Η ιστορία του σπιτιού, όπου ο ποιητής άφησε την τελευταία του πνοή, και τώρα περνάει στο υπουργείο - Ενας συμβολικός τόπος ελευθερίας και αντίστασης
Το πανέμορφο διατηρητέο της Πλάκας, γνωστό και ως οικία Παλαμά, επιτέλους περνά στο Υπουργείο Πολιτισμού ύστερα από εντολή που έδωσε χτες η υπουργός Πολιτισμού κ. Λίνα Μενδώνη “για την άμεση εκκίνηση των κατά νόμο διαδικασιών για την απαλλοτρίωση ή την απευθείας αγορά από το ΥΠΠΟ της οικίας Παλαμά στην Πλάκα”. Είναι εκεί όπου ο ποιητής έζησε τα τελευταία χρόνια της ζωής του, ύστερα από έξωση που του είχε γίνει από την γκρεμισμένη πλέον κατοικία στην οδό Ασκληπιού, από όπου είχαν περάσει όλοι οι μεγάλοι λογοτέχνες της εποχής από τον Ξενόπουλο και τον Ζαχαρία Παπαντωνίου έως τον Ανδρέα Καρκαβίτσα και τον Μιλτιάδη Μαλακάση. Και είναι οι περισσότεροι από αυτούς που τίμησαν με την παρουσία τους το σπίτι της Περιάνδου το οποίο κατοίκησε ο Παλαμάς μένοντας σε ένα από τα δυο διαμερίσματα του δευτέρου ορόφου με τη σύζυγο του Μαρία και την κόρη τους Ναυσικά. Είναι εκεί, επίσης, όπου έγραψε πολλά από τα σημαντικότερα ποιήματα και κείμενα του και εκεί όπου γράφτηκε το τελευταίο κεφάλαιο της ζωής του. Στο σπίτι της Περιάνδρου ο Παλαμάς άφησε την τελευταία του πνοή στις 27 Φεβρουαρίου του 1943.
Το νέο του θανάτου του επιφανέστερου ποιητή της γενιάς του 1880 κυκλοφόρησε με αστραπιαία ταχύτητα στην κατοχική Αθήνα. «Χτες βράδυ μία είδηση ακατανόητη μας ήρθε. Μία είδηση ασύλληπτη. Ο Γέρο-Παλαμάς πέθανε. Είχαμε ξεχάσει πως ήταν θνητός» έγραφε στο προσωπικό της ημερολόγιο η Ιωάννα Τσάτσου. Ως θνητός και πιστός στην οικογένεια στο τελευταίο του ταξίδι ο ποιητής δεν ήταν μόνος αφού στο προσκέφαλο του η κόρη του Ναυσικά, με τη φίλη της ζωγράφο Διαμαντοπούλου, η οποία βγάζοντας από την τσέπη του φουστανιού το κραγιόν της απέδωσε με αυτό σε μια σειρά από εμβληματικά σκίτσα τις τελευταίες εκφράσεις του προσώπου του. Ο πόνος διπλά βαρύς αφού δέκα μέρες πριν, είχε φύγει η γυναίκα του Μαρία στο διπλανό δωμάτιο, χωρίς ο ίδιος να μπορέσει μάθει το θάνατο της. Οι πρώτοι που έφτασαν στο σπίτι της Περιάνδρου πληροφορούμενοι τον θάνατο ήταν ο Τσάτσος, ο Άγγελος Σικελιανός και η γυναίκα του Εύα, οι οποίοι προκειμένου να γνωστοποιήσουν στους Αθηναίους τα νέα έστησαν στην προθήκη του ιστορικού βιβλιοπωλείου Ελευθερουδάκη μια μεγάλη φωτογραφία του ποιητή με ένα αναμμένο κερί ανάμεσα σε μαύρες ταινίες. Και από κάτω τον στίχο “Ο Ακρίτας είμαι Χάροντα”.
