Ένα ακόμη σύνθετο μουσειολογικό έργο με υψηλές επιστημονικές και διοικητικές – διαχειριστικές απαιτήσεις πρόσφατα ολοκληρώθηκε με επιτυχία από το στελεχιακό δυναμικό της Εφ.Α.Ηλείας και αφορά στην αναδιαμόρφωση και αναδιαπραγμάτευση της αρχαιολογικής έκθεσης στο Μουσείο Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας, στην Ολυμπία.
Η ανάγκη αναδιοργάνωσης – τροποποίησης της έκθεσης προκλήθηκε τρία χρόνια νωρίτερα, έπειτα από την έκδοση της υπ’ αριθμ. ΥΠΠΟΑ/ ΓΔΑΠΚ/ ΔΜ/ ΤΑΜΣ/ 228951/ 137382/ 7571/ 4940/ 11.07.2016 Υπουργικής Απόφασης η οποία ενέκρινε αφενός την ανανέωση του μακροχρόνιου δανεισμού 89 έργων στο Μουσείο της Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας (Μ.Ι.Ο.Α.Α.) από είκοσι τρεις (23) Εφορείες Αρχαιοτήτων και Δημόσια Μουσεία αφετέρου δε την επιστροφή 24 αρχαίων δανείων έργων στα μουσεία προέλευσής τους.
Εκ του συνόλου των 113, η απομάκρυνση των 24 δάνειων εκθεμάτων και ενός ακόμη όταν θα λειτουργήσει το νέο Μουσείο της Δημητσάνας των οποίων εγκρίθηκε η επιστροφή στα Μουσεία και τις Εφορείες προέλευσής τους, επηρέασε τις επτά από τις δέκα θεματικές ενότητες του Μ.Ι.Ο.Α.Α.
Έκτοτε ξεκίνησε το δύσκολο και χρονοβόρο έργο της διερεύνησης από την Υπηρεσία μας και την Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (ΥΠ.ΠΟ.Α.) της δυνατότητας δανεισμού άλλων αρχαίων έργων συναφούς χαρακτήρα από πλευράς Εφορειών Αρχαιοτήτων και Μουσείων όλης της επικράτειας, προκειμένου να ανανεωθεί η ιδιαίτερης σημασίας έκθεση του Μουσείου της Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας. Το σημαντικό κενό που δημιουργήθηκε στην αρτιότητα των θεματικών ενοτήτων καλύφθηκε, αν και μετά δυσκολίας, από ορισμένα νέα αρχαία έργα που προτάθηκαν από τις Εφορείες και τα Μουσεία του ΥΠ.ΠΟ.Α. καθώς και από το απόθεμα των αποθηκών της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας.
Με την ολοκλήρωση της ανωτέρω διαδικασίας εκπονήθηκε από την Εφ.Α.Ηλείας πρόταση τροποποίησης της μουσειολογικής – μουσειογραφικής μελέτης του Μ.Ι.Ο.Α.Α. η οποία υποβλήθηκε στην Κεντρική Υπηρεσία του ΥΠ.ΠΟ.Α. και κατόπιν Γνωμοδότηση του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου, ενεκρίθη στις αρχές του 2018.
Έπειτα από μια αλληλουχία διοικητικών ενεργειών, επικοινωνιών και εγγράφων της Υπηρεσίας μας, η Διεύθυνση Αρχαιολογικών Μουσείων Εκθέσεων και Εκπαιδευτικών Προγραμμάτων ενέκρινε την υλοποίηση των απαραίτητων εργασιών, προϋπολογισμού 60.000 ευρώ οι οποίες εκτελέστηκαν από την Εφ.Α. Ηλείας με τη μέθοδο της αυτεπιστασίας και αφορούσαν, στην παραλαβή και ένταξη των νέων αρχαίων έργων στο Μουσείο Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας στην Αρχαία Ολυμπία προς αντικατάσταση των προς επιστροφή 24 δανείων εκθεμάτων.
Ανάμεσα στις διαδικασίες που δρομολογήθηκαν ήταν και η συγκρότηση Εκτιμητικής Επιτροπής για τον υπολογισμό της αξίας των νέων δανείων έργων και η ασφάλισή τους προκειμένου να μεταφερθούν στην Ολυμπία, γεγονός που πραγματοποιήθηκε στα μέσα του Δεκεμβρίου του 2018.
