Μια μαγευτική, ατμοσφαιρική πόλη και μια πανέμορφη κοιλάδα με αρχαίους αμπελώνες μέχρι εκεί που φτάνει το μάτι! Τι τις συνδέει; Ενας «χρυσός» ποταμός και οι δρόμοι των διάσημων κρασιών πόρτο.
Τα πιο ξακουστά «ενισχυμένα» κρασιά του κόσμου («fortified» είναι ο διεθνής όρος) και η ποδοσφαιρική ομάδα του είναι πιθανότατα οι βασικοί λόγοι για τους οποίους γνωρίζετε το Πόρτο. Φοβάμαι ότι ελάχιστοι υποψιάζονται το πόσο όμορφη είναι αυτή η ζωντανή, νεανική, πολύχρωμη και ταυτόχρονα γοητευτικά μελαγχολική πόλη.
Αρκεί μια ματιά από τον λόφο του Mosteiro («μοναστήρι») da Serra de Pilar, στη νότια όχθη του ποταμού Douro, στην Vila Nova de Gaia (ή σκέτο «Gaia») για να την κατατάξετε ευθύς αμέσως στη λίστα με τις αγαπημένες!
Τι προσφέρει αυτό το πανόραμα; Πρώτα απ’ όλα θέα στο ποτάμι που στριφογυρίζει μέχρι να βρει διέξοδο στον Ατλαντικό. Δεύτερον, σχεδόν «χειροπιαστή» θέα στην πανέμορφη μεταλλική γέφυρα Dom Luis I που κατασκευάστηκε το 1886 από μαθητή του Γουστάβου Αϊφελ. Στα δύο «καταστρώματά» της, ένα για τα αυτοκίνητα κι ένα για τους πεζούς και το μετρό, κυλάει μεγάλο μέρος του παλμού της πόλης.
Τρίτον και κυριότερον: Απέναντί σας ξεδιπλώνει όλη της την ομορφιά η Ribeira, η παρόχθια μεσαιωνική γειτονιά, το στολίδι του Πόρτο, με εκτυφλωτικές πολύχρωμες προσόψεις, με «ζαλιστική» μείξη αρχιτεκτονικών στυλ, με γραφικά σοκάκια που σκαρφαλώνουν τον λόφο μέχρι την «ακρόπολή» της, όπου δεσπόζει ο καθεδρικός του Se και τα τείχη της Muralha Fernandina. Δικαιολογημένα αποτελεί Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO.
Περπατώντας στη Ribeira
Αράξτε για λίγο σε κάποιο από τα πολυάριθμα καφέ της Ribeira. Απολαύστε τη θέα στη γέφυρα Dom Luis I, στο ποτάμι με τα αεικίνητα πλοιάρια και απέναντι, στην Gaia, στις παλιές κάβες από όπου έφευγε και φεύγει το Πόρτο (το κρασί) για να ταξιδέψει στα πέρατα του κόσμου.
Πεταχτείτε μέχρι το επιβλητικό Palacio da Bolsa και την Igreja («εκκλησία») de Sao Francisco, γοτθική έξω, μπαρόκ μέσα, με 100 κιλά φύλλων χρυσού να καλύπτουν τον γλυπτό διάκοσμό της και θυμηθείτε ότι κάποτε η Πορτογαλία ήταν μια τεράστια αυτοκρατορία.
Ξεκινήστε τώρα για μια βόλτα στο Se, την παλαιότερη γειτονιά της πόλης, περπατώντας στα γραφικά, ανηφορικά στενορύμια με τις κρεμαστές μπουγάδες. Η διαδρομή σας θα καταλήξει στον καθεδρικό ναό που δεσπόζει (με διάφορες ανακατασκευές) από τον 12ο αιώνα πάνω από την πόλη και προσφέρει άλλο ένα σημείο εξαιρετικής θέας.
Από εδώ, κατηφορίστε προς τον σιδηροδρομικό σταθμό Sao Bento, έναν από τους ομορφότερους σταθμούς του κόσμου. Η πρόσοψή του είναι επιβλητική, όμως η πραγματικά ιδιαίτερη γοητεία του κρύβεται στα ενδότερα, στην κεντρική αίθουσά του που καλύπτεται από εντυπωσιακές «τοιχογραφίες» με azulejos. Τα azulejos (προφέρεται «αζουλέζος») είναι χειροποίητα, ζωγραφιστά κεραμικά πλακίδια στα οποία συνήθως κυριαρχεί το μπλε χρώμα και αποτελούν πολύ διαδεδομένο διακοσμητικό στοιχείο σε ολόκληρη την Πορτογαλία (και τη γειτονική Ισπανία).
Στον πεζόδρομο Rua Santa Catarina, τον πιο εμπορικό δρόμο της πόλης, θα βρείτε υπέροχα καταστήματα για να εκτονώσετε την όποια καταναλωτική μανία σας αλλά και το θρυλικό καφέ Majestic. Πολύ κοντά βρίσκεται μία από τις πιο ιστορικές αγορές της πόλης, η Mercado do Bolhao. Το πραγματικό κέντρο της πόλης είναι η Avenida dos Aliados («Λεωφόρος των Συμμάχων»), ένας τεράστιος δρόμος-πλατεία που θυμίζει μεγάλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, με το δημαρχείο να ξεχωρίζει στην «κορυφή».
