Η σχέση μεταξύ της ατμοσφαιρικής ρύπανσης και του αυξανόμενου αριθμού ατόμων που πάσχουν από αλλεργίες έγινε αντιληπτή πριν από λίγο καιρό. Εκτός από την αλλεργία στην αιθαλομίχλη, δηλαδή τα λεπτά σωματίδια που αιωρούνται στον αέρα (σκόνη PM 2,5), η αναπνοή μολυσμένου αέρα έχει πολύ κακή επίδραση στην κατάσταση της ανώτερης αναπνευστικής οδού, η οποία με τη σειρά της αυξάνει τον κίνδυνο εισπνεόμενων αλλεργιών.
Πώς να αντιμετωπίσετε όταν η κακής ποιότητας αέρας συμβάλλει στην εμφάνιση ή στην εντατικοποίηση αλλεργιών; Υπάρχουν αποτελεσματικοί τρόποι για να γίνει αυτό;
Η επίδραση του μολυσμένου αέρα στην ανάπτυξη αλλεργιών
Ο μολυσμένος αέρας είναι ένα σοβαρό πρόβλημα στους μεγάλους αστικούς οικισμούς, αλλά και οι μικρότερες πόλεις δεν είναι απαλλαγμένες από αυτό. Ζούμε σε ένα «παγκόσμιο χωριό», επίσης όσον αφορά τους ατμοσφαιρικούς ρύπους. Έχουν θανατηφόρα επίδραση στην κατάσταση του σώματός μας και στην υγεία μας [1]. Η εισπνοή μολυσμένου αέρα, ειδικά της σκόνης PM 2,5, συμβάλλει στην ανάπτυξη ασθενειών όπως ο διαβήτης, η παχυσαρκία, το άσθμα και οι αλλεργίες, αυξάνει τον κίνδυνο εγκεφαλικού επεισοδίου, καρκίνου των βρόγχων και των πνευμόνων, της άνοιας και της νόσου του Αλτσχάιμερ και του πρόωρου θανάτου [2]. Ακούγεται δραματικό, αλλά δυστυχώς αυτά είναι τα γεγονότα για τα οποία ο ΠΟΥ προειδοποιεί εδώ και χρόνια. Σε περίπτωση αυξημένου κινδύνου αλλεργίας αναπνέοντας μολυσμένο αέρα, ο μηχανισμός είναι ο εξής: επιβλαβή λεπτά σωματίδια επιβλαβών ουσιών και χημικών ενώσεων που έχει στον αέρα που αναπνέουμε διεισδύουν πρώτα στο πρώτο τμήμα της ανώτερης αναπνευστικής οδού, δηλαδή στη μύτη , όπου προκαλούν ερεθισμό του βλεννογόνου. Κατά συνέπεια, μπορεί να εμφανιστεί φλεγμονή, αλλά ακόμα κι αν αυτό δεν συμβεί, οποιοσδήποτε ερεθισμός και βλάβη στον βλεννογόνο αποδυναμώνει τη φυσική άμυνα του οργανισμού. Η βλεννογόνος μεμβράνη της ανώτερης αναπνευστικής οδού είναι ένας ανοσολογικός φραγμός που προστατεύει τον οργανισμό από επιβλαβείς εξωτερικούς παράγοντες [3]. Όσο πιο αδύναμο είναι, τόσο μεγαλύτερος είναι ο κίνδυνος της αλλεργικής αντίδρασης σε παράγοντες που ήταν μέχρι τώρα ουδέτεροι ή της επιδείνωσης μιας υπάρχουσας αλλεργίας.
