Πολύ πριν μπουν στη ζωή μας τα online βιβλιοπωλεία και οι βιβλιοθήκες που φέρνουν τους αναγνωστικούς θησαυρούς στο σαλόνι του σπιτιού μας με μερικά κλικ, υπήρχαν οι κινητές βιβλιοθήκες, γνωστές ως bookmobiles, οι οποίες μετέφεραν τη λογοτεχνία στο κατώφλι του λαού. Η αποστολή τους ήταν να παρέχουν τον γραπτό λόγο στα πιο απομακρυσμένα χωριά και προάστια της κάθε πόλης, που δεν διέθεταν βιβλιοθήκες.
Επρόκειτο για πανέμορφα τετράτροχα οχήματα που θεωρούνταν πρωτοποριακά για την εποχή τους.
Η πρώτη κινητή βιβλιοθήκη πιστεύεται ότι έκανε την εμφάνισή της στο Warrington, στην Αγγλία στα τέλη του 1850.
Ήταν ιππήλατη άμαξα με καλάθι, και υπολογίζεται ότι διένειμε περίπου 12.000 βιβλία κατά το πρώτο έτος της υπηρεσίας της.
Αργότερα, οι κινητές βιβλιοθήκες εγκαταστάθηκαν στο εσωτερικό οχημάτων και έφτασαν στο απόγειο της δημοτικότητάς του στα μέσα του 19ου αιώνα, όταν έγιναν αναπόσπαστο μέρος της ζωής των πολιτών.
Οι κανόνες λειτουργίας ήταν οι χρήστες να επιστρέφουν τα δανεισθέντα τεκμήρια στο χρονικό περιθώριο που οριζόταν, ανάλογα με το πρόγραμμα των επισκέψεων του οχήματος στην περιοχή.
Αν και τα bookmobiles εξακολουθούν να υπάρχουν ακόμα και σήμερα σε ορισμένα μέρη του κόσμου, (κυρίως για εκδηλώσεις σε σχολεία, ακτιβιστικές και άλλες οργανώσεις), θεωρούνται πια ως μια ξεπερασμένη υπηρεσία λόγω του υψηλού κόστους, της έλλειψης προηγμένης τεχνολογίας και της περιορισμένης ποικιλίας τους σε σχέση με τους online ανταγωνιστές τους.
Δείτε παρακάτω μερικές σπάνιες εικόνες από κινητές βιβλιοθήκες του περασμένου αιώνα.
1. Ανοιχτή κινητή βιβλιοθήκη, 1925
2. Η πρώτη κινητή δημόσια βιβλιοθήκη του Cincinnati, 1927
3. Κινητή Βιβλιοθήκη στο Κουρδιστάν, 1970
4. Το εσωτερικό κινητής βιβλιοθήκης, 1960
5. Κινητή βιβλιοθήκη, 1948
6. Κινητή βιβλιοθήκη στην Ινδονησία, αρχές του 19ου αιώνα
7. Κινητή βιβλιοθήκη του 1940
8. Κινητή βιβλιοθήκη του 1940
9. Κινητή βιβλιοθήκη στην Αϊόβα, 1927
10. Κινητή βιβλιοθήκη του 1926
11. Κινητή βιβλιοθήκη στο Γκρίνσμπορο, Βόρεια Καρολίνα, 1936
12. Ανυπόμονα κορίτσια στην ουρά σε κινητή βιβλιοθήκη της Ολλανδίας
13. Το προσωπικό κινητής βιβλιοθήκης, 1930
14. Κινητή βιβλιοθήκη, 1933
15. Οικογένεια μέσα σε κινητή βιβλιοθήκη, 1950.
Η πρώτη κινητή βιβλιοθήκη στην Ελλάδα
Στην Ελλάδα η πρώτη κινητή βιβλιοθήκη βγήκε στους δρόμους το 1993 στη Βεροια, όπου λειτουργεί μέχρι σήμερα παρέχοντας τις υπηρεσίες της σε κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών. Η βιβλιοθήκη αυτή δημιουργήθηκε στο πλαίσιο του διεθνούς προγράμματος «Mobile», που χρηματοδότησε η Ε.Ε.
