Σχετικά Άρθρα

• Ποια είναι τα δύο σπανιότερα ορυκτά στον πλανήτη
  σε Περιβάλλον
  

  Δύο είναι τα πιο σπάνια ορυκτά στον κόσμο και εντοπίζονται στη Μιανμάρ, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

  Τα ορυκτά βρίσκονται διάσπαρτα παντού στον πλανήτη μας αλλά, όπως αναφέρει η Γεωλογική Εταιρεία των ΗΠΑ, είναι στοιχεία ή ενώσεις που απαντούν στη φύση και είναι ανόργανα, δηλαδή δεν περιέχουν άνθρακα. Κάθε τύπος ορυκτού παρουσιάζει τάξη στην εσωτερική του δομή και έχει μοναδική χημική σύσταση. Η μορφή που παίρνουν οι κρύσταλλοι ενός ορυκτού, καθώς και οι άλλες φυσικές του ιδιότητες, μπορεί να ποικίλλουν.

  Πάντως, σύμφωνα με το «Live Science», το σπανιότερο ορυκτό στη Γη είναι το kyawthuite. Μόνο ένας κρύσταλλος, που βρέθηκε στην περιοχή Μογκόκ της Μιανμάρ, είναι γνωστό ότι υπάρχει. Η βάση δεδομένων ορυκτών του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια το περιγράφει ως έναν μικρό (1,61 καρατίων) βαθύ πορτοκαλί πολύτιμο λίθο που η Διεθνής Ορυκτολογική Ένωση αναγνώρισε επίσημα το 2015.

  Το επιστημονικό αίνιγμα του πεϊνίτη

  Ωστόσο, λίγα είναι γνωστά για το kyawthuite και το δεύτερο σπανιότερο ορυκτό το οποίο είναι ο πεϊνίτης, έχει βαθύ κόκκινο χρώμα σε εξαγωνικούς κρυστάλλους (αν και υπάρχουν κάποιες ροζ εξαιρέσεις). Αν και ο πεϊνίτης βρίσκεται πλέον πιο εύκολα από ό,τι παλαιότερα, το ορυκτό αυτό εξακολουθεί να είναι σπάνιο και η χημική του δομή το καθιστά κάτι σαν επιστημονικό αίνιγμα.

  Επισημαίνεται ότι, το 1952, ο Άγγλος συλλέκτης και έμπορος πολύτιμων λίθων, Άρθουρ Πέιν, απέκτησε δύο πορφυρούς κρυστάλλους στη Μιανμάρ, σύμφωνα με τον Τζορτζ Ρόσμαν, καθηγητή Ορυκτολογίας στο Τεχνολογικό Ινστιτούτο της Καλιφόρνια, ο οποίος ερευνά τον πεϊνίτη από τη δεκαετία του 1980 και διατηρεί μία εκτεταμένη βάση δεδομένων με όλα τα δείγματα που έχει αναλύσει μικροσκοπικά.

  Ο Άρθουρ Πέιν νόμιζε ότι οι κρύσταλλοι ήταν ρουμπίνια, για τα οποία φημίζεται η περιοχή, αλλά χωρίς να το γνωρίζει, επρόκειτο για κάτι εξαιρετικά σπάνιο. Ο πεϊνίτης, που ονομάστηκε έτσι από το επώνυμο του Άρθουρ, ανακαλύπτεται μερικές φορές μαζί με ρουμπίνια και άλλους πολύτιμους λίθους. Αυτό εξηγεί γιατί ο ίδιος υπέθεσε ότι οι κρύσταλλοι ήταν ρουμπίνια όταν, σύμφωνα με τον Τζορτζ Ρόσμαν, τους δώρισε στο Βρετανικό Μουσείο το 1954 για περαιτέρω μελέτη. Ένα άλλο δείγμα πεϊνίτη από τη Μιανμάρ ήρθε στην επιφάνεια το 1979 και, μέχρι το 2001, αυτοί οι τρεις κρύσταλλοι ήταν τα μόνα γνωστά δείγματα πεϊνίτη στον κόσμο.

  Βέβαια, ο πρώτος κρύσταλλος πεϊνίτη που ανακαλύφθηκε, γνωστός ως παϊνίτης #1, αναλύθηκε αργότερα από τον Τζορτζ Ρόσμαν. Η τελευταία μελέτη του για τον πεϊνίτη δημοσιεύθηκε στο «Mineralogical Magazine» τον Ιούλιο του 2018. «Διεξήγαγα [μελέτες] του [πρώτου] δείγματος», ανέφερε ο καθηγητής Ορυκτολογίας του Τεχνολογικού Ινστιτούτου της Καλιφόρνια στο «Live Science» και πρόσθεσε: «[Τα αποτελέσματά μου] έγιναν τα πρότυπα, με τα οποία επιβεβαιώθηκαν οι περαιτέρω ανακαλύψεις του πεϊνίτη».

  Μέσω αυτής της έρευνας, ο Τζορτζ Ρόσμαν προσδιόρισε ποια στοιχεία συνθέτουν τον πεϊνίτη. Με τη φασματοσκοπία υπερύθρου, η υπέρυθρη ακτινοβολία χρησιμοποιείται για τον προσδιορισμό των στοιχείων με βάση τον τρόπο με τον οποίο απορροφούν, αντανακλούν και εκπέμπουν αυτό το φως. Με τη φασματοσκοπία Raman, ένα λέιζερ χρησιμοποιείται για τη διασπορά ορατού, υπέρυθρου ή υπεριώδους φωτός, το οποίο κάνει τα μόρια να εκπέμπουν μοναδικές δονήσεις που τα καθιστούν αναγνωρίσιμα.

