Μετά την ήττα των ελληνικών από τα αγγλικά στις παγκόσμιες εκλογές Γλώσσας για μόλις μία ψήφο, σχετικά με το ποια θα είναι η επίσημη στην Ευρώπη, που μας θύμισε ο Θωμάς Ζάμπρας στο '3 creepy αστικοί μύθοι που αποδείχθηκαν αληθινοί', η αδυναμία μετάφρασης της λέξης 'φιλότιμο' σε κάποια άλλη γλώσσα είναι το τελευταίο οχυρό που απέμεινε στον ελληνισμό για να αποδεικνύει την ανωτερότητά του έναντι των υπολοίπων λαών του πλανήτη.
Ή μάλλον ήταν, αφού ένας θρασύς τύπος που δηλώνει λέκτορας ψυχολογίας στο East London University συγκέντρωσε κάμποσες λέξεις, που αφορούν συναισθήματα, από διάφορες γλώσσες του πλανήτη για τις οποίες δεν υπάρχει ακριβής μετάφραση στα αγγλικά.
*Ακολουθεί Spoiler*
Το φιλότιμο ΔΕΝ βρίσκεται ανάμεσα σε αυτές τις λέξεις.
Ας σοβαρευτούμε, ας αφήσουμε την Ελλάδα στην άκρη και ας ασχοληθούμε με το Positive Lexicography Project, έργο του Tim Lomas στο οποίο συγκεντρώνει εκατοντάδες όρους που έχουν να κάνουν με συναισθήματα και η αγγλική και όχι μόνο γλώσσα αγνοεί.
Θυμάσαι την τελευταία φορά που ένιωσες mbuki-mvuki, την ακατανίκητη δηλαδή ανάγκη να βγάλεις τα ρούχα σου όσο χόρευες σαν τρελός; Ή killig, αυτή την ευχάριστη νευρικότητα όταν μιλούσες με κάποιο κορίτσι που σ' άρεσε πολύ;
Η πρώτη άγνωστη λέξη της προηγούμενης παραγράφου προέρχεται από την Bantu, μια γλωσσική οικογένεια που χρησιμοποιείται στην κεντρική και τη νότια Αφρική και η δεύτερη από τα Tagalog, γλώσσα που χρησιμοποιούν οι Φιλιππινέζοι και αν και δεν έχουν ακριβή μετάφραση στα αγγλικά (και στα ελληνικά) περιγράφουν κάποιες πολύ συγκεκριμένες συναισθηματικές εμπειρίες που οι περισσότερες γλώσσες του πλανήτη έχουν παραμελήσει.
Σκοπός του Lomas είναι να συγκεντρώσει τις διάφορες πτυχές θετικών συναισθημάτων που κυκλοφορούν στον πλανήτη και να τις γνωστοποιήσει στο ευρύ κοινό με την ελπίδα να τις εντάξουμε στη ζωή μας. Γιατί όταν γνωρίζεις την ύπαρξη κάποιου συναισθήματος είναι πιο εύκολο να μπορέσεις να το νιώσεις.
''Αυτά τα συναισθήματα μας δίνουν μια εντελώς διαφορετική οπτική για το πώς μπορούμε να βλέπουμε τον πλανήτη'', δηλώνει ο Lomas στο BBC, ο οποίος πιστεύει πως τέτοιου είδους λέξεις θα μας βοηθήσουν να κατανοήσουμε περισσότερο τους εαυτούς μας.