Από εδώ, μερικές εκατοντάδες μέτρα σάς χωρίζουν από ένα ακόμη σημαντικό αξιοθέατο. Πρόκειται για το ύψους 76 μέτρων καμπαναριό Torre dos Clerigos που από τα μέσα του 18ου αιώνα κυριαρχεί στο «ανάγλυφο» της πόλης. Αν υπομείνετε την κούραση των 225 σκαλοπατιών και το στριμωξίδι μέσα σε μια πολύ στενή κυκλική σκάλα με πλήθη τουριστών να ανεβοκατεβαίνουν, θα ανταμειφθείτε με μια εντυπωσιακή πανοραμική θέα.
Δυτικότερα, στην περιοχή της Boavista δεσπόζει το «σήμα κατατεθέν» του «νέου» Πόρτο, το Casa da Musica, η «Μέκκα» της μουσικής (κάθε είδους) για τους «Tripeiros» (έτσι αποκαλούνται οι κάτοικοι της πόλης). Κτίσμα (υπερ)μοντέρνας αρχιτεκτονικής, τόσο εξωτερικά όσο και εσωτερικά, προκαλεί ποικίλες αισθητικές αποτιμήσεις από «αριστούργημα» μέχρι «έκτρωμα», ανάλογα με τα γούστα του καθενός. Πάντως, αδιάφορο δεν αφήνει κανένα!
Ακόμα πιο δυτικά, επιβάλλεται μια στάση στο μουσείο σύγχρονης τέχνης Serralves, που εντυπωσιάζει όχι μόνο με τις εξαιρετικές και «επίκαιρες» περιοδικές εκθέσεις του, αλλά και με τους εξωτερικούς του χώρους, που περιλαμβάνουν μια αρ ντεκό έπαυλη και δαιδαλώδεις κήπους. Λίγο ακόμα και φτάσατε στον Ατλαντικό, εκεί όπου δεκάδες σέρφερ αναζητούν εναγωνίως το τέλειο κύμα δίπλα στο λιλιπούτειο κάστρο Forte de Sao Francisco Xavier.
Ηρθε η ώρα να περάσετε απέναντι, στη νότια όχθη του Douro, στην Gaia. Εδώ βρίσκονται δεκάδες κάβες, αποθήκες και κελάρια όπου παλαιώνουν τα κρασιά που έχουν κάνει διάσημη την πόλη. Αυτό που ξενίζει εκ πρώτης όψεως είναι τα πολλά εγγλέζικα επίθετα στις φίρμες των εταιρειών (Cockburn, Dow, Graham, Taylor κ.λπ.).
Η αίσθηση μιας χωροχρονικής ανωμαλίας επιτείνεται στα ενδότερα αυτών των «lodges» και ειδικά στους χώρους οινογευσίας, όπου η διάχυτη «βρετανικότητα» σε προδιαθέτει για έναν ήχου κουδουνιού που θα προαναγγέλλει το «tea time»! Ολα εξηγούνται αν ανατρέξουμε στον 17ο αιώνα, όταν Βρετανοί έμποροι, εν μέσω κάποιου από τους πολλούς Αγγλογαλλικούς πολέμους έχασαν την πρόσβαση στη γαλλική αγορά κρασιού και αναζήτησαν διέξοδο στην ανέκαθεν φίλη και σύμμαχο Πορτογαλία.
Βρήκαν λοιπόν αυτό που έψαχναν στα βάθη της κοιλάδας του Douro, και αφού παλαίωναν για λίγους μήνες τα κρασιά στον τόπο παραγωγής, τα έφερναν με τις παραδοσιακές ποταμίσιες βάρκες «barcos rabelos» για περαιτέρω παλαίωση στις αποθήκες της Gaia.
Ο θρύλος λέει ότι πρώτοι αυτοί (ή μήπως Πορτογάλοι μοναχοί;) δοκίμασαν να ρίξουν brandy ή aguardente (ένα είδος τοπικού «τσίπουρου») στο υπό ζύμωση κρασί για να διατηρηθεί κατά τη διάρκεια του ταξιδιού και να «ενισχυθεί» και κάπως έτσι προέκυψε το πόρτο! Οπως και να ‘χει, στους Βρετανούς οφείλεται η διάδοσή του εκτός Πορτογαλίας.
Μύηση στην οινογευσία
Στο διά ταύτα. Με δυο-τρεις επισκέψεις-ξεναγήσεις σε κάποιες από τις κάβες της Gaia, και με ισάριθμες τελετές οινογευσίας, ακόμα κι ένας αδαής (όπως εγώ) αρχίζει να βυθίζεται στον μαγικό, απόκρυφο κόσμο των εξαίσιων αυτών επιδόρπιων οίνων. Μαθαίνει για τα βασικά είδη του πόρτο, τα Ruby, τα Tawny, τα Late Bottled Vintage (LBV), τα Vintage και τις δεκάδες υποκατηγορίες τους.
