Τις εργασίες της δεύτερης ημέρας της Ευρωπαϊκής Κοινοβουλευτικής Εβδομάδας στις Βρυξέλλες και με αφορμή την επέτειο των 20 χρόνων από την ημέρα της κυκλοφορίας του Ευρώ, απασχόλησαν οι προοπτικές του ενιαίου νομίσματος. Τη συζήτηση άνοιξαν ο Πρόεδρος του Eurogroup Σεντένο, ο Αντιπρόεδρος της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας, Ντε Γκουΐντος, ο Επίτροπος Οικονομικών Υποθέσεων Πιερ Μοσκοβισί, υπό την προεδρία του Προέδρου της Επιτροπής Οικονομικών και Νομισματικών Θεμάτων Ρομπέρτο Γκουαλτιέρι.
Ο Πρόεδρος της Επιτροπής Οικονομικών Υποθέσεων του Ελληνικού Κοινοβουλίου και βουλευτής Ηλείας του ΣΥΡΙΖΑ Μάκης Μπαλαούρας στην ομιλία του υπογράμμισε:
«Όταν την Πρωτοχρονιά του 1999 έγινε η εισαγωγή του Ευρώ, πολιτικοί και αναλυτές έκαναν λόγο για μια από τις σημαντικές αποφάσεις του 20ου αιώνα. Στην Ελλάδα, το ενιαίο νόμισμα υιοθετήθηκε την 1η Ιανουαρίου 2002 με πανηγυρισμούς και τυμπανοκρουσίες, όπως και σε όλη την Ευρωζώνη.
Όποιος μιλούσε τότε για τα δομικά προβλήματα που ενείχε η δημιουργία της Οικονομικής και Νομισματικής Ένωσης (ΟΝΕ) και η εισαγωγή του Ευρώ, με τον τρόπο που αυτή έγινε, θεωρούνταν “Κασσάνδρα”, ακόμα και αν ήταν παγκοσμίου φήμης οικονομολόγος. Και η οποιαδήποτε κριτική κατακεραυνώνονταν ως αντι-ευρωπαϊκή.
Σήμερα, 340 εκατομμύρια Ευρωπαίοι σε 19 χώρες χρησιμοποιούν το Ευρώ και 38% από αυτούς δεν έχουν γνωρίσει άλλο νόμισμα. Το 75% θεωρεί θετική εξέλιξη την εισαγωγή του.
Μόνο μερικώς επιτεύχθηκαν οι στόχοι της ΟΝΕ
Θυμίζω ωστόσο τους στόχους της Νομισματικής Ένωσης: πρώτον, ταχύτερη σύγκλιση των οικονομιών της Ευρώπης και δεύτερον, βελτίωση του βιοτικού επιπέδου των πολιτών.
Μετάαπό 20 χρόνια και έχοντας πίσω μας τη μεγάλη οικονομική κρίση της Ευρωζώνης, μπορούμε να πούμε ότι η εισαγωγή του Ευρώ απέφερε καρπούς σε τομείς, όπως η διευκόλυνση των εμπορικών και οικονομικών συναλλαγών, η ενίσχυση των διακρατικών ροών κεφαλαίων και η ενίσχυση του τουρισμού.
Όμως, αποτύχαμε να καταστήσουμε το Ευρώ βάση για μια Ευρώπη πιο ισχυρή οικονομικά και με μεγαλύτερη κοινωνική και περιφερειακή συνοχή.
Κατά την διάρκεια της χρυσής δεκαετίας του Ευρώ, 1999-2008, κανείς δεν τολμούσε να αμφισβητήσει το νέο νόμισμα. Το συγκεκριμένο διάστημα, οι διακρατικές απαιτήσεις των τραπεζών της Ευρωζώνης αυξήθηκαν από 1 τρισ. σε 10 τρισ., με αποτέλεσμα, μεταξύ των άλλων, τον υπερδιπλασιασμό του διευρωπαϊκού εμπορίου!
Η κρίση αποκάλυψε τις δομικές αδυναμίες της ΟΝΕ
Με την οικονομική κρίση του 2010 όμως, διαφάνηκαν οι δομικές αδυναμίες του ενιαίου νομίσματος. Συνειδητοποιήσαμε ότι οι βασικοί στόχοι της ΟΝΕ, όπως η σύγκλιση, η συνοχή και η ανάπτυξη, είτε λησμονούνταν, είτε αναβάλλονταν επ’ αόριστον. Κυρίως φάνηκε ότι το σύστημα αδυνατούσε να προλάβει ή να αντιμετωπίσει τις κρίσεις.
Το Ευρώ ως κοινό νόμισμα-εργαλείο έχει λειτουργήσει θετικά. Όμως επέφερε και πολλές στρεβλώσεις, λόγω των λαθών στο σχεδιασμό του. Ειδικά για την Ελλάδα, η βιασύνη της τότε κυβέρνησης προκάλεσε πρόσθετα προβλήματα, όπως η ετεροβαρής ισοτιμία της δραχμής με το νέο νόμισμα.
Για να το πω κι αλλιώς: δεν μπορούμε να μιλάμε για εμβάθυνση της ΟΝΕ, χωρίς την ολοκλήρωση της τραπεζικής ενοποίησης με τη δημιουργία ενός Πανευρωπαϊκού Συστήματος Εγγύησης Καταθέσεων και τη συγκρότηση ενός κοινού Πανευρωπαϊκού Προϋπολογισμού. Δεν μπορεί το Eurogroup, που λαμβάνει αποφάσεις που επηρεάζουν τις ζωές εκατομμυρίων ανθρώπων, να μην έχει δημοκρατική νομιμοποίηση και να λειτουργεί μόνο με ανεξέλεγκτους πολιτικούς και τεχνοκράτες!
Ηγεσίες ευθύνονται για ανισότητες, φτώχεια τροφοδοτώντας ακροδεξιά
Δεν μπορεί να προχωρήσει η Ευρώπη, όταν οι ηγεσίες κάποιων χωρών προσεγγίζουν τα δομικά θέματα της ευρωπαϊκής οικονομικής διακυβέρνησης και εμβάθυνσης όπως συμφέρει τις δικές τους τράπεζες και τις δικές τους οικονομίες. Οι ίδιες αυτές ηγεσίες ενώ παρουσιάζονται ως υποστηρικτές της ΕΕ είναι ουσιαστικά αυτοί που υποσκάπτουν τις διακηρύξεις και τις προοπτικές της, με την εφαρμογή σκληρών νεοφιλελεύθερων πολιτικών, οι οποίες έχουν οδηγήσει σε ραγδαία αύξηση των κοινωνικών και περιφερειακών ανισοτήτων, της φτώχειας και της ανεργίας, τροφοδοτώντας ακροδεξιές και αντι-ευρωπαϊκές δυνάμεις!
Το ευρωπαϊκό νομισματικό και οικονομικό οικοδόμημα, στα χρόνια της κρίσης κατέληξε να διχάσει, αντί να ενώσει την Ευρώπη. Από αυτήν την εμπειρία, που στην Ελλάδα την ζήσαμε πολύ επώδυνα, πρέπει να αντλήσουμε διδάγματα, για να είμαστε σε θέση και να «γιορτάσουμε» τα 30 χρόνια του Ευρώ και να μην καταλήξουμε να το μνημονεύουμε απλά ως μια ακόμα αποτυχημένη προσπάθεια για να έρθουν οι κοινωνίες και οικονομίες της Ευρώπης πιο κοντά».
