Σχετικά Άρθρα

• Το τηλεσκόπιο James Webb ανακάλυψε πλανήτη μοναδικό στο είδος του
  σε Τεχνολογία
  

  Οι επιστήμονες είναι σοκαρισμένοι και ενθουσιασμένοι από την ανακάλυψη του διαστημικού τηλεσκοπίου James Webb.

  Οι επιστήμονες που χρησιμοποιούν το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb —αξίας 10 δισεκατομμυρίων δολαρίων— βρίσκονται σε κατάσταση σοκ μετά την ανακάλυψη ενός πλανήτη που είναι ο πρώτος του είδους του.

  Αυτή η μοναδική ανακάλυψη έγινε από την ομάδα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και θεωρείται αξιοσημείωτη, καθώς δεν υπάρχει τίποτα άλλο γνωστό στο σύμπαν που να μοιάζει με αυτόν τον πλανήτη.

  Ο πλανήτης αυτός είναι το τελευταίο εύρημα του διαστημικού τηλεσκοπίου, το οποίο συνεχίζει να αποκαλύπτει απίστευτα μυστικά του Διαστήματος.

  Διπλάσιος σε μέγεθος από τη Γη

  «Αυτή είναι η πρώτη φορά που βλέπουμε κάτι τέτοιο. Ο πλανήτης φαίνεται να αποτελείται κυρίως από ατμό καυτού νερού, γι’ αυτό και τον αποκαλούμε ‘steam world’ (ατμοσφαιρικός κόσμος)».

  Ο πλανήτης, που ονομάζεται GJ 9827 d, είναι περίπου διπλάσιος σε μέγεθος από τη Γη. Για πολλά χρόνια, οι αστρονόμοι πίστευαν ότι αυτού του είδους οι πλανήτες υπήρχαν, αλλά δεν είχαν καταφέρει να το αποδείξουν μέχρι τώρα​.

  «Αυτό είναι ένα κρίσιμο βήμα προς την ανίχνευση ατμοσφαιρών σε κατοικήσιμους εξωπλανήτες τα επόμενα χρόνια»

  Και για εκείνους που ενδιαφέρονται για τα εξωγήινα θέματα, μην ανησυχείτε. Ο GJ 9827 d, ο οποίος βρίσκεται 100 έτη φωτός από τη Γη, δεν μπορεί να φιλοξενήσει ζωή όπως τη γνωρίζουμε.

  Ωστόσο, η μοναδική του ατμόσφαιρα ανοίγει νέες δυνατότητες για τη μελέτη άλλων μικρών πλανητών και την πιθανότητά τους να φιλοξενήσουν ζωή, σύμφωνα με την ομάδα του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν.

  Μέχρι στιγμής, σχεδόν όλοι οι εξωπλανήτες αποτελούνται κυρίως από τα ελαφρύτερα στοιχεία — υδρογόνο και ήλιο — όπως ο Δίας και ο Κρόνος στο ηλιακό μας σύστημα, δήλωσε η Piaulet-Ghorayeb. Αυτό σημαίνει ότι είναι σαφώς διαφορετικοί από το φιλικό προς τη ζωή περιβάλλον της Γης.

  «Αυτό είναι ένα κρίσιμο βήμα…»

  «Ο GJ 9827 d είναι ο πρώτος πλανήτης όπου ανιχνεύσαμε μια ατμόσφαιρα πλούσια σε βαριά μόρια, όπως οι γήινοι πλανήτες του ηλιακού συστήματος», δήλωσε η Caroline Piaulet-Ghorayeb από το Ινστιτούτο Trottier για την Έρευνα των Εξωπλανητών στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, η οποία ηγήθηκε της μελέτης. «Αυτό είναι ένα τεράστιο βήμα»

  Οι ερευνητές δήλωσαν ότι αν δεν υπήρχε το τηλεσκόπιο James Webb, αυτές οι ανακαλύψεις απλώς δεν θα μπορούσαν να συμβούν. Ο αστροφυσικός του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν, Ryan MacDonald, ανέφερε: «Ακόμη και με τις πρώτες παρατηρήσεις του τηλεσκοπίου το 2022, οι ερευνητές ανακάλυπταν νέες γνώσεις σχετικά με τις ατμόσφαιρες απομακρυσμένων πλανητών.

  Τώρα, επιτέλους, ερευνούμε από τι είναι φτιαγμένοι αυτοί οι μυστηριώδεις κόσμοι με μεγέθη ανάμεσα στη Γη και τον Ποσειδώνα, για τους οποίους δεν έχουμε παραδείγματα στο ηλιακό μας σύστημα».

  «Αυτό είναι ένα κρίσιμο βήμα προς την ανίχνευση ατμοσφαιρών σε κατοικήσιμους εξωπλανήτες τα επόμενα χρόνια»​, τόνισε ο ίδιος.

  Πηγή: In.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Freepik
• Άγνωστος πλανήτης ανακαλύφθηκε γύρω από το κοντινότερο στη Γη αστέρι
  σε Τεχνολογία
  

  Ένας πλανήτης ανακαλύφθηκε γύρω από το κοντινότερο σε εμάς αστέρι. Πρόκειται για έναν πλανήτη που περιστρέφεται γύρω από τον Αστέρα του Μπάρναρντ και του δόθηκε το όνομα Barnard b.

  Ο πλανήτης, που εντοπίστηκε με τη χρήση του Πολύ Μεγάλου Τηλεσκοπίου του Ευρωπαϊκού Νότιου Παρατηρητηρίου (ESO) στη Χιλή, έχει τουλάχιστον τη μισή μάζα της Αφροδίτης και σε αυτόν ένα έτος διαρκεί λίγο περισσότερο από τρεις γήινες ημέρες.

  Τα ευρήματα υποδηλώνουν επίσης ότι μπορεί να υπάρχουν τρεις ακόμη υποψήφιοι εξωπλανήτες, σε διάφορες τροχιές γύρω από το άστρο, σημειώνει ο Independent.

  Ο Αστέρας του Μπάρναρντ

  Ο Αστέρας του Μπάρναρντ απέχει έξι έτη φωτός από τη Γη και είναι το δεύτερο πιο κοντινό αστρικό σύστημα – μετά την ομάδα τριών αστέρων του Άλφα Κενταύρου – και το κοντινότερο μεμονωμένο αστέρι σε εμάς.

  Εξαιτίας της μικρής απόστασης, αποτελεί πρωταρχικό στόχο στην αναζήτηση εξωπλανητών που μοιάζουν με τη Γη. Μέχρι τώρα, δεν είχε επιβεβαιωθεί κανένας πλανήτης σε τροχιά γύρω από τον Αστέρα του Μπάρναρντ.

  Ο Jonay Gonzalez Hernandez, ερευνητής στο Ινστιτούτο Αστροφυσικής των Καναρίων Νήσων στην Ισπανία, και κύριος συγγραφέας της σχετικής μελέτης που δημοσιεύεται στο περιοδικό Astronomy and Astrophysics, δήλωσε: «Ακόμη και αν χρειάστηκε πολύς χρόνος, ήμασταν πάντα σίγουροι ότι θα μπορούσαμε να βρούμε κάτι».

  Στη μελέτη, οι ερευνητές αναζητούσαν σήματα από πιθανούς εξωπλανήτες εντός της κατοικήσιμης ή εύκρατης ζώνης του Αστέρα του Μπάρναρντ – δηλαδή στο εύρος όπου μπορεί να υπάρχει νερό στην επιφάνεια του πλανήτη.

  Γιατί δεν θα… μετακομίσουμε εκεί

  Ο Barnard b βρίσκεται είκοσι φορές πιο κοντά στο άστρο του από ό,τι ο Ερμής στον Ήλιο. Πραγματοποιεί μια περιστροφή γύρω από αυτό σε 3,15 γήινες ημέρες και έχει επιφανειακή θερμοκρασία περίπου 125 βαθμούς Κελσίου.

  «Ο Barnard b είναι ένας από τους μικρότερους σε μάζα εξωπλανήτες που γνωρίζουμε και ένας από τους λίγους γνωστούς με μάζα μικρότερη από αυτή της Γης», δήλωσε ο Jonay Gonzalez Hernandez. «Αλλά ο πλανήτης βρίσκεται πολύ κοντά στο άστρο-ξενιστή, πιο κοντά από την κατοικήσιμη ζώνη. Ακόμα και αν το άστρο είναι περίπου 2.500 βαθμούς ψυχρότερο από τον Ήλιο μας, η θερμοκρασία εκεί είναι πολύ υψηλή για να διατηρηθεί νερό στην επιφάνεια».

