Οι κλιματικοί κίνδυνοι επηρεάζουν τα πάντα: από την ενέργεια και την επισιτιστική ασφάλεια μέχρι τα οικοσυστήματα, τις υποδομές και τη δημόσια υγεία
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι απλώς μια περιβαλλοντική δυσάρεστη κατάσταση – είναι θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης. Η μετάβασή μας σε ένα βιώσιμο μέλλον μπορεί να πετύχει μόνον εάν φέρει στους ανθρώπους ελπίδα για το μέλλον και δεν αφήσει κανέναν πίσω, γράφουν οι ευρωβουλευτές Iratxe García Pérez και Mohammed Chahim.
Σύμφωνα με άρθρο τους στο euronews.com, εν μέσω της αδυσώπητης «επίθεσης» των ακραίων καιρικών φαινομένων, δεν αρκεί πλέον -όσο και κρίσιμο κι αν είναι- να μετριαστεί η κλιματική αλλαγή.
Οι κλιματικοί κίνδυνοι επηρεάζουν τα πάντα: από την ενέργεια και την επισιτιστική ασφάλεια μέχρι τα οικοσυστήματα, τις υποδομές και τη δημόσια υγεία
Πρέπει επίσης να μάθουμε να ζούμε με τις συνέπειες, που συμβαίνουν εδώ και τώρα και επηρεάζουν περισσότερο τους πιο ευάλωτους ευρωπαίους πολίτες και περιφέρειες.
Πρόσφατα ευρήματα του Ευρωπαϊκού Οργανισμού Περιβάλλοντος αποκαλύπτουν ότι η Ευρώπη είναι η ήπειρος που θερμαίνεται ταχύτερα στον πλανήτη. Οι κλιματικοί κίνδυνοι επηρεάζουν τα πάντα: από την ενέργεια και την επισιτιστική ασφάλεια μέχρι τα οικοσυστήματα, τις υποδομές και τη δημόσια υγεία.
Μόνο στην Ευρωπαϊκή Ένωση, οι πλημμύρες, οι καταστροφικές πυρκαγιές, οι καύσωνες και οι παρατεταμένες ξηρασίες έχουν ήδη προκαλέσει εκπληκτικές οικονομικές απώλειες που ξεπερνούν τα 650 δισεκατομμύρια ευρώ από το 1980, στοιχίζοντας 195.000 ζωές.
Σύμφωνα με τον ίδιο οργανισμό, χρειάζονται περίπου 520 δισ. ευρώ ετησίως για να επιτευχθεί ο στόχος για την κλιματική ουδετερότητα έως το 2050 και να εφαρμοστεί η Πράσινη Συμφωνία.
Οι υπερπλούσιοι ως επιβαρυντικός παράγων
Η κλιματική αλλαγή επιδεινώνει τις υπάρχουσες ανισότητες καθώς το βάρος της κλιματικής αλλαγής βλάπτει δυσανάλογα τις περιθωριοποιημένες κοινότητες και περιοχές, καθιστώντας τις πιο ευαίσθητες στις επιπτώσεις των καταστροφών που σχετίζονται με το κλίμα, της επισιτιστικής ανασφάλειας και της οικονομικής αστάθειας.
Οι ευρωπαϊκές χώρες με χαμηλότερο εισόδημα φέρουν το μεγαλύτερο βάρος, με υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας και μεγαλύτερα οικονομικά «ψαλιδίσματα» στο ΑΕΠ τους. Και η ζοφερή πρόβλεψη δείχνει ότι αυτές οι καταστροφές και οι κοινωνικές αδικίες μόνο θα ενταθούν.
Την ίδια στιγμή, οι υπερπλούσιοι επιταχύνουν την κλιματική αλλαγή. Το πλουσιότερο 10% του παγκόσμιου πληθυσμού είναι υπεύθυνο για περίπου το 50% όλων των εκπομπών των αερίων που επιταχύνουν την κλιματική αλλαγή. Ως εκ τούτου, η μείωση της ανισότητας είναι απαραίτητη για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης.
Η ήπειρός μας βρίσκεται ανεπαρκώς προετοιμασμένη για να αντιμετωπίσει αυτές τις αυξανόμενες απειλές. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο, παράλληλα με τις φιλόδοξες προσπάθειες μετριασμού της κλιματικής αλλαγή, πρέπει να θεσπίσουμε πολιτικές προσαρμογής για να προστατεύσουμε κάθε Ευρωπαίο από τις δαπανηρές συνέπειες.
Οι λιγότερο υπεύθυνοι για τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου δεν θα πρέπει να φέρουν τα μεγαλύτερα βάρη της μετάβασης από τα ορυκτά καύσιμα σε άλλες μορφές ενέργειας. Χρειαζόμαστε κοινωνική-οικολογική προστασία.
Κεντρική θέση σε αυτό το όραμα είναι η έκκλησή μας για την ανάπτυξη μιας συνολικής νομοθεσίας προσαρμογής της ΕΕ – συνεκτικής, προνοητικής και νομικά δεσμευτικής, αναφέρουν οι ευρωβουλευτές.
Ενώ η τρέχουσα στρατηγική προσαρμογής της ΕΕ σηματοδοτεί ένα κρίσιμο σημείο εκκίνησης, στερείται της ακρίβειας και της δυνατότητας επιβολής που απαιτούνται για την επίτευξη απτών αποτελεσμάτων.
Ο προτεινόμενος νόμος προσαρμογής μας πρέπει να θέσει σαφείς, μετρήσιμους στόχους και να υιοθετήσει μια ολιστική προσέγγιση που θα αντιμετωπίζει κατά μέτωπο τις υποκείμενες κοινωνικές, οικονομικές και περιβαλλοντικές αδικίες.
