Με πλούσια ατζέντα έγινε χθες η πολυαναμενόμενη συνάντηση του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον πρόεδρο των ΗΠΑ Τζο Μπάιντεν στον Λευκό Οίκο, συνάντηση που είχε μηνύματα με πολλούς αποδέκτες. Οι γεωπολιτικές εξελίξεις -μετά και την ρωσική εισβολή στην Ουκρανία - βρέθηκαν στο επίκεντρο, με το μενού των συζητήσεων να περιλαμβάνει παράλληλα τόσο ενεργειακά θέματα όσο και οικονομικά.
Το μήνυμα που εκπέμπεται από την κυβέρνηση είναι πως η χώρα αποτελεί αξιόπιστο εταίρο μέσα σε ένα ραγδαίως μεταβαλλόμενο σκηνικό, ενώ αυτό που επισημαίνεται είναι πως κινήσεις αναθεωρητισμού δεν μπορεί να γίνονται αποδέκτες. Και μπορεί το θέμα της τουρκικής προκλητικότητας να απασχολεί την ελληνική πλευρά- αυτό αναμένεται να γίνει σαφές και στη σημερινή ομιλία του πρωθυπουργού στο Κογκρέσο - ωστόσο στόχος είναι να μην είναι «μονοθεματικές» οι συζητήσεις στην Ουάσινγκτον.
Πάντως από το ταξίδι στις ΗΠΑ βγήκαν και ειδήσεις, καθώς ο πρωθυπουργός εξέφρασε την πρόθεση της Αθήνας να ενταχθεί στο πρόγραμμα των F-35 πριν από το τέλος της τρέχουσας 10ετίας αναδεικνύοντας ως ιδιαίτερα θετικό το ενδιαφέρον που έχει δείξει η εταιρεία παραγωγός των μαχητικών Lockheed Martin. Να σημειωθεί πως από τα συγκεκριμένα μαχητικά πέμπτης γενιάς είχε «αποκλειστεί» η Άγκυρα, εξαιτίας της απόφασης της να αποκτήσει τους ρωσικούς S 400.
Το καλό κλίμα που επικράτησε στη συνάντηση στο Λευκό Οίκο φάνηκε και από τις δηλώσεις τόσο του προέδρου των ΗΠΑ όσο και του πρωθυπουργού. Υποδεχόμενος τον Κυριάκο Μητσοτάκη ο Τζο Μπάιντεν αναφέρθηκε στις σχέσεις φιλίας ανάμεσα στις δύο χώρες, τονίζοντας χαρακτηριστικά πως «βρισκόμαστε στην καλύτερη στιγμή μας». Με τον Κυριάκο Μητσοτάκη να σημειώνει πως «είναι ευκαιρία να επιβεβαιώσουμε το επίπεδο των σχέσεών μας οι οποίες βρίσκονται στο καλύτερο σημείο» και να προσθέτει «όχι μόνο αμυντικά αλλά και στο εμπόριο, στις επενδύσεις, στο ρόλο της Ελλάδας ως αξιόπιστος εταίρος στην ανατολική Μεσόγειο, στην ακμάζουσα πλέον οικονομία»
Όπως είναι φυσικό το Ουκρανικό βρέθηκε ψηλά στην ατζέντα των συζητήσεων με τον Τζο Μπάιντεν να μιλά για φρικαλεότητες και εγκλήματα πολέμου και να τονίζει πως «λέμε όχι στην ιδέα ότι οι απολυταρχίες θα ξεπεράσουν τις δημοκρατίες κατά τον 21ο αιώνα». Για να υπογραμμίσει ο Κυριάκος Μητσοτάκης πως «οι νέο ιμπεριαλιστικές φαντασιώσεις ανήκουν σε άλλες εποχές, δεν πρέπει να επιτύχουν στέλνοντας μήνυμα και σε άλλους ηγέτες που ρέπουν προς τον αυταρχισμό ότι κάθε παραβίαση της κυριαρχίας μας θα αντιμετωπίζεται με ενωμένη φωνή».
Μηνύματα Μητσοτάκη στην Τουρκία
Ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στα εθνικά θέματα, λέγοντας πως οποιαδήποτε παραβίαση της εθνικής κυριαρχίας θα απαντηθεί με ομόφωνο και παραδειγματικό τρόπο. Καθιστώντας για μια ακόμα φορά σαφές πως στο Κυπριακό πρέπει να εφαρμοσθούν τα ψηφίσματα του ΟΗΕ και πως κανείς δεν μπορεί να δεχθεί λύση δυο κρατών.
