσει η Διάσκεψη του Βερολίνου ο στρατάρχης Χαφτάρ αναμένεται να έχει δώσει την απάντησή του για το ρωσοτουρκικό σχέδιο ειρήνευσης με το οποίο απέφυγε να συμφωνήσει, αντιθέτως από τον ελεγχόμενο από την Τουρκία Φαγιέζ αλ Σάρατζ ο οποίος το υπέγραψε και αμέσως μετέβη στην Άγκυρα για συνομιλίες. Η αποτυχία να επιτευχθεί συμφωνία για εκεχειρία στη Λιβύη κατά τη διάρκεια της συνάντησης που έγινε στη Μόσχα μεταξύ των υπουργών Εξωτερικών και Άμυνας Ρωσίας και Τουρκίας και των Χαλίφα Χαφτάρ και Φαγιέζ αλ Σάρατζ φαίνεται ότι ενόχλησε πολύ την Άγκυρα που προειδοποίησε ότι ο «πραξικοπηματίας» στρατάρχης θα λάβει «το μάθημα που του αξίζει» αν συνεχίσει τις επιθέσεις εναντίον της νόμιμης κυβέρνησης της Τρίπολης.
Η συνάντηση της Μόσχας αποκάλυψε και τις διαφορετικές προσεγγίσεις μεταξύ Ρωσίας και Τουρκίας στην κρίση της Λιβύης που παρ' ότι μοιάζουν σαν να ταυτίζονται στην προσπάθεια ειρήνευσης, ωστόσο δεν έχουν τις ίδιες επιδιώξεις με την πλευρά Ερντογάν να έχει ταυτιστεί με τον αλ Σάρατζ ενώ η κυβέρνηση Πούτιν τείνει προς τον στρατάρχη Χαφτάρ.
Θα καταφέρει η Διάσκεψη του Βερολίνου να αποτελέσει την αρχή του τέλους για τον εμφύλιο της Λιβύης; Θα θέσει η πλευρά της ΕΕ το αίτημα της ελληνικής κυβέρνησης να ακυρωθούν οι δύο συμφωνίες της Τουρκίας με την κυβέρνηση της Τρίπολης;
Απάντηση στα ερωτήματα αυτά δεν αναμένεται να δοθεί πριν την διεθνή συνάντηση για τη Λιβύη που θα γίνει την Κυριακή στην γερμανική πρωτεύουσα. Στη συνάντηση του Βερολίνου η Ελλάδα δεν θα συμμετάσχει διότι είναι προφανές ότι η τουρκική κυβέρνηση έβαλε βέτο στην εμπλοκή της Ελλάδας και η γερμανική καγκελαρία συναίνεσε με την απαίτηση της Άγκυρας αποδεχόμενη ότι η σύνοδος δεν έχει νόημα χωρίς την Άγκυρα. Το επόμενο διάστημα η Αθήνα έχει μπροστά της ένα τιτάνιο έργο να ενισχύσει το ειδικό βάρος της Ελλάδας έπειτα από χρόνια απουσίας λόγω ατυχών χειρισμών αλλά και της οικονομικής κρίσης, ενώ ειδικά στο σκέλος που αφορά τις ελληνογερμανικές σχέσεις πρέπει να πείσει το Βερολίνο για το βάρος που δημιουργεί το ανεξέλεγκτο μεταναστευτικό πρόβλημα και τον κίνδυνο δευτερογενών ροών προς τις άλλες χώρες της ΕΕ.
Πηγή: Protothema.gr