  Πηγή: Cnn.gr
• Ο μακρινός πλανήτης που δίνει ένα τρομακτικό σενάριο για το τέλος της Γης
  σε Τεχνολογία
  

  Αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν πλανήτη παρόμοιο με τη Γη που προσφέρει μια εικόνα για το πώς θα μπορούσε να μοιάζει ο πλανήτης μας όταν ο Ήλιος φτάσει στο τέλος της ζωής του.

  Οι αστρονόμοι ανακάλυψαν έναν μακρινό πλανήτη που μοιάζει με τη Γη και προσφέρει μια ανατριχιαστική ματιά στο πώς θα μπορούσε να μοιάζει ο πλανήτης μας σε δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα.

  Αυτός ο πλανήτης ίσως ήταν κατοικήσιμος κάποτε και περιστρεφόταν γύρω από ένα άστρο παρόμοιο με τον τρόπο που ο πλανήτης μας περιστρέφεται γύρω από τον Ήλιο. Ωστόσο, το άστρο που τον φιλοξενούσε υπέστη βίαιο θάνατο κάποια στιγμή, με αποτέλεσμα αυτός ο πλανήτης να αποκολληθεί και να παρασυρθεί πιο μακριά στο Διάστημα, αναφέρει η έρευνα.

  Ωστόσο όπως αναφέρει σε δημοσίευμά της η Daily Mail, oρισμένες μελέτες δείχνουν ότι ο Ήλιος θα αρχίσει τη διαδικασία θανάτου του σε περίπου ένα δισεκατομμύριο χρόνια. Όταν έρθει αυτή η στιγμή, ο πλανήτης μας θα μπορούσε να έχει μια μοίρα παρόμοια με αυτή του νεοανακαλυφθέντος πλανήτη.

  Ποιος είναι ο νέος πλανήτης και το άστρο

  Ο νέος πλανήτης και το άστρο που τον φιλοξενεί βρίσκονται σε απόσταση περίπου 4.000 ετών φωτός από τη Γη. Εντοπίστηκαν για πρώτη φορά το 2020, αλλά μια ομάδα αστρονόμων του Πανεπιστημίου της Καλιφόρνια στο Μπέρκλεϊ έριξε πρόσφατα άλλη μια ματιά σε αυτό το πλανητικό σύστημα χρησιμοποιώντας το τηλεσκόπιο Keck στη Χαβάη.

  Η μελέτη τους καθόρισε ότι αυτός ο πλανήτης περίπου στο μέγεθος Γης περιστρέφεται γύρω από έναν λευκό νάνο, δηλαδή τον πυκνό, καυτό πυρήνα ενός άστρου που έχει πεθάνει. Πριν το άστρο πεθάνει, αυτό το πλανητικό σύστημα μπορεί να έμοιαζε πολύ με τη Γη σε τροχιά γύρω από τον Ήλιο. Και δεν αποκλείεται αυτός ο πλανήτης να είχε υποστηρίξει ζωή πριν από δισεκατομμύρια χρόνια.

  Αλλά σήμερα, αυτός ο βραχώδης, άγονος πλανήτης υπάρχει εκτός της κατοικήσιμης ζώνης του λευκού νάνου -της περιοχής γύρω από ένα άστρο που είναι ικανή να συντηρήσει ζωή, επισημαίνεται. Ο δικός μας ήλιος θα περάσει τελικά από την ίδια διαδικασία θανάτου. Αλλά δεν θα είμαστε ζωντανοί για να το δούμε. Μελέτες δείχνουν ότι το άστρο μας έχει ακόμα ένα δισεκατομμύριο χρόνια ζωής.

  Αλλά ο θάνατος του Ήλιου θα εξατμίσει τελικά τους ωκεανούς της Γης και θα διπλασιάσει την ακτίνα της τροχιάς της. Και αυτό μόνο αν η διαστολή του Ήλιου δεν καταπιεί πρώτα ολόκληρο τον πλανήτη μας. Καθώς ο Ήλιος εισέρχεται στη φάση του ερυθρού γίγαντα -το τελικό στάδιο πριν από τον θάνατο- θα φουσκώσει σαν μπαλόνι, θα καταπιεί και θα αποτεφρώσει τον Ερμή και την Αφροδίτη.

  Ταυτόχρονα, η συρρίκνωση της μάζας του θα αναγκάσει τους επιζώντες πλανήτες -όπως ίσως η Γη- να διευρύνουν τις τροχιές τους. Αυτό θα προσφέρει στη Γη μια μικρή πιθανότητα επιβίωσης. Αλλά είναι πιθανό ο πλανήτης μας να καταβροχθιστεί μαζί με τον Ερμή και την Αφροδίτη κατά τη διάρκεια της φάσης του ερυθρού γίγαντα του Ήλιου.

  Το σενάριο για το μέλλον της Γης

  «Προς το παρόν δεν έχουμε συναίνεση για το αν η Γη θα μπορούσε να αποφύγει να καταβροχθιστεί από τον ερυθρό γίγαντα ήλιο», δήλωσε σε ανακοίνωσή του ο επικεφαλής συγγραφέας Keming Zhang, μεταδιδακτορικός συνεργάτης στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνιας στο Σαν Ντιέγκο. «Σε κάθε περίπτωση, ο πλανήτης Γη θα είναι κατοικήσιμος για άλλο ένα δισεκατομμύριο χρόνια, οπότε οι ωκεανοί της Γης θα εξατμιστούν από το ανεξέλεγκτο φαινόμενο του θερμοκηπίου - πολύ πριν από τον κίνδυνο να καταβροχθιστεί από τον κόκκινο γίγαντα», πρόσθεσε.

  Σε οκτώ δισεκατομμύρια χρόνια από τώρα, ο ήλιος θα περάσει στην τελική του μετατροπή σε έναν «νεκρό λευκό νάνο. Τα εξωτερικά του στρώματα θα διασκορπιστούν, αφήνοντας πίσω μια πυκνή, λαμπερή σφαίρα που θα έχει το μέγεθος της Γης, αλλά θα εξακολουθεί να έχει την αρχική μάζα του ήλιου.

  Αν η Γη επιβιώσει από τη φάση του ερυθρού γίγαντα του ήλιου, θα έχει απομακρυνθεί περίπου δύο φορές περισσότερο από τον ήλιο από ό,τι βρίσκεται τώρα. Αυτή η νέα τροχιά θα την τοποθετήσει πολύ έξω από την κατοικήσιμη ζώνη του λευκού νάνου. Αυτή η ζοφερή εικόνα του μέλλοντος του πλανήτη μας μοιάζει εξαιρετικά με την τρέχουσα κατάσταση αυτού του νεοανακαλυφθέντος πλανήτη.

  Η ερευνητική ομάδα δημοσίευσε τα ευρήματά της σήμερα στο περιοδικό Nature Astronomy.

  Πηγή: iEidiseis.gr
• Αυτά είναι τα 7 μεγαλύτερα λάθη που κάνουμε όταν βγαίνουμε στον ήλιο
  σε Υγεία
  

  Η δερματολόγος εξηγεί όλα όσα είναι απαραίτητο να γνωρίζετε πριν βγείτε στον ήλιο

  Ότι ο ήλιος είναι ο νούμερο ένα εχθρός της υγείας και της ομορφιάς της επιδερμίδας μας, αυτό είναι πλέον αποδεδειγμένο πέρα από κάθε αμφιβολία.

  Έρευνες έχουν δείξει ότι πάνω από το 80% των σημαδιών γήρανσης συμβαίνουν εξαιτίας της καθημερινής έκθεσης της επιδερμίδας στις ακτίνες UV, όμως έχουν δείξει και ένα ακόμα πολύ ενδιαφέρον στοιχείο: «Τα άτομα που χρησιμοποιούν καθημερινά αντηλιακό με SPF30 και πάνω, εμφανίζουν 24% λιγότερα σημάδια γήρανσης του δέρματος σε σχέση με εκείνα που δεν χρησιμοποιούν καθημερινά αντηλιακό», μας λέει η κυρία Χρυσούλα Γκούσκου, Φαρμακοποιός, Quality & Training Manager της Frezyderm.

