Σε ένα περιβάλλον πανδημίας, βαθιάς ύφεσης, κλιμάκωσης των σινοαμερικανικών εντάσεων και αύξησης του προστατευτισμού, ο Παγκόσμιος Οργανισμός Εμπορίου πρέπει να βρει νέο επικεφαλής. Αίτηση θα πρέπει να υποβάλουν μόνο όσοι πιστεύουν ότι έχουν την απαιτούμενη αντοχή.
Ο Βραζιλιάνος γενικός διευθυντής Ρομπέρτο Αζεβέντο αιφνιδίασε την περασμένη εβδομάδα τα 164 μέλη του Οργανισμού ανακοινώνοντας ότι θα αποχωρήσει από τα καθήκοντά του στα τέλη Αυγούστου, ένα χρόνο νωρίτερα από το προγραμματισμένο, εντείνοντας τον αναβρασμό που επικρατεί στους διεθνείς οργανισμούς εν μέσω αντιδράσεων κατά της παγκοσμιοποίησης.
Ο οργανισμός, που εδρεύει στη Γενεύη, χρειάζεται να βρει διάδοχο έως την ώρα που θα αποχωρήσει ο Αζεβέντο, ή τουλάχιστον έως τα τέλη του έτους, όταν θα αρχίσει να ασχολείται πιο εντατικά με μια σειρά από ζητήματα ενόψει της συνόδου του το 2021.
Αυτό θέτει ψηλά τον πήχυ των προσδοκιών για έναν οργανισμό που δεν έχει προσφέρει καμία σημαντική διεθνή συμφωνία εδώ και χρόνια και αποφασίζει για τον επικεφαλής του βάσει συναίνεσης.
Παρόλο που η πολιτική του ΠΟΕ καθορίζεται από τα μέλη του, ένα ισχυρός, χαρισματικός ηγέτης θεωρείται κρίσιμης σημασίας, ιδιαίτερα καθώς η πληγείσα από τον κορονοϊό οικονομία είναι αντιμέτωπη με τη χειρότερη ύφεση του τελευταίου σχεδόν αιώνα και κλιμακώνεται εκ νέου η ένταση στις σχέσεις ΗΠΑ-Κίνας.
«Πρόκειται για πρωτοφανείς καιρούς και ο ΠΟΕ θα χρειαστεί μια νέα στρατηγική εάν θέλει να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στην ανοικοδόμηση της παγκόσμιας οικονομίας», δήλωσε η Κέλι Αν Σο, εταίρος στην Hogan Lovells και πρώην υψηλόβαθμος αξιωματούχος στον Λευκό Οίκο που εργάστηκε για το γραφείο του Αμερικανού αντιπροσώπου για το εμπόριο (USTR) κατά τη διάρκεια της επιλογής του Αζεβέντο.
«Αυτό που πραγματικά χρειάζεται ο ΠΟΕ είναι ένας μεταρρυθμιστής».
Πάνω από 100 εμπορικά εμπόδια έχουν ανακύψει από τότε που ξέσπασε η επιδημία του κορονοϊού. Κάποια κράτη αμφισβητούν την εξάρτησή τους από άλλες χώρες, ιδιαίτερα την Κίνα, σε ό,τι αφορά τον εφοδιασμό τους. Ο Αμερικανός πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει εντείνει την κριτική του σε βάρος του ΠΟΕ και του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ), που λέει ότι είναι υπερβολικά ευνοϊκοί προς την Κίνα. Την περασμένη εβδομάδα χαρακτήρισε «απαίσιο» τον ΠΟΕ. Ο ΠΟΥ έχει απορρίψει την κριτική ότι διάκειται ευνοϊκά προς το Πεκίνο. Ο ΠΟΕ δεν έχει κάνει σχόλια επίσημα.
Ο εκπρόσωπος του ΠΟΕ Κιθ Ρόκγουελ παραδέχθηκε ότι ο ρόλος του γενικού διευθυντή είναι «μια από τις δυσκολότερες και πιο απαιτητικές δουλειές που υπάρχουν» με «τρομακτικό χαρτοφυλάκιο» θεμάτων προς διαχείριση. «Αλλά έχουμε ξεκάθαρες διαδικασίες και είμαι βέβαιος ότι θα έχουμε κάποιους εξαιρετικούς υποψηφίους, άρα ευελπιστούμε ότι τα πράγματα θα κυλήσουν ομαλά», δήλωσε.
ΣΧΕΔΟΝ ΣΑΝ ΚΑΛΛΙΣΤΕΙΑ
Με τρεις από τους έξι προηγούμενους γενικούς διευθυντές να προέρχονται από την Ευρώπη και τους άλλους από την Ταϊλάνδη, τη Βραζιλία και τη Νέα Ζηλανδία, υπάρχει πίεση να επιλεγεί επικεφαλής από την Αφρική, σύμφωνα με αναλυτές.
Ο Μπιλ Ράινς, πρώην αξιωματούχος του αμερικανικού υπουργείου Εμπορίου που τώρα εργάζεται στο Κέντρο Στρατηγικών και Διεθνών Μελετών, δήλωσε ότι υπάρχουν τέσσερις πιθανοί ‘μνηστήρες’ από την Αφρική: ο Χαμίντ Μαμντού, Αιγύπτιος δικηγόρος στην King & Spalding LLP και πρώην αξιωματούχος του ΠΟΕ, ο Νιγηριανός αναπληρωτής γενικός διευθυντής του ΠΟΕ Γιόνοβ Φρέντερικ Άγκα, ο πρεσβευτής του Μπενίν στα Ηνωμένα Έθνη Ελόι Λαουρού και η πρώην πρεσβευτής της Κένυας στο ΠΟΕ και σημερινή υπουργός Αθλητισμού Αμίνα Μοχάμεντ.
