Σάββατο 15 Φεβρουαρίου στην πλατεία Αγίου Αθανασίου
Η αναβίωση των εθίμων της Αποκριάς απ’ όλη την Ελλάδα είναι η καινοτομία του φετινού Καρναβαλιού της Αμαλιάδας, όπου μικροί και μεγάλοι θα έχουν την ευκαιρία να γνωρίσουν από κοντά αποκριάτικα δρώμενα που τελούνται από τον 19ο αιώνα στην Ελλάδα. Η παράδοση θα έχει ξεχωριστή θέση στο Καρναβάλι Αμαλιάδας το Σάββατο 15 Φεβρουαρίου με τα δύο αποκριάτικα δρώμενα που φιλοξενούνται φέτος στην Αμαλιάδα, ενώ παράλληλα το πρόγραμμα θα εμπλουτιστεί από τους τοπικούς συλλόγους παραδοσιακών χορών και τραγουδιών του Δήμου Ήλιδας, οι οποίοι την ίδια βραδιά θα παρουσιάσουν αποκριάτικα δρώμενα και χορούς.
Οι προετοιμασίες για την μεγάλη παρέλαση που θα πραγματοποιηθεί την Κυριακή 23 Φεβρουαρίου προχωρούν με εντατικούς ρυθμούς καθώς και οι δηλώσεις συμμετοχής των πληρωμάτων αναμένεται να αποτελέσουν καινούργιο ρεκόρ συμμετοχών.
Όσοι επιθυμούν να συμμετάσχουν με πλήρωμα ή άλλο δρώμενο μπορούν να δηλώσουν τη συμμετοχή τους στο τηλέφωνο 6937 487 087 κ. Δημήτριο Παναγιωτάρα.
Το ολοκληρωμένο πρόγραμμα με όλες τις καρναβαλικές εκδηλώσεις θα ανακοινωθεί στο τέλος αυτής της εβδομάδας.
Ο Βλάχικος Γάμος της Θήβας καταχωρήθηκε στο Εθνικό Ευρετήριο Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του Υπουργείου Πολιτισμού, ως «Ανοιξιάτικο ευετηρικό, ευγονικό δρώμενο το οποίο επιτελείται την περίοδο των Απόκρεων και συγκεκριμένα την Κυριακή της Τυρινής και κορυφώνεται την Καθαρή Δευτέρα. Παρουσιάζεται ως σάτιρα ενός παραδοσιακού γάμου, ως εικονικός ποιμενικός γάμος, ως μια γαμήλια τελετουργία, η οποία συνίσταται από επιμέρους τελετουργικές πράξεις οι οποίες συνδέονται με «τάξη» και κανόνες ακολουθίας μεταξύ τους και στην οποία παλαιότερα συμμετείχαν μόνο άντρες σε όλους τους πρωταγωνιστικούς και δευτερεύοντες ρόλους». Αποτελεί σατυρική παραλλαγή τέλεσης ποιμενικού γάμου και εμφανίζεται σαν αποκριάτικο έθιμο περί τα μέσα του 19ου αιώνα στην πόλη της Θήβας. Ενσωματώνει με τρόπο θαυμαστό, κατά τους λαογράφους, στοιχεία από έθιμα και συνήθειες των βλάχικων πληθυσμών που εγκαταστάθηκαν στη Θήβα (Βλαχομαχαλάς), μετά την κάθοδό τους από την περιοχή του Ασπροπόταμου της Πίνδου λίγα χρόνια από την ίδρυση του νεοελληνικού κράτους, τα οποία σατιρίζει, με στοιχεία της πανάρχαιας Διονυσιακής λατρείας που διασώζονται στις μνήμες των ντόπιων κατοίκων της Θήβας, γενέτειρας πόλης του Διονύσου.
Μωμόγεροι: Η παλαιότερη μορφή ελληνικού λαϊκού θεάτρου
Ένας μικρός θίασος μεταμφιεσμένων φουστανελοφόρων, οι «Μωμόγεροι» ή τα «Κοτσαμάνια», έρχονται με τις περίτεχνες περικεφαλαίες τους, συνοδεία οργάνων, να ζωντανέψουν όψεις του πανάρχαιου εθίμου που μετέφεραν οι πρόγονοί τους από τον ορεινό Πόντο στις νέες τους πατρίδες, στην περιοχή της Κοζάνης. Όπως όλα τα έθιμα του Δωδεκαημέρου –τα έθιμα δηλαδή που τελούνται ανάμεσα στα Χριστούγεννα και τα Θεοφάνεια– τα Κοτσαμάνια συνδυάζουν το ευετηριακό με το σκωπτικό στοιχείο, με σκοπό τη βλάστηση της γης, την ευγονία και κατ’ επέκταση την καλή τύχη που θα συνοδεύσει την έλευση της νέας χρονιάς. Οι Μωμόγεροι στο αρχαϊκό στάδιό τους είχαν μαγικό-τελετουργικό και ευετηριακό χαρακτήρα. Στην πορεία μέσα στο χρόνο οι επιδράσεις που δέχθηκαν από το περιβάλλον και ασφαλώς τις λοιπές γειτονικές κουλτούρες, επέφεραν μεταβολές. Έτσι ώστε οι Μωμόγεροι απώλεσαν στοιχεία από την αρχαϊκή περίοδο και δέχθηκαν νέα από τη βυζαντινή περίοδο, την οποία βίωναν. Σε νεότερο στάδιό τους ο χαρακτήρας τους εξελίχθηκε, έχοντας επίκεντρο τη σάτιρα, τον έρωτα, την ψυχαγωγία κτλ. Στα τέλη του 2016 η Διακυβερνητική Επιτροπή της Σύμβασης για την Διαφύλαξη της 'Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς, ενέκρινε την πρόταση του υπουργείου Πολιτισμού και ενέγραψε στον Αντιπροσωπευτικό Κατάλογο της Αυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ανθρωπότητας (Ουνέσκο) το εθιμικό δρώμενο των Μωμόγερων.