Τα νέα δεν άργησαν να φτάσουν παντού. Ο Παλαμάς αποχαιρετούσε τα κατεχόμενα πλήθη το ίδιο επιβλητικά όπως ζούσε: φορώντας φράκο και διατηρώντας μια άκρως φροντισμένη γενειάδα. Τα προβλήματα ωστόσο ήταν πολλά και δεν είχαν μόνο να κάνουν με τη γερμανοκρατούμενη πόλη αλλά με το ότι ο γιος του Παλαμά Λέανδρος, εντελώς εγωιστικά σκεπτόμενος, σύμφωνα με τη μαρτυρία του Τσάτσου, δεν ήθελε να δοθεί καθολική διάσταση στο γεγονός ούτε ήθελε να αφήσει τον Σικελιανό να αποχαιρετήσει τον νεκρό γιατί φοβόταν “ότι οι Ιταλοί δεν θα του έδιναν διαβατήριο”. Αλλά ο Σικελιανός δεν δείλιασε να μετατρέψει την κηδεία σε αντικατοχική πράξη λέγοντας πως “Σε αυτό το φέρετρο ακουμπάει η Ελλάδα».Όχι τυχαία στον πάνδημο αποχαιρετισμό έδωσαν το παρών ο λογοτεχνικός κόσμος της εποχής αλλά και απλός λαός ψάλλοντας μπροστά στους Γερμανούς τον εθνικό ύμνο-κυριολεκτικά σε αυτό το φέρετρο ακουμπούσε η Ελλάδα.
Ήταν η χαρακτηριστική, συγκλονιστική και ιστορική στιγμή μετά το τέλος της νεκρώσιμης ακολουθίας όταν ο Σπύρος Μελάς, ο Άγγελος Σικελιανός και νέα παιδιά σήκωσαν το φέρετρο και κατευθύνθηκαν προς τον χώρο της ταφής. Την ώρα που ήταν έτοιμοι να βάλουν το φέρετρο μέσα στη γη, πλησίασε ο αντιπρόσωπος του κατακτητή να καταθέσει στεφάνι. Τότε, ο λογοτέχνης Γιώργος Κατσίμπαλης άρχισε να τραγουδά τον Εθνικό Ύμνο: «Σε γνωρίζω από την κόψη...». Κατόπιν βρέθηκε να ακολουθεί ένα τεράστιο πλήθος, «πρώτα δειλά –περιγράφει ο Κωνσταντίνος Τσάτσος– ύστερα η φωνή κατάκτησε όλον τον κόσμο, μυριόστομη. Ήταν η στιγμή η πιο συγκινητική. Ο κόσμος τραγουδούσε με πάθος. Κάποιος φώναξε Ζήτω η ελευθερία του πνεύματος. Αλλά ο κόσμος ήθελε μόνο ελευθερία σκέτη και φώναζε “Ζήτω η Ελευθερία!».
