Το ΙΕΛΚΑ υποστηρίζει ότι οι 12 από τις 23 κατηγορίες προϊόντων σουπερμάρκετ καταγράφουν μείωση τιμών έναντι του Ιουνίου του 2023 – Ποιες είναι οι κατηγορίες με τις μεγαλύτερες μειώσεις και τις μεγαλύτερες αυξήσεις
Μείωση των τιμών στις αλυσίδες σουπερμάρκετκατά 1,92% τον Ιούνιο του 2024 έναντι του Ιουνίου του 2023 δείχνει στοχευμένη έρευνα του Ινστιτούτου Έρευνας Λιανεμπορίου Καταναλωτικών Αγαθών (ΙΕΛΚΑ) αποκλειστικά στο κανάλι των μεγάλων αλυσίδων σουπερμάρκετ σχετικά με τις πληθωριστικές τάσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο τροφίμων.
Από την έρευνα προέκυψαν τα εξής συμπεράσματα:
1. Η καθαρή μείωση του δείκτη εξέλιξης τιμών αλυσίδων σουπερμάρκετ τον Ιούνιο 2024 δείχνει ότι ο πληθωρισμόςστις αλυσίδες σουπερμάρκετ είναι αρνητικός της τάξης του -1,92% (έναντι -1,25% τον Μάιο, +1,10% τον Απρίλιο, +0,28% τον Μάρτιο, +2,70% τον Φεβρουάριο και +3,00% τον Ιανουάριο 2024).
Η μεταβολή του Ιουνίου οφείλεται κυρίως στη συνεχιζόμενη αποκλιμάκωση των τιμών και εν μέρει στην επίδραση της εποχικότητας λόγω καλοκαιριού.
2. Μεγαλύτερες μειώσεις τιμών καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Φρέσκα φρούτα και λαχανικά: -10,66% • Απορρυπαντικά και είδη καθαρισμού: -6,13% • Χαρτικά, καλλυντικά και είδη προσωπικής υγιεινής: -5,05% • Τροφές και είδη για κατοικίδια: -4,91%
Τα φρέσκα φρούτα και λαχανικά έχουν ευνοηθεί από τις συγκριτικά καλύτερες καιρικές συνθήκες σε σχέση με το 2023. Στα υπόλοιπα είδη, οι μειώσεις που καταγράφονται είναι αποτέλεσμα τόσο της ομαλοποίησης της αγοράς μετά την πανδημία και της μείωσης στις τιμές παραγωγού σε ορισμένα προϊόντα.
3. Μεγαλύτερες αυξήσεις καταγράφονται στις κατηγορίες:
• Ορεκτικά, αλίπαστα και άλλα σερβιριζόμενα είδη: +6,46% • Φρέσκα ψάρια και θαλασσινά: +5,02% • Μπισκότα, σοκολάτες, ζαχαρώδη: +4,25% • Τρόφιμα παντοπωλείου: +3,51% • Οινοπνευματώδη ποτά: +2,77%
Τα περισσότερα από αυτά τα είδη επηρεάζονται από τις διεθνείς τιμές πρώτων υλών, τις τιμές της ζάχαρης και του κακάο και από άλλα κόστη παραγωγής.
Από τις 23 κατηγορίες που εξετάζονται οι 13 κατέγραψαν μείωση και οι 10 αύξηση.
Οι λόγοι στους οποίους το ΙΕΛΚΑ αποδίδει την τάση συγκράτησης των τιμών προϊόντων στα σουπερμάρκετ:
• Καλύτερες συγκριτικά με το 2023 καιρικές συνθήκες τον Μάιο 2024 και εποχικότητα. Οι περσινές βροχές είχαν αυξήσει σημαντικά το κόστος στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά. Οι καλύτερες φετινές καιρικές συνθήκες έχουν μειώσει τις τιμές στα φρέσκα φρούτα και λαχανικά άνω του 10%. Παράλληλα η εποχικότητα στα προϊόντα της κατηγορίας επηρεάζει περισσότερο την πορεία του συνολικού δείκτη.
• Σταδιακή αποκλιμάκωση πληθωρισμού. Οι τιμές παρουσιάζουν σταθεροποίηση τους τελευταίους μήνες στα μεγάλα καταστήματα τροφίμων λόγω των μεγάλων όγκων προϊόντων που διακινούν, των οικονομιών κλίμακας, της οργανωσιακής/τεχνολογικής ετοιμότητας τους και της γκάμας των προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας.
• Κυβερνητικές θεσμικές παρεμβάσεις. Οι αλυσίδες σουπερμάρκετ λειτουργούν σε αυστηρό θεσμικό πλαίσιο (π.χ. Απαγόρευση προωθητικών ενεργειών σε περίπτωση ανατιμήσεων 6969/2024).
• Προσφορές και εκπτώσεις. Οι προσφορές και οι εκπτώσεις στο κανάλι του οργανωμένου λιανεμπορίου είναι περισσότερες σε αριθμό, σε ένταση και σε ποσοστιαία έκπτωση, κάτι που επηρεάζει τις τελικές τιμές των προϊόντων.
• Η πορεία των τιμών των πρώτων υλών τους προηγούμενους μήνες στις διεθνείς αγορές και η ομαλοποίηση της αγοράς. Οι διεθνείς δείκτες πρώτων υλών τροφίμων (π.χ. FAO Food Price Index) καταγράφουν μείωση τους πρώτους μήνες του 2024 στις περισσότερες περιπτώσεις. Σε περιπτώσεις όπως ο καφές και το κακάο όμως, η επίδραση είναι αντίστροφη.
