Τον Μάρτιο θα ξεκινήσουν τα προγράμματα «Κάλυψη» και «Σπίτι μου», τα πρώτα δύο προγράμματα στεγαστικής πολιτικής του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων.
Συγκεκριμένα, προχωρούν αμέσως η χορήγηση χαμηλότοκων ή άτοκων δανείων για την απόκτηση πρώτης κατοικίας και το πρόγραμμα «Κάλυψη» για τη μίσθωση ιδιωτικών κατοικιών και την διάθεσή τους σε ωφελούμενους νέους δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
Τα προγράμματα αυτά σηματοδοτούν την επανεκκίνηση της στεγαστικής πολιτικής του κράτους με έμφαση στους νέους, τα νέα ζευγάρια και τις ευάλωτες ομάδες πολιτών. Το πρόγραμμα «Σπίτι μου» αφορά δράσεις συνολικού ύψους 1,75 δισεκ. ευρώ από τα οποία εκτιμάται ότι θα ωφεληθούν περί τους 137.000 δικαιούχους που θα εξασφαλίσουν προσιτή κατοικία υψηλών ποιοτικών προδιαγραφών. Παράλληλα με τις δράσεις στεγαστικής πολιτικής αυξάνεται η απασχόληση και η οικονομική δραστηριότητα, ενώ αξιοποιείται δημόσια και ιδιωτική περιουσία.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι
Υπενθυμίζεται ότι δικαιούχοι των άτοκων ή χαμηλότοκων δανείων είναι άτομα ηλικίας 25-39 ετών με ετήσιο εισόδημα από 10.000 ευρώ έως το όριο που προβλέπεται για τη χορήγηση επιδόματος θέρμανσης και οι οποίοι δεν διαθέτουν ακίνητο κατάλληλο για την κατοικία τους.
Τα ακίνητα πρέπει να έχουν αξία έως 200.000 ευρώ, εμβαδόν έως 150 τ.μ. και παλαιότητα τουλάχιστον 15 ετών. Ο συνολικός προϋπολογισμός του προγράμματος είναι 500 εκατ. ευρώ (με πρόβλεψη για διπλασιασμό σε περίπτωση εξάντλησης των διαθέσιμων πόρων), ενώ εκτιμάται ότι ωφελούμενοι θα είναι 10.000 νέοι ή νέα ζευγάρια 25-39 ετών.
Το πρόγραμμα «Κάλυψη»
Στο πλαίσιο των δράσεων της στεγαστικής πολιτικής του Υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων περιλαμβάνεται το πρόγραμμα «Κάλυψη» για την αξιοποίηση τουλάχιστον 1.000 ακινήτων, στα οποία θα στεγαστούν με τριετή συμβόλαια 2.500 ωφελούμενοι 25-39 ετών.
Συγκεκριμένα, το πρόγραμμα αφορά στη μίσθωση από το Δημόσιο ιδιωτικών κατοικιών που συμμετείχαν στο πρόγραμμα «Εστία» για τη στέγαση μεταναστών, και την διάθεσή τους σε ευάλωτους νέους και νέα ζευγάρια.
Όσοι ιδιοκτήτες επιθυμούν μπορούν να συνεχίσουν στο νέο πρόγραμμα, συνεχίζοντας να εισπράττουν το ενοίκιο από το κράτος. Σημειώνεται πως η καταβολή του μισθώματος θα γίνεται από τη Γενική Γραμματεία Αλληλεγγύης και Καταπολέμησης της Φτώχειας, η οποία καλύπτει επίσης τις δαπάνες για επισκευές των ακινήτων πριν την εκμίσθωσή τους.
Πηγή: Ethnos.gr
Τελευταία τροποποίηση στις Δευτέρα, 20 Φεβρουαρίου 2023 09:47
Το μεγάλο ενδιαφέρον στην αγορά ακινήτων εξακολουθεί να υπάρχει για μια ακόμη χρονιά,με διαφορετικούς ρυθμούς ανά επιμέρους κλάδους και γεωγραφική περιοχή. Ωστόσο αναγκαίο θεωρείται να δοθούν άμεσες και σαφείς λύσεις και απαντήσεις σε θεσμικά και νομικά ζητήματα, διαφορετικά τίθενται σε κίνδυνο η πορεία της αγοράς και η εικόνα της σε εγχώριους και ξένους επενδυτές.
Το συμπέρασμα αυτό προέκυψε από τις τοποθετήσεις δεκάδων εκπροσώπων φορέων και οργανώσεων του κλάδου των ακινήτων, καθώς και στελεχών μεγάλων νομικών, κατασκευαστικών και αρχιτεκτονικών γραφείων στο ετήσιο συνέδριο της Prodexpo που πραγματοποιήθηκε την εβδομάδα που μας πέρασε. Στο επίκεντρο βρέθηκε σειρά ζητημάτων, από θεσμικές ρυθμίσεις που σχετίζονται με τον ΝΟΚ, την εκτός σχεδίου δόμηση και την Golden Visa μέχρι θεμάτων που αφορούν την βραχυχρόνια μίσθωση, την πορεία των τιμών ακινήτων καθώς και τις αλλαγές που επιφέρουν οι νέες τεχνολογίες στην αγορά ακινήτων. Ποιες όμως είναι εκτιμήσεις φορέων και στελεχών της αγοράς για τα επίκαιρα ζητήματα του κλάδου; Ποια είναι σήμερα η «ακτινογραφία» των προκλήσεων;
Οι τιμές των ακινήτων αυξάνονται
Ο κ. Λευτέρης Ποταμιάνος, πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής, εκτίμησε ότι η αγορά των ακινήτων βρίσκεται σε άνοδο για έβδομη χρονιά, σε μονοψήφιο, μεν, ακόμα νούμερο, αλλά εν γένει υπάρχει μια αυξανόμενη ζήτηση. Εκτίμησε ότι τα προγράμματα «Σπίτι μου» είναι σε θετική κατεύθυνση, αλλά δημιουργούν πρόβλημα σε ό,τι αφορά τη ζήτηση. Πρόσθεσε, δε, ότι οι μεσίτες προσπαθούν να λειτουργούν σε μια μορφή εκλογίκευσης της αγοράς, αλλά πλέον αυτή ακολουθεί τους δικούς της ρυθμούς, καθώς υπάρχουν ακόμα και υψηλά τιμήματα που πληρώνονται.
Ο κ. Δημήτρης Μελαχροινός, Co- Founder & CEO του Spitogatos Group, ανέφερε ότι η αγορά συνεχίζει να ανεβαίνει. Σύμφωνα με τα στοιχεία της εταιρείας το τρίτο τρίμηνο του έτους η αύξηση αγγίζει το 7%. Είναι ζήτημα προσφοράς και ζήτησης, από την στιγμή που υπάρχει αυξημένη ζήτηση, ανεβαίνουν οι τιμές ανέφερε ο κ Μελαχροινός. Οι τάσεις από την βάση δεδομένων της Spitogatos δεν δείχνουν ότι θα σταθεροποιηθούν οι τιμές το επόμενο διάστημα, επισήμανε.
Ειδικότερα, η έντονη ζήτηση για φοιτητικά σπίτια, λόγω της ανακοίνωσης των βάσεων αλλά και της έναρξης της ακαδημαϊκής χρονιάς, σε συνδυασμό με την παραδοσιακά ισχυρή καλοκαιρινή περίοδο, η οποία ενισχύει τη ζήτηση για κατοικίες, συμβάλλουν στην ανοδική πορεία των μέσων ζητούμενων τιμών ενοικίασης και πώλησης κατοικιών κατά το 3ο τρίμηνο του 2024. Σύμφωνα με τα στοιχεία του SPI, οι μέσες ζητούμενες τιμές πώλησης κατοικιών σε όλη την Ελλάδα σημείωσαν αύξηση της τάξης του 6,8% το τρίτο τρίμηνο του 2024 σε σχέση με το αντίστοιχο διάστημα του 2023, ενώ οι μέσες ζητούμενες τιμές ενοικίασης αυξήθηκαν κατά 7,6%. Σύμφωνα με την έρευνα τα Νότια Προάστια της Αθήνας, οι Κυκλάδες, τα Βόρεια Προάστια της Αθήνας, η Λευκάδα και ο Πειραιάς αποτελούν τις 5 πιο ακριβές περιοχές της χώρας για αγορά κατοικίας κατά το τρίτο τρίμηνο του 2024. Στην κατάταξη των πιο ακριβών περιοχών για ενοικίαση κατοικίας, τις πρώτες θέσεις καταλαμβάνουν τα Νότια Προάστια της Αθήνας, οι Κυκλάδες, τα Βόρεια Προάστια της Αθήνας, το κέντρο της Αθήνας και ακολουθεί ο Πειραιάς. Ανάμεσα στις ακριβότερες περιοχές για ενοικίαση κατοικίας το 3ο τρίμηνο του 2024 βρίσκεται και η Χαλκιδική, όπου οι τιμές της βραχυχρόνιας μίσθωσης συνεχίζουν να ασκούν ανοδικές πιέσεις στις τιμές ενοικίων.