Ο Άγγελος Σικελιανός αποχαιρετά τον Κωστή Παλαμά
Για μέρες, λοιπόν, μετά την κηδεία ο κόσμος περνούσε από το σπίτι για να αποχαιρετίσει τον ποιητή που την έκανε περήφανη “με μια φωνή όσο ποτέ δυνατή”. Σε αυτές τις στιγμές καθολικό ρόλο έπαιξε φυσικά το ότι η οικία Παλαμά ήταν συνώνυμη της απανταχού παρουσίας του Παλαμά: από εκεί περνούσε το ανώνυμο πλήθος να αφήσει ένα λουλούδι, αυτό επισκεπτόταν οι άνθρωποι του πνεύματος. Δυστυχώς, όμως, με τα χρόνια που πέρασαν το σπίτι εγκαταλείφθηκε και έμεινε μόνο μια ταμπέλα για να θυμίζει ότι ήταν το μέρος όπου έμενε ο εμβληματικός ποιητής. Παρότι χαρακτηριστηκε διατηρητέο ήδη από το 1999, κανείς όμως δεν αποφάσιζε τι ακριβώς θα γίνει με την τύχη του και είχε μείνει στο έλεος των άπειρων περαστικών που δεν ντράπηκαν να το βανδαλίσουν. «Σήμερα,” γράφει η Υπουργός Πολιτισμού, στο έγγραφό της προς τον πρόεδρο του ΚΣΜΝ και γενικό γραμματέα Πολιτισμού κ. Γ. Διδασκάλου, “το εν λόγω ακίνητο βρίσκεται σε τραγική κατάσταση διατήρησης, η οποία προσβάλλει όχι μόνον την μνήμη του μεγάλου μας ποιητή, αλλά και τον ελληνικό λαό, δεδομένου ότι από την οικία του Παλαμά ξεκίνησε την ημέρα της εξοδίου ακολουθίας του, τον Φεβρουάριο του 1943, η αυθόρμητη αντίσταση του λαού στις δυνάμεις του Άξονα, καθώς χιλιάδες κόσμου συνόδευσαν την σορό του ποιητή στο Α΄ Νεκροταφείο Αθηνών ψάλλοντας τον Εθνικό Ύμνο. Σήμερα μια πινακίδα στην είσοδο του κτηρίου δηλώνει ότι στο κτήριο αυτό έζησε για κάποια χρόνια ο ποιητής. Παρά τις προσπάθειες που έγιναν κατά καιρούς από τους ιδιοκτήτες για την πώληση του κτηρίου κάτι τέτοιο δεν κατέστη δυνατόν.Με δεδομένα: 1. Την θλιβερή εικόνα που παρουσιάζει σήμερα το κτήριο, μισοερειπωμένο λειτουργεί ως σκουπιδότοπος και ως δημόσιο ουρητήριο, και 2. Την προσβολή στη μνήμη ενός από τους σημαντικότερους Έλληνες ποιητές, με σημαντική συνεισφορά στην ανανέωση της νεοελληνικής ποίησης, παρακαλώ να ξεκινήσετε αμέσως τις κατά νόμον διαδικασίες για την απαλλοτρίωση του κτηρίου ή την απ' ευθείας αγορά του από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού, προκειμένου να αποκατασταθεί και να μετατραπεί σε χώρο μελέτης και σπουδής της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας”.
Η επιγραφή αυτή αποτελεί την μοναδική υπενθύμιση πως σε αυτό το εγκαταλελειμμένο κτίριο έζησε ο σπουδαίος ποιητής
Το διώροφο κτίριο, το οποίο οικοδομήθηκε στη δεκαετία 1920-1930, φέρει χαρακτηριστικά ενός νεοκλασικού αστικού σπιτιού του Μεσοπολέμου, με τα ακροκέραμα του γείσου του και τις σιδεριές στα μπαλκόνια. Μια πλάκα πάνω από την κύρια είσοδο του σπιτιού αναγράφει:«Στο σπίτι αυτό πέθανε ο εθνικός μας ποιητής Κωστής Παλαμάς στις 27 Φεβρουαρίου 1943».