• Υψηλή κυκλοφοριακή ταχύτητα αποθεμάτων. Η συγκράτηση στις τιμές εμφανίζεται πολύ πιο γρήγορα στα μεγάλα σημεία πώλησης λόγω μεγαλύτερης κυκλοφοριακής ταχύτητας αποθεμάτων. Δηλαδή διακινούν πιο γρήγορα το απόθεμα τους και προβαίνουν πιο σύντομα σε νέες αγορές για αναπλήρωση των αποθεμάτων.
• Επίδραση προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας. Τα μερίδια πωλήσεων προϊόντων ιδιωτικής ετικέτας είναι μεγαλύτερα στις μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ λόγω μεγαλύτερου εύρους κωδικολογίου, ενώ την τελευταία διετία καταγράφουν αύξηση.
Τα στοιχεία της έρευνας
Σύμφωνα με το ΙΕΛΚΑ, τα συμπεράσματα και αποτελέσματα της έρευνας βασίζονται σε ανάλυση στο σύνολο των πραγματικών μηνιαίων πωλήσεων και όχι σε δειγματοληψία Για το σκοπό της έρευνας αναλύθηκε η μεταβολή της μοναδιαίας αξίας ανά κατηγορία προϊόντος (πωλήσεις προς όγκο) ανάμεσα στους μήνες Ιούνιο 2024 και Ιούνιο 2023. Ο συγκεκριμένος δείκτης αντικατοπτρίζει τόσο την πορεία των τιμών, όσο και τις αγοραστικές επιλογές των καταναλωτών.
Στόχος της έρευνας είναι η αντικειμενική καταγραφή των τιμών ξεχωριστά στο κανάλι της οργανωμένης λιανικής (σουπερμάρκετ), το οποίο αποτελεί πλέον το κύριο κανάλι διάθεσης βασικών καταναλωτικών αγαθών, με σημαντικές διαφοροποιήσεις λειτουργίας σε σχέση με την υπόλοιπη αγορά τόσο λόγω των μέτρων της Πολιτείας όσο και λόγω των οικονομιών μεγέθους.
Οι ξένοι τουρίστες που επισκέφθηκαν το φετινό καλοκαίρι τη χώρα μας ξόδεψαν λιγότερα σε σχέση με πέρσι στις διακοπές τους, την ίδια στιγμή που ιδιαίτερα σημαντική αποδείχθηκε η «συνεισφορά» τους στην ενίσχυση της κατανάλωσης στα σούπερ μάρκετ.
Η τάση, εν μέσω πληθωριστικών πιέσεων, όχι μόνο των Ελλήνων αλλά και των ξένων τουριστών για μείωση των δαπανών ακόμη και στις διακοπές τους, αποτυπώθηκε στα στοιχεία της ΤτΕ, καθώς όσον αφορά στον εισερχόμενο τουρισμό, η μέση δαπάνη ανά ταξίδι στο 8μηνο του έτους ήταν μειωμένη κατά 7% σε σύγκριση με πέρσι. Τον Αύγουστο, τον μήνα δηλαδή κατά τον οποίο κορυφώνεται η τουριστική κίνηση, εμφάνισε επίσης πτώση κατά 8,8%. Έτσι, στην «καρδιά» της τουριστικής σεζόν, οι ξένοι επισκέπτες, ξόδεψαν 594 ευρώ μεσοσταθμικά στο ταξίδι τους, έναντι 652 ευρώ τον αντίστοιχο μήνα του 2023 και 693 ευρώ το 2022.
Οι τουρίστες που έκαναν διακοπές στην Ελλάδα φέτος, ήταν πιο συγκρατημένοι στα συνολικά έξοδα τους. Σε ό,τι αφορά όμως τις αγορές τους στα σούπερ μάρκετ, φαίνεται πως ήταν λιγότερο... φειδωλοί, συμβάλλοντας καθοριστικά στην ενίσχυση της κατανάλωσης. Βεβαίως και η «στροφή» αυτή προς τα σούπερ μάρκετ, αποδίδεται στην προσπάθεια για μείωση των συνολικών τους δαπανών κατά το ταξίδι. Κάτι που διαπίστωναν άλλωστε, κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού και οι επαγγελματίες της εστίασης, ακόμη και στα δημοφιλή, τουριστικά, νησιά της χώρας. Βλέποντας, μειωμένη σε σχέση με τα προηγούμενα χρόνια την κίνηση και την κατανάλωση στα καταστήματά τους, με τους επισκέπτες να ψωνίζουν από το σούπερ μάρκετ για τις καθημερινές τους ανάγκες και να μαγειρεύουν συχνότερα στο κατάλυμα αντί να τρώνε έξω.
Τα στοιχεία της εταιρείας Circana για τις πωλήσεις στο οργανωμένο λιανεμπόριο την περίοδο Ιανουαρίου - Αυγούστου 2024 αποτυπώνουν αυτή την εικόνα. Οι πωλήσεις σε όγκο, όλους τους μήνες τους έτους – με εξαίρεση τον Φεβρουάριο κινήθηκαν ανοδικά σε σχέση με πέρσι. Τον Αύγουστο ωστόσο, καταγράφηκε η μεγαλύτερη αύξηση (+6,1%) συγκριτικά με τους υπόλοιπους μήνες. Τον Ιούνιο, αντίστοιχα, αυξήθηκαν κατά 4,7% ενώ τον Ιούλιο κατά 3,2%. Σε αξία, οι πωλήσεις επίσης ενισχύθηκαν το τρίμηνο του καλοκαιριού κατά 4,2%, 2,5% και 5,3% (Ιούνιος- Ιούλιος - Αύγουστος).