Εξοχικές κατοικίες: Στο στόχαστρο ξένων αγοραστών: από 270.000-370.000 ευρώ
Μιλώντας για τις εξοχικές κατοικίες στην Ελλάδα και ποιοι τις επιλέγουν, ο Γιώργος Γαβριηλίδης, CEO & Founding Partner της Elxis Greek Real Estate Services BV, ανέφερε ότι η Ελλάδα έχει μπει στο στόχαστρο ξένων επενδυτών έγινε προορισμός και για εξοχικές κατοικίες. Οι τιμές στην εξοχική κατοικία, 2-3 υπνοδωματίων με μια μικρή πισίνα έχει ένα εύρος τιμής από 270.000 μέχρι 370.000 ευρώ και αποτελούν το 80% των πωλήσεων. Οι νέοι αγοραστές θέλουν να κρατήσουν το σπίτι 5 έως 10 χρόνια και μετά να το πουλήσουν με τα project αυτά έχουμε λίστα αναμονής.
Την εκτίμηση ότι υπάρχει μεγάλη ζήτηση από καλούς πελάτες για παραθεριστικές κατοικίες και λόγω πανδημίας, αλλά και εξαιτίας της ανάγκης των οικογενειών για μεγαλύτερη άνεση διατύπωσε και ο Γιάννης Ρεβύθης, ιδρυτής και General Manager, Revithis & Partners. Αυτό είχε ως αποτέλεσμα οι τιμές να εκτοξευθούν στα ύψη, ειδικά σε προορισμούς όπως η Κρήτη, η Κέρκυρα και η Σαντορίνη, ενώ πρόσφατα καταγράφηκε και άνοδος σε πιο εναλλακτικούς προορισμούς όπως π.χ. η Αστυπάλαια και η Κύθνος. Ψηφίζουν Ελλάδα οι ξένοι και κάποιοι το βλέπουν όχι μόνο σαν μια όμορφη τοποθεσία, αλλά και σαν επένδυση, σαν κέρδος, για να απολαμβάνουν ένα καλό εισόδημα ανέφερε ο κ. Ρεβύθης
Ευκαιρίες στην ελληνική αγορά ακινήτων
Στις μεγάλες ευκαιρίες που υπάρχουν γενικότερα στην ελληνική αγορά έδωσε έμφαση και ο Ερρίκος Αρώνες, Διευθύνων Σύμβουλος της Hellenic Properties.Η ελληνική αγορά έχει δώσει «εξαιρετικές, ανέλπιστα καλές αποδόσεις από το 2019 και ο κλάδος της ανάπτυξης ακινήτων χαρακτηρίζεται από υγιή οικονομικά, κεφαλαιακή επάρκεια και καλή εικόνα στο επίπεδο του δανεισμού. Βλέπουμε μια πολύ μεγάλη ευκαιρία για την ελληνική αγορά του development στο σύνολό της, ανέφερε ο Ε. Αρώνες καθώς το ευρωπαϊκό περιβάλλον, όπου οι αποδόσεις μειώνονται, ευνοεί την προσέλκυση επενδύσεων στην Ελλάδα. Οι Ευρωπαίοι επενδυτές βάζουν στο στόχαστρο τους την Ελλάδα, κάτι που δεν ίσχυε παλαιότερα. Η δυναμική αυτή σημαίνει ότι και εμείς μπορούμε να στοχεύσουμε σε μεγαλύτερα έργα και σε πιο δημιουργικές σκέψεις, γεγονός που συνδυάζεται με το δεδομένο ότι ο τραπεζικός κλάδος στην χώρα είναι ισχυρός και τα επιτόκια μειώνονται. Προκειμένου η Ελλάδα να προσελκύσει περισσότερες επενδύσεις από το εξωτερικό απαιτείται να μεγαλώσουν τα μεγέθη των εταιρειών, ακόμα και με συγχωνεύσεις, και να βελτιωθούν οι υποδομές στην χώρα. Νομίζω ότι δεν έχουμε συνειδητοποιήσει πόσο μεγάλη είναι η ευκαιρία μπροστά μας, επισήμανε.
Βραχυχρόνιες μισθώσεις: δεν αποτελούν την πηγή της στεγαστικής κρίσης εκτιμούν φορείς του κλάδου
Οι βραχυχρόνιες μισθώσεις δεν είναι το αληθινό πρόβλημα του στεγαστικού, ανέφερε ο αντιπρόεδρος του Συνδέσμου Εταιρειών Βραχυχρόνιας Μίσθωσης Ακινήτων (STAMA Greece) Κωνσταντίνος Κιάμος, παραθέτοντας αναλυτικά στοιχεία. Στην Ελλάδα, τα καταλύματα βραχυχρόνιας μίσθωσης ανέρχονται σε περίπου 100.000 με 120.000, με την Αθήνα να διαθέτει 10.000 έως 12.000 από αυτά. Πρόκειται για έναν μικρό όγκο που αντιπροσωπεύει περίπου 1% του συνολικού στεγαστικού αποθέματος της χώρας και της Αθήνας αντίστοιχα. Στην Αθήνα, πάνω από 20% των σπιτιών είναι κενά, κάτι που αναδεικνύει το αληθινό πρόβλημα του στεγαστικού, και όχι οι βραχυχρόνιες μισθώσεις, εκτίμησε ο κ.Κιάμος. Έδωσε επίσης έμφαση στην ιδιαίτερα μεγάλη συνεισφορά των βραχυχρόνιων μισθώσεων στην οικονομία. Η οικονομική συνεισφορά αυτής της δραστηριότητας είναι ιδιαίτερα σημαντική, καθώς φτάνει τα 5 δισεκατομμύρια ευρώ ετησίως, αυτό το ποσό είναι συγκρίσιμο με τον ετήσιο τζίρο του κλάδου της εστίασης, που είναι ένας από τους πιο κερδοφόρους κλάδους της ελληνικής οικονομίας. Τα έσοδα για το κράτος από φόρους ανέρχονται περίπου σε 1 δις. ευρώ, χάρη στην υψηλή φορολογική συμμόρφωση που επιτυγχάνεται μέσω ηλεκτρονικών συναλλαγών, είπε. Σε ό,τι αφορά την απασχόληση, ο κλάδος δημιουργεί περίπου 40.000 άμεσες θέσεις εργασίας.
Αυτές περιλαμβάνουν καθαριστές, διαχειριστές ακινήτων, και προσωπικό που εμπλέκεται άμεσα στη λειτουργία των καταλυμάτων. Παράλληλα, υπάρχουν πολλές έμμεσες θέσεις εργασίας που σχετίζονται με την ανακαίνιση των ακινήτων, τους μηχανικούς, τους μεσίτες, και προμηθευτές επίπλων και υλικών, καθώς και τα συνεργεία συντήρησης. Μιλώντας για τις επιπτώσεις των μέτρων για την βραχυχρόνια μίσθωση είπε μεταξύ άλλων ότι η εξομοίωση με τον τρόπο φορολόγησης των τουριστικών επιχειρήσεων, αν και αρχικά φαίνεται δίκαιη, κρύβει μια ουσιαστική ανισότητα. Οι μικροϊδιοκτήτες δεν μπορούν να απομειώσουν τον φόρο τους με βάση τις δαπάνες που έχουν κάνει, όπως για παράδειγμα για ανακαινίσεις, σε αντίθεση με τις τουριστικές επιχειρήσεις που έχουν τέτοια δυνατότητα. Αυτό το μέτρο είναι σημαντικά άδικο, γιατί οι ιδιοκτήτες δεν έχουν τα ίδια μέσα να καλύψουν τα κόστη τους.
Από την πλευρά και ο Στράτος Παραδιάς, πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ και της Διεθνούς Ενώσεως Ιδιοκτητών Ακινήτων (UIPI), εξέφρασε τον προβληματισμό του για την συζήτηση που έχει ανοίξει τόσο για τις βραχυχρόνιες μισθώσεις όσο και για τον «δήθεν» υπερτουρισμό. Εκτίμησε ότι η ανάπτυξη της βραχυχρόνιας μίσθωσης έχει βελτιώσει την εικόνα σε πάρα πολλές γειτονιές της Αθήνας, υποστηρίζοντας ότι η απαγόρευση στα τρία διαμερίσματα στο κέντρο της πόλης θα δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα σε πολλά ακίνητα από μισθώσεις που θα λήξουν και από τη διακοπή της συνεργασίας με τον διαχειριστή, στο όνομα του οποίου είναι το ΑΜΑ. Πρέπει να διασυνδεθεί το ΑΜΑ με τον Αριθμό Ταυτότητας του Ακινήτου (ΑΤΑΚ), να διασφαλιστούν οι επενδύσεις που έχουν κάνει οι ιδιοκτήτες στο ακίνητά τους, είπε. Αναφερόμενος στο σχεδιαζόμενο μέτρο της τριετούς φοροαπαλλαγής για τα κενά ακίνητα που θα επανενταχθούν στην αγορά, ο πρόεδρος της ΠΟΜΙΔΑ σημείωσε ότι θα φέρει τα περισσότερα σπίτια στην αγορά, αρκεί να νομοθετηθεί σωστά. Δεν πρέπει να μπουν αχρείαστοι κόφτες. Κάθε περιορισμός στερεί από τους νέους σπίτια στην αγορά, εκτίμησε, προσθέτοντας πως δεν έχει λογική η τριετία των κενών να ισχύσει και για τα σπίτια της βραχυχρόνιας, δηλαδή κάποιος που θέλει να φύγει αμέσως από τη βραχυχρόνια να πρέπει να περιμένει να συμπληρωθεί τριετία.
