Οι θαλάσσιοι πάγοι στην Ανταρκτική βοηθούν στην προστασία των παγετώνων και των παγοκαλύψεων που θα προκαλούσαν τεράστια άνοδο της στάθμης της θάλασσας όταν χαθούν.
Η έκταση των θαλάσσιων πάγων γύρω από την Ανταρκτική έχει φθάσει σε χαμηλό επίπεδο ρεκόρ, με τους επιστήμονες να αναφέρουν ότι «δεν έχουν ξαναδεί ποτέ στο παρελθόν μια τόσο ακραία κατάσταση». Η έκταση των πάγων αναμένεται να συρρικνωθεί ακόμη περισσότερο πριν από το τέλος της φετινής καλοκαιρινής περιόδου τήξης.
Ο αντίκτυπος της κλιματικής κρίσης στο λιώσιμο των θαλάσσιων πάγων στην Αρκτική είναι σαφής στα αρχεία που εκτείνονται από το 1979. Οι θαλάσσιοι πάγοι της Ανταρκτικής ποικίλλουν πολύ περισσότερο από χρόνο σε χρόνο, γεγονός που έχει καταστήσει δυσκολότερο να διαπιστωθεί η επίδραση της παγκόσμιας θέρμανσης.
Ωστόσο, οι «αξιοσημείωτες» απώλειες των θαλάσσιων πάγων της Ανταρκτικής τα τελευταία έξι χρόνια δείχνουν ότι τα επίπεδα ρεκόρ θερμότητας που υπάρχουν τώρα στον ωκεανό και οι σχετικές αλλαγές στα καιρικά πρότυπα μπορεί να σημαίνουν ότι η κλιματική κρίση εκδηλώνεται τελικά στις παρατηρήσεις.
Οι επιστήμονες ανησυχούσαν ήδη πολύ για τους πάγους της Ανταρκτικής. Τα κλιματικά μοντέλα εκτιμούσαν ήδη από το 2014 ότι το γιγαντιαίο στρώμα πάγου της Δυτικής Ανταρκτικής (WAIS), το οποίο βρίσκεται στην ήπειρο, ήταν καταδικασμένο να καταρρεύσει λόγω των επιπέδων της παγκόσμιας θέρμανσης που είχαν ήδη παρατηρηθεί τότε.
Σύμφωνα με τον Guardian η αυξανόμενη απώλεια των θαλάσσιων πάγων εκθέτει τα στρώματα πάγου και τους παγετώνες τους σε κύματα που επιταχύνουν την αποσύνθεση και το λιώσιμό τους, προειδοποίησαν οι ερευνητές. Πρόσφατη μελέτη εκτιμά ότι το WAIS θα οδηγούνταν σε σταδιακή κατάρρευση - και σε άνοδο της στάθμης της θάλασσας κατά τέσσερα μέτρα - με αύξηση της παγκόσμιας θερμοκρασίας μόλις 1 C, σημείο που έχει ήδη ξεπεραστεί.
«Δεν έχω ξαναδεί ποτέ μια τόσο ακραία κατάσταση χωρίς πάγο εδώ», δήλωσε ο καθηγητής Karsten Gohl, από το Κέντρο Helmholtz για την Πολική και Θαλάσσια Έρευνα στο Ινστιτούτο Alfred Wegener της Γερμανίας, ο οποίος επισκέφθηκε για πρώτη φορά την περιοχή το 1994.
Ο Gohl, ο οποίος επί του παρόντος βρίσκεται στο ερευνητικό σκάφος Polarstern στην Ανταρκτική, δήλωσε: «Η ηπειρωτική υφαλοκρηπίδα, μια περιοχή στο μέγεθος της Γερμανίας, είναι τώρα εντελώς ελεύθερη από πάγο. Είναι ανησυχητικό να αναλογιστεί κανείς πόσο γρήγορα έχει συντελεστεί αυτή η αλλαγή».
