Τα ενεργειακά, η γεωστρατηγική επιρροή του Τούρκου προέδρου και ο ρόλος του σε μια ενδεχόμενη επικράτηση της Ουκρανίας στον πόλεμο με τη Ρωσία - Ποια «ανταλλάγματα» μπορεί να προσφέρει η Δύση στον «σουλτάνο», για να τον πάρει με το μέρος της
Το αμερικανικό περιοδικό Foreign Policy, μέσω ενός μακροσκελούς άρθρου που υπογράφει το μέλος του Foreign Policy Research Institute, Μαξιμίλιαν Χις, και τιτλοφορείται «Γιατί η Δύση πρέπει να κάνει ειρήνη με τον Ερντογάν τώρα», περιγράφει τον Τούρκο πρόεδρο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν ως έναν «δυσάρεστο» και «αυταρχικό» ηγέτη, ο οποίος ωστόσο παραμένει «αναγκαίος εταίρος» για τη Δύση, έτσι ώστε «να αντιμετωπίσει τις εμφανιζόμενες απειλές στη διεθνή τάξη».
Στο άρθρο υπάρχει αναφορά σχετικά με το ότι ο Ερντογάν κατά τη διάρκεια της πολυετούς θητείας του έχει υπονομεύσει το δημοκρατικό πολίτευμα στην Τουρκία, έχει εργαλειοποιήσει το προσφυγικό/μεταναστευτικό, ενώ δεν έχει διστάσει να τρομοκρατήσει την κουρδική μειονότητα τόσο στο εσωτερικό της χώρας του όσο και στη Συρία αλλά και να δώσει βοήθεια στο Ιράν όσον αφορά την παραβίαση των αμερικανικών κυρώσεων.
Στο άρθρο του αμερικανικού περιοδικού γίνεται και αναφορά στα πρόσφατα γεγονότα, όπου ο Ερντογάν έχει απειλήσει να σταματήσει τη διεύρυνση του ΝΑΤΟ, βάζοντας μπλόκο στη φινλανδική και τη σουηδική υποψηφιότητα. Ακόμη, επισημαίνεται ότι «θα περάσει πολύ καιρός προτού η Δύση μπορέσει να τον εμπιστευθεί». Ωστόσο, ο Χις παραδέχεται ότι «η πραγματικότητα είναι ότι η Δύση χρειάζεται τον Ερντογάν περισσότερο από ποτέ».
Και αυτό διότι ο πόλεμος της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας έχει ενισχύσει ιδιαίτερα το τουρκικό προφίλ στη γεωστρατική σκακιέρα της περιοχής. Ακόμη, προσθέτει πως η Άγκυρα έχει αναδειχθεί σε έναν κρίσιμης σημασίας προμηθευτή μη επανδρωμένων αεροσκαφών στο Κίεβο και οι πιθανότητες της Ουκρανίας να νικήσει θα είναι σημαντικά βελτιωμένες, αν οι παραδόσεις τουρκικών όπλων συνεχιστούν.
Μάλιστα, ο αρθογράφος υποστηρίζει πως είναι πολύ σημαντικό ότι ο Τούρκος πρόεδρος μέσω των Στενών του Βοσπόρου ελέγχει την είσοδο στη Μαύρη Θάλασσα, ενώ υπενθυμίζει ότι στα τέλη Φεβρουαρίου -όταν ξεκίνησε η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία- έκλεισε τη διέλευση των πολεμικών πλοίων. Από την άλλη πλευρά ο Χις εκτιμά ότι η Τουρκία θα είναι παίκτης που θα παίξει κρίσιμο ρόλο όσον αφορά στην αναδιάταξη των προμηθείων ενέργειας στην Ευρώπη, όχι μόνο επειδή ελέγχει την ενεργειακή πρόσβαση σε έναν αριθμό αγωγών. Σύμφωνα με τον αρθογράφο του αμερικανικού περιοδικού, το κλειδί στην ευρωπαϊκή στρατηγική αναφορικά με τον Νότιο Διάδρομο του Φυσικού Αερίου, για παράδειγμα, είναι το φυσικό αέριο που διοχετεύεται από το Αζερμπαϊτζάν μέσω της Τουρκίας από τους αγωγούς Trans-Anatolian και Trans-Adriatic οι οποίοι εγκαινιάστηκαν το 2018 και το 2019 αντίστοιχα, και οι οποίοι τροφοδοτούν το ευρωπαϊκό δίκτυο φυσικού αερίου στα Βαλκάνια και την Ιταλία.
