Αν και οι περσινές τρομοκρατικές επιθέσεις επιχείρησαν να θαμπώσουν τη λάμψη της, η Πόλη του Φωτός εξακολουθεί να φεγγοβολά τόσο με τα ανυπέρβλητα μνημεία της όσο και με τις ιδέες που κατά καιρούς «γέννησε».
Κάποιοι αντιδρούν επιφυλακτικά όταν τους λες για ταξίδι στο Παρίσι. «Καλά, δεν φοβάσαι;», λένε. Τι να φοβηθώ, ρε παιδιά; Θα επιτρέψουμε σε μια δράκα παρανοϊκών σκοταδιστών να μας αποτρέψουν από μια επίσκεψη στην πόλη που γέννησε τον Διαφωτισμό; Μα τότε θα παίξουμε το παιχνίδι τους! Τότε θα έχουν νικήσει! Τότε το σκοτάδι θα έχει καταπιεί το φως!
Ευτυχώς κάπως έτσι σκέφτονται και περίπου 16.000.000 άνθρωποι που επισκέφθηκαν και φέτος το Παρίσι, τοποθετώντας το για άλλη μία χρονιά στους τρεις κορυφαίους προορισμούς του κόσμου.
Πέρα από το αδιαμφισβήτητο γεγονός ότι πρόκειται για μία από τις ομορφότερες πόλεις του κόσμου, είναι και μία από τις πιο σημαντικές για την Ιστορία της Ανθρωπότητας. Ο διαβόητος υπουργός Εξωτερικών της Αυστρίας, πρίγκιπας Μέτερνιχ, έλεγε στις αρχές του 19ου αιώνα πως «όταν το Παρίσι φτερνίζεται, η Ευρώπη κρυολογεί».
Εδώ γεννήθηκαν μερικές από τις πιο ωραίες ιδέες που άλλαξαν τον ρου της ανθρωπότητας. Από τα καφέ και τα σαλόνια της γαλλικής πρωτεύουσας ξεπήδησε ο Διαφωτισμός, τότε που οι Βολτέρος, Μοντεσκιέ, Ντιντερό, Ντ’ Αλαμπέρ, Ρουσό και η «Εγκυκλοπαίδεια» έκαναν για πρώτη φορά λόγο για «ανθρώπινα δικαιώματα» και «Κοινωνικό Συμβόλαιο».
Ο Διαφωτισμός προετοίμασε το έδαφος για τη Γαλλική Επανάσταση, που στις 5 Μαΐου 1789 συγκλόνισε τον κόσμο με το σύνθημα «Ελευθερία - Ισότητα - Αδελφότητα».
Αργότερα, το 1871, εδώ δοκιμάστηκε το βραχύβιο (μεταξύ 26ης Μαρτίου και 28ης Μαΐου) «πείραμα» της Παρισινής Κομμούνας, ενώ έναν άλλο Μάη, αυτόν του ’68 (κάτι παθαίνουν οι Γάλλοι την άνοιξη), φοιτητές και εργάτες προκάλεσαν σεισμό πολλών Ρίχτερ, με επίκεντρο τη Σορβόνη και συνθήματα όπως «Απαγορεύεται το Απαγορεύεται», «Η Φαντασία στην Εξουσία» και «Να είμαστε ρεαλιστές, να απαιτούμε το αδύνατο»!
Πρωτεύουσα των πάντων
Σήμερα το Παρίσι θεωρείται από πολλούς η «πρωτεύουσα» (μεταξύ άλλων) των τεχνών, της υψηλής ραπτικής, της λογοτεχνίας, της γαστρονομίας, των μουσείων, του shopping, των μποέμ, της φοιτητικής ζωής, εν ολίγοις «πρωτεύουσα» για όλα τα αντιφατικά πολλές φορές γούστα!
Είναι βέβαια και «πρωτεύουσα» των ρομαντικών και των ερωτευμένων. Μόνο στον Πύργο του Αϊφελ (Tour Eiffel) γίνονται κατά μέσο όρο τρεις προτάσεις γάμου την ώρα, ήτοι 16.425 τον χρόνο!