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, περιοχές που έχουν έντονη τουριστική κίνηση παρουσίασαν και τους υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης στο σύνολο της χώρας την περίοδο του 8μήνου. Έτσι, η μεγαλύτερη άνοδος παρατηρήθηκε στην Κρήτη (5,6%), ακολούθησε η Βόρεια Ελλάδα με 5,1% και η Πελοπόννησος με 3,6%. Την ίδια στιγμή, η μικρότερη άνοδος (2,3%) μεταξύ των περιοχών της χώρας, καταγράφηκε στην Αττική.
Συνολικά 123 προϊόντα, τα οποία εμφανίζουν μειώσεις από 6% έως 15% έχουν ενταχθεί, σύμφωνα με το υπουργείου Ανάπτυξης, στη νέα πρωτοβουλία που ξεκίνησε πριν από λίγες μέρες στα σούπερ μάρκετ, με στόχο την αποκλιμάκωση των τιμών.
Υπενθυμίζεται πως πρόκειται για μία πρωτοβουλία στην οποία συμμετέχουν οικειωθελώς οι επιχειρήσεις μετά το κάλεσμα από πλευράς του υπουργού Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκου σε επιχειρήσεις- προμηθευτές και λιανεμπόριο προκειμένου να συμβάλλουν στην προσπάθεια για την αντιμετώπιση της ακρίβειας.
H πρόσκληση προς τις επιχειρήσεις για συμμετοχή στη νέα αυτή πρωτοβουλία, αφορά σε μειώσεις τιμών στα προϊόντα τουλάχιστον κατά 5%, με χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον δύο μηνών. Για τη διαμόρφωση της τελικής τιμής, τόσο οι επιχειρήσεις - προμηθευτές που συμμετέχουν, προχωρούν σε μείωση, στο ποσοστό που επιλέγουν, στα προϊόντα τους, όσο και τα σούπερ μάρκετ από την πλευρά τους, που τα διαθέτουν στο ράφι. Ο στόχος είναι ανά 15 μέρες να αυξάνεται ο αριθμός των κωδικών, με τους καταναλωτές να ενημερώνονται σχετικά με τις νέες μειωμένες τιμές.
Ο κ. Θεοδωρικάκος απαντώντας το πρωί της Τρίτης σχετικά με τις μειώσεις τιμών στα σούπερ μάρκετ σημείωσε μιλώντας στον ΣΚΑΙ ότι «πέρσι τέτοιον καιρό ο πληθωρισμός στα τρόφιμα ήταν 10,4%, ενώ αυτήν τη στιγμή βρίσκεται στο 3% και αν δεν είχαμε το λάδι 60% πάνω από πέρσι, θα βρισκόταν στο 1%».
Η λίστα με τα προϊόντα
Σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Ανάπτυξης σε πρώτη φάση έχουν συμμετάσχει συνολικά 12 εταιρείες με κωδικούς που αφορούν προϊόντα από τρόφιμα, έως προϊόντα προσωπικής υγιεινής αλλά και για τη φροντίδα του σπιτιού.
Η ακρίβεια «γονατίζει» τα νοικοκυριά και αυτό εντοπίζεται σχεδόν σε όλες τις έρευνες κοινής γνώμης των τελευταίων ετών. Η απαισιοδοξία παραμένει κυρίαρχη.
Η ακρίβεια έχει εδραιωθεί ως η μείζονα ανησυχία των πολιτών στη χώρα μας το τελευταίο διάστημα. Μάλιστα, γίνεται αντιληπτή όχι πλέον ως «εισαγόμενο» πρόβλημα αλλά ως ζήτημα δομικού χαρακτήρα, που επιτείνει το αίσθημα της υλικής και ψυχολογικής επισφάλειας σε μια εποχή επάλληλων κρίσεων.
Η έρευνα πεδίου διεξήχθη από τις 10 έως τις 16 Οκτωβρίου σε πανελλαδικό δείγμα 1007 ατόμων ηλικίας 17 ετών και άνω.
Στην πανελλαδική έρευνα κοινής γνώμης για το ζήτημα της ακρίβειας και του κόστους ζωής, της Metron Analysis, που παρουσίασαν στην ημερίδα του Ινστιτούτου Αλέξης Τσίπρας, οι Στράτος Φαναράς και Γιάννης Μπαλαμπανίδης, παρουσιάζονται οι πολλαπλές πτυχές της οικονομικής ζωής, που σχετίζονται με την αντιλαμβανόμενη αύξηση του κόστους ζωής σε βασικά αγαθά όπως η ενέργεια, η στέγαση, αλλά και υγεία, παιδεία, αναψυχή.
«Αγκάθι» οι καθημερινές δαπάνες
Στο ερώτημα αν η χώρα μας αυτή την περίοδο κινείται προς τη σωστή ή προς τη λάθος κατεύθυνση το 75% απαντά προς τη λάθος αυξανόμενο συνεχώς από τον Ιανουάριο του 2024.
Με τον ορίζοντα των οικονομικών προσδοκιών να στενεύει, πάνω από 2 στους 3 εκτιμούν ότι οι καταναλωτικές τους δυνατότητες έχουν χειροτερέψει.
Για τους περισσότερους ερωτηθέντες αυτό που βαραίνει περισσότερο είναι οι καθημερινές δαπάνες παρά οι μηνιαίοι λογαριασμοί.
Ανάμεσα στις δαπάνες της καθημερινότητας, οι πλέον επιβαρυντικές είναι και οι πιο ανελαστικές (σούπερ μάρκετ, μετακινήσεις, ιατρικά έξοδα) ενώ λιγότερο όσες αφορούν διασκέδαση και αναψυχή.
