Σχετικά Άρθρα

• Πόλεμος στην Ουκρανία - ΟΗΕ: Ο πληθυσμός της χώρας μειώθηκε κατά 8 εκατομμύρια μέσα σε 2,5 χρόνια
  σε Κόσμος
  

  Λόγω της εξόδου του πληθυσμού και της πτώσης του ποσοστού γονιμότητας - Ανέρχεται φέτος σε 35 εκατομμύρια κατοίκους, έναντι 43 εκατομμυρίων το 2022

  Ο πληθυσμός της Ουκρανίας μειώθηκε κατά οκτώ εκατομμύρια μετά τη ρωσική εισβολή τον Φεβρουάριο του 2022, η οποία προκάλεσε έξοδο του πληθυσμού και πτώση του ποσοστού γονιμότητας, όπως ανέφεραν την Τρίτη (22/10) τα Ηνωμένα Έθνη.

  «Συνολικά, ο πληθυσμός της Ουκρανίας μειώθηκε περίπου κατά δέκα εκατομμύρια από το 2014 και περίπου κατά οκτώ εκατομμύρια μετά την έναρξη της μεγάλης κλίμακας εισβολής το 2022», ανέφερε η Φλόρενς Μπάουερ, επικεφαλής του τμήματος Ανατολικής Ευρώπης του Ταμείου του ΟΗΕ για τον Πληθυσμό (UNFPA) σε σημειώσεις που εστάλησαν προς τους δημοσιογράφους.

  Το έγγραφο αυτό, που επικαλείται στοιχεία της κυβέρνησης και του UNFPA, διευκρινίζει πως ο πληθυσμός της Ουκρανίας ανέρχεται φέτος σε 35 εκατομμύρια κατοίκους, έναντι 43 εκατομμυρίων το 2022 και 45 εκατομμυρίων το 2014, όταν η Ρωσία προσάρτησε την ουκρανική χερσόνησο της Κριμαίας.
  
  Σε συνέντευξη Τύπου στη Γενεύη, η Μπάουερ, εξήγησε πως η υποχώρηση αυτή συνδέεται με έναν «συνδυασμό παραγόντων» και υπογράμμισε πως «πριν ακόμη από την κλιμάκωση του πολέμου, η Ουκρανία αντιμετώπιζε σημαντικές δημογραφικές προκλήσεις».
  
  «Η χώρα είχε ένα από πιο χαμηλά ποσοστά γεννητικότητας στην Ευρώπη. Ένας μεγάλος αριθμός ανθρώπων είχαν ήδη εγκαταλείψει τη χώρα σε αναζήτηση καλύτερων ευκαιριών. Ο πληθυσμός γερνούσε και ο συνολικός πληθυσμός μειωνόταν», είπε η Μπάουερ.
  
  «Η κατάσταση αυτή είναι χαρακτηριστική στην Ανατολική Ευρώπη, καθώς πολλές χώρες παρουσιάζουν παρόμοιες δημογραφικές τάσεις», πρόσθεσε και εξήγησε ότι «μαζί με τη μεγάλης κλίμακας εισβολή της Ρωσίας που ξεκίνησε το 2022 η κατάσταση επιδεινώθηκε σημαντικά».
  
  Η αξιωματούχος είπε πως το ποσοστό γονιμότητας κατέρρευσε και βρίσκεται σήμερα γύρω στο ένα παιδί ανά γυναίκα, «που είναι από τα πιο χαμηλά στον κόσμο» και «είναι πολύ κάτω» από το όριο ανανέωσης του πληθυσμού που είναι 2,1 παιδιά ανά γυναίκα.
  
  Επίσης 6,7 εκατομμύρια άνθρωποι εγκατέλειψαν την Ουκρανία «και ένας σημαντικός αριθμός ανθρώπων πέθαναν εξαιτίας της σύγκρουσης», πρόσθεσε η εκπρόσωπος του ΟΗΕ.

  Πηγή: Protothema.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΠΕ-ΕΡΑ/ BARTLOMIEJ WOJTOWICZ
• Ανησυχία για την υπογεννητικότητα στην Ιταλία: Υποχώρησαν κι άλλο οι γεννήσεις το 2024
  σε Κόσμος
  

  Σύμφωνα με έκθεση του Ιταλικού Ινστιτούτου Στατιστικής Istat, οι γεννήσεις στην χώρα συνεχίζουν να μειώνονται. Πιο αναλυτικά, πέρυσι δηλώθηκαν στα ληξιαρχεία της χώρας, 13.000 λιγότερες γεννήσεις σε σχέση με το 2022, με μείωση της τάξης του 3,4%.

  Μειώθηκαν οι γυναίκες έως 49 ετών

  Κάτι που σημαίνει ότι γεννήθηκαν έξι μόλις παιδιά ανά χίλιους κατοίκους. Η πτωτική αυτή πορεία, σύμφωνα με τα μέχρι στοιχεία, συνεχίζεται και φέτος. Από τον Ιανουάριο μέχρι τον Ιούλιο, γεννήθηκαν 4.600 λιγότερα παιδιά σε σύγκριση με την ίδια περίοδο του 2023.

  Σύμφωνα με το Istat, η μείωση των γεννήσεων οφείλεται, εκτός από την σαφή τάση μείωσης του αριθμού παιδιών που αποκτούν οι οικογένειες της χώρας, και σε ένα ακόμη στοιχείο: στον ολοένα και μειούμενο αριθμό γυναικών, ηλικίας μέχρι 49 ετών, οι οποίες ζουν στην χώρα.

