Περιβαλλοντικές ανησυχίες.
Είναι πιθανό μόνο θέμα χρόνου να γίνει πραγματικότητα η απόξεση του βυθού του ωκεανού για πολύτιμα μέταλλα, σύμφωνα με τον επικεφαλής της Διεθνούς Αρχής για τον Βυθό της Θάλασσας, της ρυθμιστικής αρχής του ΟΗΕ που επιβλέπει την εξόρυξη βαθέων υδάτων.
Ο Michael Lodge, γενικός γραμματέας του ISA, είπε στο CNBC ότι το παγκόσμιο ενδιαφέρον για την εξόρυξη ανοιχτής θάλασσας έχει ανέβει σε επίπεδα που δεν έχουν παρατηρηθεί από τη δεκαετία του 1970, με τους υποστηρικτές να είναι σαφώς ενθουσιασμένοι από τον πιθανό ρόλο της βιομηχανίας στην ενεργειακή μετάβαση.
«Μια από τις κύριες κινητήριες δυνάμεις του βιομηχανικού ενδιαφέροντος είναι η δυνατότητα παραγωγής μεγαλύτερων ποσοτήτων ορυκτών με ισοδύναμο ή χαμηλότερο κόστος από αυτό που μπορεί να παραχθεί στη γη», δήλωσε ο Lodge στο CNBC μέσω τηλεδιάσκεψης.
Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι οι πλήρεις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης βαθέων υδάτων είναι δύσκολο να προβλεφθούν
«Αυτός είναι ο εμπορικός μοχλός και σίγουρα υπάρχει τεράστιο δυναμικό πόρων στα ορυκτά του βυθού. Το ερώτημα είναι αν τελικά μπορούν να παραχθούν οικονομικά», πρόσθεσε.
«Αλλά το δυναμικό των πόρων είναι απολύτως εκεί. Αυτό είναι ξεκάθαρο. Η τεχνολογία είναι προηγμένη, οπότε φαίνεται ότι είναι εφικτό. Και την ίδια στιγμή, είναι επίσης πολύ σαφές ότι η ζήτηση για ορυκτά αυξάνεται εκθετικά και πρόκειται να συνεχίσει να αυξάνεται».
Η Σύνοδος της Τζαμάικα
Τα σχόλιά του έρχονται καθώς ο ISA ετοιμάζεται να ξαναρχίσει συνομιλίες για την εξόρυξη βαθέων υδάτων στο Κίνγκστον της Τζαμάικα τον επόμενο μήνα. Η επικείμενη σύνοδος του φύλακα του βυθού θα επιδιώξει να διαμορφώσει ένα ρυθμιστικό πλαίσιο που, εάν εγκριθεί, θα δώσει το πράσινο φως στην εξόρυξη βαθέων υδάτων σε εμπορική κλίμακα.
Ο ISA ιδρύθηκε πριν από 30 χρόνια και ρυθμίζει την εξόρυξη και τις συναφείς δραστηριότητες σε μια περιοχή που καλύπτει περίπου το 54% των ωκεανών του κόσμου. Η ομάδα αποτελείται από 168 κράτη μέλη και την Ευρωπαϊκή Ένωση. Οι ΗΠΑ δεν είναι μέλος του ISA.
Αμφιλεγόμενη πρακτική
Η αμφιλεγόμενη πρακτική της εξόρυξης βαθέων υδάτων περιλαμβάνει τη χρήση βαρέων μηχανημάτων για την αφαίρεση ορυκτών και μετάλλων – όπως το κοβάλτιο, το νικέλιο, ο χαλκός και το μαγγάνιο – που μπορούν να βρεθούν σε οζίδια μεγέθους πατάτας στον πυθμένα του ωκεανού. Η τελική χρήση αυτών των ορυκτών είναι ευρείας κλίμακας και περιλαμβάνει μπαταρίες ηλεκτρικών οχημάτων, ανεμογεννήτριες και ηλιακούς συλλέκτες.
Οι επιστήμονες έχουν προειδοποιήσει ότι οι πλήρεις περιβαλλοντικές επιπτώσεις της εξόρυξης βαθέων υδάτων είναι δύσκολο να προβλεφθούν. Εν τω μεταξύ, ομάδες περιβαλλοντικών εκστρατειών λένε ότι η πρακτική δεν μπορεί να γίνει βιώσιμα και αναπόφευκτα θα οδηγήσει σε καταστροφή οικοσυστημάτων και εξαφάνιση ειδών.
