Η απόφαση προκαλεί ερωτηματικά
Ερωτηματικά έχει προκαλέσει στον νομικό κόσμο η απόφαση της Πλήρους Ολομέλειας του Αρείου Πάγου, η οποία, παρά την έως τώρα σωρεία αντίθετων αποφάσεων των Εργατικών Τμημάτων του Ανωτάτου Πολιτικού Δικαστηρίου, έκρινε ότι οι έκτακτοι καθηγητές των Τ.Ε.Ι., οι οποίοι επί 20 ή και 30 ακόμη χρόνια απασχολούνταν με διαδοχικές συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου, δεν καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες του Ιδρύματος, αλλά έκτακτες και απρόβλεπτες διδακτικές ανάγκες των Τ.Ε.Ι., με αποτέλεσμα να μην παρέχουν εξαρτημένη εργασία και να μην μπορούν να ενταχθούν στο μόνιμο προσωπικό.
Ειδικότερα, η Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, με την υπ’ αριθμ. 3/2021 απόφασή της (πρόεδρος η Αγγελική Αλειφεροπούλου και εισηγητής ο αρεοπαγίτης Θεόδωρος Μαντούβαλος), έκρινε ομόφωνα ότι οι συμβάσεις με τις οποίες παρέχει το διδακτικό και ερευνητικό του έργο το επί συμβάσει προσωπικό των τέως Τ.Ε.Ι. (νυν Πανεπιστημίων) δεν είναι, ούτε υποκρύπτουν, σχέση εξαρτημένης εργασίας, διότι οι εν λόγω διδάσκοντες «δεν υποβάλλονται κατά την εκτέλεση του έργου τους αυτού, ενόψει της φύσης του, σε ιδιαίτερη δέσμευση και εξάρτηση από τον εργοδότη (Τ.Ε.Ι.), που να δικαιολογεί την ειδική προστασία τους από το εργατικό δίκαιο».
Και σε κάθε περίπτωση, συνεχίζουν οι αρεοπαγίτες, οι συμβασιούχοι καθηγητές των Τ.Ε.Ι. «δεν καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες των ανωτέρω εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά έκτακτες και απρόβλεπτες ανάγκες τους (κάλυψη αναγκών λόγω αδειών των τακτικών καθηγητών, κενών θέσεων λόγω συνταξιοδοτήσεων μέχρι να ακολουθηθεί η νόμιμη διαδικασία κάλυψής τους με τακτικό προσωπικό κ.λπ.)». Ωστόσο, η Ολομέλεια δεν καθιστά σαφές ποιο ήταν το νομικό status της απασχόλησης των εκπαιδευτικών των Τ.Ε.Ι.
Δεν παραλείπει πάντως, η Ολομέλεια να υπενθυμίσει ότι, «επί συνάψεως αλλεπάλληλων συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, εάν δεν δικαιολογείται η συμφωνηθείσα περιορισμένη διάρκεια αυτών, θεωρείται ότι έχει καταρτισθεί ενιαία σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου», προσθέτοντας ότι «ο χαρακτηρισμός ορισμένης σχέσεως κατά την προαναφερόμενη έννοια ανήκει στο δικαστήριο και δεν αποκλείεται στις εργασιακές σχέσεις του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα».
Πάντως, πρέπει να επισημανθεί ότι το Β2 Εργατικό Τμήμα του Αρείου Πάγου με σειρά αποφάσεών του είχε λύσει το ζήτημα της εξάρτησης των εργαζομένων αυτών από τα Τ.Ε.Ι. και της υπαγωγής τους στο προστατευτικό καθεστώς του νόμου 2112/1920 (άρθρο 8), κρίνοντας ότι το εν λόγω διδακτικό και ερευνητικό προσωπικό των συμβασιούχων διδασκόντων στα Τ.Ε.Ι. της χώρας παρέχει την εργασία του στο πλαίσιο μίας ενιαίας σύμβασης εξαρτημένης εργασίας αορίστου χρόνου. Να σημειωθεί ότι οι διδάσκοντες στα Τ.Ε.Ι. έχουν υπογράψει δεκάδες διαδοχικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου (όχι λίγες φορές και επί 30 συναπτά έτη).
Ωστόσο, αιφνιδιαστικά και ανεξήγητα, το 2018 το Εργατικό Τμήμα του Αρείου Πάγου αναβίωσε το θέμα που το ίδιο είχε ήδη λύσει και παρέπεμψε στην Ολομέλεια το όλο ζήτημα. Το ερώτημα που τέθηκε τότε στην Ολομέλεια ήταν αν οι διδάσκοντες εκπαιδευτικοί των Τ.Ε.Ι. παρέχουν εξαρτημένη εργασία, έτσι ώστε να μπορεί οι συμβάσεις τους να αναγνωριστούν ως μία ενιαία σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου.