  Στα ζευγάρια με Ιταλούς γονείς, η μείωση των γεννήσεων, το 2023, ήταν της τάξης του 3,9% σε σύγκριση με το προηγούμενο έτος. Σε ό,τι αφορά τα ζευγάρια στα οποία ένας από τους δυο γονείς είναι ξένος, οι γεννήσεις περιορίσθηκαν κατά 1,5% , ενώ σε εκείνα με αλλοδαπούς γονείς, το σχετικό ποσοστό είναι 3,1%.

  Πηγή: Ethnos.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΠΕ-ΕΡΑ: Αngelo Carconi
• Βρετανία: Αυξήθηκε με ρυθμό ρεκόρ ο πληθυσμός από τα μέσα του 2022 μέχρι τα μέσα του 2023 λόγω μεταναστών
  σε Κόσμος
  

  Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση από το 1971- Πάνω από 1,18 εκατομμύριο ξένοι ήρθαν για να εγκατασταθούν στη χώρα αυτή την περίοδο

  Ο πληθυσμός του Ηνωμένου Βασιλείου αυξήθηκε με ρυθμό ρεκόρ 1% από τα μέσα του 2022 μέχρι τα μέσα του 2023, κυρίως λόγω των μεταναστών, ενώ οι θάνατοι υπερέβησαν τις γεννήσεις, για πρώτη φορά σε σχεδόν 50 χρόνια, σύμφωνα με επίσημα στατιστικά στοιχεία που δημοσιοποιήθηκαν σήμερα.

  Η χώρα αριθμούσε 68,26 εκατομμύρια κατοίκους, σύμφωνα με προσωρινή εκτίμηση του Εθνικού Γραφείου Στατιστικής (ONS) για την περίοδο Ιουλίου 2022-Ιουνίου 2023, δηλ. 662.440 περισσότερους μέσα σε ένα χρόνο.

  Πρόκειται για τη μεγαλύτερη ετήσια αύξηση από τότε που το ONS άρχισε να συγκεντρώνει αυτά τα δεδομένα το 1971.

  «Η καθαρή διεθνής μετανάστευση ήταν ο κύριος παράγοντας που συνέβαλε στην αύξηση του πληθυσμού για όλες τις χώρες του Ηνωμένου Βασιλείου» (Αγγλία, Ουαλία, Σκωτία, Βόρεια Ιρλανδία) ,διευκρινίζει ακόμη το γραφείο.
  
  Πάνω από 1,18 εκατομμύριο ξένοι ήρθαν για να εγκατασταθούν στη χώρα αυτή την περίοδο, ενώ 508.300 αναχώρησαν, με αποτέλεσμα η καθαρή μετανάστευση να φθάνει τα 677.300 άτομα.
  
  Παράλληλα, η χώρα κατέγραψε 16.300 περισσότερους θανάτους από γεννήσεις την ίδια περίοδο, για πρώτη φορά από το 1976, εκτός του 2020 που σημαδεύτηκε από την πανδημία της Covid-19. Καταγράφηκαν 664.400 γεννήσεις έναντι 680.700 θανάτων.
  
  Το θέμα είναι ευαίσθητο στο ΗΒ καθώς διαδοχικές κυβερνήσεις μετά το Brexit υποσχέθηκαν να μειώσουν τα επίπεδα της μετανάστευσης περιλαμβανομένης της παρούσας κυβέρνησης των Εργατικών. Η χώρα βίωσε αυτό το καλοκαίρι πολυήμερες αντιμεταναστευτικές ταραχές.
  
  Ενώ οι πολίτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποτελούσαν το μεγαλύτερο τμήμα των μεταναστών στο ΗΒ μέχρι το Brexit και το τέλος της ελεύθερης κυκλοφορίας το 2021, οι μετανάστες προέρχονται πλέον κατά 85% από χώρες εκτός ΕΕ.
  
  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - Protothema.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: ΑΠΕ-EPA/ ANDY RAIN
• Υπογεννητικότητα: Χωριά και μικρά νησιά στην Ελλάδα δεν έχουν καταγράψει ούτε μία γέννηση εδώ και χρόνια
  σε Ελλάδα
  

  Το 2022 η χώρα μας κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό γεννήσεων σε 92 χρόνια!

  Ο πληθυσμός της Ελλάδας μειώνεται «σταθερά και με συνέπεια» τα τελευταία χρόνια και η υπογεννητικότητα αποτελεί την μεγαλύτερη πρόκληση που θα αντιμετωπίσει η χώρα μας στο μέλλον. Το θέμα είναι γνωστό, οι αιτίες το ίδιο, η επιστημονική κοινότητα κρούει τον κώδωνα του κινδύνου και παραθέτει δυσοίωνα στοιχεία για το μέλλον και η Πολιτεία σχεδιάζει πολιτικές για την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος.

  Τα παραπάνω συζητήθηκαν στο 15ο Πανελλήνιο Συνέδριο Μικρών Νησιών που πραγματοποιήθηκε 4-6 Οκτωβρίου στη Μήλο. Το συνέδριο συγκέντρωσε εκπροσώπους της κυβέρνησης, του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, της τοπικής αυτοδιοίκησης, καθώς και φορείς της εκπαίδευσης και της καινοτομίας, προκειμένου να ανταλλάξουν απόψεις σχετικά με κρίσιμα ζητήματα, όπως οι μεταφορές στις μικρονησιωτικές κοινωνίες, η πράσινη μετάβαση της ακτοπλοΐας, η λειψυδρία, η ενεργειακή αυτονομία, το περιβάλλον και η κοινωνία.

  Μια ενδιαφέρουσα ενότητα του συνεδρίου ήταν η υπογεννητικότητά που «μαστίζει τις μικρές κοινωνίες» και οι επιπτώσεις της ιδιαίτερα στα μικρά νησιά.

