Με δύο προεδρικούς υποψηφίους να μάχονται για μόλις 538 ψήφους του Εκλεκτορικού Κολεγίου (όπως αποκαλείται το σώμα εκλεκτόρων μέσω του οποίου εκλέγεται ο πρόεδρος των ΗΠΑ), το σενάριο της ισοπαλίας είναι κάτι παραπάνω από πιθανό. Μάλιστα, προκαλεί εντύπωση το ότι έχει υπάρξει μόνο μία ισοπαλία στις αμερικανικές εκλογές μέχρι σήμερα, το 1800, μεταξύ του Τόμας Τζέφερσον και του Άαρον Μπερ.
Εκείνη η ισοπαλία οδήγησε στην πρώτη «εκλογή υπό αίρεση» (contingent election) του έθνους, η οποία αποφασίστηκε στη Βουλή των Αντιπροσώπων.
Θα μπορούσε να προκύψει ισοπαλία φέτος;
Ναι. Αν και η ισοπαλία δεν είναι πιθανό αποτέλεσμα, είναι κάτι για το οποίο πρέπει κανείς να είναι έτοιμος. Ακολουθεί ένα πιθανό σενάριο για τις εκλογές του 2024:
Εάν η υποψήφια των Δημοκρατικών, αντιπρόεδρος Κάμαλα Χάρις, κερδίσει το Ουισκόνσιν, το Μίσιγκαν, την Αριζόνα και τη Νεβάδα και μία μόνο ψήφο εκλέκτορα στη Νεμπράσκα – πολιτείες τις οποίες κέρδισε ο πρόεδρος Τζο Μπάιντεν το 2020 –αλλά χάσει την Πενσυλβάνια και τη Τζόρτζια, υπάρχει ισοπαλία, 269-269.
Υπάρχουν κι άλλα σενάρια ισοψηφίας στις εκλογές, τα οποία παρουσιάζει η ιστοσελίδα 270 to Win.
Σε αντίθεση με κάθε άλλη πολιτεία, το Μέιν και η Νεμπράσκα απονέμουν δύο εκλέκτορες στον νικητή της πολιτείας και έναν στον νικητή κάθε περιφέρειας του Κογκρέσου. Αυτές οι μεμονωμένες, ανταγωνιστικές ψήφοι εκλεκτόρων στο Μέιν και τη Νεμπράσκα αποκτούν τεράστια σημασία σε πιθανά σενάρια ισοπαλίας.
Εδώ μπορείτε να φτιάξετε το δικό σας σενάριο ισοπαλίας με τον διαδραστικό εκλογικό χάρτη του CNNi.
Εάν υπάρξει ισοπαλία 269-269, ή εάν ένα τρίτο κόμμα ή ανεξάρτητος υποψήφιος κερδίσει ψήφους εκλεκτόρων και εμποδίσει έναν υποψήφιο να φθάσει στην πλειοψηφία των 270 στο Εκλεκτορικό Κολέγιο, το επόμενο βήμα ονομάζεται «εκλογή υπό αίρεση».
Σύμφωνα με τη 12η Τροπολογία του Συντάγματος των ΗΠΑ, η οποία θεσπίστηκε στον απόηχο εκείνης της διχαστικής εκλογικής αναμέτρησης του 1800, εάν κανένας υποψήφιος δεν συγκεντρώσει την πλειοψηφία των ψήφων του Εκλεκτορικού Κολεγίου, το νέο Κογκρέσο, το οποίο μόλις θα έχει ορκιστεί στις 3 Ιανουαρίου, επιλέγει τον πρόεδρο. Η Γερουσία θα επέλεγε τον αντιπρόεδρο.
Πότε θα γινόταν μια εκλογή υπό αίρεση;
Σύμφωνα με μια ανάλυση της Υπηρεσίας Ερευνών του Κογκρέσου, μια ενδεχόμενη εκλογή θα συνέβαινε στις 6 Ιανουαρίου, αμέσως μετά τη συνεδρίαση των μελών του Κογκρέσου για την καταμέτρηση των ψήφων του εκλεκτόρων και τη διαπίστωση ότι κανένας υποψήφιος δεν είχε την πλειοψηφία.
Πώς θα λειτουργούσε η διαδικασία;
Το αμερικανικό έθνος θα ήταν σαφώς διαιρεμένο. Οι νομοθέτες θα μπορούσαν να διχαστούν μεταξύ της υποστήριξης του υποψηφίου που προτιμούν και εκείνου που προτίμησαν οι ψηφοφόροι της πολιτείας τους.
