Εδώ και δύο εβδομάδες το χρώμα του χρήματος κινείται ανάμεσα στο γαλάζιο του 20εύρου και στις καφέ αποχρώσεις του 50εύρου. Πέρα από την ουρά στο ΑΤΜ η ζωή του καθενός αλλά και η οικονομική ζωή της χώρας άλλαξε άρδην.
Καθημερινότητα
1.Ουρές στα ATM για 60, πλέον 50 ευρώ. Δεν χρήζει περαιτέρω ανάλυσης.
2.Μέτρο – ασπιρίνη, οι δωρεάν δημόσιες συγκοινωνίες μέσα στην πόλη.
3.Οι εταιρείες κινητής τηλεφωνίας δώσανε το κατιτίς τους μαζί με ένα «πατ πατ» στην πλάτη.
4.Βάλαμε τα κοινόχρηστα δίπλα σε αυτά του Μαΐου (κάποιοι και σε αυτά του Μαΐου του 2014).
5.Είδαμε τις συνδρομές μας που έχουν λήξει σε ξένα site (π.χ. έξτρα χώρος στο gmail) και υπηρεσίες να μην μπορούν να ανανεωθούν μιας και οι ελληνικές πιστωτικές κάρτες είναι μόνο για εσωτερική κατανάλωση.
Κοινωνικές εκδηλώσεις
6.Τα προσκλητήρια για γάμους και βαφτίσεις μοιράζονται ως συνήθως τουλάχιστον ένα μήνα πριν την τέλεση του μυστηρίου. Πλέον μυστήριο είναι πως οι άνθρωποι που βρέθηκαν στο μάτι του κυκλώνα του capital control μπορούν να ισορροπήσουν με ελάχιστα χρήματα για να ζήσουν «την μεγαλύτερη ημέρα της ζωής τους» όπως έγραφαν τα περιοδικά για νύφες της προηγούμενης δεκαετίας.
7.Οι περισσότεροι χώροι εκδηλώσεων (βλέπε “κτήματα”) ζητούν ένα μέρος των χρημάτων «μπροστά» και κατά προτίμηση στο χέρι ώστε να μπορέσουν να κάνουν τις αγορές σε τρόφιμα. Εκεί είναι που αρχίζει η δημιουργική λογιστική: κόβονται στολισμοί εκκλησίας, το make up και το μαλλί της νύφης θα το κάνει τελικά η συνοικιακή κομμώτρια, ο φωτογράφος θα αντικατασταθεί από κάποιον ξάδελφο και πάει λέγοντας.
8.Νερό στο κρασί της προσπαθεί να βάλει και η εκκλησία ρίχνοντας μετά από πίεση από νεόνυμφους ή γονείς στο ήμισυ τα «τιμολόγια» της.
9.Περιττό να αναφέρουμε ότι όσοι βρίσκονταν τώρα στην αρχή της διαδικασίας ή την ακυρώνουν ή αλλάζουν δραστικά τον προϋπολογισμό.
10.Τα γραφεία τελετών κάνουν πλέον κηδείες με δόσεις (στον τρόπο πληρωμής).
Εγκληματικότητα
11.Η αστυνομία που τόσο καιρό που διακινούνταν τετραψήφια και πενταψήφια ποσά από τις τράπεζες ήταν κάπου αλλού (πιθανότατα κάτω από κάποια σκιερή γέφυρα) πλέον κλήθηκε να συνδράμει για να σωθεί το 60αρι της ανάληψης και η πενιχρή σύνταξη.
12.Επέστρεψαν οι τσαντάκιδες και η αστυνομία προχώρησε σε ειδική ενημέρωση.
13.Οι εισπράξεις που άλλες φορές στο τέλος της ημέρας καταθέτονταν στο ΑΤΜ ή την επόμενη στο γκισέ της τράπεζας ξύπνησαν τις ορέξεις κακοποιών.
14. Δεν έχει σημασία πόσο κεντρικά ή πόσο βαρύ είναι το χρηματοκιβώτιο σου, το παράδειγμα της Λυρικής Σκηνής δείχνει ότι είμαστε μπροστά σε θεαματικές ληστείες
Ταξίδια – τουρισμός
15.Τέλη Ιουνίου – αρχές Ιουλίου είναι αυτή η μαγική στιγμή που οι περισσότεροι Έλληνες αποφασίζουν που θα πάνε διακοπές και ψάχνουν τηλέφωνα από κυρίες με rooms to let. Η συνήθης διαδικασία ήταν ότι συμφωνούσαν στην τιμή και το αργότερο έως την επόμενη πήγαιναν στην τράπεζα και έβαζαν τα λεφτά - καπάρο. Τι γίνεται λοιπόν με αυτούς που δεν έχουν internet banking (ή τουλάχιστον ένας από τις δύο πλευρές); Επιστρατεύθηκαν τα συστημένα με το 50άρικο ή το 100άρικο μέσα ή κάποιος καλός φίλος που ήδη είναι στο νησί και θα κάνει την συναλλαγή «χεράτα».
