Του βουλευτή Μάκη Μπαλαούρα*
Το κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων ξεκίνησε αρχικά σε ένδειξη διαμαρτυρίας για τις αυξήσεις στον φόρο καυσίμων. Όταν οι αυξήσεις αυτές ακυρώθηκαν οι διαδηλωτές συνέχισαν προβάλλοντας άλλα αιτήματα, όπως άμεση δημοκρατία, αυξήσεις στους μισθούς και χαμηλότερη φορολογία.
Τη συμπαράστασή τους στο κίνημα των Κίτρινων Γιλέκων εξέφρασαν, με άρθρο τους στην εφημερίδα Liberation, πολλοί Γάλλοι. Το κείμενο υπογράφτηκε από 1.400 καλλιτέχνες και διανοούμενους, μεταξύ άλλων, από τις ηθοποιούς Ζιλιέτ Μπινός και Εμανουέλ Μπεάρ και τους συγγραφείς Εντουάρ Λουί και Ανί Ερνό. Οι υπογράφοντες σημειώνουν ότι το κίνημα «ζητά βασικά πράγματα: πιο άμεση δημοκρατία, περισσότερη κοινωνική και φορολογική δικαιοσύνη, ριζοσπαστικά μέτρα απέναντι σε μια έκτακτη οικολογική ανάγκη» και προσθέτουν: «Τα Κίτρινα Γιλέκα είμαστε εμείς» καταγγέλλοντας την προσπάθεια δυσφήμισης του κινήματος.
Φόβος και αυταρχισμός
Λίγες μέρες αργότερα, ένας δημοσιογράφος της L'Opinion θα αποκάλυπτε ότι «όλες οι μεγάλες βιομηχανίες θα δώσουν μπόνους στους εργαζόμενους τους, επειδή φοβήθηκαν ότι θα τους... κρεμάσουν επί ξύλου». Στο ίδιο πρόγραμμα, ο επικεφαλής μιας δημοσκοπικής εταιρείας δήλωσε ότι οι κορυφαίοι εργοδότες «ήταν πραγματικά πολύ ανήσυχοι» και είπε ότι «η ατμόσφαιρα του έφερε στο μυαλό τα γεγονότα του 1936 και του 1968!»
Ο πρώην υπουργός Παιδείας του Σιράκ και φιλόσοφος Ferry κάλεσε τις δυνάμεις του νόμου να παρέμβουν: «Θα έπρεπε πραγματικά να χρησιμοποιήσουν τα όπλα τους σε αυτούς τους κακοποιούς, αυτούς τους μπάσταρδους από την άκρα δεξιά ή από την άκρα αριστερά ή από τα προάστια που έρχονται επιδιώκοντας μια μάχη με την αστυνομία».
Και η μεσαία τάξη και τα ΜΜΕ, όταν ήρθαν αντιμέτωπα με τα Κίτρινα Γιλέκα, άρχισαν να τους αποδίδουν «γνωρίσματα» όπως ρατσιστές, αντισημίτες, ομοφοβικοί, δολοπλόκοι και ταραχοποιοί. Αλλά κυρίως... βλάκες. «Θα κερδίσει η ηλιθιότητα;». «Τα Κίτρινα Γιλέκα οι ‘αγροίκοι’ διεκδικούν χωρίς να σκέφτονται», «Τα χαμηλότερα ένστικτα επικρατούν, χωρίς να λαμβάνονται υπόψη οι βασικοί καθώς πρέπει τρόποι».
Ένα ολόκληρο σύμπαν έχει συνασπιστεί, από τα απομεινάρια του Σοσιαλιστικού Κόμματος, ως το δεξιό συνδικάτο CFDT και τους παρουσιαστές των εκπομπών της τηλεόρασης, για να καταδικάσουν οποιονδήποτε πολιτικό εκφράσει την αλληλεγγύη του στο κίνημα και να τον κατηγορήσουν ότι υπονομεύει τη δημοκρατία με ένα παλιό κόλπο: ψάχνοντας συνδέσεις των λόγων οποιουδήποτε εκπροσώπου των Κίτρινων Γιλέκων με την ακροδεξιά.
Η Λεπέν όμως κάλεσε ήδη τους διαδηλωτές να γυρίσουν στα σπίτια τους και να της δώσουν ονόματα να κατεβάσει στις ευρωεκλογές!
Το περιοδικό Le Point της συντηρητικής δεξιάς κυκλοφόρησε με τίτλο στο εξώφυλλο: «Η Γαλλία μπροστά στην ιστορία της» και υπότιτλο «1648, 1789, 1830, 1848, 1871… Τέσσερις αιώνες επαναστάσεων».
Η αστυνομική καταστολή στη Γαλλία, σε βία, νεκρούς (πάνω από 10), τραυματίες και συλληφθέντες έχει υπερβεί κάθε επίπεδο που γνώρισε η χώρα μετά το 1968.