Σε μια εκλογή υπό αίρεση, η Βουλή των Αντιπροσώπων επιλέγει τον πρόεδρο και η Γερουσία επιλέγει τον αντιπρόεδρο. Τα μέλη της Βουλής των Αντιπροσώπων μπορούν να επιλέξουν μόνο μεταξύ των τριών πρώτων φιναλίστ στο Κολέγιο Εκλεκτόρων για τον πρόεδρο και οι γερουσιαστές μπορούν να επιλέξουν μεταξύ των δύο πρώτων φιναλίστ για τον αντιπρόεδρο.
Αντί να ψηφίζουν ως άτομα, κάθε πολιτειακή αντιπροσωπεία στη Βουλή θα έχει μία ψήφο, αν και ο τρόπος με τον οποίο οι αντιπροσωπείες επιλέγουν τον υποψήφιο της προτίμησής τους δεν διευκρινίζεται. Μια απλή πλειοψηφία, δηλαδή 26 ψήφοι των πολιτειακών αντιπροσωπειών, θα διόριζε τον νέο πρόεδρο.
Εάν οι πολιτειακές αντιπροσωπείες στη Βουλή δεν επιλέξουν πρόεδρο μέχρι την Ημέρα της Ορκωμοσίας, στις 20 Ιανουαρίου, ο νέος αντιπρόεδρος που θα επιλεγεί από τη Γερουσία θα γίνει προσωρινός πρόεδρος. Είναι πιθανό η Γερουσία να επιλέξει αντιπρόεδρο όταν η Βουλή βρίσκεται σε αδιέξοδο, διότι στη Γερουσία κάθε γερουσιαστής θα έχει μία ψήφο.
Εάν η Γερουσία δεν έχει επιλέξει αντιπρόεδρο έως τις 20 Ιανουαρίου, τίθεται προσωρινά σε ισχύ το σχέδιο διαδοχής του προέδρου που προβλέπεται στην 20ή Τροπολογία. Πρώτος στη σειρά μετά τον αντιπρόεδρο είναι ο πρόεδρος της Βουλής των Αντιπροσώπων, επί του παρόντος ο Μάικ Τζόνσον, αν και θα μπορούσε να είναι ένας άλλος Ρεπουμπλικανός ή ένας Δημοκρατικός αν οι Δημοκρατικοί κερδίσουν την πλειοψηφία στη Βουλή των Αντιπροσώπων τον Νοέμβριο.
Έχει κάποια από τις δύο πλευρές πλεονέκτημα;
Αν το Εκλεκτορικό Κολέγιο ευνοεί ήδη τις μικρότερες και πιο αγροτικές πολιτείες, η διαδικασία εκλογής υπό αίρεση – στην οποία κάθε πολιτεία, ανεξαρτήτως πληθυσμού, έχει ίση ψήφο – τους δίνει ένα τεράστιο πλεονέκτημα.
Η Καλιφόρνια και το Τέξας έχουν τον ίδιο λόγο με το Ντέλαγουερ και το Γουαϊόμινγκ σε μια διαδικασία εκλογής υπό αίρεση. Επιπλέον, η πρωτεύουσα Ουάσινγκτον, η οποία λαμβάνει τρεις ψήφους στο Εκλεκτορικό Κολέγιο, θα αποκοπεί από την εκλογική διαδικασία.
Δεν υπάρχει καμία απαίτηση από τις πολιτειακές αντιπροσωπείες να τιμήσουν τον νικητή της ψηφοφορίας στην πολιτεία τους. Και σε στενά διαιρεμένες πολιτείες, τα αποτελέσματα σε μεμονωμένες έδρες, που ίσως καθορίζονται από «πειραγμένους» χάρτες του Κογκρέσου, θα μπορούσαν να επηρεάσουν την ψήφο μιας αντιπροσωπείας.
Προσερχόμενοι στις εκλογές του 2024, οι Ρεπουμπλικάνοι νομοθέτες κατέχουν την πλειοψηφία σε 26 πολιτείες, σε σύγκριση με τους Δημοκρατικούς, οι οποίοι κατέχουν την πλειοψηφία σε 22, με ισοπαλίες στη Μινεσότα και τη Βόρεια Καρολίνα. Ωστόσο, οι Ρεπουμπλικάνοι στη Βόρεια Καρολίνα άλλαξαν τον χάρτη του Κογκρέσου της πολιτείας και είναι πιθανό να έχει μια αντιπροσωπεία με πλειοψηφία Ρεπουμπλικανών τον Ιανουάριο. Οι Ρεπουμπλικανοί είναι πιθανό να διατηρήσουν το πλεονέκτημά τους και το επόμενο έτος, ιδίως αν οι ψηφοφόροι είναι τόσο διχασμένοι που το αποτέλεσμα των εκλογών έρθει ισόπαλο.