Η ιεράρχηση της βαρύτητας των δαπανών παραμένει ίδια και εάν εστιάσουμε μόνο σε όσους αφορά η κάθε μια δαπάνη.
Στις τακτικές/μηνιαίες δαπάνες, το ηλεκτρικό ρεύμα είναι σαφώς η πιο επιβαρυντική δαπάνη. Μαζί με την τηλεφωνία και το νερό, είναι οι τακτικές δαπάνες που αφορούν οριζόντια σχεδόν το σύνολο του πληθυσμού.
Λαμβάνοντας υπόψη μόνο όσους αφορά η κάθε δαπάνη, ο λογαριασμός του ρεύματος παραμένει η σημαντικότερη επιβάρυνση, ενώ ακολουθούν οι ιδιωτικές δαπάνες εκπαίδευσης και στέγασης (ενοίκιο, στεγαστικό δάνειο).
Οριακά τα βγάζουν πέρα
Στο άμεσο μέλλον, η προοπτική είναι κατά βάση ο περιορισμός δαπανών (ένδυση/υπόδηση, σούπερ μάρκετ, θέρμανση/ψύξη, διασκέδαση, διακοπές) ή η διατήρησή τους έστω στα ίδια επίπεδα (μετακινήσεις, υγεία, παιδεία, στέγαση).
Οι περισσότεροι δηλώνουν ότι είτε οριακά τα βγάζουν πέρα είτε ότι τα χρήματα τελειώνουν προτού τελειώσει ο μήνας. Σχεδόν 9 στους 10 δηλώνουν πως «τα φέρνουν βόλτα ίσα ίσα» και «τα λεφτά τελειώνουν πριν «τελειώσει ο μήνας».
Οι προσδοκίες παρέμβασης για τη συγκράτηση του πληθωρισμού αφορούν πρωτίστως την κυβέρνηση και δευτερευόντως την ΕΕ ή τις επιχειρήσεις.
Η ισχυρή δημόσια/κρατική παρέμβαση θεωρείται σαφώς περισσότερο αναγκαία από την αυτορρύθμιση της αγοράς σε ποσοστό άνω του 80%.
Τελικά, οι προσδοκίες για το μέλλον παραμένουν χαμηλές και η απαισιοδοξία επικρατεί, καθώς σχεδόν 2 στους 3 εκτιμούν ότι η αύξηση του πληθωρισμού δεν θα σταματήσει εδώ.
Κυριαρχεί η απαισιοδοξία
Από την έρευνα γίνεται αντιληπτό ότι οι καταναλωτικές δυνατότητες θεωρείται ότι έχουν επιδεινωθεί. Σε μια σειρά βασικών δαπανών η τάση είναι ο περιορισμός ή έστω η συγκράτησή τους. Για τη μεγάλη πλειονότητα, το ισοζύγιο εισοδημάτων και δαπανών είναι οριακό μέσα στον μήνα.
Στο διά ταύτα, λοιπόν, και σε επίπεδο δημόσιας πολιτικής, προκύπτουν ορισμένα σημεία που αξίζει να συγκρατηθούν:
Η απαισιοδοξία παραμένει κυρίαρχη και στο επίπεδο της κατανάλωσης, επιτείνοντας την αίσθηση ενός ορίζοντα χαμηλών προσδοκιών συνολικά για τη χώρα, σε μια κρίσιμη καμπή για την οικονομία και για το πολιτικό σύστημα
Στο πεδίο της Ακρίβειας φαίνεται να προκύπτει ως ζητούμενο η παρέμβαση πρωτίστως σε εθνικό επίπεδο –αφού το πρόβλημα θεωρείται εγγενές και όχι «εισαγόμενο»– και συμπληρωματικά σε επίπεδο Ε.Ε.
Μερίδιο ευθύνης αποδίδεται στην αγορά, χωρίς να υπάρχουν προσδοκίες από την αυτορρύθμισή της ούτε όμως από ένα οργανωμένο καταναλωτικό κίνημα στην κοινωνία πολιτών αλλά τελικά από μια ισχυρή δημόσια/κρατική παρέμβαση ρύθμισης της αγοράς για τη μείωση των τιμών των αγαθών.
Το κόστος αγαθών και υπηρεσιών δείχνουν γιατί εξαντλείται ο µισθός τις πρώτες 20 ηµέρες του µήνα ακόµα και για τη µεσαία τάξη.
Η ακρίβεια που συνεχίζει να σαρώνει την ελληνική αγορά έχει φέρει σε δυσμενή θέση τα νοικοκυριά.
Σύμφωνα με τα στοιχεία που παρουσιάζουν τα ΝΕΑ και το Mega ακόμη και ένα καθαρό εισόδημα 1.500 ευρώ δεν φτάνει για να καλύπτει ένας μισθωτός τις ανάγκες του με ελάχιστες «ανέσεις».
Ακολουθούν τα έξοδα ενός μονομελούς νοικοκυριού αλλά και οικογένειας με 2 παιδιά, όπως παρουσιάζονται στη σχετική έκθεση:
Απόψε η εκδήλωση του Ινστιτούτου Τσίπρα για την ακρίβεια. Τι θα πει στην ομιλία του.
Εστιασμένη στα θέματα της οικονομίας αναμένεται να είναι η ομιλία του Αλέξη Τσίπρα το βράδυ της Τρίτης, κλείνοντας την εκδήλωση που διοργανώνει το Ινστιτούτο του στο Δημοτικό Θέατρο Πειραιά, με θέμα «Αντιμετώπιση της ακρίβειας, οι προκλήσεις και οι προοπτικές της ελληνικής οικονομίας».