Η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού δήλωσε ότι “αυτή είναι μία απόφαση που οφείλαμε στον Ποιητή αλλά και στους πολίτες που απαιτούν να του αποδοθεί η τιμή και η ευγνωμοσύνη των νεότερων γενεών. Σήμερα, κάνουμε πράξη αυτό που έπρεπε να γίνει εδώ και πολλά χρόνια. Η οικία Παλαμά θα αποκατασταθεί από τις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ για να γίνει χώρος μελέτης και σπουδής της νεότερης ελληνικής λογοτεχνίας”.Το φθινόπωρο του 1937 επισκέφτηκε τον Κωστή Παλαμά, στο σπίτι της οδού Περιάνδρου στην Πλάκα, ο δημοσιογράφος Ε. Τζαμουράνης ο οποίος κατέγραψε μια μέρα στο σπίτι του ποιητή με τον πλέον ανάγλυφο τρόπο:
Φθινοπωρινό πρωινό στην οδό Περιάνδρου «Ζη εις το ήσυχο σπίτι της οδού Περιάνδρου μέσα εις μίαν θείαν γαλήνην που δεν την ταράζει τίποτε απ’ τη βοή της πόλεως. Η καθημερινή του ζωή περνά μεταξύ του μικρού γραφείου, παραφορτωμένου από βιβλία παληά και νέα, και της ταράτσας του σπιτιού, στολισμένης με δροσερές και περιποιημένες γλάστρες. Ξυπνά ενωρίς το πρωί και αφού πάρη το πρωϊνό του βγαίνει στην ταράτσα όπου κάθεται δύο ώρες ανάμεσα στα λουλούδια, κυττάζοντας προς την Ακρόπολι που φαίνεται απέναντι και ακούοντας τον αντίλαλο της ζωής από τα γειτονικά σπίτια. Οι ζεστές ηλιακές ακτίνες δεν φαίνεται να τον πειράζουν. Σ’ αυτό το διάστημα ρωτά τους δικούς του για όλα τα γύρω μικροπράγματα. Μετά τις δέκα κλείνεται στο γραφείο του, μ’ ένα μολύβι στο χέρι, με μια σκέψι στο νου, μ’ ένα στίχο. Διαβάζει λίγο και όταν κουρασθή σηκώνεται και στέκεται όρθιος μπροστά στο παράθυρο, ατενίζοντας το γαλάζιο του ουρανού. Πολλές φορές τον βρήκαν οι δικοί του σ’ αυτή τη στάσι, να ταξειδεύη νοερά στους μακρυνούς κόσμους του φωτός. Σπάνια δέχεται λίγους φίλους πριν το μεσημέρι».
Το απόγευμα «Το απόγευμα κατεβαίνει συχνά και κάνει ένα μικρό περίπατο μέχρι το μικρό καφενείο που βρίσκεται απέναντι στην Πύλη του Αδριανού, μέχρι το σούρουπο. Ένα τελευταίο βράδυ γύρισε στο σπίτι κάπως αργότερα, μαγευμένος γιατί είδε το φεγγάρι να προβάλη ολόλαμπρο απ’ την κορυφή του Υμηττού, τόσο που και μετά το φαγητό, καθισμένος στην ταράτσα, αφηγείτο την εντύπωσί του σε μερικούς φίλους με πολλή συγκίνησι».
Θα αποκατασταθούν βλάβες και φθορές από τους σεισμούς
Στην αποκατάσταση του Ι.Ν. Τιμίου Προδρόμου Σχινών του Δήμου Ζαχάρως προχωρά η Διεύθυνση Αναστήλωσης Βυζαντινών και Μεταβυζαντινών Μνημείων του Υπουργείου Πολιτισμού. Ήδη ο ηλεκτρονικός διαγωνισμός για την ανάδειξη αναδόχου βρίσκεται στον «αέρα», με τον προϋπολογισμό του έργου να βρίσκεται λίγο πιο πάνω από τις 550.000 ευρώ, ενταγμένο στο πρόγραμμα «Δυτική Ελλάδα 2021-2027».
Οι αναστηλωτικές εργασίες που θα εκτελεστούν έχουν ως πρωταρχικό σκοπό την στερέωση και αποκατάσταση του μνημείου που προστατεύεται από τον Ν. 4858/2021 «Κύρωση Κώδικα νομοθεσίας για την προστασία των αρχαιοτήτων και εν γένει της πολιτιστικής κληρονομιάς» .
Ο ναός, ξεκίνησε να χτίζεται το 1850 και ολοκληρώθηκε περίπου το 1896. Πρόκειται για μονόχωρη ξυλόστεγη βασιλική που ανατολικά απολήγει σε τρείς τρίπλευρες αψίδες. Πάνω από τη δυτική είσοδο υψώνεται λιθόκτιστο κωδωνοστάσιο, ενώ εσωτερικά στη δυτική πλευρά διαμορφώνεται γυναικωνίτης.