Πέρα από όλα αυτά το Παρίσι είναι ο ορισμός της λέξης «Μητρόπολη». Είναι τεράστιο, σχεδόν χαοτικό. Οι γειτονιές του διατηρούν ιδιαίτερα χαρακτηριστικά η καθεμία, θυμίζοντας μικρές πόλεις μέσα στην πόλη.
Ολες μαζί οι γειτονιές που συναποτελούν τη μητροπολιτική περιοχή του Παρισιού σχηματίζουν την πολυπρόσωπη και πολύχρωμη «καρδιά» της χώρας, αυτό που οι Γάλλοι αποκαλούν «Νησί της Γαλλίας» (Île-de-France).
Από πού να πιάσεις και πού να αφήσεις μια πόλη που μόνο τα μουσεία της υπερβαίνουν τα 200; Η απάντηση στο πρώτο ερώτημα είναι σχετικά εύκολη, όσο για το δεύτερο, θα δούμε πού θα μας βγάλει.
Το πιθανότερο, λοιπόν, είναι να αρχίσετε τη γνωριμία σας από το απόλυτο σύμβολο της πόλης, τον Πύργο του Αϊφελ. Αυτή η ατσάλινη δαντέλα που ορθώνεται σε ύψος 324 μέτρων, δίπλα στον Σηκουάνα, κατασκευάστηκε το 1889 για τη Διεθνή Εκθεση του Παρισιού και ήταν το ψηλότερο κτίριο της εποχής του.
Είχε σχεδιαστεί ως προσωρινό κτίσμα και ήταν προγραμματισμένο να «αποσυναρμολογηθεί» το 1909, όμως σώθηκε από την ανάπτυξη των ραδιοεπικοινωνιών που βρήκαν έτοιμη την τέλεια αντένα!
Σήμερα για να το επισκεφθείτε θα πρέπει να υπομείνετε μεγάλες ουρές και έναν εξονυχιστικό έλεγχο στην είσοδο, κάτι που μετά τις τρομοκρατικές επιθέσεις ισχύει για όλους τους μεγάλους δημόσιους χώρους-μνημεία της πόλης.
Με ένα «απλό» εισιτήριο μπορείτε να επισκεφθείτε τον 1ο (57m) και τον 2ο (115m) όροφο, ενώ αν πληρώσετε κάτι «έξτρα», θα φτάσετε μέχρι τον 3ο όροφο, στα 276 μέτρα ύψος, απ’ όπου η θέα είναι συγκλονιστική, με τον Σηκουάνα και όλο το Παρίσι στα πόδια σας!
Στη Δεξιά Οχθη
Σε πολύ μικρή απόσταση από τον Πύργο του Αϊφελ, στην ίδια πλευρά του ποταμού, θα βρείτε το πολύ σημαντικό Musee du Quai Branly, ένα κατά κάποιον τρόπο «παγκόσμιο λαογραφικό μουσείο», το οποίο αρχικά εντυπωσιάζει με την αρχιτεκτονική του (έργο του Jean Nouvel).
Περνώντας τη γέφυρα, απέναντι από τον Πύργο του Αϊφελ, βρίσκεστε στη Δεξιά Οχθη (Rive Droite), στους κήπους του Trocadero και στο Palais de Chaillot. Σε μικρή απόσταση θα βρείτε δύο σημαντικά μουσεία, το Musee Guimet (Ασιατικής Τέχνης) και το Musee Marmottan Monet, με τη μεγαλύτερη συλλογή έργων του Monet παγκοσμίως.
Πιο δυτικά θα βρείτε το Δάσος της Βουλώνης (Bois de Boulogne), όπου μπορείτε να αναπνεύσετε καθαρό αέρα, να αθληθείτε ή να κάνετε μια ρομαντική βαρκάδα στις λιμνούλες του. Στα βόρεια τους δάσους στέκουν επιβλητικοί οι ουρανοξύστες της La Defense, όπου βρίσκεται το οικονομικό και επιχειρηματικό κέντρο όχι μόνο του Παρισιού αλλά και ολόκληρης της Γαλλίας.
Οσο εντυπωσιακοί και αν είναι αυτοί οι ουρανοξύστες, δεν μπορούν να ανταγωνιστούν σε αίγλη το υπ’ αριθμόν 2 «σήμα κατατεθέν» της πόλης, την Αψίδα του Θριάμβου (Arc de Triomphe), που βρίσκεται λίγα χιλιόμετρα ανατολικότερα.
