Από τους ρινόκερους και τους ελέφαντες μέχρι τις ζέβρες και τις λεοπαρδάλεις, τα ζώα δείχνουν να γνωρίζουν ότι ο άνθρωπος είναι ο μεγαλύτερος κίνδυνος.
Τα άγρια ζώα στο Εθνικό Πάρκο Κρούγκερ της Νότιας Αφρικής δείχνουν να γνωρίζουν ότι ο άνθρωπος είναι μακράν το πιο επικίνδυνο αρπακτικό.
Από τους ρινόκερους και τους ελέφαντες μέχρι τις ζέβρες και τις λεοπαρδάλεις, τα ζώα της περιοχής φοβούνται περισσότερο τις ανθρώπινες φωνές από ό,τι τους βρυχηθμούς των λιονταριών ή τους πυροβολισμούς, αποκαλύπτει μελέτη που δημοσιεύεται στην έγκριτη επιθεώρηση Current Biology.
«Συνήθως θεωρούμε ότι στην κορυφή της τροφικής αλυσίδας βρίσκονται τα μεγάλα σαρκοφάγα αρπακτικά» σχολιάζει σε δελτίο Τύπου η Λιάνα Ζανέτ του Πανεπιστημίου στον Καναδά. «Αυτό όμως που μας ενδιαφέρει είναι η μοναδική οικολογία των ανθρώπων ως θηρευτών, επειδή οι άνθρωποι είναι άκρως θανατηφόροι».
Πράγματι, προηγούμενες έρευνες πεδίου δείχνουν ότι οι άνθρωποι σκοτώνουν πολύ περισσότερα ζώα από ό,τι άλλα αρπακτικά, όχι μόνο στην Αφρική αλλά και σε παγκόσμιο επίπεδο.
«Ο φόβος αποτελεί απόδειξη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ανθρώπου»
«Αν είσαι θηλαστικό, υπό κανονικές συνθήκες δεν πρόκειται να πεθάνεις από ασθένειες ή από πείνα. Αυτό που συνήθως βάζει τέλος στη ζωή σου είναι κάποιος θηρευτής. Και, όσο πιο μεγαλόσωμος είσαι, τόσο μεγαλύτερος θα είναι και ο θηρευτής που σε αποτελειώνει» λέει ο Μάικλ Κλίντσι, επίσης μέλος της ερευνητικής ομάδας.
«Τα λιοντάρια είναι ο μεγαλύτερος χερσαίος θηρευτής που κυνηγάει ομαδικά, και επομένως πρέπει να είναι ο πιο τρομακτικός. Συγκρίναμε επομένως τον φόβο για τους ανθρώπους σε σχέση με τα λιοντάρια για να διαπιστώσουμε αν οι άνθρωποι είναι πιο τρομακτικοί από τον τρομακτικότερο μη ανθρώπινο θηρευτή».
Πείραμα σε νερόλακκους
Οι ερευνητές τοποθέτησαν κοντά σε νερόλακκους σύστημα με κάμερα και ηχεία για να εξετάσουν πώς αντιδρούν τα ζώα της περιοχής σε ηχογραφημένες φωνές ανθρώπων, βρυχηθμούς λιονταριών, γαβγίσματα και πυροβολισμούς.
Οι ηχογραφήσεις ανθρώπινων φωνών προήλθαν από ραδιοφωνικές και τηλεοπτικές εκπομπές στις τέσσερις κύριες γλώσσες που χρησιμοποιούνται στο Κρούγκερ –τσόνγα, βόρεια σότο, αγγλικά και αφρικάανς.
Τα γαβγίσματα και οι πυροβολισμοί αντιστοιχούσαν σε ήχους που συνδέονται με το κυνήγι, ενώ οι ήχοι λιονταριών ήταν γρυλίσματα και βρηχυθμοί που χρησιμοποιούνται για επικοινωνία μεταξύ της αγέλης, έτσι ώστε να είναι συγκρίσιμοι με τις ανθρώπινες ηχογραφήσεις.
«Ένα βράδυ, οι ηχογραφήσεις λιονταριών εκνεύρισαν έναν ελέφαντα τόσο πολύ ώστε επιτέθηκε στην κάμερα και τη διέλυσε» θυμάται η Ζανέτ.
Με το τέλος του πειράματος, η ομάδα είχε συγκεντρώσει 15.000 βίντεο με αντιδράσεις ζώων, όπως ελέφαντες, ζέβρες, ύαινες, ρινόκερους, καμηλοπαρδάλεις, λεοπαρδάλεις, κούντου, φακόχοιροι, ιμπάλα και ελέφαντες.
Η ανάλυση έδειξε ότι το 95% των ειδών αυτών ήταν δύο φορές πιθανότερο να εγκαταλείψει τους νερόλακκους ως αντίδραση στις ανθρώπινες φωνές, συγκριτικά με τους ήχους κυνηγιού και τους βρυχηθμούς λιονταριών.
«Υπάρχει η εντύπωση ότι τα ζώα θα συνηθίσουν την παρουσία ανθρώπων αν δεν κυνηγώνται. Δείξαμε όμως ότι αυτό δεν ισχύει» λέει ο Κλίντσι.
«Ο φόβος για τον άνθρωπο είναι βαθιά ριζωμένος και διάχυτος, και αυτό είναι κάτι που πρέπει να αρχίσουμε να λαμβάνουμε σοβαρά υπόψη στις προσπάθειες προστασίας των ζώων».
«Πιστεύω ότι η διάδοση αυτού του φόβου στην κοινότητα θηλαστικών της σαβάνας αποτελεί απόδειξη των περιβαλλοντικών επιπτώσεων του ανθρώπου» προσθέτει η Ζανέτ.
Υπάρχει ωστόσο και μια θετική πλευρά: οι ερευνητές θα εξετάσουν αν οι ηχογραφημένες ανθρώπινες φωνές μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να διώξουν απειλούμενα ζώα, όπως ο νότιος λευκός ρινόκερος, από περιοχές με λαθροθήρες.