  Ακόμα, ο Τζορτζ Ρόσμαν διαπίστωσε ότι υπήρχε ένα λάθος στη χημική σύνθεση που είχε προσδιοριστεί αρχικά από επιστήμονες του Βρετανικού Μουσείου. Ειδικότερα, ενώ εκείνοι είχαν προσδιορίσει σωστά το αλουμίνιο, το βόριο, το ασβέστιο και το οξυγόνο, έλειπε το ζιρκόνιο. Άλλο ένα πράγμα που ανακάλυψε ο Τζορτζ Ρόσμαν, ήταν και αυτό που έδωσε στον πεϊνίτη την κοκκινωπή απόχρωσή του: Έχει ίχνη βαναδίου και χρωμίου που μπορεί να τον κάνουν να φαίνεται παραπλανητικά σαν ρουμπίνι.

  Η σπανιότητα του πεϊνίτη

  Ο πεϊνίτης βρίσκεται μόνο στη Μιανμάρ, αλλά ο πραγματικός λόγος για τη σπανιότητά του έγκειται στον σχηματισμό του. Ο πεϊνίτης είναι ένας βορικός κρύσταλλος, που σημαίνει ότι περιέχει βόριο. Περιέχει, επίσης, ζιρκόνιο. Το βόριο δυσκολεύεται να συνδεθεί με το ζιρκόνιο. Στην πραγματικότητα, ο πεϊνίτης είναι το μοναδικό ορυκτό στο οποίο έχουν βρεθεί τα δύο αυτά ορυκτά συνδεδεμένα στη φύση. Αν και ο λόγος είναι ακόμη ασαφής, το ζιρκόνιο και το βόριο δεν έχουν βρεθεί μαζί σε σημαντικές συγκεντρώσεις, όπως υποστήριξε ο Τζόρτζ Ρόσμαν. Επιπλέον, θεωρείται ότι τα στοιχεία αυτά μπορεί να μην είναι πολύ σταθερά μαζί σε σύγκριση με άλλα στοιχεία με τα οποία θα μπορούσαν να συνδεθούν.

  «Απ' όσο γνωρίζω, κανείς δεν έχει κάνει μια σοβαρή μελέτη για το τι χρειάζεται για να σχηματιστεί ο πεϊνίτης», έχει τονίσει ο Τζορτζ Ρόσμαν, συμπληρώνοντας: «Δεν γνωρίζω καμία προσπάθεια σύνθεσής του στο εργαστήριο».

  Πηγή: iEidiseis.gr
• Τα αποθέματα ορυκτών καυσίμων παγκοσμίως περιέχουν 3,5 τρισεκατομμύρια τόνους CO2
  σε Περιβάλλον
  

  Τα παγκόσμια αποθέματα ορυκτών καυσίμων περιέχουν το ισοδύναμο 3,5 τρισεκατομμυρίων τόνων αερίων που προκαλούν το φαινόμενο του θερμοκηπίου, που θα απελευθερωθούν στην ατμόσφαιρα εάν τύχουν πλήρους εκμετάλλευσης και θα θέσουν υπό αμφισβήτηση τους διεθνείς στόχους για την αποτροπή της κλιματικής αλλαγής, σύμφωνα με απογραφή , η οποία πραγματοποιήθηκε πρώτη φορά και δίνεται στη δημοσιότητα σήμερα.

  Αυτή η απίστευτη ποσότητα αντιστοιχεί στα αέρια που θα απελευθερώνονταν εάν τα παγκόσμια αποθέματα πετρελαίου, φυσικού αερίου και άνθρακα τύγχαναν πλήρους εκμετάλλευσης, δείχνει η απογραφή των Carbon Tracker Initiative και Global Energy Monitor.

  Ισοδυναμεί με «πάνω από όλες τις εκπομπές που έγιναν μετά τη βιομηχανική επανάσταση» και «επτά φορές τον προϋπολογισμό διοξειδίου του άνθρακα για να τηρηθεί η θερμοκρασία-όριο του 1,5° Κελσίου», τονίζουν οι συντάκτες. Η έννοια του «προϋπολογισμού» αναφέρεται στην ποσότητα του CO2 που μπορεί να εκπεμφθεί για να υπάρξει δεδομένο αποτέλεσμα, σε αυτή την περίπτωση ο πιο φιλόδοξος στόχος της συμφωνίας του Παρισιού για το κλίμα.

  Η υπερθέρμανση του πλανήτη από τη βιομηχανική εποχή, που αποδίδεται κυρίως στην καύση ορυκτών καυσίμων, έχει ήδη φθάσει τον 1,1° Κελσίου, προκαλώντας σειρά καταστροφών.

  Ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας (ΔΟΕ) υπέδειξε την περασμένη χρονιά να εγκαταλειφθεί κάθε νέο έργο εκμετάλλευσης κοιτασμάτων πετρελαίου ή αερίου, ώστε σε συνδυασμό με την ταχεία πτώση της ζήτησης να κρατηθεί υπό έλεγχο η αύξηση της θερμοκρασίας στον πλανήτη.