16.Τελικά δεν χρειάζεται οι ξένοι να κουβαλάνε μετρητά στις διακοπές τους στην Ελλάδα μίας και οι ξένες κάρτες «έχουν το ακαταλόγιστο» στα ΑΤΜ, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο και με τους πιλότους οι οποίοι πρέπει να έχουν μαζί τους αρκετές χιλιάδες ευρώ για να πληρώσουν τον ανεφοδιασμό των αεροσκαφών τους.
17.Πτήσεις ακυρώθηκαν λόγω της αδυναμίας εταιριών να πληρώσουν με cash την κηροζίνη και το catering.
18.Τα ελληνικά τουριστικά πρακτορεία έχουν μπει σε μία άτυπη black list με αποτέλεσμα να μην μπορούν να κλείσουν εισιτήρια για περίπου 40 αεροπορικές εταιρείες αν αυτό δεν γίνει με κασαδούρα.
19. Ο Έλληνας πρέπει να ξεχάσει την κράτηση ξενοδοχείου ή πτήσης με την πιστωτική του καθώς οι περισσότεροι στο εξωτερικό φοβούνται ότι οι ελληνικές τράπεζες δεν θα ανοίξουν και τόσο σύντομα.
20.To ευχάριστο νέο είναι αυτές τις ημέρες 15.000 τυχεροί θα ταξιδεύσουν αεροπορικά εντός Ελλάδας πληρώνοντας το πολύ 10 ευρώ.
Εργασία
21.Εταιρίες που διακινούν μετρητά πληρώνουν στο χέρι τους εργαζόμενους και εισπράττουν και το χειροκρότημα.
22.Εταιρίες που δεν διακινούν μετρητά δεν πληρώνουν τους εργαζόμενους τους μέχρι νεοτέρας και εισπράτουν γκρίνια.
23. Καθώς ολόκληρα τμήματα ή εταιρείες δεν έχουν αντικείμενο εργασίας (π.χ.τράπεζες, Χρηματιστηριακές) κάνουν χρήση του μέτρου της αναγκαστικής άδειας προς τους εργαζόμενους τους.
Υγεία
24.Στα οδοντιατρεία ακυρώνονται σωρηδόν τα ραντεβού που είχαν κλειστεί πριν τις διακοπές και αφορούσαν λεύκανση ή καθαρισμό. Αντίστοιχα οδοντίατροι δηλώνουν ότι αναβάλλονται επ' αόριστο επεμβάσεις που δεν έχουν ξεκινήσει με μόνη εξαίρεση τα σφραγίσματα.
25.Στα φαρμακεία αυξήθηκε κατακόρυφα η ζήτηση φαρμάκων ασθενών με μακροχρόνιες παθήσεις υπό τον φόβο μελλοντικών ελλείψεων στην αγορά. Φαρμακοποιός από την Καλιθέα ανέφερε στο WE περίπτωση διαβητικού ο οποίος ζήτησε να προμηθευτεί ινσουλίνη για 1μίση χρόνο. Στις περισσότερες από αυτές τις περιπτώσεις οι φαρμακοποιοί προσπαθούν να καθησυχάσουν τους ασθενείς και να καλύψουν τις ανάγκες τους για το διάστημα του επόμενου μήνα όμως οι περισσότεροι από τους τελευταίους κάνουν τον γύρο των φαρμακείων ώστε να εξασφαλίσουν αποθέματα φαρμάκων.
26.Κατακόρυφη είναι η πτώση των ηλεκτρονικών “φαρμακείων” που έχουν αναπτυχθεί την τελευταία πενταετία και στηριχθεί στην πώληση παραφαρμακευτικών προϊόντων, που είναι και αυτά που αφήνουν το μεγαλύτερο περιθώριο κέρδους. Το μόνο προϊόν που παρουσιάζει αύξηση πωλήσεων είναι το βρεφικό γάλα το οποίο όμως έχει ελάχιστο περιθώριο κέρδους. Αντίθετα καλλυντικά, αντηλιακά και βιταμίνες παρουσιάζουν κάθετη μείωση ζήτησης.