Τις αυστηρές προδιαγραφές για να θεωρηθεί ένα κρασί «Πόρτο», και τις ακόμα αυστηρότερες προδιαγραφές για να πάρει το «παράσημο» Vintage και να συγκαταλέγεται στα σπανιότερα και ακριβότερα κρασιά του κόσμου. Μαθαίνει ότι άλλα παλαιώνουν στο βαρέλι και άλλα στο μπουκάλι. Πληροφορείται ότι όποιος αγοράζει ένα Vintage, χρυσοπληρώνοντάς το, θα πρέπει να κάνει μερικές δεκαετίες υπομονή πριν το ανοίξει, και αφού το ανοίξει να το καταναλώσει μέσα σε μία μέρα!
Πολλά ακόμη μπορεί να μάθει κανείς στις κάβες της Gaia, αλλά για να βρει την «ψυχή» και την ιστορία πίσω απ’ όλα αυτά πρέπει να πάει στην «πηγή». Περίπου 100 χλμ. χωρίζουν το Πόρτο από την κοιλάδα του Douro. Λίγο μετά το Amarante, περίπου στα μισά του δρόμου, αφήνετε πίσω σας τον υπερσύγχρονο αυτοκινητόδρομο, και μέσω επαρχιακών οδών κατευθύνεστε προς την κοιλάδα.
Από το Mesao Frio και μετά ένα συγκλονιστικό τοπίο αποκαλύπτεται μπροστά σας. Μετά την κωμόπολη Peso da Regua, με τις 3 επιβλητικές γέφυρες, εισέρχεστε στην «καρδιά» της περιοχής Alto Douro, της αρχαιότερης (από το 1756) επίσημα καταγεγραμμένης και οριοθετημένης οινοπαραγωγικής περιοχής του κόσμου, άλλο ένα Μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO! Εδώ κάποιοι Ρωμαίοι στρατιώτες φύτεψαν κλήματα για πρώτη φορά πριν από 2.000 χρόνια.
Ατέλειωτοι αμπελώνες απλώνονται μέχρις εκεί που φτάνει το μάτι, κατηφορίζοντας προς το ποτάμι, αλλά και πίσω από τα βουνά, σχεδόν μέχρι τα σύνορα με την Ισπανία, άλλα 100 χιλιόμετρα μακριά. Εδώ βρίσκει ο λάτρης του οίνου αλλά και ο θιασώτης του αγροτουρισμού τον παράδεισό του.
Στις δεκάδες, ίσως εκατοντάδες Quintas («κτήματα»), θα δοκιμάσει μερικά από τα καλύτερα κρασιά του κόσμου, ενώ στα ασβεστωμένα αρχοντικά του 17ου και του 18ου αιώνα, που σήμερα λειτουργούν ως ξενώνες, θα βρει ζεστή φιλοξενία.
Σε γραφικά χωριά όπως το Pinhao ή το Provesende θα βρει άλλους ρυθμούς ζωής που ακολουθούν τον «κύκλο» του αμπελιού. Πανζουρλισμός για κανένα μήνα, τον Σεπτέμβρη και λίγο από Οκτώβρη, κατά τη διάρκεια της συγκομιδής, πιο ήρεμα τον υπόλοιπο χρόνο.
Ηρεμα, αλλά κοπιαστικά. Γιατί, ναι, θέλει τρόπο, αλλά σίγουρα θέλει και πολύ κόπο! Μια ματιά τριγύρω, στις αμέτρητες, φροντισμένες ξερολιθιές δεν αφήνει αμφιβολίες επ’ αυτού.
Ολα γίνονται με το χέρι. Η στενότητα χώρου στις αναβαθμίδες δεν αφήνει περιθώρια για χρήση μηχανών. Κάθε ρόγα από αυτά τα γλυκύτατα σταφύλια είναι ποτισμένη με τον ιδρώτα των ντόπιων καλλιεργητών, αιώνες τώρα.
Και το ίδιο το φυτό ανταποδίδει με το «πείσμα» του. Στα οινοποιεία της περιοχής, θα σας εξηγήσουν τον αγώνα που κάνει κάθε κλήμα για να βρει «τροφή» και νερό στο άγονο και αφιλόξενο έδαφος, «διαπερνώντας» με τις ρίζες του πολλά μέτρα ασβεστολιθικών πλακών.
Θα σας μιλήσουν για τις αντοχές του να υπομένει παγωνιές τον χειμώνα και θερμοκρασίες άνω των 45 βαθμών Κελσίου το καλοκαίρι. Κι ύστερα, κατά τη διάρκεια άλλης μια μυσταγωγίας-οινογευσίας (χικ!) θα δείτε τους κόπους όλων, ανθρώπων και φυτών, να δικαιώνονται πανηγυρικά.
Πηγή: thetravelbook.gr