Golden Visa
Τη αντίθεση του με τις αλλαγές στην Golden Visa, εξέφρασε ο Δημήτρης Μπινιάρης, πρόεδρος της Ομοσπονδίας Μεσιτών Αστικών Συμβάσεων Ελλάδας. Είχαμε μια πολύ μεγάλη επιτυχία για δέκα χρόνια στην άντληση κεφαλαίων από το εξωτερικό. Το πρόγραμμα αποδείχτηκε τόσο επιτυχημένο που έφερε τα αντίθετα αποτελέσματα. Ενόψει των διαδοχικών αλλαγών δημιουργήθηκε έξαρση στην αίτηση αδειών, αυτό οδήγησε σε στρεβλώσεις και καταστάσεις μη επιθυμητές. Εκτίμησε επίσης ότι το πρόγραμμα Golden Visa δεν δημιούργησε οποιοδήποτε πρόβλημα στη στέγαση. Το πρόγραμμα αυτό ποτέ δεν δημιούργησε πρόβλημα στη στέγαση, καθώς οι ιδιοκτήτες των κατοικιών που πουλήθηκαν δεν έμεναν σε αυτές, αλλά τις ενοικίαζαν και μάλιστα σε τιμές 10% με 15% μικρότερες από άλλες αντίστοιχες της ίδια περιοχής σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη.
Το θέμα του ΝΟΚ στο επίκεντρο των προβληματισμών
Η αβεβαιότητα είναι ο χειρότερος σύμβουλος ανέφερε η Δίκα Αγαπητίδου, γενική διευθύντρια της Αθηναϊκής Οικονομικής / JLL, σχετικά με το ζήτημα του Νέου Οικοδομικού Κανονισμού. Έχει δημιουργηθεί μεγάλη αναταραχή και αναβρασμός για έναν νόμο που ψηφίστηκε το 2012. Μας πήρε 12 χρόνια για να συνειδητοποιήσουμε ότι υπάρχει θέμα, πρόσθεσε, εξηγώντας ότι η Ολομέλεια του Συμβουλίου της Επικρατείας θα κρίνει αν είναι συνταγματικές οι διατάξεις, για τα μπόνους του ΝΟΚ. Θα έπρεπε να υπάρχει σωστή διαβούλευση πριν από κάθε νομοθέτηση, ώστε να αποφεύγεται όλη αυτή η αβεβαιότητα. Το ΥΠΕΝ έχει κάνει ένα βήμα πίσω και ζητάει από το ΣτΕ να μην τα καταργήσει, αλλά να ζητήσει την αυστηρή τήρησή τους, οι δήμοι μιλούν για καταστροφή του περιβάλλοντος, γιατί αυτό δεν έχει γίνει από πριν, γιατί δεν είχε γίνει διαβούλευση, αναταραχή πολύ μεγάλη από την αβεβαιότητα, σωστή διαβούλευση και προγραμματισμός.
Στα προβλήματα που έχουν ανακύψει από την εφαρμογή του ΝΟΚ, αλλά και από την έλλειψη ολοκληρωμένου χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού, αναφέρθηκε ο Παναγιώτης Μπερνίτσας, Managing Partner Bernitsas Law. Ο ΝΟΚ ψηφίστηκε το 2012 κι ακόμα συζητάμε τα στοιχειώδη είπε αναφέροντας ότι αν μία πράξη έδινε σε κάποιον δικαίωμα να χτίσει και στη συνέχεια ακυρωθεί, ανοίγει θέμα αποζημιώσεων από το κράτος, κάτι όμως που θα χρειαστεί πολλά χρόνια. Το τελευταίο διάστημα υπάρχουν βελτιώσεις στη νομοθεσία, απαιτούνται όμως κι άλλες, κάνοντας αναφορά στο πρόβλημα με τη μετάβαση από τα υποθηκοφυλακεία στα κτηματολογικά γραφεία, αλλά και στις 500.000 αντιρρήσεις για τους δασικούς χάρτες, με τις περισσότερες επιτροπές να μην έχουν συσταθεί, πρόσθεσε
Σε ιστορικό χαμηλό η ιδιοκατοίκηση στην Ελλάδα
Το ποσοστό της ιδιοκατοίκησης στην Ελλάδα έχει μειωθεί σημαντικά και βρίσκεται πλέον στο 69,6% στη χώρας μας (στοιχεία Eurostat) ενώ για την Αθήνα το ποσοστό αυτό έχει μειωθεί στο 64%. H Βασιλική Βλαχοστεργίου, Deputy Head of Real Estate Analysis Section στην Τράπεζα της Ελλάδος, ανέφερε ότι τα βασικά προβλήματα που οδηγούν σε αυτή τη μείωση είναι το γεγονός ότι οι αξίες των οικιστικών ακινήτων αυξάνεται με διψήφια ποσοστά τη τελευταία διετία, ενώ από το 2017, που ήταν το χαμηλότερο σημείο για την αξία των ακινήτων έως το δεύτερο τρίμηνο του 2024 η αύξηση της αξίας των ακινήτων στην Αθήνα ανέρχεται στο 90%. Σε σχέση με την καλύτερη χρονιά που ήταν το 2008 η αύξηση κινείται στο 4%.
Επιπλέον, το απόθεμα των ακινήτων προς πώληση είναι ποιοτικά υποδεέστερο καθώς είναι «γηρασμένο» αφού ξεπερνά τα 40 έτη. Ένα ακόμα ζήτημα είναι ότι οι αξίες έχουν αυξηθεί σε μεγάλο βαθμό με την άνοδο να κινείται στο 100% γενικά και στο 70% στο κέντρο της Αθήνας. Το διαθέσιμο εισόδημα έχει μειωθεί κατά 20% σε σχέση με το 2008, ενώ δεν εκδίδονται πλέον νέες οικοδομικές άδειες με αποτέλεσμα να υπάρχει έλλειμμα νέων ακινήτων. Η κ. Βλαχοστεργίου τόνισε ότι οι οικοδομικές άδειες που εκδόθηκαν από το 2011 έως και το 2024 είναι αθροιστικά οι ίδιες στο σύνολο με αυτές που εκδόθηκαν το 2005. Σχετικά με τη νοοτροπία για την ιδιοκατοίκηση πρόσθεσε ότι αυτή δεν μπορεί να αλλάξει και η ενοικίαση αποτελεί μία προσωρινή λύση, ενώ για την Αθήνα ανέφερε ότι «χωράει» πια τον μισό πληθυσμό στην Ελλάδα, καθώς υπάρχει σημαντική επιβάρυνση από την άνοδο του τουρισμού.
Στα προγράμματα «Σπίτι μου» και «Κοινωνική Αντιπαροχή» αναφέρθηκε ο Διοικητής της Δημόσιας Υπηρεσίας Απασχόλησης (ΔΥΠΑ) κ. Σπύρος Πρωτοψάλτης σε τοποθέτηση του στο πλαίσιο της 25ης Prodexpo.
Συγκεκριμένα, όπως είπε, η «Κοινωνική Αντιπαροχή» είναι το επόμενο στοίχημα για την κοινωνική κατοικία, καθώς θα προσφέρει κατοικίες, από τη μια πλευρά, με όρους της αγοράς και από την άλλη θα παρέχει διαμερίσματα με ελκυστικούς όρους για όσους δεν μπορούν να αποκτήσουν, λόγω οικονομικών δυσχερειών, τη δική τους κατοικία.
Σύμφωνα με τον κ. Πρωτοψάλτη, θα υπάρξουν ανακοινώσεις σε σχέση με τον πρώτο διαγωνισμό της κοινωνικής αντιπαροχής μέχρι το τέλος του έτους για τον 1ο διαγωνισμό, ενώ πρόσθεσε ότι το σημαντικό είναι όποια πολιτική εφαρμόζεται για την κοινωνική κατοικία να είναι στοχευμένη:
«Στο πρόγραμμα 'Σπίτι μου' το 90% όσων έλαβαν χρηματοδότηση είχαν εισόδημα μέχρι 20.000 ευρώ και το 60% ήταν ζευγάρια, 3.500 από τα σπίτια ήταν στην Αθήνα και 2.500 στη Θεσσαλονίκη» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Αξίζει να σημειωθεί πως αναφερόμενος στο πρόγραμμα «Σπίτι μου», το οποίο ξεκίνησε την 1η Απριλίου του 2023, το χαρακτήρισε ως ένα «θαύμα της Δημόσιας Διοίκησης», καθώς μέσω αυτού δόθηκαν 9.000 δάνεια και μέσα σε ένα χρόνο εκταμιεύτηκαν 7.500, προσθέτοντας ότι η ΔΥΠΑ κοιτάει συνεχώς στο εξωτερικό βέλτιστες πρακτικές για την κοινωνική κατοικία.