  Η απογραφή —περιέχει δεδομένα για πάνω από 50.000 κοιτάσματα σε 89 χώρες— έχει φιλοδοξία να προσφέρει στους πολιτικούς ηγέτες και στην κοινωνία των πολιτών τα απαραίτητα δεδομένα για να διαχειριστούν την προοδευτική εγκατάλειψη των ορυκτών καυσίμων.

  Καταγράφει ιδίως ότι οι ΗΠΑ και η Ρωσία διαθέτουν, τόσο οι μεν όσο και η δε, επαρκή αποθέματα ορυκτών καυσίμων για να αυξήσουν εκρηκτικά τον παγκόσμιο προϋπολογισμό CO2, ακόμα κι αν όλες οι υπόλοιπες χώρες σταμάταγαν άμεσα τη δική τους παραγωγή. Εντοπίζει επίσης την πηγή των μεγαλύτερων εκπομπών στον κόσμο: το πετρελαϊκό κοίτασμα Γαουάρ (Σαουδική Αραβία).

  «Η παγκόσμια απογραφή θα βοηθήσει τις κυβερνήσεις, τις επιχειρήσεις και τους επενδυτές να λάβουν αποφάσεις για να ευθυγραμμίσουν την παραγωγή ορυκτών καυσίμων με το όριο της (αύξησης της) θερμοκρασίας κατά 1,5° Κελσίου και, έτσι, να εμποδίσουν με χειροπιαστό τρόπο την εξαφάνιση των νησιών μας», σχολίασε ο Σάιμον Κόφε, υπουργός Εξωτερικών του Τουβαλού, ενός από τα αρχιπελάγη του Ειρηνικού που απειλούνται από την άνοδο του επιπέδου της θάλασσας και την υπερθέρμανση του πλανήτη.

  «Διαθέτουμε πλέον ένα εργαλείο που μπορεί να βοηθήσει να δοθεί με αποτελεσματικό τρόπο τέλος στην παραγωγή άνθρακα, πετρελαίου και αερίου», ευχήθηκε σε ανακοίνωσή του που δίνεται στη δημοσιότητα ταυτόχρονα με την απογραφή, το λεγόμενο Global Registry of Fossil Fuels.

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

• Σελήνη: Νέο πολύτιμο ορυκτό ανακάλυψε η Κίνα – Σχέδια για τρεις νέες αποστολές
  σε Κόσμος
  

  Το ορυκτό τσανγκεσίτης-(Υ) περιέχει ένα ισότοπο του υδρογόνου που θα μπορούσε να επιτρέψει την παραγωγή ανεξάντλητης, καθαρής ενέργειας.

  Η Κίνα σχεδιάζει να στείλει τρεις ακόμα ρομποτικές αποστολές σε τροχιά γύρω από τη Σελήνη μετά την ανακάλυψη νέου ορυκτού που θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως πηγή ενέργειας στο μέλλον.

  Η νέα κούρσα προς τη Σελήνη επιταχύνεται καθώς η NASA ετοιμάζεται να εκτοξεύσει την πρώτη, δοκιμαστική αποστολή του προγράμματος Artemis και η Κίνα σχεδιάζει τη δημιουργία ερευνητικού σταθμού στο φεγγάρι, και μάλιστα στην ίδια περιοχή που ετοιμάζονται να εξερευνήσουν οι ΗΠΑ.

  Το Σάββατο, η κινεζική Εθνική Υπηρεσία Διαστήματος (CNSA) έδωσε το πράσινο φως για την εκτόξευση τριών σεληνιακών δορυφόρων την επόμενη δεκαετία, αναφέρει το πρακτορείο Bloomberg.

  Μια μέρα νωρίτερα, η CNSA ανακοίνωνε ότι ένα νέο ορυκτό που ανακάλυψε το Chang’e 5, η κινεζική αποστολή που έφερε στη Γη τα πρώτα δείγματα σεληνιακών πετρωμάτων εδώ και μισό αιώνα, αναγνωρίστηκε ως νέο ορυκτό από την Διεθνή Ορυκτολογική Ένωση.

  Πρόκειται για το ορυκτό τσανγκεσίτης-(Υ) [Changesite–(Y)] ένα φωσφορικό ορυκτό που κρυβόταν στα βασαλτικά πετρώματα του φεγγαριού.

  Ο τσανγκεσίτης φέρεται να περιέχει σχετικά μεγάλες συγκεντρώσεις ήλιου-3, ενός ισοτόπου του ήλιου που σπανίζει στη Γη αλλά θα μπορούσε δυνητικά να αξιοποιηθεί για την παραγωγή ανεξάντλητης, καθαρής ενέργειας μέσω σύντηξης.

  Το σπάνιο ισότοπο υπάρχει σε σχετικά μεγάλες συγκεντρώσεις στη Σελήνη καθώς παράγεται συνεχώς σε μικρές ποσότητες λόγω του βομβαρδισμού της επιφάνειας από την ηλιακή ακτινοβολία.

  Η αξιοποίηση των φυσικών πόρων της Σελήνης θα μπορούσε να εντείνει τον διαστημικό ανταγωνισμό ανάμεσα στις ΗΠΑ και την Κίνα, καθώς οι δύο χώρες σχεδιάζουν να εδραιώσουν την παρουσία τους στον νότιο πόλο του φεγγαριού. Πολυάριθμοι κρατήρες στη νότια πολική περιοχή μένουν βυθισμένοι σε αιώνιο σκοτάδι και πιστεύεται ότι κρύβουν μεγάλες ποσότητες πάγου νερού.