  Το 2022 η χώρα μας κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό γεννήσεων
  
  Το φαινόμενο της υπογεννητικότητας στην Ελλάδα καθώς και η γήρανση του πληθυσμού είναι ένα γεγονός, το οποίο εξελίσσεται αδιάκοπα τα τελευταία 35-40 χρόνια. Το 2022 η χώρα μας κατέγραψε τον χαμηλότερο αριθμό γεννήσεων σε 92 χρόνια, ανέφερε ο Νικόλαος Ζυγουρόπουλος, MD, ARSOG, AFRSH, MBA (INSEAD), MChem (Oxford University), χειρουργός γυναικολόγος - μαιευτήρας, ακαδημαϊκός υπότροφος, βοηθός καθηγητής Πανεπιστήμιου Ιατρικής και Φαρμακευτικής «Carol Davila».

  
  Η Ελλάδα πρόσθεσε έχει από τους χαμηλότερους ρυθμούς γεννήσεων στην Ευρώπη, αναφέροντας χαρακτηριστικά ότι ορισμένα χωριά δεν έχουν καταγράψει ούτε μία γέννηση εδώ και χρόνια. Συμπλήρωσε ότι για να διασφαλιστεί η συνέχιση ενός έθνους/χώρας/περιοχής, ο δείκτης γονιμότητας θα πρέπει διαχρονικά να διατηρείται πάνω από 2,1 παιδιά/γυναίκα.
  
  Το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων και η Ελληνική Εταιρεία Αναπαραγωγικής Ιατρικής (ΕΕΑΙ) παρουσίασαν τις προτάσεις τους για την αντιμετώπιση της υπογεννητικότητας. Οι εκπρόσωποί τους αναφέρθηκαν εκτενώς στην αιματολογική εξέταση της ΑΜΗ (Αντιμυλλέριος Ορμόνη), την δωρεάν διάθεση της οποίας ανακοίνωσε στη ΔΕΘ ο πρωθυπουργός. Όπως είπαν, μπορεί να αποτελέσει ένα καίριο εργαλείο για τις γυναίκες, παρέχοντάς τους τη δυνατότητα να γνωρίζουν το ωοθηκικό τους απόθεμα έγκαιρα.
  
  «Αυτή η γνώση αποδεικνύεται αναγκαία για τον προγραμματισμό της ζωής τους και τη λήψη ενημερωμένων αποφάσεων σχετικά με τη γονιμότητά τους», ανέφερε ο πρόεδρος του ΙΣΑ και του Ελληνικού Διαδημοτικού Δικτύου Υγιών Πόλεων, Γιώργος Πατούλης.
  
  Το ΕΔΔΥΠΠΥ μέσα από τα ΚΕΠ Υγείας έχει ξεκινήσει δράση ευαισθητοποίησης του πληθυσμού για τη σημαντικότητα στην προληπτική μέτρηση του δείκτη γονιμότητας ΑΜΗ. Η δράση σύμφωνα με τον κ. Πατούλη θα επεκταθεί και στα μικρά νησιά.
  
  «Δεσμευόμαστε για την πλήρη ενημέρωση, σχετικά με την αναγκαιότητα της ΑΜΗ, ώστε τα ζευγάρια, αλλά κυρίως οι νέες γυναίκες, να καταλάβουν πόσο σημαντική είναι η διενέργεια αυτής της εξέτασης. Συμβολικά στο πλαίσιο αυτό, το Ελληνικό Διαδημοτικό Δίκτυο Υγιών Πόλεων θα διαθέσει δωρεάν 500 εξετάσεις σε γυναίκες στα 40 μικρά νησιά μας», τόνισε. Η υπογεννητικότητα συνιστά μια σοβαρή πρόκληση για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των μικρών νησιών. Με τη μείωση του πληθυσμού τους, τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των κοινοτήτων αυτών, ανέφερε ο κ. Πατούλης.
  
  «Είναι η 4η χρονιά που έχουμε αρνητικό ισοζύγιο μεταξύ γεννήσεων και θανάτων στη χώρα μας. Αν δεν υπάρξουν συγκροτημένες πολιτικές που να δίνουν κίνητρο απόκτησης παιδιού στις νέες οικογένειες θα έχουμε ένα εξαιρετικά αρνητικό δεδομένο για τη χώρα μας. Εκτιμάται, ότι το 2050 ο πληθυσμός της Ελλάδας δεν θα ξεπερνά τα 7,5 εκατομμύρια», ανέφερε.
  
  «Ήρθε η ώρα να ξεφύγουμε από μια απλή διαπίστωση της υπογεννητικότητας που όλοι γνωρίζουμε ότι υπάρχει, και να πάμε σε μια πιο ουσιαστική δράση όχι μόνο μέσα από μέτρα οικονομικής στήριξης, αλλά και την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού περί πρόληψης και διαφύλαξης της γονιμότητας», ανέφερε από την πλευρά του ο γγ της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής Κωνσταντίνος Πάντος. Έκανε λόγο για σημαντικό έλλειμμα ενημέρωσης στη χώρα μας αναφορικά με την φυσιολογία της γονιμότητας.