Η ακρίβεια «γονατίζει» τα νοικοκυριά και αυτό εντοπίζεται σχεδόν σε όλες τις έρευνες κοινής γνώμης των τελευταίων ετών. Η απαισιοδοξία παραμένει κυρίαρχη.
Η ακρίβεια έχει εδραιωθεί ως η μείζονα ανησυχία των πολιτών στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα. Μάλιστα, γίνεται αντιληπτή όχι πλέον ως «εισαγόμενο» πρόβλημα αλλά ως ζήτημα δομικού χαρακτήρα, που επιτείνει το αίσθημα της υλικής και ψυχολογικής επισφάλειας σε μια εποχή επάλληλων κρίσεων.
Η έρευνα πεδίου διεξήχθη από τις 10 έως τις 16 Οκτωβρίου σε πανελλαδικό δείγμα 1007 ατόμων ηλικίας 17 ετών και άνω.
Στην πανελλαδική έρευνα κοινής γνώμης για το ζήτημα της ακρίβειας και του κόστους ζωής, της Metron Analysis, που παρουσίασαν στην ημερίδα του Ινστιτούτου Αλέξης Τσίπρας, οι Στράτος Φαναράς και Γιάννης Μπαλαμπανίδης, παρουσιάζονται οι πολλαπλές πτυχές της οικονομικής ζωής, που σχετίζονται με την αντιλαμβανόμενη αύξηση του κόστους ζωής σε βασικά αγαθά όπως η ενέργεια, η στέγαση, αλλά και υγεία, παιδεία, αναψυχή.
«Αγκάθι» οι καθημερινές δαπάνες
Στο ερώτημα αν η χώρα μας αυτή την περίοδο κινείται προς τη σωστή ή προς τη λάθος κατεύθυνση το 75% απαντά προς τη λάθος αυξανόμενο συνεχώς από τον Ιανουάριο του 2024.
Με τον ορίζοντα των οικονομικών προσδοκιών να στενεύει, πάνω από 2 στους 3 εκτιμούν ότι οι καταναλωτικές τους δυνατότητες έχουν χειροτερέψει.
Για τους περισσότερους ερωτηθέντες αυτό που βαραίνει περισσότερο είναι οι καθημερινές δαπάνες παρά οι μηνιαίοι λογαριασμοί.
Ανάμεσα στις δαπάνες της καθημερινότητας, οι πλέον επιβαρυντικές είναι και οι πιο ανελαστικές (σούπερ μάρκετ, μετακινήσεις, ιατρικά έξοδα) ενώ λιγότερο όσες αφορούν διασκέδαση και αναψυχή.
Η ιεράρχηση της βαρύτητας των δαπανών παραμένει ίδια και εάν εστιάσουμε μόνο σε όσους αφορά η κάθε μια δαπάνη.
Στις τακτικές/μηνιαίες δαπάνες, το ηλεκτρικό ρεύμα είναι σαφώς η πιο επιβαρυντική δαπάνη. Μαζί με την τηλεφωνία και το νερό, είναι οι τακτικές δαπάνες που αφορούν οριζόντια σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού.
Λαμβάνοντας υπόψη μόνο όσους αφορά η κάθε δαπάνη, ο λογαριασμός του ρεύματος παραμένει η σημαντικότερη επιβάρυνση, ενώ ακολουθούν οι ιδιωτικές δαπάνες εκπαίδευσης και στέγασης (ενοίκιο, στεγαστικό δάνειο).
Οριακά τα βγάζουν πέρα
Στο άμεσο μέλλον, η προοπτική είναι κατά βάση ο περιορισμός δαπανών (ένδυση/υπόδηση, σούπερ μάρκετ, θέρμανση/ψύξη, διασκέδαση, διακοπές) ή η διατήρησή τους έστω στα ίδια επίπεδα (μετακινήσεις, υγεία, παιδεία, στέγαση).
Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι είτε οριακά τα βγάζουν πέρα είτε ότι τα χρήματα τελειώνουν προτού τελειώσει ο μήνας. Σχεδόν 9 στους 10 δηλώνουν πως «τα φέρνουν βόλτα ίσα ίσα» και «τα λεφτά τελειώνουν πριν «τελειώσει ο μήνας».
Οι προσδοκίες παρέμβασης για τη συγκράτηση του πληθωρισμού αφορούν πρωτίστως την κυβέρνηση και δευτερευόντως την ΕΕ ή τις επιχειρήσεις.
Η ισχυρή δημόσια/κρατική παρέμβαση θεωρείται σαφώς περισσότερο αναγκαία από την αυτορρύθμιση της αγοράς σε ποσοστό άνω του 80%.
Τελικά, οι προσδοκίες για το μέλλον παραμένουν χαμηλές και η απαισιοδοξία επικρατεί, καθώς σχεδόν 2 στους 3 εκτιμούν ότι η αύξηση του πληθωρισμού δεν θα σταματήσει εδώ.
Κυριαρχεί η απαισιοδοξία
Από την έρευνα γίνεται αντιληπτό ότι οι καταναλωτικές δυνατότητες θεωρείται ότι έχουν επιδεινωθεί. Σε μια σειρά βασικών δαπανών η τάση είναι ο περιορισμός ή έστω η συγκράτησή τους. Για τη μεγάλη πλειονότητα, το ισοζύγιο εισοδημάτων και δαπανών είναι οριακό μέσα στον μήνα.
Στο διά ταύτα, λοιπόν, και σε επίπεδο δημόσιας πολιτικής, προκύπτουν ορισμένα σημεία που αξίζει να συγκρατηθούν:
Η απαισιοδοξία παραμένει κυρίαρχη και στο επίπεδο της κατανάλωσης, επιτείνοντας την αίσθηση ενός ορίζοντα χαμηλών προσδοκιών συνολικά για τη χώρα, σε μια κρίσιμη καμπή για την οικονομία και για το πολιτικό σύστημα
Στο πεδίο της Ακρίβειας φαίνεται να προκύπτει ως ζητούμενο η παρέμβαση πρωτίστως σε εθνικό επίπεδο –αφού το πρόβλημα θεωρείται εγγενές και όχι «εισαγόμενο»– και συμπληρωματικά σε επίπεδο Ε.Ε.
Μερίδιο ευθύνης αποδίδεται στην αγορά, χωρίς να υπάρχουν προσδοκίες από την αυτορρύθμισή της ούτε όμως από ένα οργανωμένο καταναλωτικό κίνημα στην κοινωνία πολιτών αλλά τελικά από μια ισχυρή δημόσια/κρατική παρέμβαση ρύθμισης της αγοράς για τη μείωση των τιμών των αγαθών.
Το «Σπίτι μου 2» θα ξεκινήσει τον Ιανουάριο του 2025 πιθανόν να φέρει νέο ράλι τιμών στα ακίνητα ως 15%, εντείνοντας τη στεγαστική κρίση.
Σε επικοινωνιακό μπαράζ για το πώς «τιθασεύεται» η στεγαστική κρίση επιδίδεται η κυβέρνηση, ανακοινώνοντας – ξανά και ξανά – τα μέτρα, που… θα εφαρμοστούν, και έχει ήδη προαναγγείλει ο πρωθυπουργός πριν τις ευρωεκλογές.
«Προτεραιότητά μας τα νέα ζευγάρια και οι πιο ευάλωτοι» δήλωσε η υπουργός Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας Σοφία Ζαχαράκη, σε νέα συνέντευξή της στο ΑΠΕ-ΜΠΕ, παρουσιάζοντας συγκεντρωτικά τις παρεμβάσεις της κυβέρνησης για το στεγαστικό πρόβλημα.
Μετά την παραδοχή ότι «η Ελλάδα, όπως και η πλειονότητα των ευρωπαϊκών χωρών αντιμετωπίζει πρόβλημα επαρκούς και οικονομικά προσιτής στέγης», η υπουργός ανέλυσε την «εθνική στεγαστική πολιτική ευρείας κοινωνικής απόδοσης», που όπως είπε εφαρμόζεται για πρώτη φορά στην Ελλάδα.
Μόνο που η στεγαστική κρίση στην Ελλάδα δεν είναι απλώς άλλο ένα κοινό ευρωπαϊκό πρόβλημα, αλλά έχει ιδιαίτερα χαρακτηριστικά. Είμαστε η χώρα με το υψηλότερο ποσοστό νοικοκυριών που βρίσκονται σε συνθήκες «υπερβολικής στεγαστικής επιβάρυνσης» – δηλαδή ξοδεύουν πάνω από το 40% του εισοδήματός τους για στέγαση (ενοίκια, λογαριασμοί, ενυπόθηκα δάνεια κ.λπ.) Στα αστικά κέντρα το ποσοστό αυτό κυμαίνεται κοντά στο 30%, έναντι 10% στο μέσο όρο της ΕΕ.