  Ο πάγος θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύ σημαντικότερος πόρος από το ήλιο-3, δεδομένου ότι μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την παραγωγή οξυγόνου και καυσίμου με τεχνολογίες που θεωρούνται ήδη ώριμες.

  Η Κίνα φιλοδοξεί να στείλει ανθρώπους στη Σελήνη την επόμενη δεκαετία, ενώ η αποστολή Artemis III με την οποία οι Αμερικανοί θα επιστρέψουν στο φεγγάρι προγραμματίζεται για τα τέλη του 2025 το νωρίτερο.

  Πηγή: In.gr

• Έλληνας επιστήμονας ηγήθηκε διεθνούς ομάδας που έκανε μία μοναδική ανακάλυψη ένυδρων ορυκτών σε ιστορικό μετεωρίτη
  σε Κόσμος
  

  Νέα πηγή προέλευσης του νερού στη Γη

  Ένας μετεωρίτης 470 εκατομμυρίων ετών, χάρη στην επιστημονική μελέτη τριών ετών και την αναζήτηση δεδομένων που ξεκίνησε το μακρινό 2013, φανερώνει μία ακόμα δυνάμει πηγή προέλευσης του νερού στη Γη.

  «Πολλές φορές αμελούμε την προσπάθεια της αναζήτησης τέτοιων ορυκτών σε έναν μετεωρίτη επειδή θεωρητικά μπορεί να μην τα αναμένουμε εκεί», ανέφερε στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ-ΜΠΕ «Πρακτορείο 104,9 FM» ο Δρ. Ιωάννης Μπαζιώτης, επίκουρος καθηγητής του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, περιγράφοντας τη διαδικασία της επιστημονικής έρευνας που οδήγησε σε μία μοναδική ανακάλυψη ένυδρων ορυκτών σε έναν ιστορικό μετεωρίτη.

  «Τα αποτελέσματα της έρευνας είναι μοναδικά για την κατηγορία των τυπικών χονδριτών μετεωριτών. Για πρώτη φορά έχουμε ανακάλυψη του ένυδρου ορυκτού μαργαρίτη, που με την παρουσία του δεικνύει μία ακόμα -δυνάμει- πηγή του νερού στη πρώιμη Γη», εξηγεί ο Δρ. Μπαζιώτης, ο οποίος ηγήθηκε μιας διεθνούς ομάδας επιστημόνων.

  Η συγκεκριμένη ομάδα επιστημόνων, αποτελούμενη από Έλληνες, Αμερικάνους, Κινέζους και Γάλλους επιστήμονες, ανακάλυψε και χαρακτήρισε ένα μοναδικό ορυκτολογικό άθροισμα στον μετεωρίτη Kakowa. Ένα ιστορικό δείγμα μετεωρίτη βρίσκεται στη μεγάλη συλλογή μετεωριτών του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης.

  «Ο μετεωρίτης Kakowa αποτελεί ένα τυπικό χονδρίτη, κατηγορίας L6, που έπεσε στις 19 Μαΐου 1858 στη Ρουμανία και σύμφωνα με ιστορικές καταγραφές, ανακτήθηκε μόλις μερικά λεπτά μετά την πτώση του. Χάρη στην έρευνα που έγινε, ανακαλύψαμε μοναδικά ευρήματα ένυδρων ορυκτών κι έναν μεγάλο αριθμό ορυκτών υπερυψηλών πιέσεων στον Kakowa», εξήγησε ο Έλληνας επιστήμονας.

  Η δημοσίευση των αποτελεσμάτων της μελέτης της ομάδας στο αντικείμενο της Πλανητικής Επιστήμης έχει τίτλο «Unique evidence of fluid alteration in the Kakowa (L6) ordinary chondrite» και δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Scientific Reports του Οίκου Nature Publishing Group (Springer Nature) - https://rdcu.be/cLaRO και το στοιχείο που την καθιστά μοναδική είναι ότι «...επεκτείνει τη γνώση μας που καταγράφεται στους μετεωρίτες και σχετίζεται τόσο με τις διαδικασίες εξαλλοίωσης όσο και της μεταμόρφωσης λόγω σοκ», τονίζει ο Δρ. Μπαζιώτης.

  Απουσία νερού σημαίνει απουσία ζωής

  «Ήταν δύο συγκρούσεις απίστευτου σοκ! Οι παρατηρήσεις που κάναμε, μας επέτρεψαν να “ανακατασκευάσουμε” την ιστορία του μετεωρίτη Kakowa, κατά τη διάρκεια της οποίας δημιουργήθηκαν φλέβες τήγματος ως αποτέλεσμα μίας σφοδρής σύγκρουσης στο μητρικό σώμα του Kakowa, ακολουθούμενη από μία ηπιότερη σύγκρουση με έναν άλλο αστεροειδή, κατά τη διάρκεια της οποίας διείσδυσαν ένυδρα ορυκτά μέσα σε ρωγμές», αναφέρει χαρακτηριστικά ο Δρ. Ιωάννης Μπαζιώτης.

  «Η πληθώρα των ορυκτών υψηλών πιέσεων που βρέθηκαν μέσα στις φλέβες τήγματος μας βοήθησαν να εκτιμήσουμε τη σφοδρότητα και τις συνθήκες της πρώτης σύγκρουσης που έλαβε χώρα πριν από 470 εκατομμύρια χρόνια στο μητρικό σώμα από το οποίο προέρχεται ο μετεωρίτης Kakowa», προσθέτει.

