Η υπερθέρμανση του πλανήτη έχει ωθήσει τους κοραλλιογενείς υφάλους σε ένα τέταρτο γεγονός μαζικής λεύκανσης, το οποίο θα είναι το πιο εκτεταμένο που έχει καταγραφεί ποτέ, επιβεβαίωσαν επιστήμονες της αμερικανικής κυβέρνησης.
Περίπου το 54% των ωκεάνιων υδάτων που περιέχουν κοραλλιογενείς υφάλους έχουν υποστεί θερμική καταπόνηση αρκετά υψηλή ώστε να προκαλέσει λεύκανση, ανέφερε το Παρατηρητήριο Κοραλλιογενών Υφάλων της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας.
Παγκόσμιο γεγονός λεύκανσης κηρύσσεται όταν τουλάχιστον το 12% των κοραλλιών σε κάθε έναν από τους κύριους ωκεανούς – Ειρηνικό, Ατλαντικό και Ινδικό – αντιμετωπίζουν θερμική καταπόνηση επιπέδου λεύκανσης εντός 12 μηνών. Η κήρυξη απαιτεί επιβεβαιωμένες αναφορές λεύκανσης.
Το Παρατηρητήριο επιβεβαίωσε επίσης ότι το μεγαλύτερο σύστημα κοραλλιογενών υφάλων στον κόσμο – ο Μεγάλος Κοραλλιογενής Ύφαλος της Αυστραλίας – πέρασε μέσα στο 2024 το πιο εκτεταμένο γεγονός θερμικής καταπόνησης που έχει καταγραφεί ποτέ.
Τα παγκόσμια γεγονότα λεύκανσης μέχρι σήμερα
Το πρώτο παγκόσμιο γεγονός λεύκανσης συνέβη το 1998 με το 20% των κοραλλιών των υφάλων του ωκεανού να εκτίθενται σε επίπεδο θερμικής καταπόνησης αρκετά υψηλό ώστε να προκαλέσει λεύκανση. Το δεύτερο συμβάν, το 2010, είδε το 35% να φτάνει σε αυτό το όριο και το τρίτο, από το 2014 έως το 2017, κορυφώθηκε στο 56%.
Ο Δρ. Derek Manzello, διευθυντής του Παρατηρητηρίου Κοραλλιογενών Υφάλων, δήλωσε στον Guardian ότι η τρέχουσα λεύκανση είναι πιθανό να ξεπεράσει σύντομα το προηγούμενο πιο εκτεταμένο γεγονός, «επειδή το ποσοστό των περιοχών υφάλων που βιώνουν θερμική καταπόνηση επιπέδου λεύκανσης αυξάνεται κατά περίπου 1% ανά εβδομάδα».
Το όριο της Εθνικής Υπηρεσίας Ωκεανών και Ατμόσφαιρας για την έναρξη της λεύκανσης σχετίζεται με την ποσότητα της συσσωρευμένης θερμότητας που αντιμετωπίζουν τα κοράλλια σε κάθε δεδομένη στιγμή, γνωστή ως Εβδομάδες Θέρμανσης Βαθμών (DHW).
Για παράδειγμα, 1 DHW συσσωρεύεται εάν τα κοράλλια υπόκεινται σε θερμοκρασίες 1 C πάνω από το συνηθισμένο μέγιστο επί επτά ημέρες. Το Παρατηρητήριο Κοραλλιογενών Υφάλων θεωρεί τα 4 DHW ως κατώτατο όριο λεύκανσης.
Το τρέχον παγκόσμιο γεγονός ξεκίνησε στις αρχές του 2023 από τη Βόρεια και τη Νότια Αμερική και πλέον μαζική λεύκανση έχει επιβεβαιωθεί σε πολλές χώρες του Νότιου Ειρηνικού, της Μέσης Ανατολής και σε τμήματα του Ινδικού Ωκεανού από τη δυτική ακτή της Ινδονησίας έως τους υφάλους στα ανοικτά της ανατολικής Αφρικής.
Δεν προλαβαίνουν να ανακάμψουν
Η παρατεταμένη και σοβαρή λεύκανση μπορεί να σκοτώσει τα κοράλλια, αλλά αν οι θερμοκρασίες πέσουν αρκετά γρήγορα, αυτά μπορούν να ανακάμψουν. Έρευνες έχουν δείξει ότι τα κοράλλια που είχαν προηγουμένως υποστεί λεύκανση δυσκολεύονται να αναπαραχθούν και μπορεί στο μέλλον να είναι πιο ευάλωτα σε ασθένειες.
«Καθώς οι κοραλλιογενείς ύφαλοι βιώνουν όλο και πιο συχνά και σοβαρά γεγονότα λεύκανσης, ο χρόνος που έχουν για να ανακάμψουν γίνεται όλο και μικρότερος. Τα τρέχοντα κλιματικά μοντέλα υποδεικνύουν ότι κάθε ύφαλος στον πλανήτη Γη θα αντιμετωπίσει σοβαρή ετήσια λεύκανση κάποια στιγμή μεταξύ 2040 και 2050».