Επιπλέον έχουμε το υψηλότερο μερίδιο του κόστους στέγασης στο διαθέσιμο εισόδημα, με πάνω από 34,2%, έναντι 19,6% στο μέσο όρο των κρατών μελών της ΕΕ.
Τα νοικοκυριά που βρίσκονται σε κίνδυνο φτώχειας (το εισόδημά τους είναι κάτω από το 60% του εθνικού διάμεσου εισοδήματος) υποφέρουν ούτως ή άλλως από υπερβολικό κόστος στέγασης. Σχεδόν το 38% του προϋπολογισμού εξανεμίζεται σε ενοίκια και λογαριασμούς.
«Δεν επιλύεται το πρόβλημα»
Η κ. Ζαχαράκη στη συνέντευξή της παραδέχθηκε ότι με τα προγράμματα στεγαστικής αρωγής – που σε βάθος χρόνου θα ξεπεράσουν τα 5 δις. ευρώ «δεν επιλύεται το πρόβλημα».
Γι’αυτό και στόχος είναι «να καλύψουν μία από τις ουσιαστικότερες ανάγκες τους, χιλιάδες άνθρωποι με χαμηλά εισοδήματα».
Ναυαρχίδα της στεγαστικής πολιτικής της κυβέρνησης είναι το «Σπίτι Μου 2» – συνέχεια του «Σπίτι μου 1», με διευρυμένα ηλικιακά και εισοδηματικά κριτήρια. .
Στην πρώτη φάση του προγράμματος δικαιούχοι ήταν 9.155 ζευγάρια, ενώ συνολικά μαζί με το «Σπίτι μου 2», η υπουργός εκτιμά ότι «θα φύγουν από το βραχνά του ενοικίου» περίπου 30.000 οικογένειες.
Όπως έχει γίνει γνωστό, στο «Σπίτι μου 2» το όριο ηλικίας αυξάνεται στα 50 έτη και το ανώτατο εισόδημα κυμαίνεται από 20.000 ευρώ (για άγαμους) ως 31.000 ευρώ για μονογονεϊκές οικογένειες – συν 5.000 ευρώ για κάθε επιπλέον παιδί.
Στο νέο πρόγραμμα θα περιλαμβάνονται επίσης κατοικίες πιο πρόσφατης κατασκευής – ως το 2007, αξίας ως 250.000 ευρώ και μέχρι 150 τ.μ.
Το δάνειο θα ανέρχεται ως 190.000 ευρώ και ως το 90% της αξίας του συμβολαίου. Θα είναι 50% άτοκο, από το Ταμείο Ανάκαμψης και 50% έντοκο τραπεζικό δάνειο, με χαμηλό όμως επιτόκιο – μεσοσταθμικά ως 2%.
Ανησυχίες για ράλι τιμών
Σε αναμονή της έναρξης του προγράμματος, που αναμένεται τον Ιανουάριο του 2025, αλλά δε έχει ακόμα «κλειδώσει», φουντώνουν οι ανησυχίες για νέο ράλι των τιμών, λόγω της αυξημένης ζήτησης, χωρίς αντίστοιχη αύξηση της προσφοράς.
«Το πρόγραμμα Σπίτι μου αφορά αποκλειστικά τους δικαιούχους που πληρούν τις προδιαγραφές δανεισμού των τραπεζικών ιδρυμάτων και διαθέτουν ίδια κεφάλαια της τάξεως ακόμη και των 60.000 ευρώ για αγορά κατοικίας», δηλώνει στο in o Θεμιστοκλής Μπάκας, πρόεδρος του Πανελλαδικού Δικτύου Ε-Real Estates.
«Παράλληλα, οξύνει την ζήτηση για αγορά κατοικίας σε συγκεκριμένες περιοχές που διαθέτουν ακίνητα που πληρούν τα κριτήρια του προγράμματος αυξάνοντας τις τιμές πώλησης».
Ο ίδιος επιμένει ότι το «Σπίτι μου 2», όπως και το «Σπίτι μου 1» , «δεν είναι ένα πρόγραμμα στεγαστικής πολιτικής που αυξάνει την διαθεσιμότητα ακινήτων αντιθέτως εντείνει την ζήτηση εντός μικρού χρονικού διαστήματος».
Θεωρεί ότι ναι μεν είναι υπό προϋποθέσεις βοηθητικό, αλλά σε καμία περίπτωση «δεν μπορεί να αποτελεί την ναυαρχίδα ενός σχεδίου στεγαστικής πολιτικής για την απόκτηση κατοικίας».
Τέλος, θεωρεί ότι και ο δεύτερος κύκλος του προγράμματος «θα έχει ως αποτέλεσμα να αποκτήσουν κατοικία όσοι θα μπορούσαν ούτως ή άλλως να το κάνουν με δανεισμό και ίδια κεφαλαία αλλά πλέον με φτηνό δανεισμό … αγοράζοντας ‘’ακριβό’’ ακίνητο».
Αν έχεις 60.000 ευρώ στην άκρη, διάβαινε
Ως παράδειγμα αναφέρει, την περίπτωση υποψήφιου δικαιούχου που θα θελήσει να αποκτήσει μια κατοικία κατάλληλη για οικογένεια 85τμ-150τμ, άνω του 1ου ορόφου, με έτος κατασκευής έως το 2007 και ζητούμενη τιμή έως 200.000 ευρώ. «Θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον το 10% (20.000 ) της τιμής πώλησης του ακινήτου ως ίδια κεφάλαια και το υπόλοιπο ποσό να αφορά δανεισμό, δηλαδή να διαθέτει τα οικονομικά στοιχεία που θα του ‘’επιτρέπουν’’ να δανειστεί το ποσό των 180.000 ευρώ».
Αν η τιμή συμβολαίου της κατοικίας ανέρχεται στα 250.000 ευρώ, που είναι και το «ταβάνι» του προγράμματος, ο υποψήφιος δικαιούχος θα πρέπει να διαθέτει τουλάχιστον 60.000 ευρώ ίδια κεφάλαια και το υπόλοιπο ποσό να αφορά δανεισμό. Δηλαδή, να διαθέτει τα οικονομικά στοιχεία που θα του «επιτρέπουν» να δανειστεί το ποσό των 190.000€.
Χαμηλή διαθεσιμότητα – υψηλές τιμές
Ακόμα και αν ο αιτών πληροί τις προδιαγραφές για να ενταχθεί στο πρόγραμμα «Σπίτι Μου», η πραγματική δοκιμασία είναι να βρει ακίνητο, αφού ειδικά στα αστικά κέντρα η διαθεσιμότητα είναι ήδη χαμηλή.
Ενδεικτικά, η διαθεσιμότητα ακινήτων που πληρούν τις προδιαγραφές του προγράμματος, με τιμή ως 200.000 ευρώ αγγίζει το 36,36% στις περιοχές του κέντρου της Αθήνας, 35,13% στα Δυτικά Προάστια και 20,53% στις περιοχές του Πειραιά.
Μικρή ως μηδενική διαθεσιμότητα καταγράφεται στις περιοχές των Βορείων, Νοτίων και Ανατολικών Προαστίων.
Αν ο υποψήφιος δικαιούχος έχει τουλάχιστον 60.000 ευρώ στην άκρη για «ιδία συμμετοχή» θα είναι πιο τυχερός. Η διαθεσιμότητα είναι αισθητά υψηλότερη για ακίνητα ως 250.000 ευρώ: Στο κέντρο της Αθήνας αγγίζει το 62,90%, στα Δυτικά Προάστια το 80,05% ,στις περιοχές του Πειραιά το 43,25% και στα Ανατολικά Προάστια το 40,18%.
Στις περιοχές των Βορείων και Νοτίων Προαστίων η διαθεσιμότητα είναι 18,02% και 23,52% αντίστοιχα.
Η χαμηλή διαθεσιμότητα είναι μαθηματικά βέβαιο ότι θα συμπαρασύρει ανοδικά τις τιμές, εκτιμούν παράγοντες της κτηματομεσιτικής αγοράς.
Αυξήσεις τιμών 15%
Στο πρόσφατο συνέδριο του Συλλόγου Μεσιτών Αττικής, ο πρόεδρός του Λευτέρης Ποταμιάνος, είχε εκφράσει έντονο σκεπτικισμό για το «Σπίτι μου 2», τονίζοντας ότι θα αυξήσει εκ νέου τις τιμές, λόγω της απότομης αύξησης της ζήτησης, χωρίς αντίστοιχη αύξηση της προσφοράς. .
Υπογράμμισε ότι οι αυξήσεις των τιμών των ακινήτων που πληρούν τις προδιαγραφές του προγράμματος, θα «εξανεμίσουν» το όποιο όφελος θα έχουν οι δικαιούχοι από την επιδότηση του επιτοκίου του δανείου.
Η συνταγή «φθηνότερα (κρατικά επιδοτούμενα) δάνεια, για ακριβότερα σπίτια» καταλήγει να διαιωνίζει – και εν μέρει να διογκώνει – αντί να λύνει το πρόβλημα, εκτιμούν τα στελέχη της κτηματαγοράς.