Αξίζει να ανεβείτε τα 284 σκαλοπάτια του κατ’ εξοχήν πατριωτικού μνημείου της Γαλλίας για να απολαύσετε από ύψος 50 μέτρων τις 12 λεωφόρους που απλώνονται ακτινωτά γύρω του, από τα μισά του 19ου αιώνα, όταν ο βαρόνος Haussmann άλλαξε εκ βάθρων τη ρυμοτομική εικόνα του Παρισιού.
Ενα από αυτά τα 12 βουλεβάρτα είναι ίσως η πιο διάσημη λεωφόρος του κόσμου, η περίφημη Σανς-Ελιζέ (Champs-Élysées) – Ηλύσια Πεδία επί το ελληνικότερον. Η λεωφόρος που διανοίχθηκε κατά τον 17ο αιώνα αποτελεί τμήμα του «Ιστορικού Αξονα» (ή «Μεγάλου Αξονα») της γαλλικής πρωτεύουσας που ενώνει την Αψίδα του Θριάμβου με το Λούβρο, περνώντας από την Place de la Concorde («πλατεία Ομονοίας») και τους κήπους Tuileries.
Αν και σε μικρή απόσταση από τη λεωφόρο βρίσκονται σημαντικά μνημεία και μουσεία (Grand Palais, Petit Palais, ο Αιγυπτιακός Οβελίσκος, «ηλικίας» 3.300 ετών, στην Place de la Concorde), τα Ηλύσια Πεδία είναι κυρίως γνωστά ως ο «παράδεισος του shopping», καθώς εδώ αλλά και στους γύρω δρόμους έχουν την έδρα τους μερικοί από τους πιο σημαντικούς οίκους μόδας στον κόσμο.
Συνεχίζοντας στον «αστερισμό του καταναλωτισμού», βορειότερα στην boulevard Haussmann, θα βρείτε δύο από τα πιο «ιστορικά» εμπορικά κέντρα του κόσμου, τα Galeries Lafayette και τα Printemps, που εντυπωσιάζουν όχι μόνο με την αφθονία και τον πλούτο τους αλλά και με την αρχιτεκτονική ομορφιά τους, καθώς στεγάζονται σε δύο κτίρια που αποτελούν εξαίρετα δείγματα της art nouveau.
Αν όμως θέλετε πραγματικά να θαυμάσετε πολυτέλεια και χλιδή, αναζητήστε λίγα μέτρα νοτιότερα το απαστράπτον Palais Garnier της Εθνικής Οπερας του Παρισιού.
Το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου
Τι να πεις για το Λούβρο; Ναι, εντάξει, είναι το μεγαλύτερο μουσείο του κόσμου, αλλά πώς «μεταφράζεται» αυτό; Πρώτα απ’ όλα σε τεράστιες ουρές. Αν σκοπεύετε να επισκεφθείτε αρκετά από τα μουσεία του Παρισιού, συμφέρει να αγοράσετε ένα Museum Pass, με το οποίο, μεταξύ άλλων, θα μπορείτε να τις παρακάμψετε.
Στην περίπτωση του Λούβρου μπορείτε να κερδίσετε χρόνο αποφεύγοντας την κεντρική είσοδο και επιλέγοντας την είσοδο της πτέρυγας Richelieu. H κεντρική είσοδος βρίσκεται κάτω από τη γυάλινη πυραμίδα (έργο του Αμερικανοκινέζου αρχιτέκτονα I.M. Pei) που από το 1989 βρίσκεται στο κέντρο του νοητού «Π» που σχηματίζουν οι τρεις βασικές πτέρυγες του μουσείου (Denon, Sully, Richelieu).
Στους χώρους του εκτίθενται 35.000 έργα τέχνης, που αποτελούν μόλις το 8% από τα συνολικά 445.000 έργα που βρίσκονται στις αποθήκες του. Ακόμα και για αυτά τα «ολίγα» που παρουσιάζονται στο κοινό έχει υπολογιστεί πως αν ο επισκέπτης αφιερώσει λίγα δευτερόλεπτα σε καθένα από αυτά, θα απαιτούνταν κάποιοι μήνες για να δει όλο το μουσείο.