Ο καθηγητής Christian Haas, επίσης από το Κέντρο Helmholtz, δήλωσε: «Η ραγδαία μείωση των θαλάσσιων πάγων τα τελευταία έξι χρόνια είναι αρκετά αξιοσημείωτη, δεδομένου ότι η παγοκάλυψη δεν άλλαξε σχεδόν καθόλου τα προηγούμενα 35 χρόνια».
Οι επιστήμονες του Εθνικού Κέντρου Δεδομένων Χιονιού και Πάγου στις ΗΠΑ δήλωσαν επίσης ότι σημειώθηκε νέο χαμηλό ρεκόρ. Είπαν ότι η έκταση των θαλάσσιων πάγων της Ανταρκτικής μειώθηκε σε 1,91 εκατ. τετραγωνικά χιλιόμετρα στις 13 Φεβρουαρίου, κάτω από το προηγούμενο ρεκόρ που είχε σημειωθεί στις 25 Φεβρουαρίου 2022.
Οι θαλάσσιοι πάγοι λιώνουν το καλοκαίρι πριν αρχίσουν να αυξάνονται ξανά με την έλευση του φθινοπώρου. «Τα προηγούμενα χρόνια, το ετήσιο ελάχιστο σημειώθηκε μεταξύ 18 Φεβρουαρίου και 3 Μαρτίου, οπότε αναμένεται περαιτέρω μείωση», δήλωσαν οι ερευνητές του NSIDC. «Μεγάλο μέρος των ακτών της Ανταρκτικής είναι ελεύθερο πάγου. Παλαιότερες μελέτες έχουν συνδέσει τη χαμηλή κάλυψη του θαλάσσιου πάγου με τις πιέσεις που προκαλούνται από τα κύματα στις πλωτές παγοκρηπίδες που περικλείουν την ήπειρο, οδηγώντας σε διάσπαση των ασθενέστερων περιοχών».
Επιστήμονας έμεινε έκπληκτος με αυτά που είδε
Οι Γερμανοί επιστήμονες δήλωσαν ότι το «έντονο λιώσιμο» θα μπορούσε να οφείλεται σε ασυνήθιστα υψηλές θερμοκρασίες του αέρα στα δυτικά και ανατολικά της Ανταρκτικής Χερσονήσου, οι οποίες ήταν περίπου 1,5C πάνω από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο.
Επιπλέον, υπήρξαν ισχυροί δυτικοί άνεμοι, οι οποίοι αυξάνουν την υποχώρηση των θαλάσσιων πάγων. Το αποτέλεσμα είναι «το εντατικότερο λιώσιμο των παγοκρηπίδων, μια ουσιαστική πτυχή της μελλοντικής παγκόσμιας ανόδου της στάθμης της θάλασσας», ανέφεραν οι ερευνητές.
Τα ιστορικά αρχεία δείχνουν επίσης δραματικές αλλαγές στην Ανταρκτική, είπαν. Το βελγικό ερευνητικό σκάφος Belgica παγιδεύτηκε σε τεράστιο παγόβουνο για περισσότερο από ένα χρόνο το καλοκαίρι της Ανταρκτικής πριν από 125 χρόνια, στην ίδια ακριβώς περιοχή όπου το σκάφος Polarstern πλέει τώρα σε εντελώς ελεύθερα από πάγο νερά.
Ο καθηγητής Carlos Moffat, από το Πανεπιστήμιο του Delaware των ΗΠΑ, που επέστρεψε πρόσφατα από ερευνητική κρουαζιέρα στον Νότιο Ωκεανό, δήλωσε στο Inside Climate News: «Η εξαιρετική αλλαγή που είδαμε φέτος είναι δραματική. Ακόμη και ως κάποιος που εξετάζει αυτά τα μεταβαλλόμενα συστήματα εδώ και μερικές δεκαετίες, έμεινα έκπληκτος από αυτό που είδα».