Θαλάσσια οικοσυστήματα
Συγκεκριμένα, το κοινοβούλιο της Νορβηγίας ψήφισε πρόσφατα υπέρ μιας κυβερνητικής πρότασης για άνοιγμα μιας τεράστιας ωκεάνιας περιοχής για εξόρυξη βαθέων υδάτων σε εμπορική κλίμακα. Η απόφαση σηματοδότησε την πρόθεση της σκανδιναβικής χώρας να ξεκινήσει δραστηριότητες εξόρυξης βαθέων υδάτων στα εθνικά της ύδατα κοντά στο αρχιπέλαγος Σβάλμπαρντ.
Σίγουρα, η κυβέρνηση της Νορβηγίας δεν σκοπεύει να ξεκινήσει αμέσως γεωτρήσεις για ορυκτά. Αντίθετα, οι εταιρείες εξόρυξης θα πρέπει να υποβάλουν προτάσεις για άδειες που θα ψηφίζονται κατά περίπτωση στο κοινοβούλιο.
Όταν ρωτήθηκε εάν ήταν πλέον πιθανό θέμα χρόνου να ξεκινήσουν οι χώρες την εξόρυξη σε βαθιά νερά, η ISA’s Lodge απάντησε: «Σαφώς τώρα, φτάνουμε σε πολύ υψηλό επίπεδο ενδιαφέροντος, οπότε θα έλεγα ότι ναι, φαίνεται να είναι αναπόφευκτο».
«Είτε αυτό συμβαίνει σε διεθνή ύδατα, είτε σε εθνικά ύδατα, είτε αυτή είναι η Νορβηγία είτε κάποια άλλη χώρα, αυτό είναι αδύνατο να το πούμε», πρόσθεσε. «Εξαρτάται εν μέρει από τους όρους και τις προϋποθέσεις που υποθέτω».
Μορατόριουμ
Το Συμβούλιο ISA, ένα όργανο που αποτελείται από 36 κράτη μέλη , έχει δηλώσει προηγουμένως ότι σκοπεύει να συνεχίσει τις εργασίες του σχετικά με τους κανονισμούς εξόρυξης βαθέων υδάτων, με σκοπό την οριστικοποίηση των μέτρων έως τον Ιούλιο του 2025.
Μέχρι σήμερα, 24 χώρες παγκοσμίως έχουν ζητήσει μορατόριουμ ή παύση στον κλάδο, ενώ πολυεθνικές εταιρείες όπως η Google, η Samsung και η Volvo έχουν δεσμευτεί να μην προμηθεύονται ορυκτά από τον βυθό της θάλασσας .
«Απελπιστική κατάσταση»
Η ταχέως αναπτυσσόμενη όρεξη στον κόσμο για ορυκτά μετάβασης σε ενέργεια δεν δείχνει σημάδια επιβράδυνσης.
Ωστόσο, ο Διεθνής Οργανισμός Ενέργειας έχει προειδοποιήσει ότι η σημερινή προσφορά υπολείπεται αυτού που απαιτείται για τον μετασχηματισμό του ενεργειακού τομέα. Αυτό συμβαίνει επειδή υπάρχει μια σχετικά υψηλή γεωγραφική συγκέντρωση της παραγωγής πολλών στοιχείων μετάβασης ενέργειας.
Ο Νορβηγός υπουργός Ενέργειας Terje Aasland είπε στο CNBC τον περασμένο μήνα ότι η απόφαση της κυβέρνησης να προχωρήσει στην εξόρυξη βαθέων υδάτων σηματοδότησε ένα απαραίτητο βήμα προς το άγνωστο που θα μπορούσε να βοηθήσει να σπάσει η κυριαρχία της Κίνας και της Ρωσίας για τις σπάνιες γαίες.
«Είμαστε σε μια αρκετά απελπιστική κατάσταση», είπε ο Lodge, επικαλούμενος την προσδοκία του IEA ότι η ζήτηση για κρίσιμα ορυκτά πρόκειται να αυξηθεί γρήγορα τα επόμενα χρόνια.
