Πόλεμος στην Ουκρανία: Η «μεγάλη αποχώρηση» της Χερσώνας - Τακτικισμός ή πανωλεθρία;

Πιο κοντά στην στρατιωτική τακτική του Ναπολέοντα φαίνεται να βρίσκονται οι επιτελείς της Μόσχας, ακολουθώντας μάλλον το δόγμα του Γάλλου Αρχιστράτηγου, δηλαδή ότι υποχωρείς στον τόπο, για να κερδίσεις το χρόνο. Λιγότερο από δύο μήνες από την μεγάλη, φθινοπωρινή αντεπίθεση των Ουκρανών στη Χερσώνα, η σημαία τους κυματίζει από χθες στο κέντρο της πόλης, σημαίνοντας ένα ταπεινωτικό πισωγύρισμα για τις ρωσικές δυνάμεις. Οι τελευταίες προέβαλαν ελάχιστη έως και καθόλου αντίσταση στον προελαύνοντα ουκρανικό στρατό που διέσχισε μεγάλο μέρος της πόλης, αλλά και της γύρω περιοχής, ανακτώντας τον έλεγχο της πρωτεύουσας της ομώνυμης επαρχίας. Παρατεταγμένες στην ανατολική όχθη του ποταμού Δνείπερου, ο οποίος χωρίζει την περιοχή σε δύο τμήματα, στην πραγματικότητα απομονώθηκαν στο συγκεκριμένο σημείο, καθώς οι Ουκρανοί επιχειρούσαν από τα τέλη Αυγούστου με φορά από την περιφέρεια προς το ποτάμι στην επαρχία της Χερσώνας, σε μια προσπάθεια να αποκόψουν τους Ρώσους από τις γραμμές ανεφοδιασμού τους, ώστε να παραλύσουν σε επίπεδο επιμελητείας. Σε κάθε περίπτωση, η αποχώρηση συνιστά μια υποτιμητική οπισθοδρόμηση για τον Πρόεδρο της Ρωσίας, Βλαντιμίρ Πούτιν όντας στην πραγματικότητα η πιο σημαντική στρατιωτική στιγμή στον πόλεμο, από τότε που οι ουκρανικές δυνάμεις σάρωσαν τη βόρεια περιοχή του Χάρκοβο, τον περασμένο Σεπτέμβριο.

Civilians in Kherson waved flags and chanted as they welcomed Ukrainian troops who entered the city after a major Russian retreat.

The arrival of the troops puts Ukraine on the cusp of achieving one of its most significant victories of the war.https://t.co/y4cLSMjhfn pic.twitter.com/g74s1nvvs8

— The New York Times (@nytimes) November 11, 2022

Το εάν και κατά πόσο όμως η ρωσική απόσυρση συνιστά μέρος μιας επιχείρησης παραπλάνησης ή πρόκειται για μέρος μιας στρατηγικής αναδίπλωσης, με σκοπό την αντεπίθεση αναμένεται να κριθεί τις επόμενες ημέρες. Το γεγονός πάντως ότι η διαταγή της απόσυρσης δόθηκε την περασμένη Τετάρτη, στη διάρκεια συνάντησης στην Μόσχα μεταξύ του Ρώσου υπουργού Άμυνας Σεργκέι Σόιγκου και του στρατηγού Σεργκέι Σουροβίκιν, διοικητή των ρωσικών δυνάμεων στην Ουκρανία υπό πλήρη τηλεοπτική μετάδοση, εντείνει τα σενάρια περί πολιτικής απόφασης, ακόμη και μπλόφας.Και αυτό γιατί, αποχωρώντας από το δυτικό μισό της Χερσώνας, οι Ρώσοι απεμπολούν χιλιάδες τετραγωνικά χιλιόμετρα, συμπεριλαμβανομένων μερικών από τις καλύτερες γεωργικές εκτάσεις της Ουκρανίας, τις οποίες έχει καταλάβει από τις πρώτες μέρες της εισβολής, δηλαδή από τις 8 Μαρτίου. Επιπλέον, δεν έχουν συμπληρωθεί δύο μήνες από την ανακήρυξη των συγκεκριμένων εδαφών ως ρωσικά, μετά την προσάρτησή τους, την οποία ανακοίνωσε ο Βλαντιμίρ Πούτιν.

