Ανάμεσα στα όνειρα και την υλοποίησή τους, όμως, μεσολαβεί συνήθως η πραγματικότητα, με οικονομικούς και κοινωνικούς παράγοντες να καθορίζουν εντέλει τις επιλογές μας. Είναι η εύρεση της δουλειάς των ονείρων μας ρεαλιστικός στόχος ή αποτελεί άπιαστο όνειρο στην ελληνική αγορά εργασίας;
Διαφέρουν τα όνειρα των Ελλήνων από του υπόλοιπου κόσμου;
Το www.jobseeker.com πραγματοποίησε μεγάλη έρευνα, με βάση τις αναζητήσεις χρηστών του διαδικτύου ανά τον κόσμο, για να διερευνήσει τα πιο δημοφιλή επαγγέλματα για το 2024. Το top 10 περιλαμβάνει παραδοσιακά δημοφιλείς επιλογές, όπως γιατρός, δικηγόρος και εκπαιδευτικός, μαζί με κάποιες εκπλήξεις (;), όπως το όνειρο πολλών να γίνουν επιχειρηματίες και ακόμα περισσότερων να ακολουθήσουν μια καριέρα στο μόντελινγκ ή να ζήσουν τη ζωή ενός influencer.
Ποια αναδείχθηκε η προτιμώμενη επιλογή καριέρας για τους Έλληνες; Αυτή του μοντέλου, όπως και για τους πολίτες άλλων 24 χωρών της ευρωπαϊκής ηπείρου.
Παρά το γεγονός ότι, σύμφωνα με το Παγκόσμιο Οικονομικό Φόρουμ, τα ταχύτερα αναπτυσσόμενα επαγγέλματα σχετίζονται με την τεχνολογία και τη βιωσιμότητα, όπως ειδικοί τεχνητής νοημοσύνης και μηχανικής μάθησης, αναλυτές δεδομένων και ειδικοί βιώσιμης ανάπτυξης, κανένα εξ αυτών δεν μοιάζει να πρωταγωνιστεί στα επαγγελματικά όνειρα του μεγαλύτερου μέρους του παγκόσμιου πληθυσμού.
Το ίδιο ισχύει και για την Ελλάδα. Μάλιστα, σε έρευνα της Orientum με δείγμα 54.482 μαθητές Γενικού Λυκείου την περίοδο 2012-2021, οι απαντήσεις για τα επαγγελματικά τους ενδιαφέροντα έδειξαν μια ξεκάθαρη προτίμηση για τις θετικές σπουδές (39,9%), με τις ανθρωπιστικές να ακολουθούν (22,5%) και την τεχνολογική κατεύθυνση (οικονομία και πληροφορική) να συγκεντρώνει το ενδιαφέρον μόνο του 13,8% των συμμετεχόντων.
Είναι γεγονός πως η επιλογή του ιδανικού επαγγέλματος δεν είναι μονοδιάστατη διαδικασία. Επηρεάζεται από πλήθος παραγόντων, εσωτερικών, εξωτερικών και διαπροσωπικών. Τα κριτήρια καθενός, μάλιστα, για τη δουλειά των ονείρων του μπορεί να μην περιορίζονται καν στο είδος του επαγγέλματος.
«Παράγοντες όπως η ευελιξία, η εργασιακή κουλτούρα, οι ευκαιρίες εξέλιξης και η ασφάλεια, καθώς και ο μισθός και οι παροχές, μπορεί επίσης να καθορίζουν το κατά πόσον μία θέση εργασίας ανταποκρίνεται στην κλίση μας ή απλώς πληρώνει τους λογαριασμούς», σημειώνει το Jobseeker.
Τι βάζει φραγμούς στην εκπλήρωση των επαγγελματικών ονείρων;
Οι επαγγελματικές επιλογές συνήθως αποτελούν έναν συμβιβασμό μεταξύ των επιθυμιών μας και της πραγματικότητας. Για τον Donald Super, έναν από τους διαπρεπέστερους θεωρητικούς σε ζητήματα επαγγελματικής ανάπτυξης, το πρότυπο σταδιοδρομίας καθορίζεται από τα προσωπικά χαρακτηριστικά του ατόμου, το κοινωνικοοικονομικό επίπεδο των γονιών του, καθώς και τη γενικότερη κατάσταση της οικονομίας και τις διαθέσιμες ευκαιρίες κατά τη στιγμή της επαγγελματικής επιλογής.
Σε αυτό το πλαίσιο, η εκπλήρωση των επαγγελματικών ονείρων στην Ελλάδα προσκρούει σε μια σειρά από οικογενειακούς, κοινωνικούς και οικονομικούς παράγοντες, οι οποίοι συχνά αναγκάζουν τα όνειρα να προσγειωθούν στην πραγματικότητα.
Οι οικογενειακές πιέσεις οδηγούν πολλές φορές τους νέους σε επαγγελματικές επιλογές που παρέχουν ασφάλεια και σταθερότητα, ακόμα και αν αυτές δεν ανταποκρίνονται στα πάθη τους, και οι κοινωνικές προσδοκίες για οικονομική ευημερία και αναγνώριση συχνά υποσκάπτουν τα όνειρα μιας δημιουργικής καριέρας.