«Ο σκεπτικισμός που εκφράζει η κτηματαγορά δεν εστιάζεται στο αν θα πετύχει ή όχι το πρόγραμμα», λέει ο κ. Ποταμιάνος στο in.
«Εξαρτάται τι εννοεί ο καθένας επιτυχία. Η κυβέρνηση θεωρεί επιτυχία να αγοραστούν κάποια ακίνητα και να ξεφύγει ο κόσμος από τη μέγγενη του ενοικίου
»Ακούγεται λογικό. Εμείς λέμε ότι δεν θα λύσει το στεγαστικό και σε ένα βαθμό θα αυξήσει τις τιμές της αγοράς, λόγω αυξημένης ζήτησης».
Ο ίδιος θεωρεί πιθανό να αυξηθούν οι τιμές και των ενοικίων, αφού θα φύγουν από την αγορά ενοικίασης ακίνητα προς πώληση.
Εκτιμά ότι η άνοδος των τιμών σε συγκεκριμένα ακίνητα και περιοχές, λόγω του προγράμματος «Σπίτι Μου 2» θα φτάσει το 15%, δημιουργώντας στρεβλώσεις στην αγορά.
«Χρειαζόμαστε βοηθητικές ενέργειες όσον αφορά την ενίσχυση του αποθέματος και όχι την ενίσχυση της ζήτησης» καταλήγει ο κ. Ποταμιάνος. Αναφέρει ότι συνολικά στην ελληνική επικράτεια υπάρχουν τουλάχιστον 794.000 κλειστά ακίνητα, εκ των οποίων ένα μεγάλο ποσοστό ανήκει σε μεγάλους οργανισμούς, κληροδοτήματα κοινωφελή ιδρύματα, τράπεζες και funds.
Ανάσα για χιλιάδες δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, ηλικίας 25-39 ετών, αποτελεί το πρόγραμμα «Κάλυψη» με το οποίο περίπου 2.500 θα μπορέσουν να βρουν σπίτι με δωρεάν ενοίκιο για τρία χρόνια.
Πρόκειται για μία από τις παρεμβάσεις που στόχο έχουν να δώσουν λύση στο δημογραφικό και στεγαστικό πρόβλημα και λειτουργεί με την μίσθωση ιδιωτικών κατοικιών από το κράτος και την διάθεσή τους σε δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα θα μπορούν να τα εκμισθώνουν για τρία έτη, ενώ η καταβολή του μισθώματος θα γίνεται με κρατικά κονδύλια, τα οποία καλύπτουν επίσης τις δαπάνες για επισκευές των ακινήτων πριν την εκμίσθωσή τους.
Υπενθυμίζεται πως οι κατοικίες που θα μισθωθούν για την στέγαση των νέων, σε 57 Δήμους όλης της χώρας, είναι εκείνες που διατέθηκαν για τη φιλοξενία αιτούντων άσυλο στο πλαίσιο του προγράμματος «Εστία», εφόσον βέβαια οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να ενταχθούν στο νέο πρόγραμμα και υποβάλουν σχετική αίτηση.
Το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας αναλαμβάνει την κάλυψη του μισθώματος για τρία χρόνια και επιπλέον το κόστος μετακόμισης και μεταφοράς των λογαριασμών ΔΕΚΟ.
Τι να κάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων
Σε αυτή τη φάση, η πλατφόρμα για το πρόγραμμα είναι ανοιχτή για την Λάρισσα και οι ιδιοκτήτες κατοικιών που βρίσκονται στα διοικητικά όρια του δήμου μπορούν να υποβάλλουν τις αιτήσεις συμμετοχής.
Μέσα από αυτό, οι ιδιοκτήτες εκτός από το εγγυημένο μίσθωμα, το οποίο θα είναι ανάλογο με το ενοίκιο που εισέπρατταν μέσω του προγράμματος «ΕΣΤΙΑ» συν τον πληθωρισμό του 2022, θα καλυφθούν για την επισκευή φθορών κατά τη διάρκεια της χρήση του ακινήτου καθώς και με αποζημίωση στη λήξη της μίσθωσης για την αποκατάσταση του ακινήτου από τυχόν φθορές.
Πώς θα κάνετε αίτηση
Η υποβολή της αίτησης θα μπορεί να οριστικοποιηθεί έως την Τρίτη 22 Οκτωβρίου και πρέπει να συνοδεύεται από:
Υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη, ότι το ακίνητο πληροί τα ως άνω κριτήρια, είναι έτοιμο προς χρήση και δεν φέρει πραγματικό ελάττωμα. Ο οικείος Δήμος δύναται δια μέσου των αρμόδιων υπηρεσιών του να προβαίνει σε δειγματοληπτικούς ελέγχους πριν την μίσθωση των ακινήτων.
Αντίγραφο ηλεκτρονικού μισθωτηρίου με τον Φορέα υλοποίησης του προγράμματος ΕΣΤΙΑ.
Εάν κάποιος ιδιοκτήτης επιθυμεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα με περισσότερα του ενός ακίνητα, αρκεί η υποβολή μιας αίτησης, στην οποία θα περιλαμβάνονται τα στοιχεία όλων των ακινήτων.
Ως αποδεικτικό της εμπρόθεσμης κατάθεσης λαμβάνεται η ημερομηνία πρωτοκόλλησης στο Γενικό Πρωτόκολλο του Δήμου Λαρισαίων (Ίωνος Δραγούμη 3, Λάρισα) ή η ημερομηνία αποστολής της αίτησης με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στο mail: [email protected] ή η ημερομηνία σφραγίδας ταχυδρομείου ή αποδεικτικού ταχυμεταφοράς.
Οι ενδιαφερόμενοι φέρουν την αποκλειστική ευθύνη για την εμπρόθεσμη κατάθεση της αίτησης και την τήρηση των όρων της παρούσας.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι
Τα ακίνητα του προγράμματος «Κάλυψη» διατίθενται σε δικαιούχους ηλικίας 25 έως 39 ετών που λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα από τον ΟΠΕΚΑ και δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία.
Στο πρόγραμμα εντάσσονται, με επιπλέον μοριοδότηση, δικαιούχοι του Ελάχιστοι Εγγυημένου Εισοδήματος:
• πολύτεκνες οικογένειες,
• τρίτεκνες οικογένειες,
• άτομα με αναπηρία άνω του 67%,
• νοικοκυριά υπό έξωση από ενοικιαζόμενη κατοικία,
• μονογονεϊκές οικογένειες,
• οικογένειες με ένα ή δύο παιδιά,
• άνεργοι εγγεγραμμένοι στη ΔΥΠΑ,
• γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας που φιλοξενούνται σε ξενώνες με ή χωρίς παιδιά)
• νοικοκυριά υπό έξωση από ενοικιαζόμενη κατοικία,
• άτομα ή οικογένειες που λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
Αν μια οικογένεια συγκεντρώνει περισσότερα από ένα κριτήρια, τα μόρια αθροίζονται (εκτός από τα κριτήρια για πολύτεκνους / τρίτεκνους / οικογένειες με 1 ή 2 παιδιά).
Μετά την κατάταξη των νοικοκυριών σε λίστα προτεραιότητας με βάση τα μόρια που συγκεντρώνουν, οι Δήμοι θα καλέσουν τους ωφελούμενους να επιλέξουν από τη λίστα των διαθέσιμων κατοικιών αυτές που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού και την προτίμησή του ως προς την περιοχή του Δήμου που βρίσκεται το ακίνητο.
Κάθε νοικοκυριό επιλέγει έως τρία διαθέσιμα ακίνητα, μεταξύ των οποίων καλείται να διαλέξει το κατάλληλο προς ενοικίαση.
Εάν το νοικοκυριό απορρίψει τα υποψήφια ακίνητα, κατατάσσεται αυτόματα στο τέλος της λίστας προτεραιότητας.
Το ηλεκτρονικό μισθωτήριο συμβόλαιο υπογράφεται μεταξύ του ιδιοκτήτη του ακινήτου και του ωφελούμενου με την εγγύηση του Δήμου ή του νομικού του προσώπου σε ό,τι αφορά την καταβολή του μισθώματος.
Στο συμβόλαιο ορίζεται ρητά ότι η καταβολή του ενοικίου βαρύνει τον Δήμο ή νομικό πρόσωπο του Δήμου.
Το ενοίκιο καταβάλλεται μηνιαίως σε τραπεζικό λογαριασμό του ιδιοκτήτη, ενώ είναι δυνατή η προκαταβολή σε μία δόση των μισθωμάτων του α’ εξαμήνου της μίσθωσης
Ανάσα για χιλιάδες δικαιούχους του Ελάχιστου Εγγυημένου Εισοδήματος, ηλικίας 25-39 ετών, αποτελεί το πρόγραμμα «Κάλυψη» με το οποίο περίπου 2.500 θα μπορέσουν να βρουν σπίτι με δωρεάν ενοίκιο για τρία χρόνια.