Ακόμη, υποστηρίζει ότι ο Τούρκος πρόεδρος έχει στις άμεσες επιδιώξεις του να προχωρήσει την ανάπτυξη των πόρων του τουρκικού φυσικού αερίου και ενδεχόμενως να ενώσει τα εξωχώρια πεδία φυσικού αερίου του Ισραήλ και της Κύπρου με το δίκτυο αγωγών της Ευρώπης. Η γεωστρατηγική επιρροή που προσφέρει ο Ερντογάν Ο Μαξιμίλιαν Χις υπογραμμίζει ότι η ευθυγράμμιση της Δύσης με τον Ερντογάν θα της πρόσφερε περισσότερη γεωστρατηγική επιρροή επί του Κρεμλίνου πέρα από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Πάντως, το ερώτημα που βάζει στο τραπέζι το Foreign Policy είναι ποιο «καρότο» θα μπορούσε να προσφέρει η Ευρώπη στον Ερντογάν, προκειμένου η Τουρκία να εγκαταλείψει τη Ρωσία. Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα επισημαίνει ότι η οικονομική κρίση στην οποία βρίσκεται το τελευταίο διάστημα η Τουρκία ίσως θα μπορούσε να είναι ο άσσος στο μανίκι της Δύσης.
Επί παραδείγματι, η FED καθώς και η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα έπρεπε να εξετάσουν την προσφορά στον Ερντογάν μίας νομισματικής πιστωτικής γραμμής, ένα εργαλείο σταθεροποίησης που έχουν χρησιμοποιήσει εκτεταμένα τις τελευταίες δεκαετίες. Σύμφωνα μάλιστα με τον Χις η πρόσβαση σε δολάρια και ευρώ θα μπορούσε να αμβλύνει πολλές από τις αυξανόμενες οικονομικές προκλήσεις της Άγκυρας και να θέσει το πλαίσιο για μία περισσότερο συνεργατική εταιρική σχέση. Ακόμη το άρθρο του αμερικανικού περιοδικού υπογραμμίζει ότι ο Τούρκος πρόεδρος γνωρίζει ότι έχει ισχύ και φαίνεται να έχει και άλλες απαιτήσεις.
Ήδη κάποιες από αυτές τις έχει ρίξει στο τραπέζι. Όπως για παράδειγμα έχει ήδη ασκήσει την επιρροή του στην επιθυμία που εξέφρασαν Φινλανδία και Σουηδία για να ενταχθούν στο ΝΑΤΟ, φτάνοντας στο σημείο να συνδέσει ένα τέτοιο ενδεχόμενο με την ελευθερία των κινήσεων της Άγκυρας κατά των Κούρδων της Συρίας (οι οποίοι έχουν σταθεί στο πλάι της Δύσης συμμαχόντας μαζί της στον πόλεμο ενάντια στο ISIS). Επιπλέον ο αρθρογράφος προσθέτει ότι αυτό το διάστημα η Δύση είναι διστατική όσον αφορά την προσέλκυση του Τούρκου προέδρου. Μάλιστα η στρατηγική που φαίνεται να ακολουθεί η Δύση είναι ότι «προσβλέπουμε στο ενδεχόμενο ο Ερντογάν να χάσει τις εκλογές του Ιουνίου 2023».
Πάντως, δεν παραλείπει να αναφέρει ότι είναι ουτοπικό στην καλύτερη και αφελές στη χειρότερη περίπτωση να πιστεύει η Δύση ότι ο Ερντογάν θα επιτρέψει τη διεξαγωγή ελεύθερων και δίκαιων εκλογών αλλά και μία ενδεχόμενη ειρηνική μεταβίβαση της εξουσίας μετά από ένα χρόνο, είναι στην καλύτερη περίπτωση ουτοπικό και στην χειρότερη αφελές. Τέλος, ο Μαξιμίλιαν Χις υποστηρίζει ότι ο Ερντογάν είναι ένας δυσάρεστος και χαρακτήρας που δεν φαίνεται να αλλάζει. Καταλήγοντας λέει πως το συμφέρον της Δύσης είναι να σταθεί με το μέρος του -όχι με τη Ρωσία- με σκοπό να αποδυναμώσει τον Πούτιν και να διασφαλίσει την επιβίωση της Ουκρανίας. «Η ευκαιρία είναι εκεί, και θα είναι μη συνετό από την Δύση να μην προσπαθήσει» υποστηρίζει με νόημα ο Χις.
Πηγή: protothema.gr