  Μόνο μία στις 10 γυναίκες γνωρίζουν ότι μετά τα 35 έτη ξεκινάει η σταδιακή έκπτωση του ωοθηκικού αποθέματος, η οποία κορυφώνεται μετά τα 40. Το 48% δηλώνει ότι οι πιθανότητες φυσικής σύλληψης στην ηλικία των 40 κυμαίνονται μεταξύ 30-50%!!, ενώ στην πραγματικότητα είναι μεταξύ 3-5%.... Ως κύρια βασική πηγή ενημέρωσης αναφέρεται σε ποσοστό 60% το διαδίκτυο και μόνο 24% το σχολείο. Τα παραπάνω στοιχεία προκύπτουν από έρευνα της Ελληνικής Εταιρείας Αναπαραγωγικής Ιατρικής. «Εάν συνειδητοποιήσει κανείς τα παραπάνω νούμερα θα καταλήξει στο συμπέρασμα ότι είναι δραματικό το μέγεθος της άγνοιας των ανθρώπων για ένα τόσο θεμελιώδες και προσωπικό ζήτημα, το οποίο τους αφορά», ανέφερε ο κ. Πάντος.
  
  Πρόσθεσε ότι «με τον ίδιο απότομο ρυθμό πέφτουν οι πιθανότητες απόκτησης παιδιού με την αύξηση της ηλικίας, είτε με φυσική είτε με υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Αυτό είναι θεμελιώδες να συμπεριλαμβάνεται σε όποια ενημέρωση», τόνισε.
  
  Η υπογεννητικότητα συνιστά μια σοβαρή πρόκληση για την κοινωνική και οικονομική ανάπτυξη των μικρών νησιών. Με τη μείωση του πληθυσμού τους, τίθεται σε κίνδυνο η βιωσιμότητα των κοινοτήτων αυτών, τόνισαν οι ομιλητές, καταλήγοντας ότι η Πολιτεία πρέπει να προσφέρει ένα δίχτυ κοινωνικής ασφάλειας και ποιοτικής υποστήριξης, προκειμένου να ενθαρρύνει τους νέους να τεκνοποιήσουν.

  Πηγή: Protothema.gr
• Δημογραφικό: Ανησυχία για τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ – Το 2023 οι θάνατοι ήταν 56.646 περισσότεροι από τις γεννήσεις
  σε Ελλάδα
  

  Οι γεννήσεις μειώθηκαν κατά 6,1% έναντι του 2022 – Τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ δείχνουν μείωση γάμων, μεγάλη αύξηση των συμφώνων συμβίωσης και αύξηση των διαζυγίων

  Ακόμη περισσότερο μικραίνει η χώρα, όπως δείχνουν τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ που κατέγραψε το 2023 56.646 περισσότερους θανάτους σε σχέση με τις γεννήσεις (το νούμερο ήταν 64.706 το 2022).

  Η έρευνα δείχνει επίσης μείωση των γάμων και μεγάλη αύξηση των συμφώνων συμβίωσης, όπως και αύξηση των διαζυγίων.

  Ειδικότερα, οι γεννήσεις στην Ελλάδα το 2023 ανήλθαν σε 71.455 (36.622 αγόρια και 34.833 κορίτσια) καταγράφοντας μείωση κατά 6,1% σε σχέση με το 2022 που ήταν 76.095 (39.305 αγόρια και 36.790 κορίτσια). Στις γεννήσεις δεν συμπεριλαμβάνονται οι γεννήσεις νεκρών, οι οποίες κατά το 2023 ανήλθαν σε 432, μειωμένες κατά 3,1% σε σχέση με το 2022 που ήταν 446.

  Οι θάνατοι ανήλθαν σε 128.101 (64.898 άνδρες και 63.203 γυναίκες) καταγράφοντας μείωση κατά 9% σε σχέση με το 2022 που ήταν 140.801 (70.802 άνδρες και 69.999 γυναίκες). Οι θάνατοι βρεφών ηλικίας κάτω του έτους ανήλθαν σε 248, αυξάνοντας τον δείκτη βρεφικής θνησιμότητας (θάνατοι βρεφών ηλικίας κάτω του έτους ανά 1.000 γεννήσεις ζώντων) από 3,1 το 2022 σε 3,5 το 2023.
  
  Οι γάμοι ανήλθαν σε 40.351 (21.402 θρησκευτικοί και 18.949 πολιτικοί), παρουσιάζοντας μείωση κατά 6,9% σε σχέση με το 2022, κατά το οποίο είχαν πραγματοποιηθεί 43.355 γάμοι (21.381 θρησκευτικοί και 21.974 πολιτικοί). Τα σύμφωνα συμβίωσης ανήλθαν σε 15.069, παρουσιάζοντας αύξηση 17,4% σε σύγκριση με το 2022 που ήταν 12.840 σύμφωνα. Στα σύμφωνα συμβίωσης του 2023 περιλαμβάνονται 262 σύμφωνα συμβίωσης μεταξύ ανδρών και 121 μεταξύ γυναικών.
  
  Στο 37,5 η αναλογία διαζυγίων ανά 100 γάμους
  
  Τα διαζύγια ανήλθαν σε 15.114, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 4,4% σε σχέση με το 2022 (14.477 διαζύγια). Αναφορικά με τον τύπο διαζυγίου, οκτώ στα δέκα διαζύγια που εκδόθηκαν την τελευταία πενταετία είναι συναινετικά. Το 2023, εκδόθηκαν 12.214 συναινετικά (80,8%) και 2.044 κατ' αντιδικία διαζύγια (13,5%), ενώ για 856 διαζύγια (5,7%) δεν δηλώθηκε ο τύπος διαζυγίου. Οι περισσότερες αποφάσεις διαζυγίων για τους άντρες αφορούσαν την ομάδα ηλικιών 45- 49 ετών (20,1%), ενώ για τις γυναίκες την ομάδα ηλικιών 40- 44 ετών (21,3%). Το 66,1% των διαζυγίων που εκδόθηκαν πέρυσι αφορά σε γάμους που διήρκησαν 10 και πλέον έτη (9.990 διαζύγια).
  