Πάμε να δούμε μερικές λέξεις που περιλαμβάνονται στο Positive Lexicography Project:
> *Desbundar (πορτογαλικά): ρίχνεις τις αναστολές κάποιου ατόμου, προκειμένου να περάσει καλά
> Tarab (αραβικά): έκσταση που προκαλεί η μουσική
> Shinrin-yoku (ιαπωνικά): η χαλάρωση που προκαλείται από ένα μπάνιο στο δάσος
> Gigil (tagalog): η ακαταμάχητη επιθυμία να τσιμπήσεις ή να ζουλήξεις κάτι που σου αρέσει ή αγαπάς
> Yuan bei (κινέζικα): η αίσθηση απόλυτης ολοκλήρωσης
> Iktsuarpok (inuit, γλώσσα που χρησιμοποιείται στην Αρκτική): η αναμονή που νιώθεις όταν περιμένεις κάποιον και τσεκάρεις κάθε τρεις και λίγο αν έφτασε στο σημείο του ραντεβού
> Sausade (πορτογαλικά): η νοσταλγία για ένα πρόσωπο, μέρος ή πράγμα που βρίσκεται μακρυά σου είτε όσον αφορά το χώρο είτε το χρόνο
> Dadirri (στη γλώσσα των Αβορίγινων): η βαθιά και πνευματική πράξη του να ακούς κάποιον με σεβασμό
> Pihentagyú (ουγγρικά): στην κυριολεξία σημαίνει 'με ξεκούραστο μυαλό', περιγράφει εύστροφους ανθρώπους που το έχουν εύκολο να λένε ψαγμένα αστεία και να βρίσκουν λύσεις σε προβλήματα
> Desenrascanço (πορτογαλικά): το να μπορέσεις να βγάλεις με έντεχνο τρόπο τον εαυτό σου από μία ενοχλητική κατάσταση
> Sukha (σανσκριτικά): γνήσια και διαρκής χαρά, ανεξάρτητα από τις γενικότερες συνθήκες
> Orenda (γλώσσα ιθαγενών της βορείου Αμερικής): η δύναμη της ανθρώπινης θέλησης να αλλάξει τον κόσμο για χάρη ισχυρών δυνάμεων όπως το πεπρωμένο
O Lomas θεωρεί πως βάζοντας μερικές από αυτές τις λέξεις στη ζωή μας, θα μπορέσουμε να ζήσουμε νέες εμπειρίες, ενώ θα κάνουμε τη ζωή μας πιο εύκολη, μιας και θα διαχειριζόμαστε καλύτερα τα συναισθήματά μας. Για να στηρίξει αυτή την άποψη, αναφέρεται στο έργο της Lisa Feldman Barrett, καθηγήτριας του Northeastern University, η οποία έχει αποδείξει τα μακροπρόθεσμα αποτελέσματα που μπορεί να έχει η ικανότητά μας να προσδιορίζουμε με ακρίβεια τα συναισθήματά μας.
Η Fieldman παρατήρησε πως κάποιοι άνθρωποι χρησιμοποιούν τις ίδιες λέξεις όπως anxious, afraid, angry, disgusted κάθε φορά που θέλουν να περιγράψουν την κακή τους συναισθηματική κατάσταση, την ώρα που κάποιοι άλλοι είναι αρκετά ακριβείς. ''Για τους πρώτους οι προαναφερθείσες λέξεις είναι συνώνυμες μεταξύ τους, ενώ για τους δεύτερους είναι εντελώς διαφορετικές και σχετίζονται με ξεχωριστές ενέργειες'', σχολιάζει.
Πηγαίνοντας ένα βήμα παραπέρα την έρευνα της, η Fieldman έδειξε πως αυτός ο διαχωρισμός επηρεάζει την ποιότητα ζωής μας. Αν κάποιος άνθρωπος μπορεί να διακρίνει την απογοήτευση από την απελπισία, τότε του είναι πιο εύκολο να βρει τι χρειάζεται να κάνει για να βελτιώσει την κατάστασή του. Για παράδειγμα, θα μπορέσει να καταλάβει αν θα τον βοηθούσε περισσότερο να παρακολουθήσει μια κωμωδία ή να βγει για ένα ποτό με κάποιον φίλο.
Ο Marc Brackett, διευθυντής του τμήματος συναισθηματικής νοημοσύνης του Yale, ενισχύει τη σημασία της δουλειάς της Fieldman, αφού παρατήρησε πως παιδιά 10 και 11 ετών από τη στιγμή που διεύρυναν το συναισθηματικό τους λεξιλόγιο, βελτίωσαν τους βαθμούς τους, ενώ έχουν και πιο σωστή συμπεριφορά στο σχολείο.
Τόσο η Fieldman όσο και ο Bracket συμφωνούν πως το λεξικό του Lomas θα μας βοηθήσει να καταλάβουμε καλύτερα τους εαυτούς μας. ''Είναι χρήσιμο να αντιμετωπίζουμε τις λέξεις και το νόημά τους ως εργαλεία για τη βελτίωση της ζωή μας'', λέει ο δεύτερος.
Γιατί πέρα από όσα χρήσιμα αναφέρονται παραπάνω, αξίζει σε όλους μας να μπορούμε να περιγράψουμε με μία λέξη τη χαλάρωση που νιώθουμε όταν μπανιαριζόμαστε στο δάσος.
*Κάποια από τα προαναφερθέντα λήμματα χάνουν ένα κομμάτι της ακρίβειας τους λόγω της μετάφρασης τους στα αγγλικά και στη συνέχεια στα ελληνικά. Για περισσότερες σχετικές λέξεις μπορείτε να επισκεφτείτε το site του Lomas, ο οποίος καλεί τον κόσμο να του στείλει τις δικές του λέξεις που θα τον βοηθήσουν να κάνει πιο πλούσιο το έργο του.
ΥΓ: Ας του στείλει κάποιος τη λέξη 'φιλότιμο'.
Πηγή: Bbc
