Άσυλο: Στη Χούντα παραιτήθηκε η Σύγκλητος! Τώρα σιωπή…

Του Μάκη Μπαλαούρα

Η κυβέρνηση της ΝΔ, αγκιστρωμένη στο δόγμα «νόμος και τάξη», όπως άλλωστε και οι συντηρητικοί ομογάλακτοι της, παγκοσμίως, προχωρά στη κατάργηση του πανεπιστημιακού ασύλου. Ο στόχος της είναι διττός: Από τη μια για να οξύνει τα συντηρητικά ένστικτα μερίδων της ελληνικής κοινωνίας, και από την άλλη να απαξιώσει το δημόσιο πανεπιστήμιο, που προσπαθεί συστηματικά να δυσφημίσει, προβάλλοντας το ως άντρο ανομίας, εγκληματικότητας και κάθε είδους παραβατικότητας.

Ερώτημα πρώτο: Έχει η κυβέρνηση τεκμηριωμένα στοιχεία για να αποδείξει ότι την περίοδο 2011-2015, τότε που το άσυλο είχε πάλι θεσμικά καταργηθεί, αν υπήρξε μείωση της παραβατικότητας στα πανεπιστήμια;

Ερώτημα δεύτερο: Είναι αλήθεια ότι, και πριν από τη δικτατορία και προφανώς, μετά τη μεταπολίτευση οι περί του ασύλου νόμοι πάντοτε συγκεκριμένα κατοχύρωναν τη δυνατότητα αστυνομικής παρέμβασης, σε συγκεκριμένες καταστάσεις, ακόμα και χωρίς την άδεια των πρυτανικών αρχών;

Πάνδημος η υπεράσπιση του Άσυλου και στη δικτατορία

Με αφορμή τις κυβερνητικές μεθοδεύσεις θυμήθηκα τα συγκλονιστικά γεγονότα των αρχών του 1973, έτους ορόσημου, που οδήγησε με τη κατάληψη του Πολυτεχνείου στην πτώση της δικτατορίας. Προβληματισμός από την ιστορία:

• Η «Μελέτη των 12 της ΑΣΟΕΕ». Στις 25 Γενάρη μοιράστηκε, μια μελέτη που αφορούσε όλα τα κεντρικά προβλήματα του πανεπιστημίου, όπως η εφαρ­μο­γή του νέου Κατα­στα­τι­κού Χάρτη της Ανώ­τα­της Εκπαί­δευ­σης με έντονες αιχμές εναντίον της χούντας. Με εντολή Παττακού η Σύγκλητος αποφάσισε την παραπομπή των «υπονομευτών της επανάστασης» στο Πειθαρχικό Συμβούλιο της ΑΣΟΕΕ, προκειμένου να αποβληθούν και να ξεκόψει η ηγεσία του κινήματος από τους φοιτητές. Την ημέρα της παραπομπής τους (5 Φεβρουαρίου ΄73) το μεγάλο προαύλιο της ΑΣΟΕΕ πλημμύρισε από 1.500 φοιτητές που φώναζαν συνθήματακαι τραγουδούσαν απαγορευμένα τραγούδια από το «Πότε θα κάνει ξαστεριά» και Θεοδωράκη. Ήταν η πρώτη μαζική δημόσια αντιχουντική εκδήλωση. Πλήθος διανοούμενων από την Ελλάδα και το εξωτερικό ενεργοποιήθηκε και στήριξε τη διεκδίκηση για την ελευθερία έκφρασης. Μεγάλη προβολή επίσης υπήρξε από τις ελληνικές εφημερίδες και από τους ραδιοφωνικούς σταθμούς και έντυπα της Ευρώπης. Η μεγάλη επιτυχία της «Μελέτης των 12» έγινε παράδειγμα προς μίμηση από πλήθος φοιτητών από διάφορες σχολές (Πάντειο, Βιομηχανική, Ιατρική κ.α.) Το ποτάμι της μαζικής φοιτητικής δράσης φούντωνε.
• Η Χούντα βλέποντας ότι το φοιτητικό κίνημα έχει πάρει ένα καταιγιστικό ρυθμό και δια­βλέ­πο­ντας την απο­τυ­χία της να εκτο­νώ­σει τη φοι­τη­τι­κή αγω­νι­στι­κό­τη­τα, εγκαι­νιά­ζει νέο κύμα συλ­λή­ψε­ων και κα­τα­φεύ­γει στο Ν.Δ. 1347, με το οποίο ο υπουρ­γός Εθνι­κής Άμυ­νας έχει δι­καί­ω­μα να δια­τάσ­σει τη δια­κο­πή ανα­βο­λής κα­τά­τα­ξης στο στρά­τευ­μα λόγω σπου­δών φοιτητών που έχουν πε­ρι­πέ­σει σε «πει­θαρ­χι­κά σφάλ­μα­τα».