τιμωρητική ουκρανική αντεπίθεση» που στόχευσε ρωσικές αποθήκες πυρομαχικών και θέσεις διοίκησης, εμποδίζοντας τις γραμμές εφοδιασμού τους. Πράγματι, η θέση στην οποία είχαν εγκλωβιστεί οι Ρώσοι το τελευταίο χρονικό διάστημα είχε ως αποτέλεσμα να απωλέσουν επικοινωνία με τους σταθμούς ανεφοδιασμού τους. Κυρίως, όμως, η επιχείρηση στη Χερσώνα κόστιζε υπερβολικά σε ανθρώπινες απώλειες, στέλνοντας για αυτό το λόγο μήνυμα προς τη ρωσική κοινωνία ότι τίθεται τέλος στην εκατόμβη Ρώσων νεκρών, στην Ουκρανία. Αυτή η παράμετρος αποτελεί μια από τις βασικότερες, οι οποίες φαίνεται ότι έλαβε υπόψη το Κρεμλίνο, υποχωρώντας δηλαδή για πολιτικούς λόγους από τον αρχικό σχεδιασμό του, δεδομένου ότι αυτή τη στιγμή οι ρωσικές δυνάμεις έχουν παραχωρήσει περίπου το 40% της περιοχής της Χερσώνας σε ουκρανικά χέρια. Μάλιστα, μετά την ανακατάληψη της Χερσώνας μέχρι τον ποταμό Δνείπερο, οι δύο πλευρές είναι μετωπικά αντιμέτωπες, καθώς αντικρίζουν η μία την άλλη κατά μήκος του ποταμού σε απόσταση περίπου 250 χιλιομέτρων, από την περιοχή γύρω από τον πυρηνικό σταθμό της Ζαπορίζια μέχρι την Μαύρη Θάλασσα.

Παρότι για την μηχανή προπαγάνδας της Μόσχας η αποχώρηση προβάλλεται ως κίνηση σύνεσης με στόχο την εξοικονόμηση πόρων και την ανάπτυξη των ρωσικών δυνάμεων σε άλλα μέτωπα, εντούτοις συνιστά πλήγμα στην επιχείρηση της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία, δεδομένου ότι εκτός από τις στρατιωτικές δυνάμεις, ο ίδιος ο Βλαντιμίρ Πούτιν ενεπλάκη στην εκκένωση της πόλης, υποδεικνύοντάς την ως κρίσιμο θέατρο πολέμου. Στο ίδιο πλαίσιο, ο Ρώσος Πρόεδρος ανακοίνωσε προσωπικά πριν δύο μήνες και την προσάρτησή της στη Ρωσική Ομοσπονδία, με αποτέλεσμα, ωστόσο, σήμερα περίπου 10.000 τετραγωνικά χιλιόμετρα γης να περνούν ξανά στα χέρια της Ουκρανίας. Κυρίως, όμως, μετά την εγκατάλειψη της συγκεκριμένης θέσης από το ρωσικό στρατό, το πυροβολικό σύστημα ακριβείας που διαθέτουν οι Ουκρανοί, δηλαδή οι Συμμαχικοί πύραυλοι HIMARS έχουν πλέον στην ακτίνα εμβέλειάς τους την Κριμαία, μολονότι ο Αμερικανός Πρόεδρος, Τζο Μπάιντεν δήλωσε πως οι ΗΠΑ δεν πρόκειται να στείλουν πυραύλους της ίδιας κατηγορίας με μεγαλύτερη εμβέλεια στην Ουκρανία, για να την ερεθίσουν περισσότερο το Βλαντιμίρ Πούτιν.