  Το «προφίλ» των ακτίνων UV

  Από την ηλιακή ακτινοβολία που φτάνει στη Γη, το 55% είναι υπέρυθρη, το 40% ορατή ακτινοβολία και μόλις το 5% είναι η γνωστή σε όλους μας υπεριώδης ακτινοβολία (UV). Η ακτινοβολία UV χωρίζεται στις ακτίνες UVB, τις UVA και τις μακρές UVA. «Οι UVB ενεργοποιούν τη διαδικασία του μαυρίσματος, προκαλούν τα ηλιακά εγκαύματα ενώ ενοχοποιούνται και για τον δερματικό καρκίνο. Οι UVA και οι μακρές UVA προκαλούν βλάβες σε όλες τις στιβάδες του δέρματος, από την επιδερμίδα μέχρι το χόριο, είναι οι κύριοι «υπεύθυνοι» για τη φωτογήρανση ενώ συνδέονται στενά και με τον καρκίνο του δέρματος» μας εξηγεί η δερματολόγος Παναγιώτα Ρήγα.

  Εκτιμάται ότι τα κρούσματα Δερματικών Καρκίνων και Μελανώματος στις χώρες με πληθυσμό ανοιχτόχρωμου δέρματος αυξάνονται κατά 3%-5% σε ετήσια βάση ενώ ο αριθμός των νέων διαγνώσεων έχει υπερτριπλασιαστεί την τελευταία 20ετία, με το Μελάνωμα να είναι η δεύτερη πιο συχνή μορφή καρκίνου στις ηλικίες 15-35 ετών.

  «Η υπεριώδης ακτινοβολία, όμως, δεν είναι ο μοναδικός εχθρός της επιδερμίδας. Σήμερα γνωρίζουμε πως και το ορατό φως, το οποίο είναι μέρος της ηλιακής ακτινοβολίας αλλά εκπέμπεται και από τους λαμπτήρες εσωτερικού χώρου και τις digital οθόνες, παίζει σημαντικό ρόλο στη γήρανση του δέρματος. Τόσο οι ακτίνες UV όσο και το ορατό φως, προκαλούν οξειδωτικό στρες, φλεγμονή και βλάβες στο δέρμα οδηγώντας σε φωτογήρανση αλλά και σε καρκίνους του δέρματος με πιο επικίνδυνο το μελάνωμα», προσθέτει η ειδικός.

  Τα 7 πιο συχνά λάθη κάτω από τον ήλιο

  Όλα τα παραπάνω οδηγούν σε ένα και μόνο συμπέρασμα, αυτό που τονίζουν με κάθε ευκαιρία οι δερματολόγοι: δεν βγαίνουμε ποτέ στον ήλιο χωρίς υψηλή αντηλιακή προστασία, όχι μόνο το καλοκαίρι στις διακοπές αλλά κάθε μέρα του χρόνου!

  Η επιλογή, λοιπόν, του κατάλληλου αντηλιακού είναι προτεραιότητα μεν, αλλά από μόνο του δεν αρκεί. Η δερματολόγος Παναγιώτα Ρήγα μας εξήγησε πώς κάποια λάθη που κάνουμε σε σχέση με την αντηλιακή προστασία μπορεί να έχουν κόστος για την επιδερμίδα μας και μας αποκάλυψε τα 7 πιο συχνά από αυτά:

  #1

  Δεν διαβάζετε προσεκτικά την ετικέτα ή επιλέγετε λάθος αντηλιακές συνθέσεις για τις ανάγκες σας.

  #2

  Χρησιμοποιείτε λιγότερη ποσότητα προϊόντος (20-25%) από αυτή που πραγματικά χρειάζεστε για να έχετε την σωστή αντηλιακή προστασία. Ποια είναι η ιδανική ποσότητα; «Μια γενναία δόση, δηλαδή δύο δάχτυλα για όλο το πρόσωπο και τον λαιμό. Επίσης δεν ξεχνάμε τα αυτιά, το ντεκολτέ, τη χωρίστρα των μαλλιών, όλα τα εκτεθειμένα μέρη του σώματος δηλαδή, και οπωσδήποτε τις γάμπες, καθώς το πιο συχνό σημείο που οι γυναίκες εμφανίζουν μελάνωμα» τονίζει η κυρία Ρήγα.

  #3

  Φοράτε το αντηλιακό σας αφού βγείτε από το σπίτι ενώ είναι απαραίτητη η εφαρμογή του τουλάχιστον μισή ώρα πριν την έκθεσή σας στον ήλιο.

  #4

  Δεν το ανανεώνετε όσο συχνά χρειάζεται, δηλαδή κάθε 2 ώρες και, οπωσδήποτε, αμέσως μετά το κολύμπι.

  #5

  Φοράτε αντηλιακό μόνο όταν έχει ήλιο – όμως, η επικίνδυνη ακτινοβολία UV υπάρχει γύρω μας κάθε μέρα του χρόνου, ακόμα και όταν έχει συννεφιά.

  #6

  Χρησιμοποιείτε πολυκαιρισμένες αντηλιακές συνθέσεις που έχουν ξεμείνει στην beach bag από τις προηγούμενες διακοπές σας.

  #7

  Βασίζεστε αποκλειστικά στο αντηλιακό για την προστασία σας από τις ακτίνες UV. Καλό θα είναι να αποφεύγετε την έκθεση στον ήλιο μεταξύ 10:00 -16:00 μμ και οπωσδήποτε να φοράτε ένα πλατύγυρο καπέλο και γυαλιά ηλίου, για την προστασία της ευαίσθητης επιδερμίδας των ματιών αλλά και του κεφαλιού σας.

  Πηγή: Grace.gr - In.gr

• Διάστημα: Αστροφυσικός αποκαλύπτει τα μυστικά του Ήλιου και την επίδραση του «διαστημικού καιρού» στη Γη
  σε Τεχνολογία
  

  Ο καθηγητής του Πρίνστον των ΗΠΑ, Ντέβιντ Μακόμας, μιλά για τις σημαντικότερες εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών - Τι λέει για την επιστροφή του ανθρώπου στη Σελήνη και τον «ελληνικό ήλιο»

  Η κλίμακα του είναι κάτι που δεν μπορεί να συλλάβει ο νους μέσα από τα κλασικά σχολικά εγχειρίδια. Ως μια σχεδόν τέλεια σφαίρα με διάμετρο στα 1,4 εκατομμύρια χιλιόμετρα, ο ήλιος μας είναι τόσο μεγάλος που θα μπορούσαν μέσα του να χωρέσουν πάνω από ένα εκατομμύριο πλανήτες με το μεγέθος της Γης. Ναι, σωστά διαβάσατε, ένα εκατομμύριο πλανήτες όπως ο δικός μας. Κι όμως, πέρα από το ζήτημα του μεγέθους του αστέρα του ηλιακού μας συστήματος, αυτά που ξεχωρίζουν σε ότι αφορά την επίδραση του ήλιου στην κοσμική μας πραγματικότητα είναι εκείνα που δεν βλέπουμε με…γυμνό μάτι. Είναι δράσεις του ήλιου που μπορούν να καθορίσουν το σήμερα, όπως και το αύριο της Ανθρωπότητας στην τεχνολογική της εποχή. Και είναι αυτά ακριβώς τα φαινόμενα που προκαλεί ο ήλιος και «κρύβονται» στα μη ορατά μήκη κύματος, τα φαινόμενα που τα τελευταία χρόνια δεκάδες εξειδικευμένοι επιστήμονες σε όλο τον κόσμο αναλύουν, εξορύσσοντας μοναδικά δεδομένα για τον ονομαζόμενο «διαστημικό καιρό». Δεδομένα μάλιστα που θα καθορίσουν σε μεγάλο βαθμό ακόμη και το πως θα γίνουν τα επόμενα βήματα της διαστημικής εξερεύνησης της ανθρωπότητας μέσα από επανδρωμένες αποστολές…