27.Μπορεί να μην έχει εμφανισθεί έλλειψη φαρμάκων – πέρα από τα αυτά που είναι σταθερά «απόντα» – όμως οι σχέσεις φαρμακείων – φαρμακαποθηκών δοκιμάζονται καθώς πλέον έχουν μειωθεί σημαντικά οι πιστώσεις και τα ύψη παραγγελιών.
28.Αρκετές ξένες φαρμακοβιομηχανίες δίνουν πλέον με το σταγονόμετρο και μόνο μετρητοίς τα προϊόντα τους, κρατούν όμως χαμηλούς τόνους προσβλέποντας ότι θα είναι ανάμεσα σε αυτές που θα βγουν μεσοπρόθεσμα κερδισμένες από το πακέτο ανθρωπιστικής βοήθειας που έχει διατυπωθεί ότι ετοιμάζεται για την Ελλάδα.
Εμπόριο – Κατανάλωση
29.Σαν ξεχαρβαλωμένο ρολόι λειτουργεί όλη η εφοδιαστική αλυσίδα με τους καταναλωτές να αντιδρούν σπασμωδικά στις πληροφορίες που δέχονται και κινούμενοι ανάλογα με την ρευστότητα και την ευελιξία κίνησης των κεφαλαίων τους.
30.Από την επόμενη ανακοίνωσης του δημοψηφίσματος άλλαξε άρδην το καλάθι της νοικοκυράς με τις πωλήσεις κάποιων προϊόντων να αυξάνονται κατακόρυφα και κάποιων άλλων εποχικών να μειώνονται.
31.Οι αγορές ακόμη και αυτές του ενός πακέτου τσιγάρων γίνονται πλέον με πλαστικό χρήμα όπου αυτό γίνεται δεκτό ώστε το 60άρι ή το 50άρι που βγαίνει από το ΑΤΜ να φυλάσσεται για πιθανές πιο δύσκολες ημέρες.
32.Στα βενζινάδικα το «βάλε 5 ευρώ» έγινε «φούλαρε το και μισό λεπτό να κατεβάσω και δύο μπιτόνια που έχω πίσω».
33.Ο φόβος “κουρέματος” των καταθέσεων ενεργοποίησε καταναλωτικά αντανακλαστικά ανθρώπων που έχουν χρήματα. Έτσι τις τελευταίες δύο εβδομάδες νεκραναστήθηκε η αγορά των luxury προϊόντων είτε με την μορφή επένδυσης (κοσμήματα) είτε η αγορά ενός αυτοκινήτου με σκοπό ακόμη και την πιθανή μεταπώληση.
34.Κατακόρυφη είναι η ζήτηση προϊόντων τεχνολογίας καθώς αρκετοί είναι αυτοί που θέλουν επίσης να προλάβουν το «κούρεμα», αντιδρώντας: «από να μου τα φάνε αυτοί, θα τα φάω εγώ σε 'τσίχλες και καραμέλες'». Φυσικά η αγορά αντιλαμβανόμενη άμεσα την τάση φρόντισε να βγάλει τα σπασμένα της προηγούμενης περιόδου – ανεβάζοντας τις τιμές - μιας και ο καταναλωτής έδινε όσο όσο για να προλάβει το «κούρεμα» που μέχρι στιγμής δεν έχει έρθει. Χαρακτηριστικό είναι το παράδειγμα από την τάση τιμής που έχει η πλατφόρμα Skroutz.gr είναι αυτό του Samsung Galaxy S6 Edge: Στις 28 Ιουνίου – ημέρα ανακοίνωσης του δημοψηφίσματος - η μέση τιμή από τα καταστήματα που συνεργάζονται με την πλατφόρμα είχε πέσει στο ιστορικό χαμηλό των 809 ευρώ για να σκαρφαλώσει σταδιακά και να φθάσει στα 878 ευρώ, τιμή που προσεγγίζει την τιμή λανσαρίσματος πριν από τέσσερις μήνες.
35.Στον κλάδο της ένδυσης η κατάσταση είναι μοιρασμένη, τα περισσότερα συνοικιακά καταστήματα υπολειτουργούν – δίνονταν υποχρεωτική άδεια προς υπαλλήλους – ενώ αντίθετα οι ξένες αλυσίδες ευθυγραμμίζονται στην πλειοψηφία με την τάση που αναφέρθηκε πιο πάνω προχωρώντας όμως σε γενναίες εκπτώσεις πριν την έναρξη της κανονικής περιόδου.