  Τέλος, η αναλογία διαζυγίων ανά 100 γάμους ήταν 37,5 το 2023, από 33,4 το 2022, από 34,2 το 2021, από 41,2 το 2020 και από 32,1 το 2019.

  Πηγή: Protothema.gr
• Δημογραφικό: Πενταπλασιάστηκαν σε τριάντα χρόνια οι γεννήσεις από γυναίκες 40 ετών και άνω
  σε Ελλάδα
  

  Στο ίδιο διάστημα, οι γεννήσεις στο σύνολό τους μειώθηκαν σημαντικά (>30%) - Ο ρόλος των τεχνικών υποβοηθουμένης γονιμότητας

  Εάν εξετάσουμε την μεταβολή του πλήθους των γεννήσεων μετά το 1990 ανά μεγάλες ηλικιακές ομάδες θα διαπιστώσουμε ότι ενώ το σύνολό τους μειώθηκαν σημαντικά (>30%), οι προερχόμενες από γυναίκες ηλικίας 40 και άνω γεννήσεις πενταπλασιάσθηκαν «ζυγίζοντας» επτά φορές περισσότερο (1,4% του συνόλου στις αρχές της δεκαετίας του ’90, 8-9% το 2023-24). Την ίδια περίοδο αυτές από γυναίκες ηλικίας 30-39 ετών σχεδόν διπλασιάσθηκαν και οι προερχόμενες από τις 20-29 και <20 ετών κατέρρευσαν.

  Από το 1990 οι γεννήσεις έχουν διπλασιαστεί σε ηλικίες 30-39 ετών, ενώ καταγράφεται κατάρρευση στην ηλικιακή ομάδα 20-29

  Πρόκειται για κάποια από τα πρώτα συμπεράσματα που αναφέρονται στο πρόσφατο ψηφιακό δελτίο του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ) με θέμα: «Όλο και λιγότερα παιδιά σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία: οι γεννήσεις σε ηλικία 40 ετών και άνω και η συμβολή τους στους δείκτες γονιμότητας». Συγγραφέας του άρθρου είναι ο καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας και διευθυντής του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ), Βύρωνας Κοτζαμάνης.

  Πού οφείλεται όμως η «έκρηξη» των μετά τα 39 έτη γεννήσεων; Πόσο «ζυγίζει» η γονιμότητα των γυναικών 40-49 ετών στους ετήσιους δείκτες σήμερα και πριν από 30 χρόνια (δείκτες που μόλις υπερβαίνουν το 1,3 παιδιά/γυναίκα); Ποια η συμμετοχή της γονιμότητας των 40-49 ετών στον τελικό αριθμό παιδιών που έφεραν στο τέλος του αναπαραγωγικού τους κύκλου (στα 50 τους έτη) οι γυναίκες των διαδοχικών γενεών;

  Μετατόπιση της ηλικίας απόκτησης παιδιών

  Οι απαντήσεις στα ερωτήματα αυτά, σύμφωνα με τον κ. Κοτζαμάνη, είναι σαφείς. Η μετατόπιση της ηλικίας απόκτησης παιδιών σε όλο και μεγαλύτερη ηλικία είναι η κυρία αιτία της έκρηξης αυτής, αν και, όπως αναφέρει, την τελευταία δεκαετία έπαιξαν ρόλο τόσο η αύξηση του πλήθους των 40+ στον πληθυσμό αναπαραγωγικής ηλικίας όσο και οι πρόοδοι των τεχνικών υποβοηθουμένης γονιμότητας και η προσφυγή σε αυτές ενός όλου και μεγαλύτερου αριθμού ζευγαριών.

  Όσον αφορά τη συμμετοχή των γεννήσεων αυτών στους ετήσιους δείκτες γονιμότητας, αν και αυξάνουσα, αυτή είναι περιορισμένη. Περιορισμένη επίσης είναι και η συμμετοχή τους στον τελικό αριθμό παιδιών που έφεραν στα 50 τους έτη οι γυναίκες που γεννήθηκαν το 1951, 1961 και 1981: αν η γονιμότητα των 40 + ήταν μηδενική οι 1000 γυναίκες που γεννήθηκαν το 1951 θα έκαναν 25 παιδιά λιγότερα (2023 αντί για 2048), αυτές που γεννήθηκαν το 1961 39 λιγότερα (1850 αντί για 1889) και οι γεννηθείσες το 1981, 95 λιγότερα (1410 αντί 1505).

  Οι πρόοδοι των τεχνικών υποβοηθουμένης γονιμότητας και η διευρυμένη πρόσβαση σε αυτές, αναφέρει ο κ. Κοτζαμάνης δεν πρόκειται να οδηγήσουν τις δυο επόμενες δεκαετίες σε μια σημαντική αύξηση των προερχομένων από γυναίκες 40 ετών και άνω γεννήσεων, καθώς ο αριθμός των γυναικών αυτών, εν απουσία θετικής μετανάστευσης, θα μειωθεί σημαντικά: από 795 χιλ. το 2022 στις 500 χιλ. το 2042.

  Οι γεννήσεις από τις γυναίκες που βρίσκονται στη τελευταία δεκαετία του αναπαραγωγικού τους κύκλου θα συμβάλλουν περιορισμένα όμως και στην αύξηση της τελικής γονιμότητας των γενεών, στον αριθμό δηλαδή των παιδιών που θα φέρουν κατά μέσο όρο στον κόσμο όσες γεννήθηκαν μετά το 1981.

