Η Τουρκία θα καταθέσει σήμερα την αίτησή της για να παρέμβει στην υπόθεση που έχει καταθέσει η Νότια Αφρική κατά του Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο από τις 29 Δεκεμβρίου 2023. Οι αιτήσεις άλλων χωρών που επιθυμούν να παρέμβουν δεν έχουν γίνει ακόμη δεκτές.
Η νομική διεύθυνση της τουρκικής βουλής θα παρουσιάσει τον φάκελο της αίτησης στη Χάγη στις 16.30. Η Νότια Αφρική και το Ισραήλ θα ενημερωθούν για την παρέμβαση της Τουρκίας και θα τους ζητηθούν οι γραπτές παρατηρήσεις τους. Εκτός από την Τουρκία, παρέμβαση στην υπόθεση έχουν ζητήσει μέχρι στιγμής η Νικαράγουα, η Κολομβία, η Λιβύη, το Μεξικό, η Παλαιστίνη και η Ισπανία. Ωστόσο, το Δικαστήριο δεν έχει ακόμη αποφανθεί επί των αιτήσεων αυτών.
Το καταστατικό του ΔΔΔ και η σύμβαση για τη γενοκτονία
Η δήλωση παρέμβασης της Τουρκίας ενώπιον του Διεθνούς Δικαστηρίου βασίστηκε στο άρθρο 63 του Καταστατικού του Δικαστηρίου, το οποίο ορίζει ότι "όταν η διαφορά αφορά την ερμηνεία συνθήκης, στην οποία είναι συμβαλλόμενα μέρη άλλα κράτη πλην των διαδίκων, ο Γραμματέας τα ειδοποιεί αμέσως. Κάθε κράτος, που ειδοποιείται κατ' αυτόν τον τρόπο, έχει το δικαίωμα να παρέμβει στη διαδικασία". Η εισήγηση της Τουρκίας βασίζεται στα άρθρα 1, 2 και 3 της Σύμβασης για τη Γενοκτονία του 1948, την οποία έχει υπογράψει, και τονίζει την ανάγκη λήψης μέτρων για τη διερεύνηση και τη δίωξη των πράξεων γενοκτονίας.
Ένα από τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά αυτής της εισήγησης είναι η συνέπειά της με την πρόσφατη συμβουλευτική γνωμοδότηση του ΔΔΔ σχετικά με τις νομικές συνέπειες που απορρέουν από τις πολιτικές και τις πρακτικές του Ισραήλ στα κατεχόμενα παλαιστινιακά εδάφη, συμπεριλαμβανομένης της ανατολικής Ιερουσαλήμ. Ο στόχος, όπως δηλώθηκε, είναι να ωθηθεί η διεθνής κοινότητα να αναγνωρίσει και να αντιμετωπίσει την ανθρωπιστική κρίση στη Γάζα. Αναγνωρίστηκε επίσης ότι αυτό θα μπορούσε να αποτελέσει δεδικασμένο για μελλοντικές υποθέσεις και να συμβάλει στην ανάπτυξη του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου.
Ως υπογράφουσα τη Σύμβαση για τη Γενοκτονία, η Τουρκία δεσμεύεται από το διεθνές δίκαιο να προλαμβάνει και να τιμωρεί πράξεις γενοκτονίας, ανέφεραν τουρκικές διπλωματικές πηγές. "Η παρέμβαση της Τουρκίας υπογραμμίζει τη δέσμευσή της σε αυτές τις υποχρεώσεις και δημιουργεί ένα προηγούμενο για άλλα έθνη να ακολουθήσουν το παράδειγμά της στην αντιμετώπιση σοβαρών ανθρωπιστικών κρίσεων. Η δήλωση της Τουρκίας είναι η πιο λεπτομερής, περιεκτική και τεκμηριωμένη μεταξύ των άλλων υποψήφιων χωρών".
Ο μεγαλύτερος λόγος για την απερίσκεπτη διάπραξη εγκλημάτων πολέμου, εγκλημάτων κατά της ανθρωπότητας και γενοκτονίας από το Ισραήλ θεωρείται ότι είναι η αντίληψη της "ατιμωρησίας" απέναντι στο Ισραήλ και στην παγκόσμια κοινή γνώμη. Προκειμένου να εξαλειφθεί αυτή η αντίληψη, τα διεθνή δικαστήρια όπως το ΔΔΔ ή το Διεθνές Ποινικό Δικαστήριο καλούνται από την Τουρκία να λάβουν δικαστικές αποφάσεις και το παγκόσμιο σύστημα έπειτα να αναλάβει ταχεία δράση για την αποτελεσματική εφαρμογή αυτών των αποφάσεων και την τιμωρία του Ισραήλ και όσων διαπράττουν αυτά τα εγκλήματα.
Η αγωγή της Νότιας Αφρικής συνεχίζεται από τις 29 Δεκεμβρίου
Υπό αυτό το πρίσμα, στις 29 Δεκεμβρίου 2023, η Δημοκρατία της Νότιας Αφρικής κατέθεσε αγωγή κατά του Ισραήλ στο Διεθνές Δικαστήριο για παραβίαση της Σύμβασης των Ηνωμένων Εθνών (ΟΗΕ) του 1948 για την πρόληψη και την τιμωρία της γενοκτονίας. Στην απόφαση προσωρινής διαταγής που έλαβε στις 26 Ιανουαρίου, το Δικαστήριο διέταξε το Ισραήλ να λάβει όλα τα μέτρα που έχει στη διάθεσή του για να αποτρέψει τη διάπραξη των πράξεων που ορίζονται στο άρθρο 2 της Σύμβασης για τη Γενοκτονία και να λάβει αμέσως μέτρα για να εμποδίσει τον ισραηλινό στρατό να διαπράξει τις πράξεις που ορίζονται στο άρθρο 2 της Σύμβασης για τη Γενοκτονία.
Στις 24 Μαΐου, το Δικαστήριο έκρινε ότι τα μέτρα που είχε διατάξει προηγουμένως δεν ήταν επαρκή υπό το πρίσμα της απειλής ανθρωπιστικής καταστροφής που αντιμετωπίζουν οι παγιδευμένοι στη Ράφα Παλαιστίνιοι και εξέδωσε προσωρινή διαταγή με την οποία διέταξε το Ισραήλ να σταματήσει αμέσως τις στρατιωτικές επιθέσεις του στη Ράφα και να διατηρήσει το συνοριακό πέρασμα της Ράφα ανοιχτό για την απρόσκοπτη παράδοση των επειγόντως αναγκαίων υπηρεσιών και της ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα.
Τουρκικές διπλωματικές πηγές δήλωσαν ότι είναι δύσκολο να προβλεφθεί η ημερομηνία κατά την οποία θα ολοκληρωθεί η διαδικασία ενώπιον του Δικαστηρίου. Το Δικαστήριο είχε ορίσει ως προθεσμία για τη Νότια Αφρική να υποβάλει τις παρατηρήσεις της επί της υπόθεσης την 28η Οκτωβρίου 2024 και ως προθεσμία για το Ισραήλ να υποβάλει τις αντι-παρατηρήσεις του την 28η Ιουλίου 2025. Λαμβάνοντας υπόψη τη μέχρι σήμερα νομολογία του Δικαστηρίου, εκτιμήθηκε ότι η δικαστική διαδικασία θα μπορούσε να διαρκέσει 4-5 χρόνια.
