Ελληνοτουρκικά: Ο ελιγμός Ερντογάν με το Oruc Reis και η τακτική Μητσοτάκη

Έπειτα από 35 ημέρες ερευνών από τα μεσάνυχτα του Σαββάτου το Oruc Reis βρίσκεται στην Αττάλεια, αφού ο Ταγίπ Ερντογάν διέταξε να μην ανανεωθεί η Navtex. Ο ελιγμός του προέδρου της Τουρκίας, σε καμία περίπτωση δεν θα έπρεπε να παρερμηνευθεί. Αφ' ενός το Oruc Reis δεν διέκοψε τις έρευνές του αλλά η Άγκυρα επέλεξε να μην συνεχιστούν, αφ' ετέρου το διάστημα των τελευταίων 15 ημερών τόσο ο Ταγίπ Ερντογάν όσο και ο Χουλουσί Ακάρ αλλά και άλλοι πολλοί Τούρκοι αξιωματούχοι εκτοξεύουν απειλές, υβρίζουν, απειλούν και προσπαθούν να δαιμονοποιήσουν την Ελλάδα και τους Έλληνες σαν τον εχθρό που αν συνεχίσει να αντιστέκεται θα γίνει... μεζές των Τούρκων.

Ακόμη και την Κυριακή, αφού το Oruc Reis κατέπλευσε στην Αττάλεια, οι Τούρκοι έδειξαν εμπράκτως ότι σχεδόν αξιώνουν να γίνει οικειοθελής... υποστολή της ελληνικής σημαίας στο Καστελλόριζο, θεωρώντας προκλητική την μετάβαση της Προέδρου της Δημοκρατίας στο νησί για τον εορτασμό της 77ης επετείου από την απελευθέρωση της Μεγίστης. Ο Τούρκος υπουργός Άμυνας έσπευσε στο Κας, απέναντι από το Καστελλόριζο και ευθέως δήλωσε ότι οι Έλληνες έχουν τόσα νησιά και δεν είναι δυνατόν να τρέχουν κάθε τόσο στο Καστελλόριζο που είναι τόσο κοντά στην Τουρκία επειδή η ελληνική παρουσία στο νησί ενοχλεί την Άγκυρα!

Όσο κι αν κάποιος θα ήθελε να βρει κάτι θετικό στην μη ανανέωση της τουρκικής Navtex για έρευνες από το Oruc Reis δύσκολα μπορεί να μην αντιληφθεί ότι ο ελιγμός του Ερντογάν γίνεται 10 ημέρες πριν το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο όπου πρόκειται να συζητηθεί η επιβολή κυρώσεων στην Τουρκία, αλλά και όλο της μεγαλύτερης πίεσης από μεγάλες χώρες να σταματήσει η προσπάθεια επιβολής τετελεσμένων στην Ανατολική Μεσόγειο.

Το ενδεχόμενο ενεργοποίησης οικονομικών αντιποίνων από την ΕΕ στην Τουρκία, είναι μια προοπτική που ανησυχεί τον Ερντογάν. Είναι ακριβώς αυτός ο λόγος για τον οποίο έσπευσε, την επομένη της σύναξης των ηγετών από τις Μεσογειακές χώρες στην Κορσική να τηλεφωνήσει στον Ισπανό πρωθυπουργό με σκοπό την βελτίωση των σχέσεων Άγκυρας-Μαδρίτης και γι΄αυτό ο Τσαβούσογλου μίλησε στο τηλέφωνο με τον Ιταλό ΥΠΕΞ και την επομένη υποδέχθηκε στην Αττάλεια τον Μαλτέζο ομόλογό του, ώστε να μάθει από πρώτο χέρι τα σχέδια Μακρόν-Μητσοτάκη.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης από τη Θεσσαλονίκη σημείωσε ότι η Ελλάδα θέλει να συζητήσει με την Τουρκία αλλά σε κλίμα ειρηνικό και χωρίς προκλήσεις. «Η αποκλιμάκωση δεν είναι ένα στιγμιαίο γεγονός, αλλά πρέπει να σας πω ότι εφόσον δούμε δείγματα γραφής σε αυτή την κατεύθυνση, η Ελλάδα είναι πάντα έτοιμη να ξεκινήσει -και γιατί όχι σύντομα- έναν νέο κύκλο διερευνητικών επαφών με την Τουρκία» ήταν το μήνυμα του Κυριάκου Μητσοτάκη προς την Άγκυρα και δευτερευόντως προς το Βερολίνο και την Ουάσιγκτον. «Εφόσον δούμε σημάδια έμπρακτης αποκλιμάκωσης η Ελλάδα είναι πάντα έτοιμη να καθίσει στο τραπέζι για τη μία μείζονα διαφορά που έχει με την Τουρκία που δεν άλλη από την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών στο Αιγαίο και στην Ανατολική Μεσόγειο» επισήμανε ο πρωθυπουργός αναφερόμενος στο πρόβλημα οριοθέτησης υφαλοκρηπίδας και Αποκλειστικής Οικονομικής Ζώνης.