Ακολούθησαν οι εργασίες αποκαθήλωσης – απομάκρυνσης από την έκθεση των προς επιστροφή δανείων αρχαίων έργων, κυρίως γλυπτών από το Μ.Ι.Ο.Α.Α. και μεταφοράς τους στις αποθήκες του Νέου Μουσείου Ολυμπίας για προσωρινή φύλαξη μέχρι την επιστροφή τους καθώς και η εγκατάσταση των νέων έργων. Το τελευταίο στάδιο ήταν η τοποθέτηση λεζαντών και εποπτικού υλικού από κοινό συνεργείο συντηρητών και εργατοτεχνιτών της Εφ. Α. Ηλείας και προσωπικού της αναδόχου εταιρείας γραφιστικού δημιουργικού και εκτυπώσεων.
Παράλληλα, για διάστημα αρκετών μηνών η Εφορεία Αρχαιοτήτων Ηλείας μερίμνησε για την δημιουργία των νέων τετράγλωσσων λεζαντών και την παραγωγή πλουσιότατου, έγκυρου και αισθητικά άρτιου εποπτικού υλικού (μεγάλοι πίνακες με εικόνες – λεζάντες – κείμενα) με το οποίο ενισχύθηκε η έκθεση του Μ.Ι.Ο.Α.Α. καλύπτοντας έτσι τα μουσειογραφικά και μουσειολογικά κενά και τις αδυναμίες που ήδη υπήρχαν και κυρίως αυτές που δημιουργήθηκαν με την απομάκρυνση των δανείων εκθεμάτων.
Όλα τα παραπάνω, συμπεριλαμβανομένων των επιβεβλημένων ελαιοχρωματισμών σε εξωτερικές και εσωτερικές επιφάνειες του Μουσείου, οδήγησαν σε ένα άκρως ικανοποιητικό από κάθε άποψη αποτέλεσμα το οποίο τιμά, σέβεται και αναδεικνύει εξίσου το ιστορικό κτήριο και το πολύτιμο περιεχόμενο του Μουσείου της Ιστορίας των Ολυμπιακών Αγώνων της Αρχαιότητας (Μ.Ι.Ο.Α.Α.) σε βαθμό που μπορούμε να μιλάμε για μια νέα φάση στην ήδη μακρά ιστορία του.
Εντυπωσιακή ως προς το αποτέλεσμα που παρήγαγε ήταν και η παρέμβαση της Εφορείας μας στην αίθουσα της Νίκης του Παιωνίου στο Νέο Αρχαιολογικό Μουσείο Ολυμπίας, όπου με την μορφή αυτοκόλλητου εγκαταστάθηκε η σχεδιαστική αναπαράσταση του έργου, ως φόντο στο ιδιαίτερα σημαντικό αυτό έκθεμα και η οποία κάλυψε τα 8/10 της επιφάνειας του τοίχου. Έτσι αντιμετωπίστηκε η απουσία της αυθεντικής – αρχικής εικόνας που παρουσίαζε το γλυπτό όπως το είχε φιλοτεχνήσει ο μεγάλος καλλιτέχνης Παιώνιος στην αρχαιότητα. Πλέον οι επισκέπτες κατανοούν καλύτερα και απολαμβάνουν στο μέγιστο βαθμό το αριστούργημα αυτό της κλασσικής αρχαιότητας.
Όλες οι ανωτέρω εργασίες έγιναν υπό την ευθύνη και άμεση καθοδήγηση της Προϊσταμένης της Εφ.Α. Ηλείας κας Ερωφίλης – Ίριδας Κόλλια σε στενή συνεργασία με τον αρχαιολόγο κο Κωνσταντίνο Αντωνόπουλο και σε διαρκή συντονισμό με τον Τμηματάρχη Συντήρησης κο Παναγιώτη Καλπάκο, τους συντηρητές και τον γλύπτη της Εφ. Α. Ηλείας, κο Δημήτρη Μαστορόπουλο. Σημαντική ήταν η συνδρομή του κου Χρήστου Σπηλιόπουλου στο διοικητικό – οικονομικό σκέλος, των αρχαιολόγων, του φυλακτικού προσωπικού και όλων των υπαλλήλων της γραμματείας της Εφ. Α. Ηλείας, ενώ το εγχείρημα κατέστη εφικτό μόνο χάρη στην αμέριστη συνδρομή και το ζήλο του εξειδικευμένου εργατοτεχνικού προσωπικού της Εφ. Α. Ηλείας.