Η παρέμβαση του Αλέξη Τσίπρα θέλει να αποτυπώσει τη σημερινή κατάσταση της Οικονομίας, απαντώντας στο ερώτημα: «Υπάρχει σύγκλιση ή διαμορφώνεται χάσμα με την Ευρώπη; Να καταγραφούν οι επιπτώσεις στο βιοτικό επίπεδο της κοινωνικής πλειοψηφίας, ιδιαίτερα των πιο ευάλωτων αλλά και πώς μπορεί η Ελλάδα να υπερβεί τη σημερινή κατάσταση, να ανακτήσει το χαμένο έδαφος, να αποκαταστήσει την ανάπτυξη με δικαιοσύνη, που είναι σήμερα πιο απαραίτητη από ποτέ».
Σε αυτό το πλαίσιο ο Αλέξης Τσιπρας αναμένεται στην ομιλία του να υπογραμμίσει πως «η πρόκληση της τρέχουσας δεκαετίας δε μπορεί να είναι άλλη από τον τερματισμό της διαρκούς πορείας απόκλισής μας από τον σκληρό πυρήνα των χωρών της ΕΕ, σε όλα τα επίπεδα. Στην οικονομία, στο εισόδημα, στο κράτος δικαίου, στο κοινωνικό κράτος και στις δημόσιες υποδομές. Ο τερματισμός της απόκλισης και η έναρξη μιας πορείας σταδιακής σύγκλισης».
«Σίγουρα δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις και απαντήσεις. Υπάρχει όμως άλλος δρόμος. Άλλη κατεύθυνση την οποία πρέπει άμεσα να ακολουθήσουμε» αναμένεται να επισημάνει ο πρώην πρωθυπουργός αλλά και πως «ο δρόμος της διεξόδου είναι γνωστός. Και αυτό που απαιτείται είναι συνειδητοποίηση του υπαρξιακού κινδύνου και ισχυρή πολιτική βούληση».
Ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να επαναλάβει πως «οι πολιτικές και κυρίως οι αιτίες που μας οδήγησαν στη κρίση, δεν μπορούν να αποτελούν τη συνταγή της διεξόδου». Σε αυτό το πλαίσιο θα υποστηρίξει πως ένας «νέος εθνικός στόχος αντίστοιχος με
την ένταξη και ενσωμάτωση της χώρας στην ΕΟΚ τη δεκαετία του εβδομήντα και ογδόντα
την ένταξη στην ευρωζώνη τη δεκαετία του ενενήντα
την έξοδο από την κρίση και τα μνημόνια τη δεκαετία του '10
-οφείλει να είναι η αναστροφή της πραγματικής αυτής απόκλισης.
Και η επιτάχυνση της σύγκλισης με όρους κοινωνικής συνοχής και δικαιοσύνης, με όρους συμπερίληψης των λαϊκών και μεσαίων στρωμάτων που έβαλαν πλάτη για να μείνει η χώρα όρθια».
Ο Αλέξης Τσίπρας αναμένεται να σημειώσει πως «αυτό που ονομάζουμε ακρίβεια και αποτελεί μια διαρκή και τρομακτική πίεση τα τελευταία χρόνια στα μεσαία και χαμηλά εισοδήματα, είναι ταυτόχρονα και μια γενικευμένη διαδικασία αναδιανομής από τους πολλούς σε λίγους. Η ανάπτυξη είναι μη βιώσιμη μεσοπρόθεσμα ενώ παράλληλα καρπώνεται από λίγους».
Ο Αλέξης Τσίπρας θα τονίσει, παράλληλα, πως «η ανασυγκρότησή της ελληνικής οικονομίας δεν είναι απλά ζήτημα σχεδίου και πόρων, αλλά απαιτεί και προϋποθέτει ταυτόχρονα και ρήξεις με οργανωμένα συμφέροντα. Μια βαθιά προοδευτική μεταρρυθμιστική προσπάθεια στο σύνολο σχεδόν των θεσμών».
Ακόμα και πάνω από 60% υψηλότερη τιμή στα βιολογικά προϊόντα, με την ιδιωτική ετικέτα να εισέρχεται σε αυτήν την αγορά δίνοντας φθηνότερες επιλογές
Μπορεί οι Έλληνες να αύξησαν την τελευταία εικοσαετία την κατανάλωση βιολογικών προϊόντων, πληρώνοντας σχεδόν 66 εκατομμύρια ευρώ τον χρόνο, από 10 εκατ. ευρώ που ήταν ο τζίρος της συγκεκριμένης αγοράς το 2004, όμως παραμένουν στις τελευταίες θέσεις στην κατά κεφαλήν κατανάλωση στην Ευρώπη.
Σύμφωνα με στοιχεία της τελευταίας Ειδικής Έκθεσης της ΕΕ για τη βιολογική γεωργία στην Ευρώπη, τον Σεπτέμβριο του 2024, οι Έλληνες παρουσιάζουν κατά κεφαλήν κατανάλωση σε βιολογικά προϊόντα μόλις 6 ευρώ και βρίσκονται στην 3η θέση από το τέλος, την ίδια ώρα που οι Δανοί είναι στα 365 ευρώ, δηλαδή σε καθημερινή βάση διαθέτουν τουλάχιστον ένα ευρώ για βιολογικά.
Αν και η εποχή που τα βιολογικά προϊόντα ήταν είδη «πολυτελείας» και απευθύνονταν μόνο σε «ψαγμένους» ή σε καταναλωτές με υψηλά εισοδήματα έχει τελειώσει και οι περισσότεροι γνωρίζουν τι σημαίνει βιολογικό και γιατί είναι ακριβότερα από τα προϊόντα της συμβατικής γεωργίας, η τιμή τους παραμένει ανασταλτικός παράγοντας στην επιλογή τους από τους καταναλωτές.