  Οι μετεωρίτες αποτελούν σπάνια αντικείμενα, που περιέχουν πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με τη γέννηση και εξέλιξη του ηλιακού μας συστήματος. Διατηρούν στοιχεία των διαδικασιών εκείνων που έλαβαν χώρα σε αστεροειδείς κατά τα πρώτα εκατομμύρια χρόνια της ιστορίας του ηλιακού μας συστήματος. Αυτοί οι αστεροειδείς θερμάνθηκαν εξαιτίας της διάσπασης ραδιενεργών ισοτόπων και της επακόλουθης απελευθέρωσης θερμότητας, οδηγώντας στη θερμική μεταμόρφωσή τους, και τη μετέπειτα απελευθέρωση ρευστών. Ταυτόχρονα υπέστησαν «πολλαπλές προσκρούσεις που άφησαν τα ίχνη τους στα ορυκτά των μετεωριτών».

  Η ιστορία του νερού στο ηλιακό μας σύστημα είναι θέμα τεράστιου ενδιαφέροντος, ακριβώς λόγω του ρόλου του στην έναρξη της ζωής στη Γη. «Δείχνοντας για πρώτη φορά ότι τα μητρικά σώματα των τυπικών χονδριτών απελευθερώνουν αρκετό νερό ώστε να σχηματίσουν ένυδρα ορυκτά, προσθέτει μία ακόμα -δυνάμει- σημαντική πηγή για τη προέλευση του νερού στη Γη», αναφέρει ο Δρ. Ιωάννης Μπαζιώτης. Οι δύο άλλες πηγές προέλευσης του νερού στη Γη μπορεί να είναι οι κομήτες και οι ανθρακούχοι αστεροειδείς.

  Μια ευκαιρία στις 69477 για ένα «Εύρηκα»

  «Τώρα, με την συγκεκριμένη ανακάλυψη του μαργαρίτη, ενός ένυδρου ορυκτού που ανήκει στους ασβεστούχους μαρμαρυγίες με ποσοστό που φθάνει το 4-5 % κ.β. σε νερό, μπορούμε να πούμε ότι για πρώτη φορά ένα τέτοιο ορυκτό -με σαφή εξωγήινη ισοτοπική υπογραφή- συναντάται μέσα σε τυπικούς χονδρίτες», εξηγεί ο Έλληνας επιστήμονας, υπογραμμίζοντας την ιδιαιτερότητα της επιστημονικής ανακάλυψης.

  «Είναι χαρακτηριστικό της σπανιότητας το γεγονός ότι επί του συνόλου των 69477 μετεωριτών (σύμφωνα με τη τελευταία επίσημη καταγραφή στη βάση δεδομένων της Meteoritical Society), οι τυπικοί χονδρίτες -όπως ο μετεωρίτης Kakowa- “αγγίζουν” τους 59192, δηλαδή ξεπερνούν το 85%», προσθέτει ο Δρ. Μπαζιώτης.

  Ο συγκεκριμένος μετεωρίτης έχει και μια σημαντική ιδιαιτερότητα αφού δεν «μολύνθηκε» όταν έπεσε στη Γη. «Κάποιοι από τους μετεωρίτες έχουν ανακτηθεί από την Ανταρκτική ή τις ζεστές ερήμους (π.χ. Σαχάρα), ωστόσο, οι πιο “φρέσκοι” μετεωρίτες είναι αυτοί που ο άνθρωπος τούς είδε να πέφτουν στη Γη, και τους συνέλεξε λίγο μετά την πτώση τους. Αυτοί είναι που έχουν αποφύγει τη λεγόμενη εξαλλοίωση στο γήινο περιβάλλον», επισημαίνει.

  Συνεργασία για την ανακάλυψη

  Η μελέτη ξεκίνησε στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης, στο πλαίσιο του χρηματοδούμενου από την ΕΕ προγράμματος SYNTHESYS, με σκοπό την έρευνα των χαρακτηριστικών που δημιουργούνται έπειτα από τη πρόσκρουση αστεροειδών.

  Τα δε μέλη της ομάδας του California Institute of Technology, στις ΗΠΑ, πραγματοποίησαν προηγμένες μικροαναλυτικές μεθόδους για να χαρακτηρίσουν την ορυκτολογία, χημική σύσταση, ισοτοπικές αναλογίες οξυγόνου και μολύβδου, του μοναδικού αυτού ένυδρου ορυκτολογικού αθροίσματος. «Όσο περισσότερες μεθόδους εφαρμόζαμε για να χαρακτηρίσουμε αυτά τα εξωτικά υλικά, τόσο περισσότερο σίγουροι ήμασταν για την αξιοπιστία των αναλύσεών μας και την εξωγήινη προέλευση των ορυκτών», αναφέρει στην επιστημονική του ανάλυση ο καθηγητής Paul Asimow, επικεφαλής της ομάδας του Caltech που εργάστηκε υπό την καθοδήγηση του Έλληνα επιστήμονα.

  «Όσα ανακαλύφθηκαν σήμερα δεν θα μπορούσαν να βρεθούν πριν από 50 χρόνια... Πρακτικά, χάρη στην επιστημονική εξέλιξη, κάθε δεκαετία θα ήταν πιθανή μια νέα ανακάλυψη. Ποτέ δεν ξέρεις τι πρόκειται να ανακαλύψεις, αν δε κάνεις προσπάθεια να μελετήσεις έναν μετεωρίτη, και ιδιαίτερα, αν δεν επιμείνεις στη περαιτέρω διερεύνηση των ορυκτών που μπορεί να περιέχονται μέσα σε αυτό», εξήγησε ο Δρ. Μπαζιώτης.