  «Εμείς ως όντα βλέπουμε το φως από τον Ήλιο σε κάποια μήκη κύματος, αυτά που μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι. Υπάρχουν και άλλα μήκη κύματος που δεν μπορεί να δει το ανθρώπινο μάτι και χρησιμοποιούμε ειδικά όργανα για να δούμε. Με παρόμοιο τρόπο μετρούμε σωματίδια τα οποία εξέρχονται του Ήλιου. Ο ηλιακός άνεμος στην ουσία είναι ένα σύνολο από φορτισμένα σωματίδια όπου άτομα έχουν διαλυθεί και τα ηλεκτρόνια αρνητικά φορτισμένα σωματίδια έχουν διαχωριστεί από τα ιόντα, τα θετικά φορτισμένα σωματίδια, αυτό που αποκαλούμε πλάσμα. Το πλάσμα είναι η τέταρτη κατάσταση της ύλης, πολύ κοινή και σε αφθονία μέσα στο σύμπαν -αν και το μεγαλύτερο μέρος του παρατηρήσιμου είναι πλάσμα. Και αυτό ακριβώς το πλάσμα – ή αλλιώς το ιονισμένο αέριο – που ρέει από τον Ήλιο προς όλες τις κατευθύνσεις. Με ειδικά όργανα που εκτοξεύουμε στο Διάστημα, με διαστημικά σκάφη, μπορούμε να δούμε και να μετρήσουμε τα διάφορα σωματίδια καθώς αυτά εξέρχονται του Ήλιου», εξηγεί μιλώντας στον ραδιοφωνικό σταθμό του ΑΠΕ ΜΠΕ, «Πρακτορείο 104.9FM» ο καθηγητής του Πρίνστον των ΗΠΑ Ντέβιντ Μακόμας (David J. McComas). Ο καθηγητής Μακόμας υπεύθυνος στο Space Physics στο Princeton Group του Πανεπιστημίου του Πρίνστον, αντιπρόεδρος του εργαστηρίου Princeton Plasma Physics Laborator, μια ηγετική επιστημονική προσωπικότητα στο χώρο της μελέτης της ηλιόσφαιρας, περιέγραψε τις θαυμαστές αλλά και εξόχως σημαντικές εξελίξεις των τελευταίων δεκαετιών στον τομέα καθώς ήδη σχεδιάζονται νέες αποστολές επιστροφής του ανθρώπου στη Σελήνη.

  Πρέπει να είμαστε έτοιμοι για τις στιγμές που ο ήλιος θα έχει… κακή ηλιακή «διάθεση»

  Ο ειδικός αυτός υπεύθυνος στο Space Physics στο Princeton Group εξηγεί με σαφήνεια πως το ζήτημα του Διαστημικού Καιρού είναι σημαντικό ειδικά σήμερα που η ανθρωπότητα διάγει έναν βιοτεχνολογικά προηγμένο. «Έχουμε διαστημικά όργανα και διαστημικά σκάφη γύρω από την Γη για να τα μελετούμε αυτά εδώ και ένα μικρό χρονικό διάστημα. Έχουν συμβεί πολύ μεγαλύτερες ηλιακές εκρήξεις εκατοντάδες χρόνια πριν από τότε που αρχίσαμε να κάνουμε μετρήσεις ενώ κάποια από αυτά τα γεγονότα θα είχαν μια τρομακτική και ιδιαίτερα ισχυρή επίδραση στην hi tech κοινωνία μας. Εκτιμώ λοιπόν πως τα ακραίας έντασης γεγονότα διαστημικού καιρού είναι κάτι για το οποίο δεν γνωρίζουμε αρκετά πράγματα ακόμη. Εκτιμώ πως μπορεί να συμβούν μέσα στον δικό μου βίο ή ενδεχομένως στον βίο των παιδιών μου, πιστεύω όμως πως η ημέρα θα έρθει όταν ένα πολύ μεγάλου μεγέθους γεγονός διαστημικού καιρού θα έχει μια πολύ σημαντική επίδραση στην κοινωνία μας που βασίζεται ιδιαίτερα στην τεχνολογία. Αυτό θα σβήσει κάποιες τηλεπικοινωνίες ίσως -πληροφορίες όπως π.χ προσδιορισμού θέσης GPS ή κάτι τέτοιο. Δεν σημαίνει πως θα απενεργοποιηθεί π.χ το διεθνές διατραπεζικό σύστημα για τόσο μεγάλο διάστημα ώστε να υπάρχουν σημαντικές επιπλοκές για τις συναλλαγές για ένα μεγάλο διάστημα, αλλά υπάρχουν κάποια πράγματα που ο Ήλιος μπορεί να τα κάνει και να τα κάνει με φυσικό τρόπο και, σε κάποιες σπάνιες περιπτώσεις, αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντική επίδραση στις κοινωνίες μας» εξηγεί ο Αμερικανός καθηγητής.

  Πέρα από τον διαστημικό καιρό και την επίδραση του πάνω στη Γη και σε όσα έχουμε σε τροχιά, το να γνωρίζουμε τι προκαλεί ο ήλιος είναι πιο σημαντικό ακόμη για τους αστροναύτες στο διάστημα γιατί εκεί υπάρχει μικρότερη προστασία. «Φεύγει (σ.σ ένας αστροναύτης όταν θα είναι π.χ σε ταξίδι προς τον πλανήτη ‘Αρη) και από την μαγνητόσφαιρα της Γης, το μαγνητικό πεδίο της Γης που βοηθάει ώστε να προστατευτούμε από φορτισμένα σωματίδια. Μπαίνουμε τότε στο διαπλανητικό χώρο πια, στο δρόμο για το Φεγγάρι, στο δρόμο για την ‘Αρη, ενώ έχουμε την επίδραση εκρηκτικών περιστατικών του ήλιου, σωματιδιακά γεγονότα, ηλιακές εκλάμψεις, μεγάλες εκτοξεύσεις μάζας της στέμματος του Ήλιου, και γεγονότα που δημιουργούν μεγάλα ενεργειακά σωματιδιακά γεγονότα. Γεγονότα που μπορούν να είναι κακά για τους αστροναύτες. Το να μπορούμε να μετρήσουμε αυτά τα γεγονότα και, ελπίζουμε, να τα προβλέψουμε ώστε τα άτομα να εισέλθουν τότε σε ένα προστατευόμενο περιβάλλον μέσα στο διαστημικό σκάφος στο οποίο βρίσκονται όταν είναι απαραίτητο, αυτό είναι κάτι σημαντικό»λ τόνισε.

  Τα πρότζεκτ στα οποία έχει εμπλακεί σε όλα τα χρόνια είναι πολλά, για την ηλιόσφαιρα όμως που είναι η βασική ειδίκευση του, ο καθηγητής Μακόμας όταν μιλάει νιώθει ακόμη και σήμερα ενθουσιασμένος. Είναι η… φούσκα χάρη στην οποία υπάρχουμε άλλωστε! «Εγώ μελετώ την ηλιόσφαιρα που είναι ουσιαστικά η περιοχή επιρροής του Ήλιου μας στον Γαλαξία μας. Κατά βάση ο Ήλιος έχει έναν άνεμο ο οποίος προέρχεται από αυτόν, από και προς όλες τις κατευθύνσεις και φυσάει με ταχύτητες των 100 με 300 εκατομμυρίων χιλιομέτρων/ώρα και πάνω από όλα διαμορφώνει μια κοσμική φυσαλίδα μέσα στο διαστρική ύλη, μια «φυσαλίδα» η οποία οριοθετεί το ηλιακό μας σύστημα μέσα στο διαστρική ύλη, και παρέχει στην ουσία και προστασία σε όλους μας που βρίσκονται μέσα στο ηλιακό σύστημα. Προστασία από την γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία και όλα τα άλλα που βρίσκονται από έξω (σ.σ από αυτή τη κοσμική φυσαλίδα)», περιγράφει. «Είναι στην απώτερη εξωτερική ηλιόσφαιρα όπου έχουμε το σημείο από το οποίο έρχεται μεγάλος κίνδυνος. Αυτό γιατί έχουμε τη γαλαξιακή κοσμική ακτινοβολία που παρέχει μια συνεχή και υψηλού επιπέδου πηγή (σ.σ ακτινοβολίας), που δεν είναι καλή για τους ανθρώπους. Υπάρχει ναι, αυτή η κατά 90% προστασία από τα όρια της απώτερης ηλιόσφαιρας. Αν αυτή η προστασία ήταν το μισό από αυτό που είναι τώρα όμως θα ήταν ουσιαστικά αδύνατον για τους ανθρώπους να ταξιδέψουν στον πλανήτη ‘Αρη. Έτσι λοιπόν το να καταλάβουμε αυτή τη διάδραση και το πως ακριβώς αυτή η διάδραση αφαιρεί το 90% αυτών των γαλαξιακών κοσμικών ακτίνων, είναι κάτι πολύ σημαντικό ώστε να καταλάβουμε το πως είναι εφικτή η ανθρώπινη εξερεύνηση πέρα από την ίδια μας τη Γη», εξηγεί ο διακεκριμένος Αμερικανός επιστήμονας.