Ωστόσο, η Ρωσία εξακολουθεί να διατηρεί τον έλεγχο περίπου του 60% της περιοχής της Χερσώνας, νότια και ανατολικά του Δνείπερου ποταμού, συμπεριλαμβανομένης της ακτογραμμής κατά μήκος της Αζοφικής Θάλασσας. Όσο τα στρατεύματα της Μόσχας ελέγχουν και οχυρώνουν την ανατολική όχθη του ποταμού, οι ουκρανικές δυνάμεις θα αγωνίζονται να καταστρέψουν ή να διακόψουν το κανάλι που μεταφέρει γλυκό νερό στην Κριμαία. Επιπλέον, η μετάβαση στην ανατολική όχθη θα διευκολύνει τη Ρωσία να αναπληρώσει τα στρατεύματά της και να ανακτήσει την άμυνα σε βάθος. Οποιαδήποτε προσπάθεια των ουκρανικών δυνάμεων να διασχίσουν τον ποταμό θα καθίσταται πλέον δαπανηρή, καθώς οι ρωσικές δυνάμεις είναι καλά τοποθετημένες κατά μήκος ενός τμήματος του ποταμού. «Παράλογες θυσίες» Στη Μόσχα, ορισμένοι σχολιαστές έχουν «θρηνήσει» την απόσυρση των ρωσικών δυνάμεων ως κίνηση ταπείνωσης και αμηχανίας, ενώ ορισμένοι κατακρίνουν το υπουργείο Άμυνας για λάθος χειρισμούς. Ο ηγέτης της Τσετσενίας Ραμζάν Καντίροφ, ιδιαίτερα επικριτικός στο παρελθόν, εκτίμησε ότι ο Σουροβίκιν «έκανε μια δύσκολη, αλλά σωστή επιλογή ανάμεσα σε παράλογες θυσίες για χάρη των δυνατών δηλώσεων και τη διάσωση των ανεκτίμητων ζωών στρατιωτών». Ο Καντίροφ πρόσθεσε ακόμη ότι η Χερσώνα ήταν ένα δύσκολο μέρος για να πολεμήσεις, ειδικά χωρίς εγγυημένες διαδρομές ανεφοδιασμού. Από την πλευρά του, ο Ουκρανικός Πρόεδρος, Βολοντιμίρ Ζελένσκι χαιρέτισε χθες τη χθεσινή ημέρα ως «ιστορική» για την Ουκρανία, δηλώνοντας πως «επιστρέφουμε το νότο της χώρας μας, επιστρέφουμε τη Χερσώνα». Αναντίρρητα, η νέα επιτυχία του ουκρανικού στρατού, μετά από μια αστραπιαία προέλαση σε μεγάλο μέρος του Χάρκοβο τον Σεπτέμβριο, θα συμβάλλει καθοριστικά στην ενίσχυση της διεθνούς υποστήριξης για την πολεμική προσπάθεια της Ουκρανίας, ακόμη και όταν Αμερικανοί αξιωματούχοι προτρέπουν τον Ζελένσκι να αμβλύνει τη ρητορική του στις διαπραγματεύσεις, αν όχι τις βασικές του απαιτήσεις .

Η επιτυχία στη Χερσώνα μπορεί επίσης να επιτρέψει στις εξαντλημένες ουκρανικές μονάδες μια κάποια ανάπαυλα, καθώς και να επιτρέψει την ανακατεύθυνση της προσοχής τους προς το Ντονμπάς, όπου οι σκληρές μάχες συνεχίζονται τόσο στο Λουχάνσκ, όσο και στο Ντόνετσκ. Στην ίδια κατεύθυνση, και η Μόσχα θα έχει στη διάθεσή της πλέον άφθονα όπλα και δεκάδες χιλιάδες στρατεύματα για να στείλει στη μάχη, τη στιγμή που οι σαρωτικές επιθέσεις της κατά της ουκρανικής υποδομής έχουν αφήσει τις παροχές ρεύματος και νερού να κρέμονται από μια κλωστή, σε πολλές περιοχές. Μπορεί η Ουκρανία λαμβάνει σιγά σιγά προηγμένες αντιαεροπορικές άμυνες από δυτικούς χορηγούς, αλλά έχει μια τεράστια περιοχή να υπερασπιστεί και τις ΗΠΑ να επιμένουν στο ότι δεν τους έχει δοθεί «λευκή επιταγή» ως προς την αποστολή πολεμικού υλικού στο Κίεβο. Παράλληλα, όμως οι ουκρανικές αρχές έχουν επίσης ένα τεράστιο έργο μπροστά τους, αυτό της ανασυγκρότησης στη Χερσώνα, όπου οι ρωσικές δυνάμεις κατέστρεψαν κρίσιμες υποδομές και άφησαν πίσω τους τεράστιο αριθμό από νάρκες.

Free life is returning to Kherson together with Ukrainian flags.
🇺🇦🇺🇦🇺🇦💛💙
📹: Kostiantyn Ryzhenko pic.twitter.com/4ePJ3iOOGK

— Anton Gerashchenko (@Gerashchenko_en) November 11, 2022