  Ο συγκεκριμένος μετεωρίτης εισήλθε στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης λίγο μετά την ανάκτησή του, το 1858. Ο Kakowa εκτίθεται στην αίθουσα των μετεωριτών στο Μουσείο Φυσικής Ιστορίας της Βιέννης, στην Αυστρία, ενώ στην ίδια αίθουσα εκτίθεται και ο μόνος μετεωρίτης που έχει ανακτηθεί από ελληνικό έδαφος το μακρινό 1818, ο επονομαζόμενος «Seres».

  «Μέσα από σκληρή επιστημονική δουλειά καταφέραμε να αποδείξουμε ότι το συγκεκριμένο υλικό είναι εξωγήινο. Η αγωνία ήταν τεράστια. Περιμέναμε από μέρα σε μέρα να έρθουν τα αποτελέσματα από τη Καλιφόρνια. Ένα συγκεκριμένο νούμερο ειδικά, ώστε να πούμε με βεβαιότητα πια, το δικό μας “εύρηκα”. Αυτό σημαίνει ότι βρισκόμαστε μπροστά στο 0,0016% των μετεωριτών που φέρουν αυτό το σπάνιο ορυκτό!», καταλήγει ο Δρ. Μπαζιώτης.

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ

• Ο μέσος άνθρωπος θα χρησιμοποιήσει ως και 400 τόνους ορυκτών στη διάρκεια της ζωής του
  σε Περιβάλλον
  

  Από το λάπτοπ μας μέχρι τα φάρμακα και τις ...παιδικές πάνες, τα ορυκτά βρίσκονται παντού

  Στη διάρκεια της ζωής του, ο μέσος άνθρωπος θα χρησιμοποιήσει ως και ...400 τόνους ορυκτών για το σπίτι, το γραφείο ή το αυτοκίνητό του. Στην οδοντόκρεμα με την οποία βουρτσίζει τα δόντια του, στα χάπια που παίρνει για την υγεία του, στις παιδικές πάνες που αγοράζει για τα παιδιά του, στον υπολογιστή του, στην ιριδίζουσα σκιά ματιών ή και στο τζιν που φοράει, τα ορυκτά είναι παρόντα. Αν αυτή τη στιγμή ο εξορυκτικός κλάδος παγκοσμίως έκοβε «μαχαίρι» τη δραστηριότητά του, η βιομηχανία παραγωγής υπολογιστών, τηλεοράσεων και άλλων ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών συσκευών, η αυτοκινητοβιομηχανία, η φαρμακοβιομηχανία και η βιομηχανία παραγωγής χαρτιού και ειδών προσωπικής υγιεινής θα χρειαζόταν κι αυτές να διακόψουν ή να επιβραδύνουν τη δική τους, μέχρις ότου τα ερευνητικά εργαστήρια βρουν ή δημιουργήσουν εκείνες τις πρώτες ύλες, που θα μπορούσαν να αντικαταστήσουν τα ορυκτά και τα μεταλλεύματα.

  Τα ορυκτά είναι παρόντα στα τεστ διάγνωσης του κορονοϊού, ενώ χρησιμοποιούνται και στην καταπολέμηση της ελονοσίας. Σε αντίθεση δε, με ό,τι γενικά πιστεύεται, η φύση εξακολουθεί να «γεννά» όχι μόνο νέα κοιτάσματα, αλλά και νέα ορυκτά, όπως τα τροποποιημένα που βρέθηκαν στις παλιές εκμεταλλεύσεις του Λαυρίου, η ύπαρξη των οποίων δεν ήταν γνωστή. Η δημιουργία ορυκτών συνεχίζεται εσαεί -απλά η διάρκεια της ανθρώπινης ζωής είναι συνήθως πολύ μικρή για να παρατηρήσουμε αυτή την αλλαγή.
  Την ίδια ώρα, η τεχνολογία επιτρέπει την «ανάσταση» κοιτασμάτων που θεωρούνταν εξαντλημένα, την απόληψη από δυσπρόσιτες περιοχές, την πολύ σημαντική αύξηση της διάρκειας της ζωής των κοιτασμάτων και την αυτοματοποίηση διαδικασιών έρευνας και εξόρυξης σε εχθρικά περιβάλλοντα. Για τη δε Ελλάδα, που εξάγει το 75% των πωλήσιμων προϊόντων εξόρυξης και αποτελεί ευρωπαϊκή ή και παγκόσμια δύναμη σε συγκεκριμένα ορυκτά, οι ευκαιρίες είναι σημαντικές. Γι' αυτό άλλωστε πληθαίνουν οι εξορυκτικές επιχειρήσεις, που επενδύουν μέρος του τζίρου τους στην Έρευνα και Ανάπτυξη για νέα προϊόντα/νέες χρήσεις των ορυκτών.