Ο Άγκα, ο Λαουρού και η Μοχάμεντ δεν απάντησαν άμεσα στα αιτήματα για κάποιο σχόλιο. Ο Μαμντού επιβεβαίωσε την υποψηφιότητά του στο Reuters, λέγοντας ότι έχει τη στήριξη της αιγυπτιακής κυβέρνησης.
«Το θέμα, όπως πάντα με την Αφρική, θα είναι εάν μπορούν να συσπειρωθούν πίσω έναν υποψήφιο», δήλωσε ο Ράινς.
Οι προηγούμενες επιλογές για επικεφαλής του ΠΟΕ περιελάμβαναν αυτό που κάποιοι πρώην αξιωματούχοι χαρακτήρισαν «καλλιστεία», με δημόσιες εκδηλώσεις και επισκέψεις για τα μέλη προκειμένου να εξετάσουν τους υποψηφίους.
Ο κορονοϊός καθιστά δύσκολες αυτού του είδους τις συναντήσεις με φυσική παρουσία και στις διαδικτυακές συνεδριάσεις τον περασμένο μήνα στον ΠΟΕ πολλές φορές υπήρξαν τεχνικά προβλήματα.
Άλλοι παγκόσμιοι οργανισμοί, όπως τα Ηνωμένα Έθνη, έχουν προτιμήσει τη λύση της υποβολής των ψήφων γραπτώς, αλλά τα μέλη του ΠΟΕ κατέληξαν ότι οι επίσημες αποφάσεις δεν μπορούν να ληφθούν διαδικτυακά ή μέσω γραπτής επικοινωνίας.
Ο ΝΟΜΟΣ ΤΗΣ ΖΟΥΓΚΛΑΣ
Η επίσημη ανάδειξη υποψηφίων δεν έχει ακόμα αρχίσει αλλά ο ΠΟΕ θέλει να αποφύγει μια επανάληψη του 1999 όταν τα μέλη του Οργανισμού ήταν μοιρασμένα μεταξύ του Νεοζηλανδού Μάικ Μουρ και του Ταϊλανδού Σουπατσάι Πανίτσπακντί.
Ο Ροχνίντον Μεντόρα, πρόεδρος του καναδέζικου ινστιτούτου Centre for International Governance Innovation, δήλωσε ότι θα υπάρξει «τρομακτική σύγκρουση», εάν η Ουάσινγκτον και το Πεκίνο προτείνουν υποψηφίους ή θέλουν να διαδραματίσουν σημαντικό ρόλο στην επιλογή.
Εκπρόσωπος του κινεζικού υπουργείου Εξωτερικών δήλωσε ότι το έργο της αναζήτησης νέου γενικού διευθυντής θα παραμπεφθεί στα «αρμόδια υπουργεία» και ότι είναι έτοιμο «να διατηρήσει στενή επικοινωνία και συντονισμό» για να υπάρξει μια ομαλή αλλαγή σκυτάλης.
Το γραφείο του αμερικανού αντιπροσώπου για το εμπόριο αρνήθηκε να κάνει κάποιο σχόλιο, παραπέμποντας σε προηγούμενη δήλωση του αντιπροσώπου Ρόμπερτ Λαϊτχάιζερ που έλεγε πως οι ΗΠΑ ανυπομονούν να συμμετάσχουν στη διαδικασία εκλογής.
Διαφορές δεν υπάρχουν μόνο μεταξύ της Ουάσινγκτον και του Πεκίνου.
Η Ευρώπη διατυπώνει ενστάσεις για τους δασμούς εισαγωγής στον χάλυβα και το αλουμίνιο που επιβλήθηκαν για λόγους «εθνικής ασφάλειας» από τον Τραμπ.
Το θέμα της εθνικής ασφάλειας ήταν επίσης αυτό που επικαλέστηκε η Ιαπωνία για να μειώσει τις εξαγωγές υψηλής τεχνολογίας προς τη Νότια Κορέα, ενώ οι λόγοι αυτοί ανέκυψαν και στην εμπορική διαμάχη μεταξύ της Ρωσίας και της Ουκρανίας, και σε προσφυγή του Κατάρ στον ΠΟΕ σε βάρος του Μπαχρέιν, των Ηνωμένων Αραβικών Εμιράτων και της Σαουδική Αραβίας.
«Βλέπουμε μια επιστροφή στον νόμο της ζούγκλας», δήλωσε ο Ρομπέρτο Ζαπάτα, πρώην πρεσβευτής του Μεξικού στον ΠΟΕ και επικεφαλής των διαπραγματεύσεων για τις επιδοτήσεις στην αλιεία.
«Τα μέλη οφείλουν να προσαρμόσουν τον οργανισμό στις σημερινές προκλήσεις. Εάν όχι, ο ΠΟΕ μπορεί να καταντήσει παρωχημένος και χωρίς συνάφεια», πρόσθεσε.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ- ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΠΕ/EPA/ SALVATORE DI NOLFI