Πρόκειται για μία από τις παρεμβάσεις που στόχο έχουν να δώσουν λύση στο δημογραφικό και στεγαστικό πρόβλημα και λειτουργεί με την μίσθωση ιδιωτικών κατοικιών από το κράτος και την διάθεσή τους σε δικαιούχους του ελάχιστου εγγυημένου εισοδήματος.
Οι ιδιοκτήτες των ακινήτων που συμμετέχουν στο πρόγραμμα θα μπορούν να τα εκμισθώνουν για τρία έτη, ενώ η καταβολή του μισθώματος θα γίνεται με κρατικά κονδύλια, τα οποία καλύπτουν επίσης τις δαπάνες για επισκευές των ακινήτων πριν την εκμίσθωσή τους.
Υπενθυμίζεται πως οι κατοικίες που θα μισθωθούν για την στέγαση των νέων, σε 57 Δήμους όλης της χώρας, είναι εκείνες που διατέθηκαν για τη φιλοξενία αιτούντων άσυλο στο πλαίσιο του προγράμματος «Εστία», εφόσον βέβαια οι ιδιοκτήτες τους θέλουν να ενταχθούν στο νέο πρόγραμμα και υποβάλουν σχετική αίτηση.
Το υπουργείο Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας αναλαμβάνει την κάλυψη του μισθώματος για τρία χρόνια και επιπλέον το κόστος μετακόμισης και μεταφοράς των λογαριασμών ΔΕΚΟ.
Τι να κάνουν οι ιδιοκτήτες ακινήτων
Σε αυτή τη φάση, η πλατφόρμα για το πρόγραμμα είναι ανοιχτή για την Λάρισσα και οι ιδιοκτήτες κατοικιών που βρίσκονται στα διοικητικά όρια του δήμου μπορούν να υποβάλλουν τις αιτήσεις συμμετοχής.
Μέσα από αυτό, οι ιδιοκτήτες εκτός από το εγγυημένο μίσθωμα, το οποίο θα είναι ανάλογο με το ενοίκιο που εισέπρατταν μέσω του προγράμματος «ΕΣΤΙΑ» συν τον πληθωρισμό του 2022, θα καλυφθούν για την επισκευή φθορών κατά τη διάρκεια της χρήση του ακινήτου καθώς και με αποζημίωση στη λήξη της μίσθωσης για την αποκατάσταση του ακινήτου από τυχόν φθορές.
Πώς θα κάνετε αίτηση
Η υποβολή της αίτησης θα μπορεί να οριστικοποιηθεί έως την Τρίτη 22 Οκτωβρίου και πρέπει να συνοδεύεται από:
Υπεύθυνη δήλωση του ιδιοκτήτη, ότι το ακίνητο πληροί τα ως άνω κριτήρια, είναι έτοιμο προς χρήση και δεν φέρει πραγματικό ελάττωμα. Ο οικείος Δήμος δύναται δια μέσου των αρμόδιων υπηρεσιών του να προβαίνει σε δειγματοληπτικούς ελέγχους πριν την μίσθωση των ακινήτων.
Αντίγραφο ηλεκτρονικού μισθωτηρίου με τον Φορέα υλοποίησης του προγράμματος ΕΣΤΙΑ.
Εάν κάποιος ιδιοκτήτης επιθυμεί να συμμετάσχει στο πρόγραμμα με περισσότερα του ενός ακίνητα, αρκεί η υποβολή μιας αίτησης, στην οποία θα περιλαμβάνονται τα στοιχεία όλων των ακινήτων.
Ως αποδεικτικό της εμπρόθεσμης κατάθεσης λαμβάνεται η ημερομηνία πρωτοκόλλησης στο Γενικό Πρωτόκολλο του Δήμου Λαρισαίων (Ίωνος Δραγούμη 3, Λάρισα) ή η ημερομηνία αποστολής της αίτησης με ηλεκτρονικό ταχυδρομείο στο mail: [email protected] ή η ημερομηνία σφραγίδας ταχυδρομείου ή αποδεικτικού ταχυμεταφοράς.
Οι ενδιαφερόμενοι φέρουν την αποκλειστική ευθύνη για την εμπρόθεσμη κατάθεση της αίτησης και την τήρηση των όρων της παρούσας.
Ποιοι είναι οι δικαιούχοι
Τα ακίνητα του προγράμματος «Κάλυψη» διατίθενται σε δικαιούχους ηλικίας 25 έως 39 ετών που λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα από τον ΟΠΕΚΑ και δεν έχουν ιδιόκτητη κατοικία.
Στο πρόγραμμα εντάσσονται, με επιπλέον μοριοδότηση, δικαιούχοι του Ελάχιστοι Εγγυημένου Εισοδήματος:
• πολύτεκνες οικογένειες,
• τρίτεκνες οικογένειες,
• άτομα με αναπηρία άνω του 67%,
• νοικοκυριά υπό έξωση από ενοικιαζόμενη κατοικία,
• μονογονεϊκές οικογένειες,
• οικογένειες με ένα ή δύο παιδιά,
• άνεργοι εγγεγραμμένοι στη ΔΥΠΑ,
• γυναίκες θύματα ενδοοικογενειακής βίας που φιλοξενούνται σε ξενώνες με ή χωρίς παιδιά)
• νοικοκυριά υπό έξωση από ενοικιαζόμενη κατοικία,
• άτομα ή οικογένειες που λαμβάνουν το Ελάχιστο Εγγυημένο Εισόδημα
Αν μια οικογένεια συγκεντρώνει περισσότερα από ένα κριτήρια, τα μόρια αθροίζονται (εκτός από τα κριτήρια για πολύτεκνους / τρίτεκνους / οικογένειες με 1 ή 2 παιδιά).
Μετά την κατάταξη των νοικοκυριών σε λίστα προτεραιότητας με βάση τα μόρια που συγκεντρώνουν, οι Δήμοι θα καλέσουν τους ωφελούμενους να επιλέξουν από τη λίστα των διαθέσιμων κατοικιών αυτές που ανταποκρίνονται στις ανάγκες τους ανάλογα με τη σύνθεση του νοικοκυριού και την προτίμησή του ως προς την περιοχή του Δήμου που βρίσκεται το ακίνητο.
Κάθε νοικοκυριό επιλέγει έως τρία διαθέσιμα ακίνητα, μεταξύ των οποίων καλείται να διαλέξει το κατάλληλο προς ενοικίαση.
Εάν το νοικοκυριό απορρίψει τα υποψήφια ακίνητα, κατατάσσεται αυτόματα στο τέλος της λίστας προτεραιότητας.
Το ηλεκτρονικό μισθωτήριο συμβόλαιο υπογράφεται μεταξύ του ιδιοκτήτη του ακινήτου και του ωφελούμενου με την εγγύηση του Δήμου ή του νομικού του προσώπου σε ό,τι αφορά την καταβολή του μισθώματος.
Στο συμβόλαιο ορίζεται ρητά ότι η καταβολή του ενοικίου βαρύνει τον Δήμο ή νομικό πρόσωπο του Δήμου.
Το ενοίκιο καταβάλλεται μηνιαίως σε τραπεζικό λογαριασμό του ιδιοκτήτη, ενώ είναι δυνατή η προκαταβολή σε μία δόση των μισθωμάτων του α’ εξαμήνου της μίσθωσης.
«Είναι ένα δυνατό πρόγραμμα, που διαπραγματεύτηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης», σημείωσε ο αναπληρωτής Υπουργός Εθνικής Οικονομίας Νίκος Παπαθανάσης
«Το προηγούμενο πρόγραμμα ήταν μέχρι 39 ετών και τώρα είναι για συμπολίτες μας έως 50 ετών. Στόχος μας είναι να καλύψουμε περισσότερο κόσμο. Είναι ένα δυνατό πρόγραμμα, που διαπραγματεύτηκε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης. Μειωμένο το επιτόκιο κατά 50%, για τους τρίτεκνους και τους πολύτεκνους μειωμένο κατά 75%», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Υπενθυμίζεται ότι το πρόγραμμα «Σπίτι μου 2» θα ανοίξει τον Ιανουάριο.
Για το πρόγραμμα «Ανακαινίζω»
Παράλληλα, ο κ. Παπαθανάσης σημείωσε πως λύθηκαν τα γραφειοκρατικά προβλήματα στο πρόγραμμα «Ανακαινίζω».
«Στόχος μας είναι να μπορέσουμε να αναβαθμίσουμε ενεργειακά την κατοικία μας. Είναι χωρίς εισοδηματικά και ηλικιακά κριτήρια», δήλωσε.
Ακόμα, όπως προανήγγειλε, έρχεται νέο πρόγραμμα επιδότησης για όσους επιθυμούν γρήγορο ίντερνετ με οπτική ίνα, το οποίο θα είναι ανοιχτό σε όλους τους πολίτες.
Για τις μικρές επιχειρήσεις ανοιχτό θα είναι πρόγραμμα εγγυοδοσίας έως και 80% του δανείου.