  Τρεις ιδιαίτερα σημαντικές για την ανθρωπότητα αποστολές

  Ο καθηγητής Μακόμας θα δυσκολευτεί όταν θα ερωτηθεί να ξεχωρίσει τις αποστολές που έχει περισσότερο κοντά στην «ερευνητική καρδιά» του και θα παρομοιάσει την απάντηση του με την αγάπη ενός γονέα για τα παιδιά του. Θα περιγράψει τότε διαστημικές αποστολές που θα αποκαλέσει τρεις κορυφαίες περιοχές επιστημονικής αναζήτησης στο πεδίο που ερευνά, σήμερα: «Είναι δύσκολο πράγματι για οποιονδήποτε, όχι μόνο για έναν επιστήμονα να αποφασίσει ποιο από τα τρία… παιδιά του είναι το πιο έξυπνο! Θα σας δώσω λοιπόν τρεις απαντήσεις. Το πρώτο ιδιαίτερο για εμένα πρότζεκτ είναι το Parker Solar Probe. Είμαι επικεφαλής του energetic particle instrument suite – πειράματος ενεργειακών σωματιδίων- πάνω στο Parker Solar Probe. Πετάμε πάνω σε εννέα ακτίνες ηλίου (σ.σ μέτρηση απόστασης) πάνω από την επιφάνεια του ήλιου, κάτι που σημαίνει πως μπορούμε να βλέπουμε ένα coronagraph (σ.σ εικόνα της κορώνας) όταν υπάρχει έκλειψη, όταν το φεγγάρι είναι μπροστά από τον Ήλιο. Μπορείς να δεις τους σχηματισμούς, σαν τριχοειδή οπτικά στοιχεία που διαφαίνονται στις πλευρές, στοιχεία που εξέχουν τόσο πολύ που μπορείς να δεις σε απόσταση εννέα, δέκα ακτίνες ηλίου. Πετάμε, ναι, σε τόσο κοντινή απόσταση ενώ μπορούμε να μετρήσουμε απευθείας την επιτάχυνση των σωματιδίων, σωματίδια που φορτίζονται σε εκατοντάδες εκατομμύρια electron volts. Είναι πολύ, πολύ υψηλές ενέργειες και τις μετράμε πολύ πιο πέρα από την Ηλιακό ‘Ανεμο. Αυτό λοιπόν είναι κάτι που με συναρπάζει ιδιαίτερα και το κάνουμε σε πραγματικό χρόνο», συνοψίζει για την συγκεκριμένη διαστημική αποστολή ο Αμερικανός ειδικός.

  Το δεύτερο ιδιαίτερο για τον διακεκριμένο επιστήμονα πρότζεκτ είναι η αποστολή Interstellar Boundary Explorer (IBEX). «Είναι κάτι που προτείναμε το 2000 και εκτοξεύσαμε το 2008. Με αυτή την αποστολή μαθαίνουμε τα όρια της ηλιόσφαιράς μας και μπορούμε από απόσταση να εικονοποιούμε ξεχωριστά άτομα τα οποία επιστρέφουν κοντά στη Γη, στην τροχιά της οποίας έχουμε ένα διαστημικό σκάφος που ονομάζουμε ΙΒΕΧ χάρη στο οποίο μπορούμε να δημιουργήσουμε μια τρισδιάστατη εικόνα της διάδρασής μας. Και έτσι για πρώτη φορά αντιλαμβανόμαστε πως ακριβώς δείχνει αυτό», εξηγεί. Ως δε τρίτο πρότζεκτ, το τρίτο… παιδί του, ο καθηγητής Μακόμας περιγράφει το Ιnterstellar Mapping and Acceleration Probe (IMAP) που είναι μια ολοκαίνουργια αποστολή. «Είναι, κυρίως, μια αποστολή της NASA, η οποία θα εκτοξευτεί σε έναν χρόνο περίπου από το Ακρωτήριο Κένεντι. Με αυτή την αποστολή θα μετράμε με πολύ μεγαλύτερη ακρίβεια αυτά τα σωματίδια που έρχονται από τα ακραία όρια της ηλιόσφαιρας και την ίδια ώρα τα σωματίδια που εξέρχονται από τον Ήλιο και αυτά που βρίσκονται εδώ, γύρω από την τροχιά της Γης, συγκρίνοντας αυτά τα δύο θα μπορούμε να κάνουμε μια σύνδεση ανάμεσα σε αυτά που εξέρχονται και αυτά που τελικά επιστρέφουν μετά από αυτή την πολύπλοκη διάδραση στο απώτερο όριο της ηλιόσφαιρας», εξηγεί ο καθηγητής του Πρίνστον. Η αποστολή αυτή εξηγεί μάλιστα πως είναι μια διεθνής προσπάθεια, πέρα από αμερικανική αποστολή, αφού υπάρχουν έξι χώρες που συμμετέχουν και εξελίσσουν ενεργά σε αυτήν, με επιστήμονες από όλο τον κόσμο που ήδη συμμετέχουν.

  Πόσα περισσότερα γνωρίζουμε σήμερα για τον ήλιο μας;

  «Νομίζω πως είμαστε πολύ πιο γνώστες από όσο ήμασταν πριν από την διαστημική εποχή. Πριν να αρχίσουμε να εκτοξεύουμε πυραύλους και διαστημικά σκάφη στο διάστημα, μπορούσαμε να κάνουμε πράγματα από απόσταση. Μπορούσαμε π.χ να δούμε τις ουρές των κομητών, και βλέπαμε πως υπήρχαν δύο ενώ η μια σχηματίζονταν όταν το πλάσμα αλληλεπιδρούσε με τον κομήτη. Υπήρχαν κάποια πράγματα που μπορούσαμε να καταλάβουμε. Αλλά ήταν όταν αρχίσαμε να εκτοξεύουμε δορυφόρους στα 60s που μετέφεραν επιστημονικά όργανα αρχίσαμε να αντιλαμβανόμαστε τον ηλιακό άνεμο, τα σωματίδια και πολλά άλλα που λαμβάνουν χώρα στον χώρο του διαστήματος γύρω μας», είναι η άμεση απάντηση του καθηγητή Μακόμας.

  «Αυτά τα πράγματα έχουν σημαντικές επιπτώσεις σε εμάς πάνω στη Γη, είναι κάτι που ονομάζουμε Ηλιακό Καιρό, όπου το διάστημα και το περιβάλλον του αλληλεπιδρούν με το μαγνητικό πεδίο, με αποτέλεσμα να έχουμε από τη μια όμορφα πράγματα, όπως το Βόρειο και Νότιο Σέλας. Από την άλλη όμως έχουμε τη δημιουργία των σωματιδίων, των φορτισμένων σωματιδίων, που έτσι προσπίπτουν μέσα την ατμόσφαιρά μας, στους δορυφόρους μας στο Διάστημα, ενώ προκαλούνται και άλλα, εδώ, πάνω στη Γη», εξηγεί. Όσο για το πως και κατά πόσο η μεγάλη αύξηση της γνώσης των τελευταίων δεκαετιών είναι «όπλο» αντιμετώπισης πιιθανών συμβάντων, ο Αμερικανός καθηγητής εξηγεί πως η ανθρωπότητα είναι απαραίτητο να αυξήσει τις γνώσεις της για τον Ηλιακό Καιρό.

  «Πρέπει πάντα να προσπαθούμε να μαθαίνουμε περισσότερα. Το να είμαστε αδαείς δεν μας βοηθάει ποτέ. Όταν μαθαίνουμε περισσότερα μπορούμε να καταλάβουμε όσα έχουν κάποια επίδραση πάνω μας. Αυτό π.χ θα μπορούσε να είναι ένα πρόβλημα για την κοινωνία, εάν διαστημικά σκάφη που χρησιμοποιούνται για το σύστημα GPS ώστε να έχουμε προσδιορισμό θέσης σε όλο τον κόσμο σήμερα, ή έχουμε τηλεπικοινωνίες, τέτοια πράγματα, μπορούν να επηρεαστούν από αυτές τις μεγάλες ηλιακές καταιγίδες. Το καλύτερο που μπορείς να κάνεις είναι να δαπανήσεις χρόνο και ενέργεια για να μάθεις για αυτά τα φυσικά φαινόμενα. Κάποια στιγμή και το πως θα μπορείς να κάνεις προβλέψεις, όπως και το πως θα μπορείς να κάνεις πράγματα εδώ πάνω στη Γη για να αποφύγεις τις χειρότερες παρενέργειες τους. Από την άλλη, είναι όμως σημαντικό και το να καταλαβαίνεις πράγματα γενικά, να κάνεις έρευνα για τον κόσμο γύρω μας αλλά και πέρα από αυτόν, το διάστημα γύρω μας…», τονίζει ο ειδικός στη μελέτη της ηλιόσφαιρας.