Αν όμως έχετε στη διάθεσή σας λίγες μόνο ώρες, καλύτερα να πάτε «διαβασμένοι» για να ξέρετε πού θα βρείτε τα εκθέματα που σας ενδιαφέρουν. Τα «ελληνικού ενδιαφέροντος» βρίσκονται στην πτέρυγα Denon, μοιρασμένα σε 25 χώρους-αίθουσες.
Στην ίδια πτέρυγα βρίσκεται και το μεγάλο «αστέρι» του Λούβρου, η «Mona Lisa» (γνωστή και ως «Gioconda») του Leonardo da Vinci, η οποία σε πολλούς προκαλεί μια μικρή απογοήτευση, καθώς το γυαλί που την καλύπτει, η απόσταση που τη χωρίζει από τους επισκέπτες, το «κυκλοφοριακό χάος» που προκαλείται γύρω της και το σχετικά μικρό μέγεθος του έργου δεν δικαιώνουν τις προσδοκίες.
Αντιθέτως, τα αμέσως επόμενα σε «δημοφιλία» εκθέματα, οι «δικές μας» Αφροδίτη της Μήλου και Φτερωτή Νίκη της Σαμοθράκης, πραγματικά συγκλονίζουν και συγκινούν όταν τις δεις από κοντά, όσες φορές κι αν έχεις δει φωτογραφίες ή αντίγραφά τους.
Στην ίδια πτέρυγα πολύ εντυπωσιακή είναι επίσης η Grande Galerie, μια ατέλειωτη στοά όπου φιλοξενούνται αμέτρητα αριστουργήματα της αναγεννησιακής (κυρίως) ζωγραφικής.
Αν μετά το Λούβρο δεν έχετε πάθει καλλιτεχνικό overdose, επισκεφθείτε το πολύ σημαντικό Εθνικό Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης στο Centre Pompidou, περίπου 1 χλμ. ανατολικότερα.
Τα νησιά του Σηκουάνα
Τα δύο νησιά του Σηκουάνα, το Île de la Cité και το Île Saint-Louis, βρίσκονται στον αρχικό πυρήνα της πόλης. Στο πρώτο θα βρείτε ένα από τα πιο σημαντικά και χαρακτηριστικά μνημεία της πόλης, τον γοτθικό καθεδρικό ναό της Παναγίας των Παρισίων (Notre-Dame).
Χρειάστηκαν σχεδόν δύο αιώνες για να ολοκληρωθεί το επιβλητικό κτίριο (1163 - αρχές 14ου αιώνα), που με 130m μήκος, 48m πλάτος και 35m ύψος χωράει 6.000 πιστούς. Ο ναός, που είχε υποστεί σοβαρές βλάβες κατά τη διάρκεια της Γαλλικής Επανάστασης, επρόκειτο να κατεδαφιστεί και σώθηκε ύστερα από «παρέμβαση» ενός συγγραφέα, του Βικτόρ Ουγκό, και ενός βιβλίου, της «Παναγίας των Παρισίων».
Η ατμόσφαιρα στο εσωτερικό του ναού είναι υποβλητική, ειδικά στην περίπτωση που θα πετύχετε κάποια χορωδία ή συναυλία του εντυπωσιακού εκκλησιαστικού οργάνου. Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η αρχαιολογική κρύπτη, ενώ αν έχετε υπομονή με τις ουρές και τα πόδια σας αντέχουν 422 σκαλοπάτια, αξίζει να ανεβείτε στους πύργους του Καθεδρικού, απ’ όπου η θέα του πόλης με κάποιο από τα κάπως τρομακτικά διακοσμητικά γλυπτά σε πρώτο πλάνο, αποτελεί μία από τις πιο χαρακτηριστικές καρτ-ποστάλ του Παρισιού.
Σε μικρή απόσταση από τη Notre-Dame βρίσκεται ένα «κρυφό» στολίδι, ακόμα ένας εντυπωσιακός γοτθικός ναός, η Sainte-Chapelle (1248 μ.Χ.). Εδώ θα δείτε ίσως τα πιο εντυπωσιακά βιτρό του κόσμου! Ολοι οι τοίχοι του ναού καλύπτονται από παράθυρα με ύψος που ξεπερνά τα 15m, στα οποία ένα εντυπωσιακό παζλ χρωματιστού γυαλιού περιγράφει 1.113 βιβλικές σκηνές.