  «Ό,τι δεν μπορεί να καλλιεργηθεί ...πρέπει να εξορυχθεί»

  Ο πρόεδρος του Συνδέσμου Μεταλλευτικών Επιχειρήσεων (ΣΜΕ), μηχανικός μεταλλείων-μεταλλουργός Αθανάσιος Κεφάλας λέει χαρακτηριστικά στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως «ό,τι δεν μπορεί να καλλιεργηθεί ...πρέπει να εξορυχθεί», ενώ προσθέτει: «Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και η ονοματολογία των περιόδων της ανθρωπότητας σχετίζεται με τα ορυκτά, αφού μιλάμε για παλαιολιθική και νεολιθική εποχή, για εποχή του χαλκού και εποχή του σιδήρου». Ενδεικτικά αναφέρει ότι για ένα και μόνο σπίτι απαιτούνται περίπου 150 τόνοι ορυκτών, ενώ για κάθε χιλιόμετρο εθνικής οδού χρειάζονται 30.000 τόνοι αδρανών και τσιμέντου.
  Το 50% του χαρτιού είναι φτιαγμένο από ορυκτά: ανθρακικό ασβέστιο, μαρμαρυγία και μπεντονίτη, τα οποία χρησιμοποιούνται ως υλικά πλήρωσης και επικάλυψης. Για την παραγωγή μιας τηλεόρασης «επιστρατεύονται» τουλάχιστον 35 ορυκτά, ενώ για εκείνη ενός μέσου αυτοκινήτου απαιτούνται 650-700 κιλά χάλυβα και 100-150 κιλά βιομηχανικών ορυκτών για τζάμια, ελαστικά, πλαστικά, χυτά μέρη. Ηλεκτρονικοί υπολογιστές στην παρούσα φάση είναι δύσκολο να παραχθούν χωρίς πυρίτιο, ενώ «σχεδόν δεν υπάρχει φάρμακο, που να μην έχει μέσα ορυκτά, είτε αυτά είναι υποδοχείς είτε ενεργοποιητές είτε έκδοχα», επισημαίνει ο κ. Κεφάλας, σύμφωνα με τον οποίο στη φαρμακοβιομηχανία ή τη βιομηχανία καλλυντικών χρησιμοποιούνται -μεταξύ άλλων- βωξίτης, λευκόλιθος, μπεντονίτης, ανθρακικό ασβέστιο, ασβεστόλιθος, άργιλος, γραφίτης κ.ά.

  Η ζήτηση για ορυκτά στην περίοδο του lockdown

  Πώς επηρεάστηκε η ζήτηση για ορυκτά στην περίοδο του lockdown; «Η εικόνα είναι διττή. Σε κάποια ορυκτά -όπως αυτά που περιέχονται σε προϊόντα σχετιζόμενα με την παραμονή στο σπίτι, π.χ., όσα αφορούν κατοικίδια ζώα (pet litter) ή έχουν χρήσεις στην υδροπονία- είχαμε αύξηση της ζήτησης. Σε άλλα, όπως αυτά που χρησιμοποιούνται στην κοσμετολογία, είχαμε σημαντική πτώση, όχι επειδή οι άνθρωποι δεν χρησιμοποιούσαν καλλυντικά στην περίοδο αυτή, αλλά διότι πολύ βασικά σημεία πώλησής τους, όπως τα αεροδρόμια σε όλον τον κόσμο, ήταν κλειστά ή υπολειτουργούσαν. Με βάση στοιχεία των τελευταίων δύο εβδομάδων για το τρίμηνο του lockdown, στον κλάδο των μη μεταλλικών ορυκτών είχαμε στην Ελλάδα πτώση τζίρου 20%-25%, προερχόμενη κυρίως από τα αδρανή υλικά, τα μάρμαρα, τα προϊόντα λευκολίθου αλλά και τη μειωμένη ζήτηση βιομηχανικών ορυκτών από τη μεταλλουργία και την αυτοκινητοβιομηχανία» εξηγεί ο κ. Κεφάλας.
  Προσθέτει ότι στη δύσκολη αυτή συγκυρία ο κλάδος επιδεικνύει αντοχές, έχοντας στηρίξει τους εργαζόμενους και το Εθνικό Σύστημα Υγείας: η προσφορά των επιχειρήσεών του στη διάρκεια της πανδημίας, σε χρηματικά ποσά και είδη, υπολογίζεται ότι ανήλθε συνολικά σε 8-10 εκατ. ευρώ. Στο υπόλοιπο του 2020, οι επιχειρήσεις του κλάδου θα εστιάσουν, σύμφωνα με τον κ. Κεφάλα, στον μετριασμό των επιπτώσεων της υγειονομικής κρίσης και στη γοργή ανάκαμψή του σε ένα ιδιαίτερα απαιτητικό διεθνές κλίμα.