  Από την… «βιοψία» στην «ακτινογραφία»

  Οι αποστολές τις οποίες περιέγραψε ο Αμερικανός ειδικός είναι κάτι διαφορετικό από τα δύο διάσημα διαστημικά σκάφη, τα Voyager, που έχουν φτάσει μακρύτερα από κάθε άλλο ανθρώπινο κατασκεύασμα στο σύμπαν. Ο κ. Μακόμας χρησιμοποιεί την ιατρική παρομοίωση για το τι ακριβώς κάνουν οι ομάδες των ερευνητών σήμερα. «Ο τρόπος με τον οποίο εγώ θα προτιμούσα να περιγράψω τις παραπάνω αποστολές θα ήταν με μια ιατρικού τύπου παρομοίωση. Οι άνθρωποι κάνουν λοιπόν όπως ξέρουμε συχνά βιοψίες όταν πιστεύουν ότι μπορεί να υπάρχει κάποιο πρόβλημα σε μια συγκεκριμένα τοποθεσία. Παίρνεις μια βελόνα και κάνεις μια βιοψία σε ένα σημείο και αντιλαμβάνεσαι πολύ καλά τι συμβαίνει σε κύτταρα στο συγκεκριμένο σημείο. Ταυτόχρονα όμως και πριν από την βιοψία βάζεις κάποιον σε ένα σύστημα απεικόνισης εικόνας όπως ένα μηχάνημα MRI. Παίρνεις μια πλήρη εικόνα της περιοχής, αντιλαμβάνεσαι τι συμβαίνει σε εκείνο το σημείο του σώματος και είναι συνδυασμός της συνολικής εικόνας της δομής από την εξέταση MRI και οι ακριβείς μετρήσεις από την βιοψία που σου επιτρέπουν να μάθεις καλά πως να κουράρεις τον ασθενή. Αυτή λοιπόν είναι η διαφορά των παραπάνω αποστολών με τα παλαιότερα διαστημόπλοια. Έχουμε λοιπόν μόνο δύο διαστημικά σκάφη που έχουν φτάσει ως εκεί, το Voyager 1 και το Voyager 2. Αυτά έχουν ξεπεράσει τα δύο κυρίως όρια στην απώτερη ηλιόσφαιρα. Το ένα το κρουστικό κύμα όπου ο γρήγορος ηλιακός άνεμο απότομα επιβραδύνει και ζεσταίνεται, και το άλλο ένα όριο που ονομάζεται Ηλιόπαυση που είναι το όριο στο οποίο κυρίως θα βρεις υλικά ηλιακής προέλευσης από τη μια και γαλαξιακής προέλευσης από την άλλη. Τα Voyager έχουν πια περάσει αυτά τα δύο όρια, έχουν όμως πάει μόνο προς δύο συγκεκριμένες κατευθύνσεις. Με το ΙΒΕΧ -όπως και με το ΙΜΑΡ που ξεκινά του χρόνου- λοιπόν, οι επιστήμονες μπορούμε να δημιουργήσουμε από απόσταση μια εικόνα σε τρεις διαστάσεις. Έτσι μπορούμε να τοποθετήσουμε και αυτές τις δύο επιτόπιες παρατηρήσεις από τα δύο Voyager σε αυτό το παγκόσμιο σύνολο της εικόνας και μέσα σε μια τρισδιάστατη δομή. Υπάρχουν λοιπόν τόσο πολλά περισσότερα που μπορούμε να μάθουμε από αυτή την μεγάλη δομή» εξηγεί η ηγετική επιστημονική προσωπικότητα στο χώρο της μελέτης της ηλιόσφαιρας,

  Όσο για το λόγο για τον οποία χρειάστηκε μισός σχεδόν αιώνας από τις αποστολές Voyager για να δημιουργηθούν αυτές οι νέας φιλοσοφίας αποστολές, ο καθηγητής Μακόμας απαντά με ειλικρίνεια για την αιτία της «καθυστέρησης» σχεδιασμού αυτών. «Νομίζω πως δεν… ήμασταν αρκετά έξυπνοι! Εργαστήκαμε μέσα στο σύστημα πάνω σε όσα ήταν τα πιο προφανή, μετρήσεις τοπικά, μετρήσεις διαφορετικών τύπων, με την αποστολή διαστημικών σκαφών στα σημεία στα οποία μπορούσαμε να τα στείλουμε. Εκτοξεύσαμε το διαστημικό σκάφος ΙΒΕΧ το 2008, κάτι που σημαίνει πως έχουν περάσει κάπου, 15 με 16 χρόνια. Το είχαμε δε προτείνει πέντε χρόνια πριν, και μόλις κάπου δέκα χρόνια πριν, στο 2000 κοντά, αντιληφθήκαμε πως μπορούμε να κάνουμε πολλά με τις μετρήσεις από απόσταση, συγκεκριμένων ατόμων. Μας πήρε λοιπόν αρκετό χρόνο μέχρι να αντιληφθούμε πως αυτό το σήμα για το οποίο μιλάμε είναι έναν αδύναμο σήμα, που όμως είναι εφικτό να μετρηθεί ενώ είναι πολύ πολύτιμο για να αντιληφθούμε το διαστημικό περιβάλλον το οποίο έχουμε», εξηγεί. «Αντιλαμβάνεσαι πως μπορείς να πάρεις μια μέτρηση με έναν νέο και έξυπνο τρόπο και να κάνεις διαφορετικές επιστημονικές ερωτήσεις από όσες έκανες μέχρι τότε», συμπληρώνει.

  Μια προσπάθεια διαστημικής συνεργασίας

  Ο Αμερικανός επιστήμονας μίλησε και για το Princeton Athens center, ένα γραφείο που διατηρεί το πανεπιστήμιο του Πρίνστον που είναι «ένας χώρος για συνεργάτες π.χ από την Ελλάδα, σημείο όπου σπουδαστές και ερευνητές μπορούν να προωθήσουν τα όρια της γνώσης», όπως είπε και τόνισε πως κάθε συνεργασία με τους Έλληνες επιστήμονες είναι κέρδος για την επιστήμη. Το Princeton Athens center υπάρχει, όπως είπε, από το 2016 και διοργανώνει συναντήσεις επιστημόνων που σχετίζονται με το διάστημα τα τελευταία τρία χρόνια και αυτό είναι κάτι που ελπίζει πως θα συνεχίστει ώστε να παραμείνει ενεργή η επαφή με τους «εξαιρετικούς Έλληνες συναδέλφους», όπως χαρακτηριστικά είπε, στην Ελλάδα.

  «Θεωρώ πράγματι τους Έλληνες επιστήμονες με τους οποίους συνεργαζόμαστε πολύ σημαντικούς για τη συνεργασία μας, και, όπως το βλέπω προσωπικά, το καλύτερο είναι όταν η συνεργασία είναι τέτοια που οι άνθρωποι δουλεύουν μαζί με διαφορετικούς τρόπους και -μπορεί ενδεχομένως κάποιος να μετακινηθεί από το ένα σημείο στο άλλο- όμως οι περισσότεροι από τους Έλληνες με τους οποίους συνεργαζόμαστε μπορεί να έρχονται στις ΗΠΑ για κάποια συνάντηση, δεν σκέφτονται όμως να μετακινηθούν μόνιμα στις ΗΠΑ. Κάποιοι από αυτούς με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί έχουν έρθει στις ΗΠΑ για να κάνουν ένα post-doc, μπορεί να έχουν έρθει για ένα χρόνο, μερικούς μήνες ή κάτι τέτοιο και μετά να επιστρέφουν σπίτι τους, αυτό όμως είναι κάτι που αναζωογονεί και τους δύο πλευρές. Πιστεύω πως υπάρχουν πολλές ευκαιρίες για συνεργασία και δεν το σκέφτομαι ως brain drain -κάτι τέτοιο μπορεί να συμβεί σε μερικούς τομείς- αλλά εκτιμώ πως δεν συμβαίνει στον συγκεκριμένο επιστημονικό τομέα», τόνισε ο καθηγητής Μακόμας.