Τρία μόλις χρόνια μετά, η Πλήρης Ολομέλεια αποφάνθηκε αρνητικά για τους εκπαιδευτικούς των Τ.Ε.Ι., αλλά και χωρίς να στείλει προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.), υποστηρίζοντας ότι, «εφόσον ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός της σύμβασης εργασίας αποτελεί αντικείμενο της δικαιοδοτικής λειτουργίας των εθνικών δικαστηρίων και στην κρινόμενη περίπτωση διαπιστώνεται από αυτά ότι οι ανωτέρω διαδοχικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου δεν υποκρύπτουν ενιαία σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, δεν συντρέχει περίπτωση και προσφυγής στις διατάξεις της κοινοτικής Οδηγίας 1999/70/ΕΚ».
Φυσικά, διέφυγε στους δικαστές το νομολογιακό κεκτημένο του Δ.Ε.Ε., σύμφωνα με το οποίο η μη υποβολή προδικαστικού ερωτήματος στο Δικαστήριο της Ένωσης από εθνικό δικαστήριο που υποχρεούτο να το κάνει παραβιάζει το δικαίωμα έννομης προστασίας, σύμφωνα με το άρθρο 6 παρ. 1 της Ευρωπαϊκής Σύμβασης Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΣΔΑ), όπως κατ’ επανάληψη έχει κρίνει το Δικαστήριο του Στρασβούργου.
Και σε κάθε περίπτωση, συνεχίζουν οι αρεοπαγίτες, οι συμβασιούχοι καθηγητές των Τ.Ε.Ι. «δεν καλύπτουν πάγιες και διαρκείς ανάγκες των ανωτέρω εκπαιδευτικών ιδρυμάτων, αλλά έκτακτες και απρόβλεπτες ανάγκες τους (κάλυψη αναγκών λόγω αδειών των τακτικών καθηγητών, κενών θέσεων λόγω συνταξιοδοτήσεων μέχρι να ακολουθηθεί η νόμιμη διαδικασία κάλυψής τους με τακτικό προσωπικό κ.λπ.)». Ωστόσο, η Ολομέλεια δεν καθιστά σαφές ποιο ήταν το νομικό status της απασχόλησης των εκπαιδευτικών των Τ.Ε.Ι.
Δεν παραλείπει πάντως, η Ολομέλεια να υπενθυμίσει ότι, «επί συνάψεως αλλεπάλληλων συμβάσεων εξαρτημένης εργασίας ορισμένου χρόνου, εάν δεν δικαιολογείται η συμφωνηθείσα περιορισμένη διάρκεια αυτών, θεωρείται ότι έχει καταρτισθεί ενιαία σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου», προσθέτοντας ότι «ο χαρακτηρισμός ορισμένης σχέσεως κατά την προαναφερόμενη έννοια ανήκει στο δικαστήριο και δεν αποκλείεται στις εργασιακές σχέσεις του Δημοσίου και του ευρύτερου δημόσιου τομέα».
Ωστόσο, αιφνιδιαστικά και ανεξήγητα, το 2018 το Εργατικό Τμήμα του Αρείου Πάγου αναβίωσε το θέμα που το ίδιο είχε ήδη λύσει και παρέπεμψε στην Ολομέλεια το όλο ζήτημα. Το ερώτημα που τέθηκε τότε στην Ολομέλεια ήταν αν οι διδάσκοντες εκπαιδευτικοί των Τ.Ε.Ι. παρέχουν εξαρτημένη εργασία, έτσι ώστε να μπορεί οι συμβάσεις τους να αναγνωριστούν ως μία ενιαία σύμβαση εργασίας αορίστου χρόνου.
Τρία μόλις χρόνια μετά, η Πλήρης Ολομέλεια αποφάνθηκε αρνητικά για τους εκπαιδευτικούς των Τ.Ε.Ι., αλλά και χωρίς να στείλει προδικαστικό ερώτημα στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Δ.Ε.Ε.), υποστηρίζοντας ότι, «εφόσον ο ορθός νομικός χαρακτηρισμός της σύμβασης εργασίας αποτελεί αντικείμενο της δικαιοδοτικής λειτουργίας των εθνικών δικαστηρίων και στην κρινόμενη περίπτωση διαπιστώνεται από αυτά ότι οι ανωτέρω διαδοχικές συμβάσεις ορισμένου χρόνου δεν υποκρύπτουν ενιαία σύμβαση εξαρτημένης εργασίας, δεν συντρέχει περίπτωση και προσφυγής στις διατάξεις της κοινοτικής Οδηγίας 1999/70/ΕΚ».
Πηγή: Protothema.gr