«Έρχεται νέο πρόγραμμα ΕΣΠΑ που θα στηρίζει την εξωστρέφεια των επιχειρήσεων και τον ψηφιακό μετασχηματισμό. Θα ξεκινήσει εντός του έτους, ύψους 200 εκατομμυρίων ευρώ. Τα προγράμματα ΕΣΠΑ προσανατολίζονται στις μεσαίες επιχειρήσεις, γιατί θέλουμε να διευρύνουμε την περίμετρο των επιχειρήσεων που μπορούν να μπουν στον τραπεζικό τομέα και να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας», συμπλήρωσε ο κ. Παπαθανάσης.
Το πρόγραμμα «Σπίτι Μου» θα αυξήσει απότομα τη ζήτηση για ακίνητα, χωρίς να υπάρχει αντίστοιχη αύξηση στην προσφορά, οδηγώντας σε νέα άνοδο των τιμών, σημειώνουν εκπρόσωποι μεσιτών.
Περισσότερα από 900.000 ακίνητα στην Ελλάδα παραμένουν σήμερα κλειστά και αναξιοποίητα, υποστηρίζουν στελέχη της κτηματαγοράς. Η εκτίμηση αυτή διατυπώθηκε στο πλαίσιο του συνεδρίου του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής, με τους εκπροσώπους του κλάδου να εκφράζουν αμφιβολίες για το αν τα μέτρα της κυβέρνησης για το στεγαστικό θα αποδώσουν.
Όπως ανέφερε ο γενικός γραμματέας του Συλλόγου Μεσιτών και πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Μεσιτών Κοσμάς Θεοδωρίδης, περίπου 500.000 ακίνητα είναι είτε σχολάζουσες κληρονομιές (ο κληρονόμος τους παραμένει άγνωστος ή δεν έχει βρεθεί ακόμα ή δεν έχει αποδεχθεί την κληρονομιά) είτε προϊόν αποποιήσεων κληρονομιάς εν μέρει.
Άλλα 400.000 ακίνητα είναι δεσμευμένα από τις τράπεζες λόγω χρεών. Επιπλέον, κάθε χρόνο καθίστανται μη κατοικήσιμες λόγω φθοράς από 60.000 ως 120.000 κατοικίες – περίπου το 1% ως 2% του κτιριακού αποθέματος της χώρας.
Ένα σημαντικό μέρος από τα ακίνητα «αγνώστου κληρονόμου» ή εκείνων που οι κληρονόμοι τους δεν τα αποδέχονται, βρίσκονται στην ελληνική περιφέρεια. Το φαινόμενο αυτό σύμφωνα με τον γενικό γραμματέα του Συλλόγου Μεσιτών, συνδέεται άμεσα με την ερήμωση της ελληνικής υπαίθρου, και επιτείνει το στεγαστικό πρόβλημα αφού παρατηρείται υπερσυγκέντρωση πληθυσμού στα δύο μεγάλα αστικά κέντρα.
«Άγνωστοι Χ» για τα ακίνητα
Ένα άλλο πρόβλημα, σύμφωνα με τους εκπροσώπους των μεσιτών, είναι ότι μέχρι σήμερα το ελληνικό Δημόσιο δεν έχει προχωρήσει σε ακριβή καταγραφή των ακινήτων που έχει στην κατοχή του, ώστε να μπορέσει να προχωρήσει στη βέλτιστη αξιοποίηση και διαχείρισή τους.
Για παράδειγμα, οι μεσίτες αναφέρουν ότι δεν υπάρχει κάποιος φορέας διαχείρισης των κληροδοτημάτων που να είναι επιφορτισμένος με την πώληση ή την ενοικίασή τους και γενικότερα την αξιοποίησή τους.
Ένα σκοτεινό κουτί είναι οι εκατοντάδες χιλιάδες αποποιήσεις κληρονομιών που εκτιμάται ότι έγιναν την περίοδο της οικονομικής κρίσης, των οποίων η τύχη… αγνοείται.
Σε γραφειοκρατικούς λαβυρίνθους «σκαλώνει» συχνά η διάθεση των ακινήτων που έχουν συγκεντρώσει στα χαρτοφυλάκιά τους οι τράπεζες και οι servicers (εταιρείες διαχείρισης απαιτήσεων), σημείωσαν οι ομιλητές στο συνέδριο των μεσιτών.
Οι διαδικασίες πώλησης παραμένουν δαιδαλώδεις και χρονοβόρες. Ενώ έχει συντομευθεί ο χρόνος μεταγραφής των συμβολαίων, ιδίως τον τελευταίο χρόνο, απαιτούνται πολλοί μήνες προσπάθειας για τις διαδικασίες νομικής και πολεοδομικής διαχείρισης, ιδίως των παλαιότερων ακινήτων.
Επιφυλάξεις για το «Σπίτι Μου»
Ο πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Αθηνών – Αττικής Λευτέρης Ποταμιάνος ανέφερε ότι μόνο από τα κληροδοτήματα, εκτιμάται ότι παραμένουν κλειστά πάνω από 5.000 οικιστικά ακίνητα στην Αθήνα.
Πολλές χιλιάδες ακόμα κλειστά ακίνητα είναι προϊόν κατάσχεσης ή δεν αξιοποιούνται λόγω δικαστικής διαμάχης, που μπορεί να διαρκέσει επί σειρά πολλών ετών, εξαιτίας των μεγάλων καθυστερήσεων στην απονομή δικαιοσύνης, συμπλήρωσε ο πρόεδρος του συλλόγου Μεσιτών.
Ο ίδιος εξέφρασε την ανησυχία ότι το νέο πρόγραμμα «Σπίτι Μου 2», όπως συνέβη και με το «Σπίτι Μου 1», μπορεί να δημιουργήσει στρεβλώσεις, λόγω της απότομης αύξησης της ζήτησης, που προστίθεται στην ήδη υφιστάμενη, χωρίς να αυξάνεται αντίστοιχα το διαθέσιμο οικιστικό απόθεμα.
Ο ίδιος φοβάται ότι αυτό θα οδηγήσει σε νέα αύξηση τιμών, εξανεμίζοντας το όφελος των δικαιούχων από την επιδότηση του δανείου. Με άλλα λόγια, ό,τι κερδίζουν οι νέοι και λιγότερο νέοι (ως 50 ετών) που θα καταφέρουν να ενταχθούν στο πρόγραμμα «Σπίτι Μου 2», από τα φθηνότερα δάνεια, θα το χάσουν επειδή θα πληρώσουν ακόμα υψηλότερες τιμές για το ακίνητο που θα αγοράσουν σε σχέση με σήμερα.
Τιμές στα ύψη
Ήδη η μέση τιμή ακινήτων στα μεγάλα αστικά κέντρα, στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη, έχει φτάσει στα ύψη: Σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία του Spitogatos για το τρίτο τρίμηνο του 2024, οι τιμές στην Αθήνα ξεκινάνε πάνω από τα 1.900 ευρώ τ.μ. (Δυτικά Προάστια) και εκτοξεύονται σε πάνω από 3.800 ευρώ το τ.μ. (Νότια Προάστια). Οι υψηλότερες ετήσιες αυξήσεις σημειώνονται στον Πειραιά (πάνω από 27%) και στα Ανατολικά Προάστια (11,4%). Παρόμοια είναι η κατάσταση στη Θεσσαλονίκη, με ετήσιες αυξήσεις από 9,50% ως 13,5% και τη μέση τιμή ακινήτων στο Δήμο Θεσσαλονίκης στα 2.400 ευρώ το τ.μ. (αύξηση 10,9%).
Στον αντίποδα, υποστήριξε ο επίτιμος πρόεδρος του Συλλόγου Μεσιτών Γιάννης Ρεβύθης η μέση τιμή πώλησης μεταχειρισμένης κατοικίας στην περιφέρεια είναι 600-700 ευρώ το τ.μ.
Ο ίδιος υποστήριξε ότι η στεγαστική κρίση είναι πρόβλημα της αστυφιλίας, δηλαδή της συγκέντρωσης του 50% του πληθυσμού της χώρας στην Αττική, περιορίζοντας το ποσοστό των ελεύθερων κατοικιών σε σχέση με τη ζήτηση, κάτι που αυξάνει και τις τιμές. Ως προτεινόμενη λύση πρότεινε την αύξηση των εισοδημάτων και τη δημιουργία θέσεων εργασίας στην επαρχία.
Γηρασμένα ακίνητα
Ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων παραπονέθηκε ότι η στεγαστική κρίση έχει δημιουργήσει αρνητικό κλίμα εις βάρος των ιδιοκτητών που εκμισθώνουν τα ακίνητά τους. Από την άλλοι οι ιδιοκτήτες είναι δύσπιστοι απέναντι στους ενοικιαστές, λόγω φαινομένων κακοπληρωτών και επειδή δεν γνωρίζουν τα πραγματικά τους οικονομικά στοιχεία.
Τέλος είπε ότι η αύξηση των κενών ακινήτων οφείλεται στη γήρανση του οικιστικού αποθέματος. Περίπου η μία στις δύο κατοικίες προς ενοικίαση έχει χτιστεί τις δεκαετίες του 1960-70. Καθώς απαιτεί σημαντικά έξοδα για ανακαίνιση, πολλά από αυτά τα ακίνητα αφαιρούνται από την αγορά.