Το 2002 τα βιολογικά προϊόντα κάλυπταν μόλις το 2% του συνόλου των τροφίμων που κατανάλωναν οι Έλληνες. Το 2003 το ποσοστό αυτό ανήλθε στο 4%, σήμερα όμως δεν ξεπερνούν το 6%-10% ανάλογα με το προϊόν. Η αύξηση δεν ήταν η προσδοκώμενη, καθώς η οικονομική κρίση συρρίκνωσε τα εισοδήματα των καταναλωτών, αλλάζοντας και τις καταναλωτικές τους επιλογές.
Βιολογικά προϊόντα: Στα ράφια 5.000 κωδικοί
Αν και πλέον στα ράφια των καταστημάτων του οργανωμένου εμπορίου οι καταναλωτές μπορούν να βρουν περισσότερους από 5.000 κωδικούς τέτοιων προϊόντων, φρέσκα φρούτα και λαχανικά, κρέας, γαλακτοκομικά, αλλά και τυποποιημένα προϊόντα όπως ζυμαρικά, όσπρια, δημητριακά, ελαιόλαδα, καλλυντικά, ροφήματα, κρασιά και μπίρες, το ποσοστό επί του συνόλου του τζίρου παραμένει ιδιαίτερα χαμηλό. Αυτό συμβαίνει παρά το γεγονός ότι οι τιμές των προϊόντων έχουν αποκτήσει πιο ρεαλιστική απόκλιση σε σχέση με το παρελθόν.
Οι άνθρωποι της αγοράς μάλιστα τονίζουν ότι ένας ακόμα λόγος της εικόνας αυτής είναι και η καλή ποιότητα των προϊόντων συμβατικής γεωργίας, που κάνει τελικά τους καταναλωτές να σκέφτονται την τιμή περισσότερο όταν επιλέγουν φρούτα, λαχανικά, κρέας ή άλλα προϊόντα.
«Παρότι έκλεισε αρκετά η ψαλίδα στις τιμές, τα βιολογικά παραμένουν ακριβά, ακόμα και πάνω από 50% σε κάποιες κατηγορίες», επισημαίνει στέλεχος μεγάλης αλυσίδας σουπερμάρκετ. Σύμφωνα με τον ίδιο, ενδεικτικά, ένα καλάθι δέκα προϊόντων που περιλαμβάνει γάλα, τυρί φέτα, ελαιόλαδο εξαιρετικό παρθένο, τομάτα χυμό, πατάτες, μπανάνες, αβγά, μακαρόνια, κοτόπουλο και μπίρα, κοστίζει εάν πρόκειται για βιολογικά 58,74 ευρώ, ενώ για συμβατικά 36,43 ευρώ, δηλαδή 61,2% ακριβότερα. Η διαφορά αυτή των 12,31 ευρώ αποτρέπει την πλειονότητα των καταναλωτών από καθημερινές αγορές βιολογικών αγαθών.
Όπως λένε στελέχη του οργανωμένου λιανεμπορίου τροφίμων, ο τομέας των βιολογικών προϊόντων είναι σημαντικός και στο μέλλον θα αναπτυχθεί ακόμα περισσότερο. «Για τον λόγο αυτόν εμπλουτίζουμε συνεχώς την γκάμα των προϊόντων μας και προσπαθούμε να καλύπτουμε όλο το σύνολο των απαιτήσεων των πελατών μας. Μάλιστα, η οικονομική κρίση που βιώνουν οι καταναλωτές στην Ελλάδα αλλά και στην Ευρώπη οδήγησε τις επιχειρήσεις να βάζουν στα ράφια τους και βιολογικά ιδιωτικής ετικέτας, καθώς στις μέρες μας το σημαντικότερο κριτήριο επιλογής είναι η τιμή. Έτσι, κρατούμε τους καταναλωτές που σε διαφορετική περίπτωση δεν θα αγόραζαν», αναφέρει.
Η ψαλίδα της τιμής
Σε μια εποχή που η μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος είναι παγκόσμιο φαινόμενο, οι λιανέμποροι τροφίμων υποστηρίζουν ότι για να ενισχυθεί περαιτέρω η κατανάλωση θα πρέπει να κλείσει ακόμα περισσότερο η ψαλίδα της τιμής, καθώς το ενδιαφέρον από τους καταναλωτές υπάρχει.
Σύμφωνα με παλαιότερες έρευνες, στην Ελλάδα οι 8 στους 10 καταναλωτές δήλωναν ότι γνωρίζουν τι σημαίνει βιολογικό προϊόν, το προτιμούν, αλλά θεωρούν ότι είναι ακριβό, ενώ έρευνα της Focus Bari τον Φεβρουάριο του 2024 έβρισκε σύμφωνους μόνο τρεις στους δέκα καταναλωτές να πληρώσουν περισσότερα χρήματα για να βάλουν στο καλάθι τους βιολογικά τρόφιμα.
Οι υψηλές τιμές που έχουν διαμορφωθεί σε βασικά αγαθά, λόγω των διαρκών ανατιμήσεων στη διάρκεια της τελευταίας τριετίας, παραμένουν μεγάλος «βραχνάς» για τους καταναλωτές, παρότι, σύμφωνα με τα στοιχεία των πωλήσεων των σούπερ μάρκετ, τους τελευταίους μήνες παρατηρείται αποκλιμάκωση των πληθωριστικών πιέσεων.
