Μυστήριο για την προέλευση του νεολιθικού μεγαλιθικού μνημείου προκαλούν τα αρχαιολογικά ευρήματα – Μελετητές θεωρούν πιθανό ότι το μνημείο αποσυναρμολογήθηκε και μεταφέρθηκε στην κομητεία του Γουΐλτσιρ
Ερευνητές ισχυρίζονται ότι το νεολιθικό μεγαλιθικό μνημείο, που έχει δημιουργηθεί εδώ και 5.000 χρόνια περιέχει λίθους από πλαγιά της Ουαλίας. Νέα έρευνα δείχνει ότι υπάρχουν κάποια βασικά στοιχεία που συνδέουν το Στόουνχεντζ με το αρχαιότερο μεγαλιθικό μνημείο του Waun Mawn, περίπου 300 χλμ. μακριά.
Οι αρχαιολογικές έρευνες γίνονται στο πλαίσιο του ερευνητικού προγράμματος «Stones of Stonehenge» (Οι λίθοι του Στόουνχετζ), με επικεφαλής τον καθηγητή Mike Parker Pearson, του University College London. Η ομάδα χρησιμοποίησε μία τεχνική για να προσδιορίσει την ηλικία των ουαλικών λίθων.
Μία από τις άδειες, πέτρινες υποδοχές στο μνημείο Waun Mawn έχει ασυνήθιστη διατομή και ταιριάζει με έναν από τους μεγάλιθους του Στόουνχεντζ, ενώ τα κομμάτια στο συγκεκριμένο σημείο είναι του ίδιου τύπου βράχου με την πέτρα που χρησιμοποιείται στο μνημείο.
Όταν οι ερευνητές κατάλαβαν ότι οι μεγάλιθοι είχαν εξαχθεί από το Waun Mawn πριν την κατασκευή του πρώτου σταδίου του Στόουνχεντζ, θέλησαν να διερευνήσουν το μνημείο. Όπως διαπίστωσαν, μόνο τέσσερις μονόλιθοι παραμένουν στο σημείο. Ωστόσο το 2018 εντόπισαν τρύπες όπου θα υπήρχαν λίθοι, δείχνοντας ότι αποτελούν μέρος ενός ευρύτερου κύκλου 30-50 λίθων. Επίσης, το Waun Mawn έχει την ίδια διάμετρο με το χαντάκι που περιβάλλει το Στόουνχεντζ και ευθυγραμμίζεται με την ανατολή του ηλίου στο θερινό ηλιοστάσιο.
Με αυτά τα στοιχεία κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είναι πιθανή η μετακίνηση λίθων από το Waun Mawn που έγινε η κύρια πηγή πολλών λίθων που χρησιμοποιήθηκαν στο Στόουνχεντζ. Τα ευρήματα της έρευνας δημοσιεύτηκαν στην επιθεώρηση Antiquity.