Ένα νέο είδος φυτοφάγου δεινόσαυρου ανακαλύφθηκε στη Γιούτα και ρίχνει φως στις μεγάλες περιβαλλοντικές αλλαγές που συνέβησαν στη Βόρεια Αμερική πριν από περίπου 100 εκατομμύρια χρόνια. Το όνομα του δεινόσαυρου είναι Iani smithi.
Αυτός ο δεινόσαυρος μπορεί να είναι ένας από τους τελευταίους του είδους σε μία περίοδο που το θερμότερο κλίμα της Γης επέβαλε μαζικές αλλαγές στους πληθυσμούς των δεινόσαυρων παγκοσμίως. Στη μετάβαση μεταξύ της Πρώιμης και της Ύστερης Κρητιδικής Περιόδου παρατηρήθηκε σημαντική ανασυγκρότηση των παγκόσμιων οικοσυστημάτων που σχετίζεται με κορύφωση των παγκόσμιων θερμοκρασιών. Η αύξηση του διοξειδίου του άνθρακα στην ατμόσφαιρα προκάλεσε την αύξηση των θερμοκρασιών και την άνοδο της στάθμης των θαλασσών με αποτέλεσμα οι δεινόσαυροι να συγκεντρώνονται σε όλο και μικρότερες εκτάσεις.
Τα απολιθώματα εντοπίστηκαν στον σχηματισμό Cedar Mountain στη Γιούτα και περιλαμβάνουν ένα καλά διατηρημένο κρανίο και τμήματα της σπονδυλικής στήλης και των άκρων. Το όνομα που δόθηκε στον δεινόσαυρο προέρχεται από τον θεό των Ρωμαίων Ιανό, ο οποίος ήταν ο θεός των μεταβάσεων και άρα το όνομα του δεινόσαυρου παραπέμπει στον μεταβαλλόμενο κόσμο των μέσων της Κρητιδικής Περιόδου.
Πρόκειται για το πρώτο πρώιμο ορνιθόποδο που είναι γνωστό από την Ύστερη Κρητιδική Περίοδο της Βόρειας Αμερικής. Οι ορνιθόποδοι δεινόσαυροι είναι μία ομάδα κυρίως δίποδων φυτοφάγων, μεταξύ αυτών και ο Ιγκουανόδοντας, ο Παρασαυρόλοφος και ο Τενοντόσαυρος.
«Γνωρίζαμε ότι ένα τέτοιο είδος ζούσε σε αυτό το οικοσύστημα επειδή είχαν συλλεχθεί μεμονωμένα δόντια αλλά δεν περιμέναμε να πέσουμε πάνω σε έναν τόσο όμορφο σκελετό, ειδικά από αυτήν τη χρονική στιγμή της ιστορίας της Γης. Η ύπαρξη ενός σχεδόν πλήρους κρανίου ήταν ανεκτίμητη για να συνθέσουμε την ιστορία», λέει η Λίντσεϊ Ζάνο, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Πολιτειακό Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, επικεφαλής Παλαιοντολογίας στο Μουσείο Φυσικών Επιστημών της Βόρειας Καρολίνας και συγγραφέας της έρευνας. Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό ανοιχτής πρόσβασης «Plos One».
Αυτή η ανακάλυψη, μαζί με άλλες πρόσφατες αναφορές από τον ίδιο γεωλογικό σχηματισμό, δείχνουν ότι αρκετές μεγάλες ομάδες δεινόσαυρων επιβίωσαν μέχρι τις αρχές της Ύστερης Κρητιδικής Περιόδου παρά τις περιβαλλοντικές αλλαγές της εποχής, αλλά είναι ασαφές για πόσο καιρό άντεξαν. Βέβαια, ο συγκεκριμένος δεινόσαυρος ανήκει στα πρώιμα ραβδοδοντόμορφα, μία γενεαλογία ορνιθόποδων που είναι γνωστή σχεδόν αποκλειστικά από την Ευρώπη και αυτό εγείρει ερωτηματικά.
Σύνδεσμος για την επιστημονική δημοσίευση:
https://journals.plos.org/plosone/article?id=10.1371/journal.pone.0286042
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - Φωτογραφία: Παγκόσμιος χάρτης που δείχνει την τοποθεσία εύρεσης του δεινόσαυρου και γραφική αναπαράστασή του (με πράσινο χρώμα σημειώνεται το σκελετικό υλικό που βρέθηκε) / Credit: Zanno et al., 2023, Plos One, CC-BY 4.0