Τα στοιχεία της εταιρείας Circana για το 8μηνο του έτους στα σούπερ μάρκετ, δείχνουν, στο σύνολο των ταχυκίνητων αγαθών οριακή μείωση της τιμής ανά τεμάχιο μεσοσταθμικά κατά 0,1%, σε σχέση με πέρσι. Τα τρόφιμα αποτελούν τη μοναδική κατηγορία όπου συνεχίζονται οι αυξήσεις (+0,7%), ενώ τα προϊόντα προσωπικής υγιεινής και τα είδη για τη φροντίδα του σπιτιού, εμφανίζουν μείωση κατά -3,5% και -2% αντίστοιχα. Οριακή αύξηση των τιμών στο οργανωμένο λιανεμπόριο, κατά μέσο όρο +0,24% στο 9μηνο του έτους και άνοδο +0,91% τον Σεπτέμβριο, δείχνουν τα στοιχεία του ΙΕΛΚΑ.
Με την ακρίβεια, ωστόσο, γενικότερα σε προϊόντα και υπηρεσίες, να παραμένει το μείζον πρόβλημα για τα ελληνικά νοικοκυριά, το ζητούμενο πλέον για τους καταναλωτές είναι όχι μόνο η σταθεροποίηση των τιμών, οι οποίες έχουν φτάσει σε κάθε περίπτωση σε υψηλά επίπεδα, αλλά και οι μειώσεις τους, σε βαθμό που θα ελαφρύνουν ουσιαστικά, τον οικογενειακό προϋπολογισμό.
Συμμετέχουν οικειοθελώς οι επιχειρήσεις
Από την πλευρά του υπουργείου Ανάπτυξης, ο κ. Τάκης Θεοδωρικάκος με την ανάληψη των καθηκόντων του το καλοκαίρι, στην προσπάθεια να αντιμετωπιστεί το ζήτημα της ακρίβειας είχε καλέσει την αγορά να «βάλει πλάτη» ενώ κατά τη διάρκεια των συναντήσεών του, στη συνέχεια, με τη βιομηχανία – προμηθευτές και τις αλυσίδες σούπερ μάρκετ, τους ζήτησε να μειώσουν το μεσοσταθμικό τους κέρδος και να αποκλιμακώσουν τις τιμές.
Στο πλαίσιο αυτό, η νέα πρωτοβουλία που έχει ξεκινήσει τις τελευταίες μέρες να εφαρμόζεται στο οργανωμένο λιανεμπόριο, δεν έχει τη μορφή υποχρεωτικού μέτρου (όπως ήταν για παράδειγμα το ''Καλάθι του Νοικοκυριού'') αλλά συμμετέχουν σε αυτή οικειοθελώς οι επιχειρήσεις, με στόχο την περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού σε βασικά αγαθά.
Όπως γνωστοποίησε η Ένωση Σούπερ-Μάρκετ Ελλάδας, σε πρώτη φάση, με βάση τους προμηθευτές και τις αλυσίδες του οργανωμένου λιανεμπορίου που έχουν ανταποκριθεί έως τώρα στην πρόσκληση του υπουργείου Ανάπτυξης, οι καταναλωτές αναμένεται μέχρι το τέλος Οκτωβρίου να δουν στα ράφια, περίπου 120 κωδικούς προϊόντων σε χαμηλότερες τιμές.
Οι μειώσεις, σύμφωνα με την ΕΣΑ, θα κυμαίνονται από 6% έως 15% και ήδη οι αλυσίδες σούπερ μάρκετ έχουν ενημερώσει τη Γενική Γραμματεία Εμπορίου για τις σχετικές λίστες των προϊόντων ενώ σταδιακά περισσότεροι από 600 κωδικοί διαφόρων προμηθευτών μελών του ΣΕΒΤ, του ΕΣΒΕΠ κτλ. αναμένεται να συμμετάσχουν στην πρωτοβουλία.
Μειώσεις τουλάχιστον 5%
H πρόσκληση προς τις επιχειρήσεις για συμμετοχή στη νέα αυτή πρωτοβουλία, σύμφωνα με πληροφορίες του CNN Greece, αφορά σε μειώσεις τιμών στα προϊόντα τουλάχιστον κατά 5%, με χρονικό ορίζοντα τουλάχιστον δύο μηνών. Για τη διαμόρφωση της τελικής τιμής, τόσο οι επιχειρήσεις - προμηθευτές που συμμετέχουν, προχωρούν σε μείωση, στο ποσοστό που επιλέγουν, στα προϊόντα τους, όσο και τα σούπερ μάρκετ από την πλευρά τους, που τα διαθέτουν στο ράφι.
Ο στόχος είναι ανά 15 μέρες να αυξάνεται ο αριθμός των κωδικών, με τους καταναλωτές να ενημερώνονται σχετικά με τις νέες μειωμένες τιμές. Στελέχη της αγοράς σημειώνουν, πως με τη συμμετοχή, σταδιακά, όλο και περισσότερων επιχειρήσεων, ενισχύεται ο ανταγωνισμός στην αγορά, κάτι που εκτιμούν πως θα λειτουργήσει θετικά στην προσπάθεια για την αποκλιμάκωση των τιμών.
Οι Έλληνες μείωσαν πάνω από 70% την κατανάλωση φέτας ΠΟΠ, ενώ οι Κύπριοι αντί για χαλούμι τρώνε φθηνό εισαγόμενο grill cheese – Στο +6% οι εξαγωγές φέτας το 2024
Φθηνότερο λευκό τυρί που παράγεται από φθηνό –σε πολλές περιπτώσεις εισαγόμενο- γάλα και φθηνά εισαγόμενα τυριά, όπως η gouda, επιλέγουν τα νοικοκυριά στην Ελλάδα, έχοντας ρίξει «άκυρο» στην ακριβότερη φέτα ΠΟΠ με πρόβειο και γίδινο γάλα ελληνικής προέλευσης, ένα από τα εμβληματικά συστατικά της διατροφής στη χώρα μας.