  Ειρήνη και επιστήμη

  Είναι τελικά το Διάστημα ένας… ειρηνοποιός των λαών; «Είμαι καθηγητής αστροφυσικής και όχι καθηγητής κοινωνιολογίας και προσπαθώ να μην μιλώ για… απαντήσεις σε κοινωνιολογικά ζητήματα! Δεν γνωρίζω πολλά για άλλους τομείς μεν, θα ήθελα όμως να πιστέψω το Διάστημα είναι ένας τομέας στον οποίο οι άνθρωποι θα μπορούσαν να αφήσουν στην άκρη άλλες ανησυχίες τους ή και άλλες επιπλοκές και να συνεργαστούν», θα απαντήσει ο διακεκριμένος επιστήμονας πριν ερωτηθεί και για κάτι με περισσότερο… ελληνικό χρώμα. Τελικά είναι ο «ελληνικός ήλιος» κάτι ιδιαίτερο κύριε καθηγητά!;

  Εύθυμα και με μια ισχυρή δόση διπλωματίας ο Αμερικανός επιστήμονας δεν αποφύγει να απαντήσει : «Τον ελληνικό ήλιο τον γνωρίζω καλά, επιστρέφω στην Ελλάδα συχνά από το 1970 όταν ήμουν ακόμη στο κολέγιο και έχω έρθει ξανά πολλές φορές από τότε ξανά κάτω από τον ήλιο του Αιγαίου. Νομίζω πως έχετε ένα πολύ καλό… κομμάτι του! Το αγαπημένο μου είναι όταν βρίσκομαι μέσα στο νερό, κολυμπάω με τον ήλιο να πέφτει πάνω μου. Είναι κάτι υπέροχο. Όλα εδώ στην Ελλάδα έχουν ένα τόσο όμορφο φως να τα λούζει. Ξέρετε, οι άνθρωποι ήθελαν πάντα να καταλάβουν τον ρόλο τους στο σύμπαν και αυτό είναι μέρος αυτής της αναζήτησης που κάνουμε (εμείς) οι επιστήμονες…», καταλήγει ο Αμερικανός ειδικός πάνω στον Διαστημικό Καιρό όπως τον καθορίζει αυτός ο ζωοδότης αστέρας του ηλιακού μας συστήματος.

  Πηγή: In.gr
• Αφήλιο: Μπορεί να καλοκαίριασε, όμως η Γη βρίσκεται στη μέγιστη απόσταση από τον Ήλιο
  σε Περιβάλλον
  

  H Γη κινείται σε ελλειπτική τροχιά και η απόστασή της από τον Ήλιο αυξομειώνεται στην πορεία του έτους.

  Είναι πια κατακαλόκαιρο στο Βόρειο Ημισφαίριο, θα σκεφτόταν λοιπόν κανείς ότι η Γη βρίσκεται στην ελάχιστη απόστασή της από τον Ήλιο και δέχεται περισσότερη θερμότητα.

  Όμως όχι, στην πραγματικότητα συμβαίνει το αντίθετο.

  Η Γη περνά το λεγόμενο αφήλιο, τη μέγιστη απόστασή της από το μητρικό μας άστρο, κάθε Ιούλιο. Φέτος αυτό συνέβη την Παρασκευή στις 08.06 ώρα Ελλάδας, όταν η απόσταση Γης-Ήλιου ήταν ακριβώς 152.099.968 χιλιόμετρα.

  Συγκριτικά, όταν ο πλανήτης βρισκόταν στο περιήλιο, την ελάχιστη απόσταση από τον Ήλιο, κάτι που συνέβη φέτος στις 3 Ιανουαρίου, η απόσταση περιοριζόταν στα 147.100.632 χιλιόμετρα, ήταν δηλαδή περίπου 5 εκατ. χιλιόμετρα μικρότερη από ό,τι στο αφήλιο.

  Πού οφείλεται η διαφορά;

  Η απόσταση της Γης-Ήλιου αυξομειώνεται επειδή η τροχιά του πλανήτη δεν είναι απόλυτα κυκλική αλλά ελαφρώς ελλειπτική, μοιάζει δηλαδή με πεπλατυσμένο κύκλο.

  Σε μεγαλύτερο ή μικρότερο βαθμό, αυτό συμβαίνει σε όλους τους πλανήτες, όχι μόνο στο Ηλιακό Σύστημα αλλά και σε άλλα πλανητικά συστήματα.

  Ο βασικός λόγος είναι ότι η τροχιά κάθε πλανήτη επηρεάζεται από τη βαρυτική έλξη άλλων πλανητών. Στην περίπτωση του Ηλιακού Συστήματος, ο Δίας είναι αυτός που ασκεί τη μεγαλύτερη επίδραση λόγω της μεγάλης μάζας του.

  Βέβαια η τροχιά της Γης είναι ελάχιστα ελλειπτική και πρακτικά δεν ξεχωρίζει από έναν τέλειο κύκλο αν τη σχεδιάσει κανείς στο χαρτί.

  Η τροχιά του Άρη είναι πιο ελλειπτική, καθώς αυξομειώνεται από τα 206 εκατ. χιλιόμετρα στο περιήλιο στα 249 εκατ. χιλιόμετρα στο αφήλιο. Ακόμα πιο ελλειπτική είναι η τροχιά του Πλούτωνα, με την απόστασή του από τον Ήλιο να αυξομειώνεται από τα 4,4 έως τα 7,3 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα.

  Πώς επηρεάζονται οι εποχές;

  Μια συχνή παρανόηση είναι ότι οι εποχές οφείλονται στην αυξομείωση της απόστασής μας από τον Ήλιο.

  Στην πραγματικότητα όμως η επίδραση είναι πολύ μικρή. Όταν η Γη βρίσκεται στο αφήλιο ο δίσκος του Ήλιου φαίνεται μόνο 4% μικρότερος, μια διαφορά που δεν γίνεται αντιληπτή με γυμνό μάτι. Και η θερμότητα που δέχεται ο πλανήτης είναι μόλις 7% λιγότερη, κάτι που κάνει τα πιο ήπια τα καλοκαίρια και τους χειμώνες στο βόρειο ημισφαίριο.

  Στο νότιο ημισφαίριο, όπου το καλοκαίρι συμπίπτει με το περιήλιο, η θερμοκρασιακές διαφορές ανάμεσα στις εποχές τείνουν να είναι ελαφρώς μεγαλύτερες.

  Ο παράγοντας στον οποίο οφείλεται η εναλλαγή των εποχών είναι η κλίση του άξονα περιστροφής της Γης, ο οποίος κοιτάει το ίδιο σημείο του ουρανού όλη τη διάρκεια του έτους.

  Λόγω αυτής της κλίσης, ο βόρειος πόλος είναι μονίμως εκτεθειμένος στον Ήλιο στη διάρκεια του καλοκαιριού και ολόκληρο το βόρειο ημισφαίριο δέχεται τότε περισσότερη λιακάδα.

  Σε άλλους πλανήτες με πιο ελλειπτικές τροχιές, η αυξομείωση της απόστασης επηρεάζει περισσότερο τις θερμοκρασίες.

  Η ηλιακή ακτινοβολία που δέχεται ο Άρης, για παράδειγμα, αυξομειώνεται κατά 31% από το περιήλιο στο αφήλιο.

  Αν η τροχιά της Γης γινόταν με κάποιο τρόπο πιο ελλειπτική, οι συνέπειες θα ήταν δραματικές. Ειδικά στο νότιο ημισφαίριο, όπου τα καλοκαίρια θα γινόταν αφόρητα ζεστά και οι χειμώνες αφόρητα κρύοι.

  Ευτυχώς, τέτοιες αλλαγές δεν αναμένονται για εκατομμύρια χρόνια.

  Πηγή: In.gr

• Ήλιος: Περισσότερο φως, περισσότερα χρόνια ζωής;
  σε Υγεία
  

  Έρευνα επισημαίνει τις ευεργετικές ιδιότητες που έχει ο ήλιος και εξηγεί γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε να κάνουμε μια βόλτα στο πρωινό φως.

  Ο ζωογόνος ήλιος, ως γνωστόν, είναι και επικίνδυνος. Όλοι γνωρίζουμε τις προειδοποιήσεις των ειδικών σχετικά με την υπερβολική έκθεση. Μάλιστα, σύμφωνα με μελέτη, οι συμμετέχουσες γυναίκες από τη Σουηδία που είχαν παρατεταμένη έκθεση στο ηλιακό φως βρέθηκε να βρίσκονται σε πολύ μεγαλύτερο κίνδυνο ανάπτυξης κακοηθών μελανωμάτων σε σύγκριση με όσες δεν το έκαναν.