Συμπτώματα και πιθανές συνέπειες αλλεργιών
Τις αλλεργίες τις διαχωρίζουμε σε τροφές, επαφή και εισπνοή και τις τελευταίες σε εποχιακές και όλο το χρόνο. Στην περίπτωση των αλλεργιών εισπνοής, πιο συχνά στη γύρη, στα ακάρεα της οικιακής σκόνης και στα σπόρια μούχλας, τα τυπικά συμπτώματα περιλαμβάνουν συνάχι, φτάρνισμα, ερεθισμό και υγρά μάτια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί να εμφανιστεί δύσπνοια και ακόμη και μια απειλητική για την υγεία αναφυλακτική αντίδραση, επομένως τα συμπτώματα δεν πρέπει να υποτιμηθούν. Η ανεπεξέργαστη αλλεργία λόγω εισπνοής ενέχει επίσης κίνδυνο εμφάνισης αλλεργικής ιγμορίτιδας [4] και είναι μία από τις πιο κοινές αιτίες άσθματος [5]. Η ιγμορίτιδα εμφανίζεται όταν η χρόνια καταρροή και η βουλωμένη μύτη δυσκολεύουν την αποστράγγιση των εκκρίσεων από τα ιγμόρεια, γεγονός που συμβάλλει στον πολλαπλασιασμό των βακτηρίων σε αυτά και στην ανάπτυξη φλεγμονής. Το αλλεργικό άσθμα προκαλείται από χρόνια φλεγμονή και ερεθισμό των βλεννογόνων του αναπνευστικού συστήματος.
Πώς να αντιμετωπίσετε τα συμπτώματα αλλεργίας;
Όσον αφορά την ατμοσφαιρική ρύπανση, δεν μπορούμε να κάνουμε πολλά σε ατομικό επίπεδο, αν και ένας οικολογικός τρόπος ζωής και η επιλογή ποδηλάτου αντί αυτοκινήτου μπορούν να συμβάλουν στη βελτίωση της κατάστασης. Βασικό θέμα, λοιπόν, παραμένει η ανακούφιση των συμπτωμάτων των αλλεργιών, ώστε να αποφευχθούν επιπλοκές. Πρώτα απ’ όλα, συνιστάται να επισκεφθείτε έναν αλλεργιολόγο, να κάνετε εξετάσεις και να επιλέξετε τα κατάλληλα φάρμακα. Στη θεραπεία των αλλεργιών, τα αντιισταμινικά χρησιμοποιούνται συχνότερα και μερικές φορές χρησιμοποιείται και ανοσοθεραπεία με αλλεργιογόνα [6]. Η μύτη θα πρέπει να καθαρίζεται τακτικά από εκκρίσεις - οι σπιτικές μέθοδοι όπως οι εισπνοές με αλατούχο διάλυμα ή με την προσθήκη ελαίων για διευκόλυνση της αναπνοής και οι καταιονίσεις στις ρινικές κοιλότητες είναι χρήσιμες. Καλά αποτελέσματα δίνει η χρήση ενός ρινικού σπρέι με ισοτονικό διάλυμα θαλασσινού άλατος. Όταν ο μολυσμένος αέρας επιδεινώνει τα συμπτώματα αλλεργίας, αξίζει να χρησιμοποιείτε τακτικά ένα ρινικό σπρέι. Η σωστή ενυδάτωση του ρινικού βλεννογόνου είναι εξαιρετικά σημαντική, γιατί η ξήρανση είναι ένας άλλος παράγοντας (δίπλα στον μολυσμένο αέρα) που επηρεάζει αρνητικά την κατάσταση της ανώτερης αναπνευστικής οδού.
Βιβλιογραφία:
1. EEA, Air pollution: how it effects our health, https://www.eea.europa.eu/themes/air/health-impacts-of-air-pollution
2. EEA, Premature deaths attributet to PM 2, EEA Air quality in Europe reports
3. J.M. Bernstein, Mucosal Immunology of the Upper Respiratory Tract, Respiration 1992;59:3–13.
4. Sheldon L. Spector, The role of allergy in sinusitis in adults,
Journal of Allergy and Clinical Immunology Volume 90, Issue 3, Part 2, September 1992, Pages 518-520.
5. Orevention of Allergy and Allergic Asthma, WHO 2003, https://apps.who.int/iris/bitstream/handle/10665/68361/WHO_NMH_MNC_CRA_03.2.pdf
6. What is Allergy?, https://www.allergy.org.au/images/pcc/ASCIA_PCC_What_is_allergy_2019.pdf