36.Άτυπες εκπτώσεις και προσφορές, υπό την μορφή κοινωνικής στήριξης αλλά και στα πλαίσια σχέσης διατήρησης της πελατείας, έχουν ξεκινήσει κομμωτήρια, κέντρα ομορφιάς, καφετέριες, φούρνοι κ.α.
Επιχειρηματικότητα
37. Έκαναν την εμφάνιση τους διαφημίσεις και καταχωρήσεις που καλούν τους επιχειρηματίες να ανοίξουν λογαριασμούς σε ευρώ σε βουλγαρικές τράπεζες.
38.Σχεδόν όλες οι επιχειρήσεις προσπαθούν να διαχειριστούν πρωτόγνωρες καταστάσεις. Η πρώτη καλή συνήθεια που έφερε το capital control – αλλά κυρίως ο φόβος του «κουρέματος» - είναι η άμεση πληρωμή, μισθών, προμηθευτών, υποχρεώσεων προς εφορία και ασφαλιστικά ταμεία.
39.Τα μετρητά και οι καταθέσεις έχουν γίνει από ευλογία η «καυτή πατάτα» που ο ένας προσπαθεί να την πετάξει στον άλλο. Κανείς δεν θέλει να έχει αρκετά χρήματα στον λογαριασμό του υπό τον φόβο του κουρέματος. Εταιρείες έχουν φθάσει στο σημείο να ενημερώνουν τράπεζες να απαγορεύουν τις καταθέσεις στους λογαριασμούς τους.
40.Η εισαγωγή και εξαγωγή εμπορευμάτων έχει γίνει πολύ πιο δύσκολη τις δύο τελευταίες εβδομάδες.
41.Η αλληλεγγύη έχει γίνει κανόνας καθώς ο ένας κρίκος εξαρτάται άμεσα από τον άλλο. Σύμφωνα με πληροφορίες του WE, κορυφαία εταιρία τροφίμων εγγυήθηκε και χρηματοδότησε τον συνεργάτη της σε υλικά συσκευασίας, για να εισάγει πρώτες ύλες από το εξωτερικό, καθώς δεν θα μπορούσε να διοχετεύσει τα προϊόντα της στην αγορά.
42.Γαλακτοβιομηχανίες πληρώνουν άμεσα τους κτηνοτρόφους, ώστε οι τελευταίοι να μπορέσουν να αγοράσουν ζωοτροφές
Γεωργοκτηνοτροφική παραγωγή
43.To Capital Control βρήκε την γεωργική παραγωγή στο πικ της και τους περισσότερους γεωργούς πάνω στην συγκομιδή οπότε και χωρίς λεφτά στην τσέπη. Αν και αρκετοί μπορεί να είχαν σχεδόν στο σύνολο τους είναι της παραδοσιακής σχολής και δεν διαθέτουν internet banking.
44. Στο θερισμό οι έμποροι συνήθιζαν να συναντούν τους παραγωγούς στην πλάστιγγα και χέρι με χέρι έπαιρναν το σιτάρι και έδιναν το ρευστό σε όσους παραγωγούς δεν ήθελαν να το βάλουν σε αποθήκη υπολογίζοντας σε μία καλύτερη τιμή. Φέτος είναι μία συναλλαγή του «θα δούμε».
45.Μέχρι και πέρυσι οι αλωνιστικές μηχανές τελείωναν τον θερισμό και με το τεφτέρι πήγαιναν να κάνουν λογαριασμό με τα πρατήρια καυσίμων με τα οποία συνεργάζονταν. Πλέον οι περισσότεροι πρατηριούχοι ζητούν μπροστά τα λεφτά για κάθε μέρα και για ένα καθόλου ευκαταφρόνητο ποσό.
46.Το τέλος της εβδομάδας έφτασε και οι εργάτες γης ήρθε η ώρα να πληρωθούν. Οι περισσότεροι από αυτούς, αλλοδαποί κυρίως, απειλούν ότι θα φύγουν αν δεν πληρωθούν άμεσα, την ώρα που οι γεωργοί πρέπει να διαχειριστούν τα ελάχιστα μετρητά που διαθέτουν ανάμεσα σε καύσιμα, φυτοφάρμακα, εργάτες και άλλες υποχρεώσεις.
