Μια μέρα αρκετά μακριά από σήμερα, συντομότερα όμως απ’ όσο πιστεύετε, το smartphone θα έχει εξαφανιστεί, όπως έχουν κάνει τόσες και τόσες σταθερές στο διάβα του τεχνολογικού χρόνου.
Μη γελιέστε όμως, απέχουμε τουλάχιστον μια δεκαετία από οποιαδήποτε μαζική και βιώσιμη αλλαγή, εκτός κι αν έχουμε γίνει cyborgs ως το 2027, όπως προφητεύουν κάποιοι μελλοντολόγοι, κι όλα αυτά δεν θα έχουν και πολλή σημασία!
Ωστόσο, βήμα το βήμα, τα θεμέλια έχουν ήδη στρωθεί για το διαφαινόμενο τέλος των smartphones και η δουλειά του Elon Musk, της Microsoft, του Facebook, της Amazon και ενός τσούρμου ακόμα από startups δείχνουν αγέρωχα τον νέο και γενναίο κόσμο για την επαύριον της ανθρωπότητας.
Και θα είναι μάλιστα όταν μας αφήσουν χρόνους που τα πράγματα θα γίνουν αρκούντως ενδιαφέροντα και ιδιαιτέρως παράξενα για όλους. Και δεν μιλάμε μόνο για τα προϊόντα που θα αντικαταστήσουν την κινητή επικοινωνία, αλλά και το πώς θα ζούμε τις ζωές μας ή τι θα σημαίνει το να είσαι άνθρωπος στην τελική.
Όχι ότι η πορεία θα είναι γραμμική, καθώς πολλοί είναι οι μεγάλοι παίκτες που προωθούν τη δική τους κατεύθυνση και το πεδίο μόνο ειρηνικό δεν είναι. Αν πιστέψουμε πάντως τις μελέτες και τα οράματα του τεχνολογικού κόσμου, έτσι κάπως αναμένεται να παιχτεί το παιχνίδι στον μετά το smartphone κόσμο.
Αλλά και το ίδιο το smartphone δεν ήταν εξάλλου μια τρομακτική επανάσταση της τεχνολογίας, ένα από αυτά τα πράγματα που ο κόσμος όχι μόνο δεν είχε δει ποτέ, αλλά και δεν περίμενε πως θα δει; Με την πανίσχυρη κάμερά του, τις γρήγορες συνδέσεις, τις οθόνες αφής και τα εκατομμύρια των διαφορετικών εφαρμογών για τα πάντα στα ακροδάχτυλά μας, μοιάζει μια συσκευή που δεν φαίνεται να έχει τέλος σε όσα μπορεί να κάνει.
Κι όμως, έχει…
Ως και πέντε χρόνια από σήμερα, η επανάσταση των έξυπνων κινητών τηλεφώνων αναμένεται να κορυφωθεί. Τα smartphones θα γίνουν ακόμα πιο δυνατά, θα κλέψουν ακόμα μεγαλύτερο μερίδιο δυνατοτήτων από τις άλλες τεχνολογικές σταθερές, όπως το laptop, το tablet και το desktop, και θα μονοπωλήσουν ολότελα την καθημερινότητά μας.
Αν δούμε ωστόσο το smartphone από μια άλλη οπτική γωνία, τότε η εικόνα αλλάζει καθοριστικά. Τα PC και τα laptops, για παράδειγμα, μετράνε πραγματικές επαναστάσεις σε όρους επεξεργαστικής ισχύος και δυνατοτήτων, παραμένοντας σταθερά συνδεδεμένα σε ένα ποντίκι, ένα πληκτρολόγιο και μια οθόνη. Ενώ το smartphone το μόνο που έχει κάνει ουσιαστικά είναι να πάρει αυτό το πετυχημένο μοντέλο, να το συρρικνώσει και να κάνει το input εικονικό και την οθόνη αφής τελικά.
Πάρτε για παράδειγμα όλα τα τελευταίας γενιάς smartphones της αγοράς. Είναι πανέμορφα, λειτουργικότατα και πανίσχυρα. Μόνο που παρά τον εντυπωσιασμό που προκαλούν, είναι περισσότερο ραφινάρισμα των προηγούμενων παρά επανάσταση στη λειτουργία τους. Επανάσταση θα είναι αυτό που θα συμβεί σε λίγο καιρό, ο έλεγχος όλης της συσκευής και των δυνατοτήτων της με τη φωνή και η εικονική (ή η επαυξημένη) πραγματικότητα φυσικά, μια ήδη πραγματικότητα που θα καθιερωθεί σύντομα.