Στο δυτικό άκρο του Île de la Cité θα δείτε την πιο παλιά γέφυρα του Παρισιού, την Pont Neuf (1607), ενώ στο ανατολικό, μια μικρή γέφυρα θα σας περάσει στο μικροσκοπικό Île Saint-Louis, όπου μπορείτε να ενδώσετε στην αμαρτωλή πρόκληση των θρυλικών παγωτών Berthillon.
Στην Αριστερή Οχθη
Οι δύο διάσημες συνοικίες της «κουλτουριάρικης» Αριστερής Οχθης, Σεν Ζερμέν (Saint-Germain) και Καρτιέ Λατέν (Quartier Latin), είναι συνυφασμένες με τις πολιτικές, κοινωνικές και φιλοσοφικές ζυμώσεις σε ένα μποέμ «περιτύλιγμα».
Ασφαλώς οι τέχνες παίζουν και εδώ καταλυτικό ρόλο, με «εμπροσθοφυλακή» στο Σεν Ζερμέν το δεύτερο, ίσως, σημαντικότερο μουσείο του Παρισιού, το Ορσέ (Musée d’Orsay), αυτόν τον «ναό» του ιμπρεσιονισμού και του art nouveau.
Στην ίδια συνοικία βρίσκεται και το πολύ σημαντικό Musée Rodin, που στεγάζεται στο Hôtel Biron, την έπαυλη-εργαστήριο του κορυφαίου γλύπτη Αυγούστου Ροντέν.
Στους κήπους του μουσείου ξεχωρίζει ο «Σκεπτόμενος» (Le Penseur), ενώ στο εσωτερικό βρίσκεται ένα ακόμα αριστούργημα, «Το Φιλί» (Le Baiser), ένα τρισδιάστατο ποίημα αφιερωμένο στον έρωτα.
Στο ανατολικό «σύνορο» της συνοικίας βρίσκεται το πιο αγαπημένο πάρκο των Παριζιάνων, οι «Κήποι του Λουξεμβούργου» (Jardin du Luxenbourg), στην οκταγωνική λιμνούλα του οποίου τα παιδιά επιδίδονται σε «ιστιοπλοϊκούς αγώνες» με λιλιπούτεια ξύλινα σκάφη-παιχνίδια του 1920.
Παρ’ όλα αυτά η ζωή στο Σεν Ζερμέν έχει ταυτιστεί κυρίως με λογοτεχνικούς κύκλους και στέκια, όπως τα «προπύργια» των Υπαρξιστών, café Les Deux Magots και café de Flore, και το εμβληματικό βιβλιοπωλείο Shakespeare & Co.
Από την άλλη πλευρά, το Καρτιέ Λατέν είναι ταυτισμένο με τη φοιτητική ζωή, καθώς εδώ βρίσκεται η «ιστορική» έδρα του διάσημου Πανεπιστημίου της Σορβόνης, κάτι που εξακολουθεί να ισχύει και σήμερα, αν και από τα 13 πανεπιστήμια του Παρισιού μόλις τα τρία εξακολουθούν να εδρεύουν εδώ.
Ενα από τα σημαντικότερα αξιοθέατα της συνοικίας είναι το Πάνθεον, ένα αριστούργημα του νεοκλασικισμού του 18ου αιώνα, στα «έγκατα» του οποίου βρήκαν την τελευταία τους κατοικία 80 από τις πιο εξέχουσες μορφές της γαλλικής Ιστορίας.
Πολύ σημαντικό και το Μεσαιωνικό Μουσείο (Musée Νational du Moyen Âge, γνωστό και ως «Musée de Cluny»), όπου πιο εντυπωσιακό έκθεμα είναι μια σειρά από έξι αριστουργηματικούς τάπητες του 15ου αιώνα, με τίτλο «Η Κυρία και ο Μονόκερως» (La Dame à la Licorne).