Ο Ι.Ν. έχει υποστεί βλάβες από τη συνεχή σεισμική δραστηριότητα των τελευταίων ετών στην ευρύτερη περιοχή και κυρίως από τον σεισμό της 15ης Φεβρουαρίου 2016. Σύμφωνα με τη μελέτη προτείνονται οι εξής παρεμβάσεις:
- Σφράγιση των ρωγμών με χρήση ενεμάτων (χρήση ενέματος με την προσθήκη κατάλληλων φυσικών προσμίξεων). - Αντικατάσταση λίθων μεγάλων διαστάσεων οι οποίοι έχουν αστοχήσει με νέους λίθους αντίστοιχης θλιπτικής αντοχής. - Αποκατάστασή ρωγμών με καθαίρεση και ανακατασκευή τμήματος της εξωτερικής στρώσης της λιθοδομής 50 cm εκατέρωθεν κάθε ρωγμής με χρήση των ίδιων λίθων που καθαιρέθηκαν ή αντικατάστασή τους εάν απαιτείται από λίθους αντίστοιχης αντοχής και κονίαμα με βάση την υδραυλική άσβεστο. - Ενίσχυση της θεμελίωσης, με την δημιουργία στο ανατολικό τμήμα του ναού συστοιχίας πασσάλων
Σάλος έχει προκληθεί τα τελευταία 24ωρα μετά τις δηλώσεις του καταξιωμένου σκηνοθέτη Βασίλη Κεκάτου για την ξαφνική πάυση της επιτροπής για την επιλογή της ταινίας που θα εκπροσωπήσει τη χώρα στην κατηγορία «Καλύτερης Διεθνούς Ταινίας» για την επόμενη απονομή των Όσκαρ.
Ο σκηνοθέτης και οι υπόλοιποι της επιτροπής, που «εκδιώχθηκαν» με ένα email χωρίς αιτιολόγηση και ενώ είχαν ήδη λάβει υλικό από τις ταινίες, ζητούν από το Υπουργείο Πολιτισμού το λόγο αυτής της απομάκρυνσης, καθώς και τα κριτίρια που γίνεται η επιλογή των μελών αυτής της επιτροπής.
Η καθολική απόσυρση
Ως αποτέλεσμα αυτής της κίνησης, 20 από τους 23 υποψήφιους κινηματογραφιστές, οι οποίοι είχαν καταθέσει τις δημιουργίες τους, απέσυραν την υποψηφιότητα τους από τη διαδικασία θέλοντας να διαμαρτυρηθούν για το περιστατικό.
Η απόσυρση αυτή έγινε γνωστή με μία κοινή ενυπόγραφη επιστολή:
Προϊσταμένη Τμήματος Κινηματογραφίας και Ο/Α Μέσων, κα. Ελένη Τουμπανάκη
Τετάρτη, 21 Αυγούστου 2024
Αξιότιμη κυρία Υπουργέ
Αξιότιμε κύριε Υφυπουργέ,
Οι παρακάτω υπογράφουσες και υπογράφοντες, σκηνοθέτες και παραγωγοί κινηματογραφικών ταινιών που έχουμε υποβάλει τη συμμετοχή της ταινίας μας στη διαδικασία επιλογής της ταινίας που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ στην κατηγορία Διεθνούς Ταινίας Μεγάλου Μήκους – διαδικασία που καθορίζεται από το ΥπουργείοΠολιτισμού σύμφωνα με τις κείμενες διατάξεις – με λύπη μας διαπιστώνουμε μια σειρά από παρεμβάσεις κατά τη συγκρότηση της επιτροπής που θα γνωμοδοτήσει ποια ταινία θα επιλεχθεί. Παρεμβάσεις που δημιουργούν σοβαρές αμφιβολίες για την αξιοπιστία και την εγκυρότητα της διαδικασίας.
Ως εκ τούτου αρνούμαστε να συμπράξουμε σε αδιαφανείς ενέργειες, που απαξιώνουν τον ελληνικό κινηματογράφο και τους επαγγελματίες του, και αναγκαζόμαστε να αποσύρουμε τις ταινίες μας από την ως άνω διαδικασία.