  Ο συγγραφέας του άρθρου σημειώνει ακόμη ότι η Ελλάδα συγκαταλέγεται, με βάση τόσο τις αναλύσεις του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών όσο και αυτές ερευνητικών ιδρυμάτων της αλλοδαπής, στις χώρες εκείνες, που, στις γενεές 1970-75 έχουν: ι) το μεγαλύτερο «χάσμα» (fertilitygap) ανάμεσα στον αριθμό των παιδιών που αυτές επιθυμούν και σε αυτόν που θα αποκτήσουν (οι Γαλλίδες θα κάνουν 5% λιγότερα παιδιά από αυτά που επιθυμούν, ενώ εμείς θα κάνουμε 20% λιγότερα) και ιι) την μεγαλύτερη διαφορά ανάμεσα στο ποσοστό των γυναικών που επιθυμούν να αποκτήσουν ένα τουλάχιστον παιδί και στο ποσοστό αυτών που θα μείνουν άτεκνες, με αποτέλεσμα το ποσοστό ατεκνίας στις γενεές αυτές να εγγίζει στην Ελλάδα το 23% έναντι του 15% στη Γαλλία.

  Οι προαναφερθείσες διαφορές αποτυπώνουν κατά τη γνώμη του και τις διαφοροποιημένες πολιτικές ανάμεσα στις δυο χώρες, πολιτικές που είχαν σαν αποτέλεσμα στη μεν Γαλλία όλες οι μεταπολεμικές γενεές μέχρι και αυτές του 1980 να αποκτήσουν λίγο περισσότερα από δυο παιδιά σε αντίθεση με τη χώρα μας όπου, όλες οι μετά το 1960 γενεές, απέκτησαν λιγότερα από δυο, οι δε νεότερες πολύ λιγότερα (μόλις 1,5 παιδιά/γυναίκα όσες γεννήθηκαν το 1981).

  Οι δείκτες γονιμότητας

  Η ανόρθωση των δεικτών γονιμότητας και των γεννήσεων (72 χιλ. το 2023) είναι επομένως ανέφικτη κατ’ αυτόν εάν δεν δημιουργηθεί στη χώρα μας ένα εξαιρετικά ευνοϊκό για την δημιουργία οικογένειας και την απόκτηση του επιθυμητού αριθμού παιδιών περιβάλλον, που θα επιτρέψει στα νεότερα ζευγάρια να φέρουν στο κόσμο τον αριθμό των παιδιών που επιθυμούν.

  Αυτό θα οδηγήσει προοδευτικά στη μείωση των ιδιαίτερα υψηλών ποσοστών ατεκνίας των νεότερων γενεών, στην επιβράδυνση της αύξησης της μέσης ηλικίας τους στη τεκνογονία και στην αύξηση των πιθανοτήτων όσων έχουν ένα πρώτο παιδί να αποκτήσουν ένα δεύτερο και στη συνέχεια ένα τρίτο κ.ο.κ.

  Μιλώντας στο Αθηναϊκό – Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο κ. Κοτζαμάνης τονίζει: «Αν δεν δημιουργήσουμε το ευνοϊκό αυτό περιβάλλον οι γεννήσεις τις δυο επόμενες δεκαετίες θα κυμανθούν γύρω από τις 68 – 72 χιλιάδες ετησίως και με δεδομένο ότι οι θάνατοι θα είναι γύρω από τις 130 χιλιάδες, η ζυγαριά (το φυσικό ισοζύγιο) θα είναι αρνητική κατά 60 χιλιάδες κάθε χρονιά. Αν αντιθέτως το δημιουργήσουμε, οι γεννήσεις δεν πρόκειται φυσικά να επανέλθουν στα επίπεδα της προηγουμένης δεκαετίας (92 χιλ./έτος κατά μέσο όρο το 2011-20). Θα μπορούσαν όμως να ξεπεράσουν και τις 80 χιλιάδες. Το ‘κέρδος’ φαίνεται μικρό, αλλά σε βάθος 25ετίας μειώνει κατά 200 χιλιάδες το αρνητικό φυσικό ισοζύγιο και δίδει 200 χιλιάδες παιδιά επιπλέον τα οποία, μεγαλώνοντας, θα προστεθούν στον μελλοντικό πληθυσμό παραγωγικής και αναπαραγωγικής ηλικίας της χώρας μας».

  Πηγή: ΑΠΕ – ΜΠΕ

• SOS για τις πεταλούδες - Σε ιστορικό χαμηλό ο πληθυσμός τους
  σε Περιβάλλον
  

  Οικολόγοι προειδοποιούν πως οι πεταλούδες είναι σε «έκτακτη ανάγκη» καθώς έρευνα έδειξε ο πληθυσμός τους έχει μειωθεί δραματικά.

  Η καταμέτρηση των πεταλούδων, που διοργανώνεται από τη φιλανθρωπική οργάνωση Butterfly Conservation για τρεις εβδομάδες το καλοκαίρι, βάζει τους πολίτες να αφιερώσουν 15 λεπτά καταγράφοντας τις πεταλούδες που βλέπουν στον κήπο, το πάρκο ή την εξοχή τους.

  Τα χειρότερα αποτελέσματα στην ιστορία της καταμέτρησης των πεταλούδων

  Ωστόσο, τα φετινά αποτελέσματα ήταν τα χειρότερα στην 14χρονη ιστορία της καταμέτρησης, με τους συμμετέχοντες να εντοπίζουν μόλις επτά πεταλούδες κατά μέσο όρο ανά καταμέτρηση, σχεδόν το μισό σε σχέση με τον περσινό μέσο όρο των 12 πεταλούδων και το χαμηλότερο που έχει δει η έρευνα.

  Μάλιστα, 9.000 καταμετρήσεις καταγράφηκαν ως μηδενικές, σύμφωνα με την Independent.

  Η Butterfly Conservation δήλωσε ότι ήταν το χειρότερο καλοκαίρι στην ιστορία της καταμέτρησης για τις πεταλούδες, συμπεριλαμβανομένων των κοινών και των γαλάζιων πεταλούδων, των πράσινων και μικρών λευκών πεταλούδων και υπόλοιπων ειδών.