47.Στις ιχθυοκαλλιέργειες το σύνολο των ιχθυοτροφών εισάγεται – πρόκειται για μη βρώσιμα ψάρια των ωκεανών – ο κλάδος είναι ήδη πληγωμένος από χρόνια προβλήματα και η αδυναμία εισαγωγών τροφής θέτει σε κίνδυνο το σύνολο της παραγωγής. Παράλληλα τα σούπερ μάρκετ του εξωτερικού που φθάνει το προϊόν υπό τον φόβο ότι αύριο δεν θα έχουν τσιπούρες και λαβράκια να απλώσουν πάνω στον πάγο ευγενικά ενημερώνουν τις ελληνικές εταιρείες ότι θα στραφούν σε κάποια άλλη χώρα με αποτέλεσμα οι Έλληνες που καλούνται να πληρώσουν – μόνο αυτοί μπροστά τις ιχθυοτροφές – να ρίξουν και την τιμή του προϊόντος τους.
48.Πρόβλημα και στην εισαγωγή ζωοτροφών, όπου σαν χώρα είμαστε ελλειμματικοί με αποτέλεσμα οι κτηνοτρόφοι να προσπαθούν να διαχειριστούν με τον καλύτερο τρόπο το στοκ που έχουν.
Τέχνη – Πολιτισμός – Διασκέδαση
49.«Λόγω των συνθηκών αναβάλλεται» αυτή είναι φράση με την οποία ξεκινούν τα περισσότερα δελτία Τύπου φορέων πολιτισμού και σχημάτων αυτή την περίοδο. Έτσι το Φεστιβάλ Αθηνών έχει ακυρώσει, αναβάλλει ή μεταθέσει αρκετές από τις παραστάσεις του ενώ και Λυρική Σκηνή ανέβαλε τις παραστάσεις της Κάρμεν, στο Ηρώδειο, που ήταν προγραμματισμένες για το τελευταίο δεκαήμερο του Ιουλίου. Εδώ αξίζει να αναφέρουμε ότι τα εισιτήρια της ακριβής αυτής παραγωγής ξεπερνούσαν σε ορισμένες περιπτώσεις τα 100 ευρώ.
50.Μουσικά σχήματα και θεατρικοί θίασοι ή δίνουν ραντεβού το φθινόπωρο ή περιορίζουν τους σταθμούς της περιοδείας τους μετά την απογοητευτική προσέλευση του κοινού λόγω διάθεσης και οικονομικής στενότητας.
Media
51.Η ανάγκη του κόσμου για ενημέρωση έχει αλλάξει την μορφή των MME. Οικονομικές και πολιτικές εξελίξεις φιγουράρουν μέχρι και στα εξώφυλλα αθλητικών εφημερίδων και site.
52.Η επισκεψιμότητα των ενημερωτικών sites τις δύο τελευταίες εβδομάδες έχει διπλασιαστεί, ξεπερνώντας κατά πολύ και την περίοδο των εκλογών. Αντίστοιχα έχει ανοίξει και η ψαλίδα μεταξύ ενημερωτικών και ψυχαγωγικών ραδιοφωνικών σταθμών.
53.Η διαφήμιση έχει πέσει κατά 90% και διαφημιστικά προγράμματα που ήταν «τρέξουν» αναβάλλονται ή ματαιώνονται.
54.Σήριαλ που ήταν προγραμματισμένα για τον Οκτώβριο μπαίνουν στο ψυγείο και στελέχη τηλεοπτικών σταθμών θα κληθούν να επαναδιαπραγματευτούν τις αποδοχές τους.
55.Στα έντυπα έχουν αρχίσει να παρουσιάζονται οι πρώτες ανησυχίες για πιθανή έλλειψη δημοσιογραφικού χαρτιού, το οποίο και αυτό στις περισσότερες περιπτώσεις προπληρώνεται για να εισαχθεί.
Αθλητισμός
56.Οι μεταγραφές πηγαίνουν όλο και πιο πίσω. Οι παίκτες ζητούν περαιτέρω εγγυήσεις (πληρωμή σε ευρώ σε τράπεζα του εξωτερικού) ενώ στέλνουν τους μάνατζερ να τσεκάρουν συνθήκες ζωής στην Ελλάδα.
57.Τα εισιτήρια διαρκείας έχουν καταρρεύσει σε ότι αφορά την τιμή τους. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο Ολυμπιακός έχει προχωρήσει έως εκπτώσεις της τάξης του 50%.
58.ΠΑΕ και ΚΑΕ επαναδιαπραγματεύονται με παίκτες και συνεργάτες τις αμοιβές τους.