Ούτε και οι προσφορές που κάνουν κατά καιρούς τα σούπερ μάρκετ, με τιμές στα 9-10 ευρώ το κιλό για τη φέτα ΠΟΠ, φαίνεται ότι μπορούν να συγκινήσουν τους καταναλωτές που συνεχίζουν να βλέπουν τα εισοδήματά τους να γίνονται βορά της ακρίβειας.
Μια ανάλογη εικόνα, ίσως και χειρότερη, εμφανίζει και η αγορά της Κύπρου σε ό,τι αφορά την κατανάλωση χαλουμιού, που είναι το κορυφαίο τυροκομικό προϊόν της μεγαλονήσου. Είναι χαρακτηριστικό πως οι Κύπριοι αντί για χαλούμι ΠΟΠ τρώνε φθηνό εισαγόμενο grill cheese!
Οι Έλληνες μείωσαν πάνω από 70% την κατανάλωση φέτας
«Η κατανάλωση φέτας υποχωρεί κατά 70%» αναφέρει ο Στέλιος Σαράντης, διευθύνων σύμβουλος του ομίλου Ελληνικά Γαλακτοκομεία (Όλυμπος, Τυράς), κάτι που επιβεβαιώνεται και από τα συμπεράσματα της πρόσφατης χαρτογράφησης που πραγματοποίησε η Επιτροπή Ανταγωνισμού στην ελληνική αγορά της φέτας.
Όπως αναφέρεται από την ανεξάρτητη Αρχή, σε διάστημα σχεδόν ενάμιση έτους (1/2/23-31/6/2024), ο όγκος των πωλήσεων επώνυμων προϊόντων φέτας μειώθηκε από περίπου 85% στην αρχή της υπό εξέταση περιόδου, στο 79% στο τέλος της.
«Στην Ελλάδα καταναλώνονταν περίπου 80 χιλιάδες τόνοι φέτας και περίπου 40 χιλιάδες τόνοι εξάγονταν, τώρα είναι ανάποδα. Ογδόντα, σχεδόν 90 χιλιάδες τόνοι εξάγονται και 30 χιλιάδες τόνοι καταναλώνονται στην εσωτερική αγορά», σημειώνει χαρακτηριστικά ο κος Σαράντης.
«Πετάνε» οι εξαγωγές φέτας
Οι εξαγωγές της φέτας συνεχίζουν να αυξάνονται και εφέτος υπολογίζεται ότι θα καταγράψουν άνοδο της τάξης του 6%.
Ήδη από την αρχή του 2024 μέχρι και το τέλος Ιουλίου οι εξαγωγές του «λευκού χρυσού» όπως χαρακτηρίζεται το εθνικό μας τυρί κινήθηκαν ανοδικά κατά 7% σε σχέση με το αντίστοιχο περσινό διάστημα.
Ας σημειωθεί δε ότι στο ισοζύγιο των τρεχουσών συναλλαγών στον αγροδιατροφικό τομέα, η φέτα συνεισέφερε στη χώρα μας 1 δισεκατομμύριο ευρώ με βάση τους αριθμούς του 2023 όταν ακριβώς δέκα χρόνια πριν, το 2014, η φέτα έκανε εξαγωγές μόλις 142 εκατ. ευρώ. Δηλαδή την περίοδο 2013-2024 οι εξαγωγικές πωλήσεις στη φέτα σημείωσαν μια αύξηση 700%!
Το 97% του χαλουμιού εξάγεται
Την ίδια ώρα, το χαλούμι έχει εξελιχθεί στο δεύτερο σημαντικότερο εξαγώγιμο προϊόν της Κύπορου, με την αγορά στην εν λόγω κατηγορία να αθροίζει συνολική αξία 300 εκατ. ευρώ.
Αυτό το ποσό αφορά σχεδόν αποκλειστικά εξαγωγές, καθώς το 97% του χαλουμιού που παράγεται στη μεγαλόνησο κατευθύνεται στις αγορές του εξωτερικού.
Αξίζει να αναφερθεί ότι η συνολική παραγωγή χαλουμιού στην Κύπρο το 2023 έφτασε τους 43.000 τόνους.
Καλπάζει η ακρίβεια
Πέραν των αλλαγών που προέρχονται από τις παγκόσμιες τάσεις στη διατροφή, οι οποίες έχουν επηρεάσει αναμφίβολα και τους Έλληνες καταναλωτές, οι λόγοι της δραματικής υποχώρησης στην κατανάλωση φέτας εστιάζονται κυρίως στην τιμή του προϊόντος, που πλέον έχει γίνει είδος πολυτελείας για μεγάλο μέρος των νοικοκυριών στη χώρα μας.
Με βάση τα στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ, οι ανατιμήσεις στα τυριά, εκ των οποίων η φέτα είναι το πλέον δημοφιλές, άγγιξαν την περίοδο 2021 – 2023 το 39,3%.
Το 2024 –από τον Ιανουάριο μέχρι τον Σεπτέμβριο- υπήρξε μια μικρή διόρθωση στις τιμές των τυριών, της τάξης του -2,14%. Ακόμα κι έτσι όμως η φέτα παραμένει τουλάχιστον 30% ακριβότερη από ότι στις αρχές του 2022.
Copyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