Αρκετά μακριά από τον Σηκουάνα, με κατεύθυνση βόρεια, βρίσκουμε άλλη μία θρυλική γειτονιά που είναι ταυτισμένη με την μποέμικη, καλλιτεχνική ζωή (σε λίγο πιο «αμαρτωλές» αποχρώσεις), τη θρυλική Μονμάρτρη (Montmartre). Στα γραφικά ανηφορικά σοκάκια της συνοικίας διατηρείται ταυτόχρονα κάτι από την ατμόσφαιρα του παλιού χωριού, οι αμπελώνες του οποίου τροφοδοτούσαν τα καπηλειά του Παρισιού.
Στην κορυφή του λόφου της Μονμάρτης ξεχωρίζει η «Βασιλική της Ιεράς Καρδίας» (Basilique du Sacré-Coeur), ένα επιβλητικός υπόλευκος ναός, από τον τρούλο του οποίου θα έχετε υπέροχη πανοραμική θέα του Παρισιού.
Σε αντιδιαστολή, στα ριζά του λόφου, δυτικά της άλλοτε κακόφημης πλατείας Πιγκάλ (Pigalle), θα βρείτε το Μουλέν Ρουζ (Moulin Rouge – «Κόκκινος Μύλος»), το πιο διάσημο καμπαρέ του κόσμου.
Συνεχίζοντας την περιήγηση στα βόρεια προάστια θα βρείτε έναν από τους μεγαλύτερους χώρους αναψυχής της γαλλικής πρωτεύουσας, το Parc de la Villette. Εκεί, δίπλα σε αμετανόητους joggers και Κινέζους που επιδίδονται στις πρωινές ασκήσεις Τάι-Τσι, θα θαυμάσετε τον τεράστιο, σφαιρικό, ατσάλινο καθρέφτη του σινεμά La Geode και θα επισκεφθείτε την «Πόλη των Επιστημών» (Cité des Sciences), ειδικά αν έχετε παιδιά και θέλετε να τους χαρίσετε λίγες ώρες ευχάριστης και πολύ δημιουργικής απασχόλησης.
Αν έχετε όρεξη για περπάτημα, ακολουθήστε το κανάλι που χωρίζει στα δύο το πάρκο με κατεύθυνση νοτιοδυτική, για να φτάσετε στο κανάλι St. Martin, ένα από τα «αναδυόμενα» τουριστικά σημεία του Παρισιού. Η υδάτινη «φλέβα» μήκους 4,5 km διανοίχθηκε το 1825 με στόχο να συνδέσει «ακτοπλοϊκώς» τα προάστια με τον Σηκουάνα και το επιλέγουν για μια πλωτή βόλτα κάτω από αναδιπλούμενες γέφυρες και τούνελ όσοι θεωρούν «μπανάλ» μια κρουαζιέρα στον Σηκουάνα.
Των ζωντανών και των νεκρών
Σε μικρή απόσταση βρίσκεται η πολύ «ζωντανή» συνοικία Μαρέ (Le Marais). Η μεσαιωνική εβραϊκή γειτονιά της πόλης σήμερα είναι η «καρδιά» της νυχτερινής ζωής, των πρωτοποριακών clubs, του ριζοσπαστικού design και της gay & lesbian κοινότητας.
Εδώ βρίσκεται και το θέατρο Bataclan, όπου βρήκαν τον θάνατο από επίθεση τζιχαντιστών 89 άνθρωποι τη «μαύρη Παρασκευή» της 13ης Νοεμβρίου 2015. Στο Marais πέρασε τις τελευταίες μέρες της ζωής του και ο θρυλικός frontman των Doors, Jim Morrison (James Douglas Morrison, 1943-1971), o οποίος βρίσκεται θαμμένος όχι μακριά από εδώ, στο «διάσημο» κοιμητήριο Père Lachaise.
Ο λιτός τάφος του με την ελληνική επιγραφή «ΚΑΤΑ ΤΟΝ ΔΑΙΜΟΝΑ ΕΑΥΤΟΥ» είναι πιθανότατα ο πιο «δημοφιλής» ανάμεσα σε εκατοντάδες τάφους «επωνύμων» σε αυτό το παράξενο και πολυσύχναστο «αξιοθέατο» του Παρισιού, που με τα βαθύσκιωτα δρομάκια του θα σας χαρίσει στιγμές γαλήνης.