  Επενδύουν σε ανάπτυξη νέων προϊόντων και νέων χρήσεων για τα ορυκτά

  Στο μεταξύ, ερωτηθείς σχετικά με την ανάπτυξη καινοτομίας από τις επιχειρήσεις του κλάδου, ο κ. Κεφάλας σημειώνει ότι όσες θέτουν επενδυτικούς στόχους για την ανάπτυξη νέων προϊόντων ή νέων χρήσεων για ορυκτά σε ορίζοντα πενταετίας πληθαίνουν. Ενδεικτικά αναφέρει το παράδειγμα πολυεθνικής που δραστηριοποιείται και στην Ελλάδα. Η εταιρεία, λέει, έθεσε ως στόχο τη δημιουργία μεριδίου 15% στο τζίρο από την ανάπτυξη/πώληση νέων προϊόντων σε πενταετή περίοδο και βρίσκεται κοντά στην επίτευξη αυτού του στόχου. Η επένδυση σε έρευνα αποτελεί στο ίδιο διάστημα ποσοστό 1%-2% του τζίρου της εταιρείας, η οποία -μεταξύ άλλων- έχει αναπτύξει καινοτόμο προϊόν με βάση τον περλίτη, που καταπολεμά την ελονοσία. Αντίστοιχα, έχοντας αναπτύξει το δικό της καινοτόμο προϊόν, που ήδη διατίθεται στην αγορά, άλλη ελληνική επιχείρηση, αξιοποίησε τον διατομίτη ως φυσικό εντομοκτόνο.
  Ο ρόλος της καινοτομίας γενικά είναι καθοριστικός για τον κλάδο, ο οποίος έχει και τις δικές του startups. Στον συγκεκριμένο κλάδο, οι startups δεν αναπτύσσουν υποχρεωτικά νέες τεχνολογικές εφαρμογές, αλλά μπορεί να αρχίσουν από το μηδέν και να έχουν ταχεία ανάπτυξη νέων κοιτασμάτων ή εφαρμογών, ανακαλύπτοντας -για παράδειγμα- τα πρώτα κοιτάσματα συγκεκριμένων ορυκτών και μεταλλευμάτων σε μια γεωγραφική περιοχή. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα της Καστοριάς, όπου ουδείς γνώριζε κάποτε ότι υπάρχουν σιδηρονικελιούχα κοιτάσματα, αλλά τελικά βρέθηκαν σε επαρκή ποσότητα, ώστε να ξεκινήσει μια νέα για την περιοχή μεταλλευτική δραστηριότητα.

  Ο υπολογιστής-μαμούθ στη «Βωξίται Παρνασσού» και η δεύτερη ζωή σε «εξαντλημένα» κοιτάσματα

  Έχει κυλήσει πολύ νερό στο αυλάκι από το 1986, όταν ο πρώτος στην Ελλάδα υπολογιστής ικανός για μοντελοποίηση κοιτασμάτων και γεωτρήσεων έφτασε στην εταιρεία «Βωξίται Παρνασσού». Ο υπολογιστής αυτός -θυμάται ο κ. Κεφάλας- καταλάμβανε το ένα τέταρτο ενός δωματίου, που διατίθετο ειδικά για τη φιλοξενία του, έχοντας όση υπολογιστική ισχύ διαθέτει σήμερα ένα λάπτοπ...

  Η σημερινή τεχνολογία, με πολύ μικρότερους υπολογιστές, που πάντα έχουν στην «καρδιά» τους ορυκτά, επιτρέπει την εκμετάλλευση δυσπρόσιτων κοιτασμάτων και σπάνιων γαιών, με remote sensing, γεωφυσικές μεθόδους από αέρος, σεισμικά και συστήματα με πολύ μεγάλη υπολογιστική ισχύ. Επιτρέπει επίσης την αξιοποίηση δευτερογενών κοιτασμάτων, δηλαδή παλαιών μεταλλείων, που με τις νέες μεθόδους απόληψης μπορούν να «ξαναπάρουν μπροστά».

  Πόσο μπορεί να παραταθεί η διάρκεια ζωής τους; «Ενώ κάποιο κοίτασμα μπορεί να ξεκινά με προσδοκώμενη ζωή 20 χρόνων, τις περισσότερες φορές μπορούμε πλέον να φτάσουμε τα 50 χρόνια έως και τα 100, καθώς με τη νέα τεχνολογία μπορούμε να κάνουμε ευκολότερα νέες επεκτάσεις, απόληψη ορυκτών που πριν ήταν δυσπρόσιτα, αλλά και να εξορύξουμε μικρότερη ποσότητα ορυκτού, επιτυγχάνοντας το ίδιο αποτέλεσμα στην ίδια χρήση», σημειώνει.

  Σήμερα, η Ελλάδα είναι πρώτη στην Ευρώπη και δεύτερη παγκοσμίως στην παραγωγή περλίτη, αποτελεί τον μεγαλύτερο εξαγωγέα μαγνησίτη στη Γηραιά Ήπειρο και νούμερο ένα δύναμη στην Ευρώπη (πέμπτη παγκοσμίως) στον μπεντονίτη. Η ελληνική εξορυκτική βιομηχανία έχει σταθερή συνεισφορά άνω του 3% στο ΑΕΠ, ενώ συντηρεί περίπου 100.000 ποιοτικές θέσεις εργασίας (άμεσες και έμμεσες), κυρίως στην ελληνική περιφέρεια, με τις εξαγωγές της να ανέρχονται στο 5%- 10% των συνολικών ελληνικών.

  Ερωτηθείς αν τα ελληνικά ορυκτά καλύπτουν την εγχώρια ζήτηση, σημειώνει ότι οι ανάγκες της ελληνικής αγοράς καλύπτονται από την εγχώρια παραγωγή, στο μέτρο όμως του δυνατού, καθώς υπάρχουν ορυκτά που στην Ελλάδα δεν μεταποιούνται, αλλά η αγορά τα ζητά επεξεργασμένα ή σε ανταγωνιστικές τιμές. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα του αλουμινίου, που μόνο ένα 40%-50% της εγχώριας παραγωγής του πωλείται στην Ελλάδα και το υπόλοιπο εξάγεται, ενώ για την κάλυψη των αναγκών της ελληνικής αγοράς έχουμε ταυτόχρονα εισαγωγές αλουμινίου και από άλλες χώρες._

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - Photo by Alex Hiller on Unsplash