Η πρώτη κατάληψη του Πολυ­τε­χνεί­ου

Με το σύνθημα ‘Κάτω ο 1347' οι φοιτητές ξεσηκώνονται. Στις 14 Φεβρουα­ρί­ου πάνω από 2.000 φοι­τη­τές συ­γκε­ντρώ­νο­νται στο προ­αύ­λιο του ΕΜΠ, για να δια­δη­λώ­σουν ενά­ντια στη στρά­τευ­ση. Είναι η αναφερόμενη ως «Πρώτη κατάληψη του Πολυ­τε­χνεί­ου». Η Σύγκλητος συνεδριάζει για να βγάλει απόφαση εναντίον της στράτευσης. Οι αστυ­νο­μι­κές δυ­νά­μεις ει­σβάλ­λουν στο χώρο παραβιάζοντας το Άσυλο, χτυ­πούν αδια­κρί­τως ,ει­σέρ­χο­νται στην αί­θου­σα της Συγκλή­του και κάνουν συλλήψεις. Παραπέμπονται στο αυτόφωρο 11 φοιτητές με βαριές κατηγορίες: αντίσταση και περιύβριση αρχής, προτροπή σε έκνομες ενέργειες, ακόμα και με τον Νόμο 4000/58 περί «τεντιμποϊσμού»(!). Την τελευταία στιγμή αποσύρθηκε η κατηγορία του Νόμου 375/1936 «περί κατασκοπείας και ενεργειών των απειλουσών την εξωτερικήν ασφάλειαν της χώρας». Οι φοιτητές εμφανίζονται με έντονα σημάδια βασανισμού. Ήταν η μοναδική δημόσια εμφάνιση χτυπημένων αντιστασιακών σε όλη τη διάρκεια της χούντας. Εσκεμμένη ενέργεια για να τρομοκρατήσει τους φοιτητές. Όμως, αντίθετα, για μια ακόμη φορά, φούντωσε το κίνημα. Διαδηλώσεις από τις σχολές στα Δικαστήρια του Αρσακείου στη Δίκη των 11.

Πνευματικοί άνθρωποι σπεύδουν στη δίκη για να υπερασπιστούν τους φοιτητές, όπως ο Ιωαν. Πεσματζόγλου, οι καθηγητές του ΕΜΠ Κοκκινόπουλος, Τάσσιος, Νιάνιας (μετέπειτα υπουργός του Κωνσταντίνου Καραμανλή), ακόμη και στρατηγοί εν αποστρατεία. Οφείλω να αναφέρω τους δικηγόρους, όπως Γ.Β. Μαγκάκης, Απόστολος Κακλαμάνης, Αντώνης Βγότζας, Νίκος Καραμανλής. Για πρώτη φορά δημοσίως εδραιώθηκε η σύμπλευση του αστικού πολιτικού κόσμου με την Αριστερά εναντίον της Χούντας. Πολιτικοί, όπως ο Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ο Ιωαν. Μαύρος, ο Γ. Παπασπύρου, ο Ιωαν. Ζίγδης κ.α. με επιχειρήματα- καταπέλτη μιλούσαν περί σεβασμού του Πανεπιστημιακού Άσυλου!

Η Σύγκλητος του Πολυτεχνείου παραιτείται

Με τη σύλληψη και τη δίκη των 11 η Σύγκλητος του Ε.Μ. Πολυτεχνείου παραιτείται , γράφοντας ότι «η ενέργεια της κυβέρνησης κάνει κενό γράμμα τα περί ελευθερίας του συνέρχεσθαι του Συντάγματος, σεβασμός που πρέπει αναγνωρίζεται ρητά και για τους φοιτητές»!

Μετά από αυτές τις καταιγιστικές εξελίξεις το αντιδικτατορικό κίνημα προχωρά, στις 21 Φεβρουαρίου 1973, στη μεγάλη κατάληψη της Νομικής, από 4.000 φοιτητές. Ήταν η πρόβα τζενεράλε για την εξέγερση του Νοέμβρη. Η λαϊκή κινητοποίηση εμψύχωσε τους φοιτητές, που προχώρησαν και σε δεύτερη κατάληψη της Νομικής (20 Μαρτίου 1973). Αυτή τη φορά, Η Χούντα δε τόλμησε να παραβιάσει το άσυλο και πίεσε τις πρυτανικές αρχές να ζήτησουν την επέμβαση της αστυνομίας, πράγμα που έγινε και η κατάληψη τελείωσε με δεκάδες τραυματίες και συλλήψεις φοιτητών και διαδηλωτών…

Ο Κ. Γαβρόγλου ζήτησε από τις πρυτανικές αρχές να πάρουν θέση για τη κυβερνητική πρόκληση Το εύχομαι ολόψυχα, όμως ανησυχώ, γιατί εκτός της «Πρωτοβουλίας Μελών της Ακαδημαϊκής Κοινότητας για την Υπεράσπιση του Ασύλου», με τις 209 υπογραφές, oi πρυτανικές αρχές μέχρι τώρα κώφευσαν. Άλλοι καιροί, άλλα ήθη. Στη δικτατορία οι πανεπιστημιακές αρχές υπερασπίστηκαν το Άσυλο, γνωρίζοντας τις συνέπειες της πράξης τους. Η πιο απαλή ήταν η απόλυση…

Όσο για τη (νέα) Νέα Δημοκρατία, ούτε λόγος να γίνεται για τον Παναγιώτη Κανελλόπουλο και τους υπόλοιπους, που θόλωσαν τις θέσεις της περί «Νόμου και Τάξης»…

Αυτό που και αυτοί έλεγαν ήταν ότι το άσυλο είναι σύμφυτο με το ελληνικό πανεπιστήμιο, άρρηκτα συνυφασμένο με τους αγώνες για ελευθερία και δικαιώματα και η κατάργησή του αποτελεί πλήγμα στη Δημοκρατία…