Το ερώτημα είναι τι θα πράξει η τουρκική πλευρά. Για τις επόμενες 10 ημέρες, μέχρι τη Σύνοδο Κορυφής της ΕΕ, λογικά θα υπάρξει κάποιου είδους «ανακωχή» όπου η Αθήνα θα πρέπει να μεταφράζει, να αποκωδικοποιεί τα μηνύματα της Άγκυρας και να ισχυροποιεί ακόμη περισσότερο τις διπλωματικές της συμμαχίες.

Η στάση των Ευρωπαίων ηγετών στις 24-25 Σεπτεμβρίου έναντι της Τουρκίας θα είναι βαρύνουσας σημασίας. Διότι είναι άλλο να αρκεστούν σε ευχολόγια περί λήψης μέτρων κατά της Άγκυρας κάποια στιγμή και άλλο να αποφασίσουν συγκεκριμένα σε κατάλογο κυρώσεων που θα ενεργοποιηθεί αυτομάτως σε περίπτωση νέας εκδήλωσης επιθετικότητας κατά της Ελλάδας και της Κύπρου από τον Ερντογάν με ερευνητικά πλοία, γεωτρύπανα, πολεμικά πλοία και απειλές.

Ακόμη κι αν ανακοινωθεί η επανέναρξη των διερευνητικών επαφών, ουδείς μπορεί να εγγυηθεί ότι θα πρόκειται για την αρχή του τέλους της έντασης που θα σημάνει πορεία για αποκλιμάκωση της τουρκικής προκλητικότητας. Περισσότερο η πιθανή επανάληψη των διερευνητικών επαφών μεταξύ του ελληνικού και του τουρκικού υπουργείου Εξωτερικών θα σηματοδοτήσει το τέλος της αρχής της πρώτης φάσης του τουρκικού σχεδίου για σφετερισμό θαλασσίων ζωνών στις οποίες η Ελλάδα έχει κυριαρχικά δικαιώματα.

Κι αυτό διότι χωρίς απειλή για συγκεκριμένες κυρώσεις -που θα ενεργοποιηθούν με αυτόματο τρόπο αν ο Ερντογάν επαναλάβει τις προκλήσεις- ουδείς μπορεί να εμποδίσει την τουρκική πλευρά να τορπιλίσει τον διάλογο επιδιώκοντας να εντάξει στην ατζέντα των συζητήσεων μια σειρά από θέματα που η Αθήνα δεν είναι δυνατόν να διαπραγματευτεί. Για παράδειγμα το τουρκικό αίτημα για αποστρατιωτικοποίηση των νησιών του Αιγαίου ή την αναθεωρητική άποψη της Άγκυρας περί γκρίζων ζωνών. Η άρνηση της Αθήνας να συζητήσει αυτές τις τουρκικές απαιτήσεις θα μπορούσε να δώσει στον Ερντογάν την αφορμή για αποχώρηση από τις διερευνητικές με επίκληση της τουρκικής άποψης ότι η ελληνική πλευρά δεν δέχεται συζήτηση εφ όλης της ύλης.
Για τον λόγο αυτό έχει μεγάλη σημασία οι ισχυρές χώρες να ασκήσουν την επιρροή τους στην Τουρκία για συζητήσεις συγκεκριμένες και οριοθετημένες. «Είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε τις διερευνητικές επαφές από εκεί που σταμάτησαν το 2016. Με μόνο αντικείμενο την οριοθέτηση των θαλασσίων ζωνών. Διότι αυτό ήταν το αντικείμενο των διερευνητικών πάντα. Αυτό είναι το πλαίσιο. Και πιστεύω ότι σε αυτό το πλαίσιο, με καλή θέληση και από τις δύο πλευρές, μπορούμε να συμφωνήσουμε» υπογράμμισε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο πλαίσιο της συνέντευξης Τύπου στο Θεσσαλονίκη Helexpo Forum.