Ταυτόχρονα, η αγορά εργασίας στην Ελλάδα ακόμα αναρρώνει από τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης. Μπορεί ο δείκτης ανεργίας να ακολουθεί πτωτική πορεία από το 28% που έφτασε το 2013, όντας τον Οκτώβριο του 2024 στο 9,8%, παραμένει όμως ο τρίτος υψηλότερος μεταξύ των 38 χωρών του ΟΟΣΑ. Τα ποσοστά ανεργίας είναι ακόμα υψηλότερα στους νέους, με το τρέχον ποσοστό να αγγίζει το 23,3%, έναντι ωστόσο του 61% το 2013, που έστειλε εκατοντάδες χιλιάδες Έλληνες να κυνηγήσουν τα όνειρά τους στο εξωτερικό.
Δίπλα σε αυτά, η γεωγραφία της χώρας και η ψηφιακή μετάβαση της οικονομίας δημιουργούν πρόσθετες προκλήσεις στην εκπλήρωση των ονείρων. Οι περιορισμένες ευκαιρίες εκτός των αστικών κέντρων περιορίζουν τις επαγγελματικές επιλογές και οι τεχνολογικές εξελίξεις απαιτούν την αναβάθμιση των δεξιοτήτων των εργαζομένων, κάτι που δεν είναι πάντα εύκολο.
Την ίδια στιγμή, σύμφωνα με τα τελευταία στοιχεία της Eurostat, ο μέσος ετήσιος προσαρμοσμένος μισθός πλήρους απασχόλησης ανά εργαζόμενο στην Ελλάδα βρίσκεται στην τρίτη θέση από το τέλος μεταξύ των χωρών της Ε.Ε., προσγειώνοντας με τη σειρά του τις φιλοδοξίες υψηλών αποδοχών στην πραγματικότητα της αγοράς εργασίας.
Γεφυρώνοντας την απόσταση μεταξύ ονείρων και πραγματικότητας
Όλα αυτά τα εμπόδια μπορεί μεν να κάνουν την εύρεση της δουλειάς των ονείρων μας πιο δύσκολη, αλλά δεν την καθιστούν ακατόρθωτη. Τι απαιτείται όμως; Σύμφωνα με το Jobseeker, «ενδοσκόπηση, καλή έρευνα, ανάπτυξη δεξιοτήτων και μια βαθιά κατανόηση τού τι έχει σημασία για εσάς».
Παρά το γεγονός ότι η ελληνική οικονομία έχει δεχτεί απανωτά πλήγματα -από την κρίση του χρέους στην πανδημία και την ενεργειακή κρίση- δεν παύει να βρίσκεται σε σταθερή ανάπτυξη. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, μάλιστα, προβλέπει ότι η χώρα μας θα επιτύχει σημαντικά υψηλότερους ρυθμούς ανάπτυξης από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο όχι μόνο φέτος, αλλά και τα επόμενα δύο χρόνια.
Οι θέσεις στον τομέα της τεχνολογίας και της πληροφορικής αυξάνονται, με τους εργοδότες να δυσκολεύονται να βρουν ταλέντα, ενώ ο τομέας του τουρισμού παραμένει εύρωστος, με τις επενδύσεις στη βιώσιμη ανάπτυξη και τον αγροτουρισμό να ανοίγουν νέες ευκαιρίες.
Η πράσινη ανάπτυξη και η μετάβαση σε βιώσιμες μορφές ενέργειας δημιουργούν καινούργιες επαγγελματικές προοπτικές, με τον τομέα της υγείας επίσης να αναπτύσσεται, με έμφαση στη βιοτεχνολογία και την ιατρική τεχνολογία.
Υπάρχει αυξημένο ενδιαφέρον στις διεθνείς αγορές για ελληνικά προϊόντα υψηλής ποιότητας, οι fintech εταιρείες και οι ψηφιακές τραπεζικές υπηρεσίες δημιουργούν νέες θέσεις εργασίας στον χρηματοπιστωτικό τομέα, ενώ ο κλάδος των logistics έχει χαρακτηριστεί «ο κλάδος του μέλλοντος» για την Ελλάδα.
Αυτοί είναι ορισμένοι μόνο από τους τομείς στους οποίους οι Έλληνες μπορούν να κυνηγήσουν τα όνειρά τους για επαγγελματική ανάπτυξη, σταθερότητα και οικονομική ασφάλεια. Επιπλέον, οι τεχνολογικές εξελίξεις, που έχουν κάνει την εργασία εξ αποστάσεως πραγματικότητα, ανοίγουν την πόρτα για ευκαιρίες συνεργασίας με εταιρείες του εξωτερικού, προσφέροντας ευελιξία, καλύτερη ισορροπία προσωπικής και επαγγελματικής ζωής και συνήθως υψηλότερες αποδοχές.
Η τέχνη της προσαρμογής
Η ελληνική αγορά εργασίας, αν και γεμάτη προκλήσεις, προσφέρει παράλληλα και αρκετές ευκαιρίες για αυτούς που είναι έτοιμοι να τις αναγνωρίσουν και να τις αξιοποιήσουν. Η επιτυχία δεν βρίσκεται μόνο στην επίτευξη του ιδανικού επαγγελματικού στόχου, αλλά και στην ικανότητα να παρακολουθούμε τις αλλαγές, να προσαρμοζόμαστε και να εξελισσόμαστε σύμφωνα με τις μεταβαλλόμενες συνθήκες.
Με ενδοσκόπηση και επένδυση στην αναβάθμιση των δεξιοτήτων σας μέσω επιμορφωτικών προγραμμάτων, ώστε να ευθυγραμμιστείτε με τις ανάγκες της αγοράς, μπορείτε να μην εγκαταλείψετε τα όνειρά σας, αλλά να τα τροποποιήσετε κατάλληλα, να τα προσαρμόσετε στην πραγματικότητα και να πετύχετε την υλοποίησή τους.