  Τα αποτελέσματα έδειξαν πως από το 81% των ειδών παρουσίασαν μείωση του αριθμού τους φέτος σε σύγκριση με το 2023. Η φιλανθρωπική οργάνωση λέει ότι οι πεταλούδες επλήγησαν από μια υγρή άνοιξη και ένα δροσερό καλοκαίρι - αλλά προειδοποιούν ότι οι φυσικές διακυμάνσεις στον αριθμό των εντόμων, οι οποίες επηρεάζονται από τις καιρικές συνθήκες, έρχονται να προστεθούν σε μακροχρόνιες σοβαρές μειώσεις.

  Κάποιοι από τους λόγους μείωσης του πληθυσμού των πεταλούδων

  Ο Δρ Ρίτσαρντ Φοξ, επικεφαλής της επιστημονικής υπηρεσίας Butterfly Conservation, δήλωσε ότι οι μειώσεις οφείλονται μεταξύ άλλων στην ρύπανση από φυτοφάρμακα και τα ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω της κλιματικής αλλαγής.

  Συνολικά, καταγράφηκαν λίγο περισσότερες από 935.000 πεταλούδες και νυχτοπεταλούδες σε όλο το Ηνωμένο Βασίλειο, κατά την περίοδο από τις 12 Ιουλίου έως τις 4 Αυγούστου, αριθμός μειωμένος κατά περισσότερο από το ένα τρίτο σε σχέση με τους αριθμούς του 2023.

  Η οργάνωση καλεί την βρετανική κυβέρνηση να αναλάβει δράση καθώς και τους πολίτες που έχουν κήπους να φτιάξουν ειδικό χώρο για τις κάμπιες που θα γίνουν πεταλούδες.

  Πηγή: Ethnos.gr
• Μια στις τρεις Δημοτικές Ενότητες στη χώρα μας, έχουν λιγότερες από 10 γεννήσεις ετησίως, σύμφωνα με έρευνα
  σε Κοινωνία
  

  Η μείωση των γεννήσεων τις τελευταίες δεκαετίες είναι γεγονός. Σε εθνικό επίπεδο, θα διαπιστώσουμε ότι αυτές μειωθήκαν κατά 37% ανάμεσα στο 1979-1983 και το 2014-19, ενώ αναμένεται να μειωθούν ακόμη κατά 13% την εξαετία 2020-25. Η μείωση αυτή αναπόφευκτα αποτυπώνεται και στον νεανικό πληθυσμό, ξεκινώντας αρχικά από αυτόν της προσχολικής ηλικίας και στη συνέχεια, σε αυτόν που διατρέχει όλες τις βαθμίδες του εκπαιδευτικού συστήματος. Έτσι, πριν λίγες μέρες, με αποφάσεις περιφερειακών Διευθυντών ανακοινώθηκε η αναστολή λειτουργίας πλήθους Δημοτικών Σχολείων και Νηπιαγωγείων, πολλά εκ των οποίων ήταν κλειστά εδώ και χρόνια. Οι επικαλούμενοι λόγοι ήταν ο μικρός ή μηδενικός αριθμός μαθητών και σε κάποιες περιπτώσεις και η ακαταλληλότητα της κτηριακής υποδομής. Η πρόσφατη αυτή απόφαση επανέφερε στη δημοσιότητα ακόμη μια φορά, την «υπογεννητικότητα», τη μείωση δηλαδή των γεννήσεων στη χώρα μας που ξεκίνησε πριν από πέντε δεκαετές, άμεση απόρροια της πτώσης της γονιμότητας στις διαδοχικές γενεές (από 2,1-2,0 παιδιά ανά γυναίκα που γεννήθηκαν ανάμεσα στο 1940 και το 1960 σε λιγότερα από 1,5 παιδιά σε αυτές που γεννήθηκαν μετά το 1985). Πρόκειται για κάποια από τα πρώτα συμπεράσματα που αναφέρονται στο πρόσφατο ψηφιακό δελτίο του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ) με θέμα «Μια στις τρεις από τις 1035 Δημοτικές Ενότητες στη χώρα μας έχουν λιγότερες από 10 γεννήσεις ετησίως, ένα παράδοξο;». Συγγραφείς αυτής της μελέτης είναι οι καθ. Βύρων Κοτζαμάνης και Βασίλης Παππάς ιδρυτικά μέλη του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών (ΙΔΕΜ).

  Η, σε εθνικό επίπεδο, καταγραφείσα πτώση των γεννήσεων μετά το 1980, σύμφωνα με τους δυο ερευνητές, δεν συντελείται με την ίδια ταχύτητα σε όλες τις περιοχές χώρας μας, και αυτό δεν οφείλεται μόνο στη διαφοροποιημένη γονιμότητα των ζευγαριών (στο ότι δηλαδή οι γυναίκες σε κάποιες από αυτές κάνουν λίγο περισσότερα παιδιά από ότι σε άλλες). Έχει άμεση σχέση και με τη διαχρονικά μεταβολή του συνολικού πληθυσμού κάθε περιοχής, μεταβολή που επηρεάστηκε σημαντικά και από τη μετανάστευση (εσωτερική και εξωτερική), με επιπτώσεις και στο πλήθος των ατόμων σε ηλικία δημιουργίας οικογένειας και απόκτησης παιδιών (στους 20-49 ετών).