Στην Αριζόνα, για παράδειγμα, ποιος μπορεί να πει ότι μια πιθανή πλειοψηφία των Ρεπουμπλικανών μελών του Κογκρέσου θα ψηφίσει τον υποψήφιο των Δημοκρατικών, ακόμη και αν η Χάρις πετύχει μια οριακή νίκη εκεί; Θα ψήφιζε το Δημοκρατικό μέλος του Κογκρέσου της Αλάσκας, εφόσον κερδίσει την επανεκλογή του, τον Δημοκρατικό υποψήφιο για πρόεδρο, παρόλο που η πολιτεία του είναι πιθανό να ψηφίσει τον Ντόναλντ Τραμπ τον Νοέμβριο;
Γιατί υπάρχει αυτό το παράξενο σύστημα σπασίματος της ισοπαλίας;
Υποτίθεται ότι θεσπίστηκε για να βελτιώσει την κατάσταση. Με τον τρόπο που συγκροτήθηκε αρχικά το Εκλεκτορικό Κολέγιο, οι εκλέκτορες ψήφιζαν για δύο υποψηφίους. Όποιος έπαιρνε τις περισσότερες ψήφους ήταν πρόεδρος και όποιος έπαιρνε τις δεύτερες περισσότερες ψήφους ήταν αντιπρόεδρος.
Μέχρι τη στιγμή που σχηματίστηκαν τα πολιτικά κόμματα – Φεντεραλιστές και Δημοκρατικοί-Ρεπουμπλικάνοι το 1800 – οι εκλέκτορες έπρεπε να συντονιστούν ώστε να δώσουν περισσότερες ψήφους για τον υποψήφιο πρόεδρο από ό,τι για τον αντιπρόεδρο.
Στις εκλογές του 1800, μια επανάληψη των εκλογών του 1796, οι Δημοκρατικοί-Ρεπουμπλικάνοι του Τζέφερσον νίκησαν τον εν ενεργεία πρόεδρο και Φεντεραλιστή Τζον Άνταμς.
Όμως οι Δημοκρατικοί-Ρεπουμπλικάνοι δεν συντονίστηκαν καλά ή δεν έκαναν σωστή καταμέτρηση και έβγαλαν ίσο αριθμό ψήφων για τον υποψήφιο πρόεδρο Τζέφερσον και τον υποψήφιο αντιπρόεδρο Μπερ.
Για να τους πικάρουν, όταν ήρθε η πρώιμη εκδοχή εκλογής υπό αίρεση, οι Φεντεραλιστές, οι οποίοι εξακολουθούσαν να ελέγχουν τη Βουλή των Αντιπροσώπων εκείνη την εποχή, υποστήριξαν τον Μπερ. Παρά την παρέμβαση του Αλεξάντερ Χάμιλτον, επιφανούς Φεντεραλιστή, χρειάστηκαν 36 γύροι ψηφοφορίας για να εκλεγεί τελικά ο Τζέφερσον. Το 1804 επικυρώθηκε η 12η Tροπολογία ώστε να μην επαναληφθεί κάτι τέτοιο.
Υπήρξε εκλογή υπό αίρεση μετά την ισοπαλία του 1800;
Ναι. Το 1824, πολλοί υποψήφιοι έλαβαν ψήφους στο Εκλεκτορικό Κολέγιο, αλλά κανένας από αυτούς δεν κέρδισε την πλειοψηφία, προκαλώντας μια εκλογή υπό αίρεση.
Αυτό που προκαλεί έκπληξη, με τα σημερινά δεδομένα, είναι ότι όλοι οι υποψήφιοι που πήραν ψήφους στο Εκλεκτορικό Κολέγιο εκείνη τη χρονιά προέρχονταν από το ίδιο κόμμα, το Δημοκρατικό-Ρεπουμπλικανικό, αν και ήταν χωρισμένοι σε περιφερειακές σέχτες.
Ο Άντριου Τζάκσον κέρδισε το 40% της λαϊκής ψήφου και πήρε τις περισσότερες ψήφους στο Εκλεκτορικό Κολέγιο –99 από τις 131 που χρειάζονταν για τη νίκη. Όμως η Βουλή επέλεξε τελικά τον βασικό αντίπαλό του, τον Τζον Κουίνσι Άνταμς, ο πατέρας του οποίου είχε χάσει τις εκλογές του 1800.
Μια άλλη εκλογή υπό αίρεση προέκυψε στην αναμέτρηση του 1836, αλλά μόνο για αντιπρόεδρο. Οι εκλέκτορες της Βιρτζίνια δεν συμπαθούσαν τον Ρόμπερτ Μ. Τζόνσον, τον αντιπρόεδρο του νικητή των εκλογών Μάρτιν Βαν Μπιούρεν, και δεν του έδωσαν την ψήφο τους στο Εκλεκτορικό Κολέγιο. Η Γερουσία ανέδειξε αργότερα τον Τζόνσον ως αντιπρόεδρο με εκλογή υπό αίρεση.
Πηγή: cnn.gr