Νοτιότερα, στη Βαστίλη, ελάχιστα είναι τα ίχνη της διαβόητης φυλακής, η κατάληψη της οποίας από το εξεγερμένο πλήθος στις 14 Ιουλίου 1789 αποτελεί ένα από τα ορόσημα της Γαλλικής Επανάστασης, τουλάχιστον σε συμβολικό επίπεδο, καθώς το «πρακτικό» αποτέλεσμα, η απελευθέρωση επτά όλων κι όλων κρατουμένων δεν μπορεί να θεωρηθεί «κρίσιμο μέγεθος».
Ακόμα νοτιότερα, στον «Παρνασσό» του Παρισιού, το Μονπαρνάς (Montparnasse), που έχει χάσει την αίγλη των αρχών του 20ού αιώνα, θα βρείτε το πιο σκοτεινό μνημείο της Πόλης του Φωτός, τις Κατακόμβες. Τα οστά εκατοντάδων χιλιάδων Παριζιάνων μεταφέρθηκαν στις αρχές του 19ου αιώνα σε αυτά τα εγκαταλελειμμένα ορυχεία. Σήμερα καλύπτουν από πάνω μέχρι κάτω τις στοές σε μήκος σχεδόν δύο χιλιομέτρων, σχηματίζοντας την πιο ανατριχιαστική «τοιχοδομία» που έχετε δει ποτέ.
Εκτός πόλης
Σε μικρή απόσταση από την πόλη και με σχετικά εύκολη πρόσβαση βρίσκονται πολλά ενδιαφέροντα αξιοθέατα, όπως η Disneyland ή το γραφικό Fontainebleau, όμως αυτό που ξεχωρίζει χωρίς αμφιβολία είναι το ανάκτορο των Βερσαλλιών, δυτικά του Παρισιού.
Στα τέλη του 17ου αιώνα ο Λουδοβίκος ΙΔ’ (ο «Βασιλιάς Ηλιος») προσέλαβε τον καλύτερο αρχιτέκτονα, τον καλύτερο ζωγράφο και διακοσμητή εσωτερικών χώρων και τον καλύτερο αρχιτέκτονα τοπίου της εποχής και τους ζήτησε να μετατρέψουν το κυνηγετικό καταφύγιο του πατέρα του στο λαμπρότερο παλάτι του κόσμου.
Το αποτέλεσμα ήταν ένα ανάκτορο μήκους 580 μέτρων, όπου η χλιδή και η πολυτέλεια ξεχείλιζε και από το τελευταίο πόμολο! Στους εντυπωσιακούς κήπους, έκτασης 9.000 στρεμμάτων, εκτός από σιντριβάνια, αγάλματα, λίμνες, κανάλια χτίστηκαν και δύο επιπλέον παλατάκια, το Grand Trianon και το Petit Trianon, έτσι, για να τους βρίσκονται σε ώρα ανάγκης.
Τελευταίοι ένοικοι του παλατιού ήταν ο Λουδοβίκος ΙΣΤ’ και η Μαρία Αντουανέτα, οι οποίοι στις 6 Οκτωβρίου 1789 το αποχαιρέτησαν εκόντες άκοντες για πάντα, καθώς σύρθηκαν βιαίως από το επαναστατημένο πλήθος στο Παρίσι. Μεταφέρθηκαν αρχικά στο λιγότερο άνετο περιβάλλον της φυλακής Conciergerie, για να καταλήξουν στο καθόλου άνετο περιβάλλον της γκιλοτίνας στην Place de la Concorde.
Αν ήξερε το τέλος της, η Μαρία Αντουανέτα θα είχε πιθανότατα ξανασκεφθεί την απάντηση που έδωσε («και γιατί δεν τρώνε παντεσπάνι;») όταν της επεσήμαναν ότι ο γαλλικός λαός δεν είχε ψωμί να φάει.
Το ανάκτορο των Βερσαλλιών έχει ανακηρυχθεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς από την UNESCO και η απάντηση της Μαρίας Αντουανέτας Μνημείο Παγκόσμιας Βλακείας και Κυνισμού από τους κατατρεγμένους του κόσμου όλου.