Οι τεχνολογικοί κολοσσοί αναμένεται να βάλουν ακόμα μεγαλύτερα στοιχήματα για το λανσάρισμα πρωτοποριακών λειτουργιών και πειραματισμών, προκαλώντας ένα νέο κύμα προϊόντων. Τα οποία ωστόσο θα συνεχίσουν να είναι smartphones με τη μορφή που τα ξέρουμε.
Οι οθόνες θα γίνουν μεγαλύτερες και ακόμα πιο ζωντανές, θα παραμείνουν ωστόσο οθόνες και δεν θα μεγαλώσουν δραστικά. Οι συσκευές θα γίνουν λεπτότερες, όχι όμως πολύ λεπτότερες, καθώς η μπαταρία θα συνεχίσει να αποτελεί πονοκέφαλο εδώ. Και όταν θα γίνουν πραγματικά καινοτόμα, τότε θα καταλάβουμε πως έχει φτάσει το τέλος τους!
Νέες τεχνολογίες θα αναδυθούν προσπαθώντας να κερδίσουν την προσοχή μας. Κι αυτό δεν είναι απλό σενάριο. Ήδη αρκετοί ρωτούν την Alexa για τον αυριανό καιρό αντί να τσεκάρουν τη μετεωρολογική εφαρμογή του κινητού τους ή στρέφονται για πληροφορίες στο smartwatch τους αντί να χαζεύουν στην οθόνη του κινητού…
Σε δέκα χρόνια από σήμερα, όλα αυτά τα μέχρι πρότινος πρωτοποριακά πειράματα και οι προκαταρκτικές πατέντες θα αρχίσουν να διαμορφώνονται σε κάτι οικείο μεν, παράξενο δε. Η Microsoft, το Facebook, η Google, ακόμα και η Magic Leap (της Google κι αυτή), όλες δουλεύουν για τη δημιουργία συσκευών επαυξημένης πραγματικότητας που θα λειτουργούν ανεξάρτητα. Γυαλιά δηλαδή και headsets που θα προβάλλουν λεπτομερείς τρισδιάστατες εικόνες κατευθείαν στο μάτι μας. Ακόμα και η Apple φημολογείται ότι το ψάχνει αυτό, με τη γνώριμη πάντα μυστικοπάθειά της.
Η Microsoft δήλωσε πρόσφατα και πάντα μεγαλόστομα πως το δικό της σύστημα επαυξημένης πραγματικότητας θα αντικαταστήσει μονομιάς το smartphone, την τηλεόραση και ό,τι δουλεύει τέλος πάντων με οθόνη. Και έπεται πως αν όλα προβάλλονται στα μάτια μας, από τις τηλεφωνικές κλήσεις, τις ηλεκτρονικές συνομιλίες, τις ταινίες και τα παιχνίδια, τότε χώρος για συσκευές σαν το smartphone δεν θα υπάρχει πια.
Την ίδια ώρα, γκατζετάκια όπως το Amazon Echo ή το AirPod της Apple γίνονται ολοένα και πιο σημαντικά στον τεχνολογικό μας κόσμο. Όπως γίνονται και τα συστήματα τεχνητής νοημοσύνης σαν το Siri της Apple, το Alexa της Amazon, το Bixby της Samsung και το Cortana της Microsoft. Όσο πιο έξυπνα γίνονται, και γίνονται την ώρα που μιλάμε, τότε θα ζήσουμε μια πραγματική επανάσταση εδώ, καθώς δεν θα μιλάς μόνο εσύ στο μηχάνημα, αλλά και το μηχάνημα σε εσένα.
Αυτό που περιμένουν οι γκουρού της τεχνολογίας είναι πως οι έξυπνες μηχανές θα κλέψουν κυριολεκτικά τις αισθήσεις μας, υποκαθιστώντας ουσιαστικά τους παραδοσιακούς τρόπους με τους οποίους βλέπουμε και ακούμε. Τίποτα από αυτά τα βασικά και κεφαλαιώδη δεν θα γίνεται χωρίς τη διαμεσολάβηση της τεχνολογίας, πράγμα που φαντάζει αρκούντως τρομακτικό σε μας τώρα, δέκα όμως χρόνια μετά η κατάσταση αναμένεται ολότελα διαφορετική. Φανταστείτε, ας πούμε, τι θα σημαίνει ένα «κόλλημα» στο Facebook σε έναν κόσμο που το κοινωνικό μέσο δεν θα ελέγχει μόνο ό,τι διαβάζουμε στις οθόνες μας, αλλά και όσα βλέπουμε στον πραγματικό κόσμο γύρω μας.