  Αλλά η ηλιοφάνεια μπορεί να έχει ταυτόχρονα θεραπευτική επίδραση. Παρά τον αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του δέρματος, τα άτομα που εκτίθενται περισσότερο στο φως καθημερινά βρέθηκε να έχουν μεγαλύτερο προσδόκιμο ζωής. Στην εν λόγω 20ετή μελέτη, οι Σουηδές γυναίκες, με τη μεγαλύτερη έκθεση στο ηλιακό φως έζησαν περισσότερα χρόνια από τις υπόλοιπες, ακόμα και εκείνες που εμφάνισαν καρκίνο.

  Συγκριτικά, οι γυναίκες με τη χαμηλότερη έκθεση στο ηλιακό φως, εκείνες δηλαδή που περνούσαν τον περισσότερο χρόνο τους σε εσωτερικούς χώρους, είχαν διπλάσια ποσοστά θνησιμότητας. Συγκεκριμένα, ο κίνδυνος θανάτου από καρδιαγγειακά νοσήματα ήταν 130% μεγαλύτερος και ο κίνδυνος θανάτου από άλλες μη καρδιαγγειακές αιτίες ήταν 70% μεγαλύτερος. Οι γυναίκες με τη λιγότερη έκθεση στον ήλιο είχαν επίσης περίπου 40% αυξημένο κίνδυνο υπέρτασης και διαβήτη.

  Πώς προστατεύει το φως του ήλιου;

  Tο ηλιακό φως ενισχύει τα επίπεδα βιταμίνης D και όσοι ζουν σε περιβάλλοντα με λίγο ήλιο έχουν υψηλότερο κίνδυνο ανεπάρκειας. Η ανεπάρκεια βιταμίνης D έχει εν τω μεταξύ συνδεθεί με ένα ευρύ φάσμα διαταραχών που επηρεάζουν τη διάρκεια ζωής.

  Υπάρχουν αναμφίβολα πολλοί άλλοι μηχανισμοί με τους οποίους το ηλιακό φως πυροδοτεί φυσιολογικές αποκρίσεις. Για παράδειγμα, οι μεταβολίτες του μονοξειδίου του αζώτου στο δέρμα αντιδρούν με την υπεριώδη ακτινοβολία για να απελευθερώσουν μονοξείδιο του αζώτου, το οποίο μειώνει την αρτηριακή πίεση.

  Το φως της ημέρας είναι επίσης σαφώς απαραίτητο για τη σωστή λειτουργία του κιρκάδιου ρυθμού. Ο κιρκάδιος ρυθμός αναφέρεται στον 24ωρο κύκλο που ρυθμίζει τις σωματικές λειτουργίες σχεδόν όλων των έμβιων όντων, από τον ύπνο έως το ξύπνημα. Όταν αυτοί οι ρυθμοί δεν είναι καλά συγχρονισμένοι, τότε μπορεί να αντιμετωπίσουμε συμπτώματα αϋπνίας, υπνηλίας μέσα στην ημέρα, κακής απόδοσης και πολλά άλλα προβλήματα.

  Ακόμη και σε μια συννεφιασμένη μέρα, η ποσότητα του φωτός που εισέρχεται στα μάτια είναι υπεραρκετή για να μας παρέχει τον απαραίτητο συγχρονισμό στο σύστημα του κιρκάδιου ρολογιού, γεγονός που βοηθά στην πρόληψη της κιρκαδικής διαταραχής και έτσι μειώνεται ο κίνδυνος εμφάνισης πολλαπλών ασθενειών και μπορεί να αυξηθεί η διάρκεια ζωής.

  Βγείτε έξω κάθε μέρα

  Δεν χρειάζεται να κάνετε ηλιοθεραπεία. Το να βγαίνετε έξω κάθε μέρα χωρίς να εκθέτετε μεγάλες περιοχές του δέρματος στον ήλιο, είναι αρκετό για να αποκομίσετε τα οφέλη του με ασφάλεια. Ως πρόσθετο πλεονέκτημα, αν κάνετε τη βόλτα σας το πρωί, θα έχετε την ισχυρότερη «κιρκάδια ώθηση» ενώ ελαχιστοποιείται ο κίνδυνος εμφάνισης καρκίνου του δέρματος.

  Θα πρέπει να φοράτε πάντα αντηλιακό, να το ανανεώνετε ανά δύο ώρες και να αποφεύγετε εντελώς την έκθεση στον ήλιο, τουλάχιστον από τις 12 π.μ. μέχρι τις 4 μ.μ. το καλοκαίρι. Σε αυτό το διάστημα η ηλιακή ακτινοβολία είναι πιο ισχυρή και κανένα αντηλιακό δεν μπορεί να μας προστατεύσει 100%.

  Πηγή: VITA - In.gr

• Ξεχάστε τον Άρη: Το James Webb μελετά κοντινό πλανήτη που μπορεί να φιλοξενεί ζωή
  σε Κόσμος
  

  Οι αστρονόμοι θα μπορούσαν τελικά να αποδείξουν ότι υπάρχει εξωγήινη ζωή σε έναν σχετικά κοντινό πλανήτη μετά από σημερινές παρατηρήσεις. Ο πλανήτης K2-18b - ο οποίος είναι υπερδιπλάσιος από τη Γη και 120 έτη φωτός μακριά - βρίσκεται μέσα στην κατοικήσιμη ζώνη του άστρου του στον αστερισμό του Λέοντα.

  Οι επιστήμονες δήλωσαν πέρυσι ότι πίστευαν ότι είχαν ανιχνεύσει αέριο διμεθυλοσουλφίδιο στην ατμόσφαιρά του - μια ένωση που «παράγεται μόνο από τη ζωή».

  Παρατηρήσεις από το James Webb

  Τώρα, για να επιβεβαιωθεί η διαπίστωση, το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb θα πραγματοποιήσει πολύωρες παρατηρήσεις του πλανήτη την Παρασκευή.

  Επικεφαλής των ερευνών για τον πλανήτη K2-18b είναι ο Δρ Nikku Madhusudhan, αστροφυσικός στο Πανεπιστήμιο του Cambridge. Τον ονόμασε «υδρόγειο» κόσμο - ένας σχετικά νέος όρος που επινόησε για έναν βραχώδη πλανήτη με ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο και ωκεανούς νερού.

  «Αν ανιχνεύσουμε DMS [στον K2-18b], αυτό τον τοποθετεί βασικά στην κορυφή των πιθανών ενδείξεων κατοικησιμότητας», δήλωσε στους Times. Ο K2-18b - με μάζα πάνω από οκτώ φορές μεγαλύτερη από τη Γη και υπερδιπλάσια σε μέγεθος - ανακαλύφθηκε το 2015. Αλλά μόλις το 2019 αναφέρθηκε η παρουσία υδρατμών στην ατμόσφαιρα του K2-18b.

  Στη συνέχεια, πέρυσι, το τηλεσκόπιο James Webb εντόπισε διοξείδιο του άνθρακα και μεθάνιο στην ατμόσφαιρά του, καθώς και έλλειψη αμμωνίας.

  Ο Δρ Madhusudhan χαρακτήρισε αυτή τη στιγμή ως «πολύ βαθιά στιγμή», επειδή υποστηρίζει τη θεωρία ότι υπάρχει ένας ωκεανός νερού κάτω από μια ατμόσφαιρα πλούσια σε υδρογόνο.

  Η ανακάλυψη που ενθουσίασε τους επιστήμονες

  Αλλά ήταν η παρουσία κάτι άλλου που ενθουσίασε ακόμη περισσότερο τους αστρονόμους. Οι αρχικές παρατηρήσεις του Webb έδωσαν μια πιθανή ανίχνευση ενός μορίου που ονομάζεται διμεθυλοσουλφίδιο (DMS), το οποίο στη Γη «παράγεται μόνο από τη ζωή».

  Το μεγαλύτερο μέρος του DMS στη γήινη ατμόσφαιρα εκπέμπεται από το φυτοπλαγκτόν σε θαλάσσια περιβάλλοντα - γεγονός που υποδηλώνει μια παρόμοια μορφή ζωής στον μακρινό πλανήτη.

  Στην πραγματικότητα, οι επιστήμονες δεν μπόρεσαν να σκεφτούν καμία φυσική γεωλογική ή χημική διαδικασία που θα μπορούσε να δημιουργήσει DMS χωρίς ζωντανούς οργανισμούς.

  Ο Δρ Madhusudhan δήλωσε ότι το εύρημα ήταν ένα σοκ, αλλά επειδή ήταν αρχικές παρατηρήσεις, θα μπορούσε να πει μόνο με 50 τοις εκατό βεβαιότητα ότι υπάρχει DMS στον K2-18b.

  Πηγή: ethnos.gr- ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ από Alexandr από το Pixabay