  Πόσες και ποιες όμως, είναι οι περιοχές αυτές όπου καταγράφεται μετά το 2014, ένας εξαιρετικά περιορισμένος αριθμός γεννήσεων, αριθμός που αποτυπώνεται ήδη - και θα αποτυπωθεί εντονότερα και στο εγγύς μέλλον - στον πληθυσμό 0-14 ετών; Για να απαντήσουν στο ερώτημα που έθεσαν, στηρίχθηκαν στα δεδομένα των γεννήσεων ανά Δημοτική Ενότητα (Δ.Ε.) που δίνει η ΕΛΣΤΑΤ για δυο εξαετίες (2014-19 και 2020-25) και χαρτογραφήσαν τα αποτελέσματα. Από την ανάλυσή τους, προκύπτει ότι το πλήθος των Δημοτικών Ενοτήτων με έναν εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό γεννήσεων (έως και 60 γεννήσεις ανά εξαετία) είναι σημαντικό και αυξανόμενο καθώς αφορά το 29,8% των ΔΕ την πρώτη εξαετία και το 35,5% τη δεύτερη. Μια στις δύο, έχει πληθυσμό από 1000-3600 άτομα και μια στις 10 λιγότερα από 250. Ένας πολύ μικρός αριθμός από αυτές, δεν είχαν/ δεν θα έχουν γεννήσεις, ενώ μόνον στο 8% εξ αυτών, οι γεννήσεις θα κυμανθούν από 41-60 ανά εξαετία (δηλαδή 7-10 ανά έτος).

  Ποια είναι τα βασικά κοινά χαρακτηριστικά; Οι αναλύσεις του Ινστιτούτου Δημογραφικών Μελετών και Ερευνών (ΙΔΕΜ) αναφέρουν οι δυο ερευνητές, επιτρέπουν να δοθεί μια πρώτη απάντηση. Οι Ενότητες με έναν εξαιρετικά περιορισμένο αριθμό γεννήσεων είναι όλες ολιγοπληθείς και χαρακτηρίζονται ταυτόχρονα, από έναν ταχύτατα φθίνοντα πληθυσμό, υψηλά ποσοστά 60 ετών και άνω, συρρίκνωση των νέων τους και χαμηλά ποσοστά 20-49 ετών, πολύ λιγότερες γεννήσεις από θανάτους και απουσία αλλοδαπών, ενώ σε πολλές από αυτές, εκλείπει στις ηλικίες δημιουργίας οικογένειας - απόκτησης παιδιών και μια ισορροπημένη αναλογία ανάμεσα στα δύο φύλλα.

  Κλείνοντας δε το σύντομο άρθρο τους επισημαίνουν ότι η ύπαρξη σήμερα περισσοτέρων του 1/3 από τις 1.035 Δ.Ε. με έναν εξαιρετικά περιορισμένο και φθίνοντα αριθμό γεννήσεων -γεγονός που αναπόφευκτα επηρεάζει/θα επηρεάσει τον πληθυσμό προσχολικής και σχολικής ηλικίας- δεν είναι δυνατόν να αποδοθεί αποκλειστικά, όπως συνήθως γίνεται, στη συρρίκνωση της γονιμότητας (στη μείωση δηλαδή του αριθμού των παιδιών που έφεραν στον κόσμο οι μετά το 1960 γενεές). Οφείλεται και στην εξαιρετικά άνιση κατανομή του πληθυσμού στον χώρο: Το 10% των Δ.Ε έχει συγκεντρώσει το 62% του πληθυσμού, ενώ ένας στους δύο κατοίκους της χώρας μας διέμενε το 2021, σε 75 μόνον Τοπικές Κοινότητες που καλύπτουν μόλις το 2% της επικράτειας (από τις 6.138 συνολικά), αποτέλεσμα της έντονης εσωτερικής μετανάστευσης της πεντηκονταετίας 1950-2000 (και δευτερευόντως της φυγής των νέων στο εξωτερικό την τελευταία δεκαπενταετία).

  Η ανισοκατανομή αυτή, σύμφωνα με τους ίδιους, άμεση απόρροια του μεταπολεμικού μοντέλου ανάπτυξης και της απουσίας χωροταξικού σχεδιασμού, ελάχιστα προβληματίζει τους ενασχολούμενους με το «Δημογραφικό» και απουσιάζει συνήθως, από τον δημόσιο διάλογο που έχει ανοίξει για το θέμα αυτό. Συνοδεύεται όχι μόνον από την άνιση κατανομή στο χώρο του εργατικού δυναμικού, των οικονομικών δραστηριοτήτων και του παραγομένου πλούτου αλλά και από σημαντικά διαφοροποιημένες δημογραφικές εξελίξεις που έχουν προκαλέσει ήδη την πληθυσμιακή κατάρρευση πολλών περιοχών, γεγονός που αποτυπώνεται και στις γεννήσεις των δυο τελευταίων εξαετιών.

  Μιλώντας στο Αθηναϊκό –Μακεδονικό Πρακτορείο Ειδήσεων ο διευθυντής του Ινστιτούτου Δημογραφικών Ερευνών και Μελετών καθ. Βύρων Κοτζαμάνης τονίζει ότι«η μονομερής επικέντρωση όσον αφορά το Δημογραφικό στην "υπογεννητικότητα" είναι προβληματική καθώς οι συνιστώσες που καθορίζουν το μέγεθος ενός πληθυσμού, την κατανομή του στο χώρο και σε μεγάλες ηλικιακές ομάδες έχοντας πολλαπλές επιπτώσεις τους σε πλήθος τομέων, είναι περισσότερες από μια. Θνησιμότητα και μεταναστεύσεις παίζουν καθοριστικό ρόλο, δεν θα πρέπει να υποτιμώνται και οφείλουν να ληφθούν υπόψη σε ένα «Εθνικό Σχέδιο Δράσης για το Δημογραφικό».

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