Ο επιμερισμός των βαρών
Ο νόμος της ΕΕ για την προσαρμογή θα πρέπει να επικεντρωθεί στην επένδυση σε φυσικές λύσεις – τον φθηνότερο τρόπο για την καταπολέμηση της υπερθέρμανσης του πλανήτη, ελαχιστοποιώντας παράλληλα τις επιπτώσεις της στις πόλεις και τις αγροτικές περιοχές.
Η φύτευση δέντρων στις πόλεις θα μειώσει τις θερμικές νησίδες και θα επιτρέψει στους πολίτες να αναπνεύσουν ξανά, ενώ η επένδυση στην προστασία του εδάφους, του νερού και της βιοποικιλότητας θα βοηθήσει τους αγρότες να αντιμετωπίσουν τις βλαβερές συνέπειες της κλιματικής αλλαγής.
Όπως το Ταμείο Απωλειών και Ζημιών σε παγκόσμιο επίπεδο, ο νόμος πρέπει να δίνει προτεραιότητα στις πιο μειονεκτούσες οικονομικά και ευάλωτες στο κλίμα περιοχές της Ευρώπης. Αυτές οι περιοχές έχουν πληγεί περισσότερο και δεν είναι εξοπλισμένες για να αντεπεξέλθουν μόνες τους στο κόστος.
Η επαρκής χρηματοδότηση για την προσαρμογή είναι ένα άλλο βασικό στοιχείο. Οι άνθρωποι που είναι ανασφάλιστοι ή δεν είναι καλά ασφαλισμένοι χάνουν τα σπίτια τους λόγω πλημμυρών ή δασικών πυρκαγιών και πρέπει να προστατεύονται.
Ως εκ τούτου, υποστηρίζουμε τη σύσταση ενός Ευρωπαϊκού Ασφαλιστικού Ταμείου για το Κλίμα, που θα χρηματοδοτείται από αγορές και ασφαλιστικές εταιρείες, για την ενίσχυση της ανθεκτικότητας των πολιτών και επιχειρήσεων της Ευρώπης έναντι των επιπτώσεων που σχετίζονται με το κλίμα.
Πρέπει να επιταχύνουμε την αξιολόγηση του κλιματικού κινδύνου στη χρηματοπιστωτική αγορά και να διασφαλίσουμε ότι οι χρηματοοικονομικοί παράγοντες αναλαμβάνουν την ευθύνη για τους ανθρώπους και τον πλανήτη. Θα χρειαστεί επίσης να ανακατευθύνουμε επαρκείς πόρους από τον προϋπολογισμό της ΕΕ και την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων προς τη χρηματοδότηση πολιτικών δίκαιης προσαρμογής πέρα από τον μετριασμό του κλίματος.
Η δημοσιονομική πολιτική διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στον μετριασμό του κλίματος και στην προσαρμογή τόσο της πολιτικής εσόδων όσο και δαπανών. Οι μεγάλες εταιρείες, οι μεγάλοι ρυπαίνοντες και οι υπερπλούσιοι πρέπει να πληρώσουν το μερίδιο που τους αναλογεί. Υποστηρίζουμε ένα μόνιμο επενδυτικό εργαλείο σε επίπεδο ΕΕ για τη διασφάλιση των κοινωνικών και κλιματικών προτεραιοτήτων μας.
Η κοινωνική δικαιοσύνη
Αυτό το ισχυρό πλαίσιο προσαρμογής και χρηματοδότησης θα πρέπει να απευθύνεται σε όσους πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή.
Οι εργαζόμενοι σε εξωτερικούς χώρους, για παράδειγμα, που αντιμετωπίζουν επικίνδυνες καιρικές συνθήκες, όπως ο καύσωνας, δεν θα πρέπει να διατρέχουν οικονομικό κίνδυνο και θα πρέπει να μπορούν να λαμβάνουν μέρος στις αποφάσεις σχετικά με τις πολιτικές προσαρμογής στο χώρο εργασίας. Σύμφωνα με τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας, η ΕΕ έχει σημειώσει αύξηση 42% των θανάτων στο χώρο εργασίας που σχετίζονται με τη ζέστη από το 2000.
Το πλαίσιο θα πρέπει επίσης να στοχεύει τους εργαζόμενους που απασχολούνται σε αυτούς τους τομείς που απομακρύνονται από τα ορυκτά καύσιμα, όπως ο τομέας των αυτοκινήτων ή της ενέργειας. Οι πολιτικές προστασίας της αγοράς εργασίας σε συνδυασμό με πρωτοβουλίες αναβάθμισης των δεξιοτήτων για την αποφυγή απώλειας θέσεων εργασίας είναι το κλειδί για να μην αφήσουμε πίσω κανέναν.
Η κλιματική αλλαγή δεν είναι απλώς μια περιβαλλοντική δυσάρεστη κατάσταση – είναι θέμα κοινωνικής δικαιοσύνης. Οποιαδήποτε αξίωση περί εξυπηρέτησης του λαού είναι κούφια εάν αγνοεί την εν λόγω υπαρξιακή κρίση.
Από την άλλη πλευρά, η μετάβασή μας σ’ ένα βιώσιμο μέλλον μπορεί να έχει επιτυχία μόνον εάν έχει τις ρίζες της στην κοινωνική δικαιοσύνη, φέρνει στους ανθρώπους ελπίδα για το μέλλον και δεν αφήνει πίσω κανέναν – μια Πράσινη Συμφωνία με Κόκκινη Καρδιά.