Η υπόσχεση ωστόσο της Silicon Valley είναι ένας νέος κόσμος όπου η πραγματικότητα και η τεχνολογία θα μπλέκονται τόσο αρμονικά που δεν θα καταλαβαίνεις τη διαφορά. Και οι τεχνολογικοί κολοσσοί μας λένε μάλιστα πως ένα τέτοιο μέλλον θα σημαίνει λιγότερους τεχνολογικούς περισπασμούς και μεγαλύτερη ισορροπία, όσο ο αισθητός και ο ψηφιακός κόσμος γίνουν ένα και το αυτό.
Σε ένα τέτοιο ανθρώπινο σύμπαν, η άφιξη του κινητού τηλεφώνου με την αναδιπλούμενη (όπως υπόσχεται η Samsung) ή την εντελώς εύκαμπτη (της Microsoft) οθόνη λίγη σημασία θα έχει. Και αν έχει, όλοι θα αναγνωρίζουμε πως είναι πράγματα που ανήκουν περισσότερο στο παρελθόν. Το smartphone δεν θα έχει σβήσει ακόμα, οι ταμπλέτες όμως και τα laptops θα βρίσκονται ήδη στο νεκροκρέβατό τους.
Το κινητό θα έχει απωλέσει όμως το στέμμα του. Οι συσκευές που φοράμε (wearables) θα έχουν γίνει κι αυτές μικροσκοπικές και πανίσχυρες, ενώ τα σπίτια, τα γραφεία και τα φυσικά αντικείμενα του κόσμου μας θα έχουν τόση νοημοσύνη εντός τους που το smartphone θα είναι μία μόλις από τις τόσες επιλογές που θα έχεις μπροστά σου για το πώς θα τα ελέγξεις όλα αυτά.
Αν ζήσουν, θα είναι ολότελα αλλαγμένα και λίγα πράγματα θα τα θυμίζουν. Η οθόνη ίσως. Ακόμα και για τις κλήσεις θα έχεις την επιλογή να τις κάνεις από το ρολόι ή τα γυαλιά σου, ή ακόμα και τις «ψείρες» που θα φοράς στα αυτιά. Μόνο που η παλιά τεχνολογία σπανίως φεύγει ήσυχα-ήσυχα, το παλεύει βλέπετε μέχρι τελευταίας στιγμής. Τα smartphones θα αναδιπλωθούν και θα πολεμήσουν λυσσαλέα, μόνο που αυτός ο πόλεμος θα είναι εκ των προτέρων χαμένος. Και θα χαθεί γιατί κάποια στιγμή θα ξεχάσουμε απλώς να τα χρησιμοποιούμε…
Μετά την επόμενη δεκαετία, τα πράγματα θα είναι τόσο ξένα και ανοίκεια που δύσκολα θα τα αντιλαμβανόμαστε. Μέσα στη δεκαετία άλλωστε όλες οι επενδύσεις και τα παρατραβηγμένα στοιχήματα του τεχνολογικού κόσμου βασίστηκαν σε πράγματα που φοράς ή κρατάς, ακόμα κι αν πρόκειται μόνο για ένα ζευγάρι έξυπνα γυαλιά.
Τώρα όμως -στην επόμενη και πλέον δεκαετία- όλες οι παραδοσιακές σημερινές συσκευές θα είναι ολότελα διαφορετικές. Τα κινητά θα είναι παρελθόν, όπως και οι ταμπλέτες ή τα laptops, ακόμα και τα PC με τη μορφή που τα ξέρουμε σήμερα. Ο κβαντικός υπολογιστής θα έχει αντικαταστήσει το desktop, μόνο που δεν ξέρουμε αν το νέο κβαντικό PC θα είναι για τον καθένα.
Μέχρι τότε βέβαια θα έχουμε ζήσει όλα αυτά που περιμένουμε και μας έχουν υποσχεθεί σε επίπεδο φορητής επικοινωνίας. Τα smartphones θα έχουν αγγίξει αστρονομικές ταχύτητες και ο ουρανός θα είναι μάλλον το όριο του τι θα μπορούν να κάνουν. Μόνο που πλέον η παρελθούσα αισιοδοξία ότι το πεδίο παραμένει ανοιχτό και όλα μπορούν να γίνουν θα έχει παρέλθει ανεπιστρεπτί.