«Ο Βασιλιάς είναι γυμνός», διαπιστώνει το Point, προτού θέσει με σαδιστική ωμότητα το ερώτημα: «Τι μπορεί να κάνει μια κυβέρνηση όταν ένα αξιοσημείωτο τμήμα του λαού την κάνει εμετό;»
Τι ακριβώς είναι τα Κίτρινα Γιλέκα;
Είναι πολιτικό κίνημα; Ποια είναι η ιδεολογία τους; Τι ζητάνε;
Μας θυμίζουν την αμηχανία των σχολιαστών της εξέγερσης του Δεκέμβρη του 2008 και των καταλήψεων των πλατειών το 2011. Για πολλούς ο Δεκέμβρης δεν ήταν πολιτικό φαινόμενο επειδή «τα παιδιά» δεν είχαν συγκεκριμένα αιτήματα. Η πολυμορφία τους δεν χωρούσε στα ερμηνευτικά σχήματα της πολιτικής «επιστήμης». Η εξέγερση ήταν αποτέλεσμα της έντασης ανάμεσα στη δομημένη πολιτική εκπροσώπηση από τη μια και τις ομάδες και τα συμφέροντα που είναι ριζικά αποκλεισμένα από την πολιτική τάξη από την άλλη.
Οι εξεγερμένοι δεν διεκδικούν αυτό ή εκείνο το δικαίωμα, αλλά διεκδικούν το δικαίωμα να έχουν δικαιώματα, το δικαίωμα να είναι πολίτες. Αυτοί που ήταν αόρατοι σύμφωνα με τους ισχύοντες κανόνες, βγαίνουν στο προσκήνιο και απαιτούν την αναγνώρισή τους.
Στη Γαλλία την έκρηξη πυροδότησαν η νεοφιλελεύθερη στιγμή της οικονομικής ανέχειας και το πολιτισμικό συμπλήρωμά της, η κοινωνική ταπείνωση.
Τα «κίτρινα γιλέκα», ενσαρκώνουν και καταγγέλλουν τη γενικευμένη επισφάλεια της εργασίας και των μέσων διαβίωσης, το σύγχρονο προλεταριάτο, δηλαδή το πρεκαριάτο.
Ένα νήμα ενώνει τις Ευρωπορείες και το Παγκόσμιο Φόρουμ με τις καταλήψεις στην Πουέρτα ντελ Σολ, το Σύνταγμα, την Κωνσταντινούπολη, το OccupyWallStreet και τα Κίτρινα Γιλέκα του Παρισιού. Τα αιτήματα που διατυπώνονται σήμερα στη Γαλλία είναι τα αιτήματα που διεκδίκησαν και διεκδικούν οι Έλληνες, οι Ισπανοί, οι Πορτογάλοι, οι Ιταλοί.
Ανεξίτηλο αποτύπωμα
Η εποχή μας είναι μεταβατική, μεταξύ του παλιού που δεν πέθανε ακόμη και του καινούριου που δεν γεννήθηκε, είναι η «εποχή των τεράτων», όπως θα έλεγε ο Γκράμσι.
Ότι και να γίνει, σε κάθε περίπτωση τα Κίτρινα Γιλέκα θα αφήσουν έντονο και ανεξίτηλο το αποτύπωμά τους, μια μεγάλη παρακαταθήκη όπως του Μάη ή των Αγανακτισμένων.
Χρειάζονται πανευρωπαϊκά κινήματα διαμαρτυρίας, αντίστασης και συνεργασίας της κοινωνίας των πολιτών, έτσι ώστε να αναπτυχθούν νέες στρατηγικές. Παράλληλα ανοίγεται μια περίοδος εντονότατων πολιτικών και ταξικών συγκρούσεων στην Ευρώπη, γιατί η Ευρώπη που ξέραμε αποτελεί ήδη παρελθόν.
Έτσι μπορούμε να μιλήσουμε, με τη γκραμσιανή ορολογία, για τη σύσταση ενός «ιστορικού συνασπισμού» και για «ανατροπή της παρούσας ηγεμονίας».
Αυτό που βλέπουμε είναι η τεράστια ελκτική αξία ενός διεκδικητικού και εξεγερσιακού κινήματος, που επαναφέρει στην ημερήσια διάταξη την ιδέα της ιδιότητας του ενεργού πολίτη, δημιουργώντας συσχετισμούς δύναμης μέσα στους θεσμούς, μια αντι-εξουσία απέναντι στο τεχνοκρατική-νεοφιλελεύθερη εξουσία.
*Σύνοψη της παρέμβασης του Μ. Μπαλαούρα στην ημερίδα που διοργάνωσε η Εφημερίδα Η Εποχή και η Καλλιτεχνική
Ομάδα Ήριννα την Τετάρτη στο «Σπούτνικ», με καλεσμένο τον Christian L., εκπαιδευτικό, από το Kίτρινο Γιλέκο Παρισιού.