Στον κύκλο επαφών στην Ουάσινγκτον είναι δεδομένο πως γίνεται αναφορά στον αποσταθεροποιητικό ρόλο που επιχειρεί να διαδραματίσει η Άγκυρα μέσα σε ένα ρευστό γεωπολιτικό σκηνικό. «Το τελευταίο πράγμα που χρειάζεται το ΝΑΤΟ είναι άλλη μια πηγή έντασης μεταξύ της Ελλάδας και της Τουρκίας» σημείωσε ο πρωθυπουργός κατά τη διάρκεια ανοιχτής συζήτησης που είχε με τον δημοσιογράφο της εφημερίδας Washington Post, Ντέιβιντ Ιγκνάτιους.
Μάλιστα ο Κ. Μητσοτάκης σημείωσε ότι είναι απαράδεκτο για μια νατοϊκή χώρα να παραβιάζει τον εναέριο χώρο μιας άλλης συμμαχικής χώρας. Την ίδια, όμως, στιγμή κράτησε την πόρτα του διαλόγου ανοιχτή, σημειώνοντας ότι υπάρχει περιθώριο για την οικοδόμηση μιας θετικής ατζέντας αλλά και αναγνώρισης των σημείων στα οποία καταγράφονται διαφωνίες.
Επενδύσεις και ενέργεια
Οι επόμενες κινήσεις που θα γίνουν στην ενεργειακή σκακιέρα και ο ρόλος που διεκδικεί η Αθήνα σε ένα ραγδαίως μεταλλασσόμενο σκηνικό βρίσκονται στο επίκεντρο των επαφών του πρωθυπουργού. Με δεδομένο το στόχο της Ε.Ε. για απεξάρτηση από το φυσικό αέριο η κυβέρνηση υπογραμμίζει πως η Ελλάδα μπορεί να μετατραπεί σε περιφερειακό ενεργειακό κόμβο, ώστε να μεταφέρει φυσικό αέριο αλλά και υδρογόνο αργότερα από τη Μέση Ανατολή στην Ευρώπη.
Την ίδια στιγμή ο πρωθυπουργός αναφέρθηκε στην Ουάσινγκτον στη νέα σελίδα που έχει ανοίξει για οικονομία και όπως είπε η Ελλάδα επέστρεψε. «Έχουμε λοιπόν μία δυναμική οικονομία, ανοιχτή για δουλειές και έτοιμη να προσελκύσει αμερικανικές επενδύσεις. Για τις ΗΠΑ η χώρα μας είναι ένας σταθερός εταίρος σε μία δύσκολη περιοχή του κόσμου» ανέφερε χαρακτηριστικά.
Το σκληρό παζάρι της Άγκυρας
Το ρόλο του απρόβλεπτου εταίρου έχει υιοθετήσει απέναντι στη Δύση η τουρκική πλευρά και μένει να φανεί αν από αυτή την στρατηγική θα αποκομίσει οφέλη στη διπλωματική σκηνή. Να σημειωθεί πως η Τουρκία αιφνιδίασε την προηγούμενη εβδομάδα, γνωστοποιώντας ότι δεν βλέπει θετικά τις υποψηφιότητες της Σουηδίας και της Φιλανδίας για ένταξη στο ΝΑΤΟ. Μάλιστα χθες ο Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν δήλωσε ότι οι διπλωματικές αντιπροσωπείες των δύο χωρών δεν πρέπει καν να μπουν στον κόπο να ταξιδέψουν στην Άγκυρα για να πείσουν την τουρκική κυβέρνηση να εγκρίνει την υποψηφιότητά τους για ένταξη στο ΝΑΤΟ.
Βέβαια, η εκτίμηση που υπάρχει είναι πως τελικά η Άγκυρα δεν θα μπλοκάρει την ένταξη των δύο χωρών στο ΝΑΤΟ. Ωστόσο, μένει να φανεί ποια «ανταλλάγματα» θα επιδιώξει να πάρει , καθώς πρόκειται για μια ριψοκίνδυνη στρατηγική.
Πάντως χθες Δευτέρα ο Γενικός Γραμματέας του ΝΑΤΟ Γενς Στόλντεμπεργκ είχε τηλεφωνική επικοινωνία με τον υπουργό Εξωτερικών της Τουρκίας Μεβλούτ Τσαβούσογλου και μάλιστα χαρακτήρισε την γειτονική χώρα «πολύτιμο σύμμαχο». Και σημείωσε μεταξύ άλλων πως οποιεσδήποτε ανησυχίες για την ασφάλεια πρέπει να αντιμετωπιστούν.