Τα νέα γενιάς κινητά θα φανεί ότι δεν έχουν απομακρυνθεί και τόσο από τα παλιότερα, καθώς μέχρι τότε θα έχει κυκλοφορήσει το τέλειο σχήμα, το τέλειο πάχος, η τέλεια οθόνη και όλα αυτά τα τέλεια που μας δένουν ακόμα με τα smartphones μας. Τα οποία, όπως είπαμε, θα αναδιπλώνουν, θα κάμπτονται, θα είναι σαν μικροσκοπικά PC με δυνατότητες που ούτε να διανοηθούμε δεν μπορούμε ακόμα. Μόλις όμως το κάνουμε, τα smartphones θα είναι νεκρά!
Αν περιμένουμε μάλιστα μερικές ακόμα δεκαετίες, τότε οι απρόβλεπτες εξελίξεις θα πάνε πολλά βήματα παρακάτω. Ο Musk παρουσίασε άλλωστε πέρυσι τη Neuralink του, μια νέα προσπάθεια που θέλει να φτιάξει υπολογιστές μέσα στο κεφάλι μας! Στη βάση μιας «νευρωνικής δαντέλας», όπως λέει, ενός δικτύου που εδράζεται στον εγκέφαλό μας και επικοινωνεί με έναν εξωτερικό υπολογιστή.
Τεχνολογία στα σπάργανα ακόμα, αν προχωρήσει όμως καταλαβαίνετε πως μιλάμε για βήμα ακόμα μακρύτερο και από τη διασύνδεση εμπειρικού και ψηφιακού κόσμου. Άνθρωπος και μηχανή θα γίνουν ένα και δεν θα ξέρουμε προφανώς ποιος κρατά τα ηνία. Και όπως έχει αποδείξει ο Musk, αλλά και οι άλλοι οραματιστές γίγαντες της τεχνολογίας, δεν υπάρχει κανένας λόγος να υποθέσουμε πως τα πράγματα που φτιάχνουν δεν θα δουλέψουν. Θα δουλέψουν σίγουρα, απλώς δεν ξέρουμε πότε ακριβώς.
Αυτό θα είναι και το λογικό τέλος του δρόμου που ξεκίνησε με την παρουσίαση του πρώτου έξυπνου τηλεφώνου που σήμερα ξέρουμε ως smartphone. Αν τα smartphones μάς έδωσαν πρωτοφανή πρόσβαση στην πληροφορία και η επαυξημένη νοημοσύνη τη βάλει μπροστά στα μάτια μας κάθε φορά που τη χρειαζόμαστε, τότε κάτι «νευρωνικές δαντέλες» και τσιπ στον εγκέφαλό μας εγκαταλείπουν τελείως αυτή την οδό και πάνε για άλλα.
Και ο Musk ψάχνει μάλιστα τρόπο να μας κάνει cyborgs για το καλό μας, καθώς θεωρεί πως η ανάπτυξη της τεχνητής νοημοσύνης δεν σημαίνει τίποτα άλλο παρά το γεγονός ότι ο άνθρωπος θα προσπαθεί απλώς να συμβαδίσει με την επαυξημένη νοημοσύνη, μια κούρσα στην οποία θα χάνει ολοένα και περισσότερο. Αν ενδιαφέρεστε να μάθετε περισσότερα γι’ αυτή την ιδέα και πώς θα τελειώσει ο κόσμος όπως τον ξέρουμε μέχρι το 2040, ο Ρέι Κούρτσβαϊλ είναι εδώ σταθμός.
Το τέλος της εποχής του smartphone θα σημάνει λοιπόν αναγκαστικά πολλά περισσότερα από τον θάνατο μιας τεχνολογίας καταδικασμένης εκ των προτέρων να έχει ημερομηνία λήξης. Κι αυτό γιατί θα πέσει θύμα κι αυτό του τέλους της εποχής που κουβαλάμε μαζί μας τις μηχανές παθητικά και αλληλεπιδρούμε επιδερμικά. Και τότε θα πράγματα θα γίνουν περίεργα!
Η ανθρωπότητα θα θυμάται με νοσταλγία αυτά τα μικροσκοπικά μαραφέτια που μας είχαν δώσει κάποτε υπερδυνάμεις, χαρίζοντάς μας απαράμιλλη πρόσβαση στη γνώση, την πληροφορία και την επικοινωνία. Μόνο που ο τσιπαρισμένος εγκέφαλός μας θα έχει φύγει από αυτή τη ρομαντική εποχή και θα έχει ανοιχτεί σε έναν κόσμο που θα τρέχει να προλάβει, να κατανοήσει και να συμβαδίσει…