Συγκεκριμένα, στις 11 Αυγούστου 2024 εστάλησαν από το ΥΠ.ΠΟ μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου οι σύνδεσμοι των ταινιών μας (vimeo link κ.λ.π.) σε τουλάχιστον τέσσερις επαγγελματίες του κινηματογράφου, με τις οποίες και τους οποίους είχε προηγηθεί επικοινωνία εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ, για να τους προταθεί η θέση του προέδρου και των μελών της επιτροπής που θα γνωμοδοτούσε για την ταινία που θα εκπροσωπήσει την Ελλάδα στα βραβεία ΟΣΚΑΡ, θέση που οι εν λόγω επαγγελματίες αποδέχτηκαν. Δύο μέρες μετά, στις 13 Αυγούστου 2024, τα συγκεκριμένα μέλη της επιτροπής έλαβαν νέο γραπτό μήνυμα με το οποίο το ΥΠ.ΠΟ τα ενημέρωνε πως τελικά δε θα είναι μέλη της επιτροπής, χωρίς να τους εξηγούνται οι λόγοι του μη ορισμού τους εν τέλει. Την ίδια ημέρα, λίγες ώρες μετά, στη Διαύγεια του ΥΠ.ΠΟ αναρτήθηκε η απόφαση συγκρότησης της επιτροπής, χωρίς φυσικά τη συμμετοχή καμίας και κανενός από τις/τους συγκεκριμένες/νους τέσσερις επαγγελματίες.
Οι παραπάνω ανεύθυνοι και πρόχειροι χειρισμοί εκ μέρους του ΥΠ.ΠΟ εγείρουν ερωτήματα και εύλογες υπόνοιες για τη στόχευση τέτοιων ενεργειών. Θυμίζουν δε τις πρακτικές και τις μεθοδεύσεις των Κρατικών Βραβείων Ποιότητας, που έχουν καταργηθεί από το 2009. Πρακτικές από τις οποίες οι επαγγελματίες του ελληνικού σινεμά δώσαμε αγώνες για να απεμπλακούμε, πρακτικές που δεν ταιριάζουν σε ένα σύγχρονο κράτος που θέλει να ονομάζεται ευρωπαϊκό, και που εκθέτουν και θα εκθέσουν και στη συγκεκριμένη περίπτωση τη χώρα μας διεθνώς.
Επιπλέον, στέλνοντας το ΥΠ.ΠΟ τους συνδέσμους των ταινιών μας σε άτομα που – για άγνωστους λόγους – δεν συμπεριέλαβε τελικά στην επιτροπή, αντί να προστατεύσει – ως όφειλε – την πνευματική μας ιδιοκτησία, την οποία όλες και όλοι εμείς του εμπιστευτήκαμε, την μεταχειρίστηκε με τρόπο παράνομο, ανεύθυνο και προσβλητικό για τους δημιουργούς υπό όποια ιδιότητα (σκηνοθέτες και παραγωγοί).
Οι απορίες είναι εύλογες: Τι μεσολάβησε ανάμεσα στην πρόταση που έγινε στις/στους συγκεκριμένες/νους επαγγελματίες να αναλάβουν τις θέσεις του προέδρου και των μελών της επιτροπής (πρόταση που επισφραγίστηκε γραπτά με την αποστολή των συνδέσμων των ταινιών μας) και στον εν τέλει μη ορισμό τους; Τι είναι αυτό που οδήγησε στις συγκεκριμένες ανορθόδοξες και πρωτοφανείς ενέργειες; Υπάρχουν συγκεκριμένες διαδικασίες που ακολουθούνται για την συγκρότηση της επιτροπής και αν ναι, αυτές οι διαδικασίες ακολουθήθηκαν ή όχι;
Επισημαίνουμε τέλος, πως η μεταχείριση μιας έμπειρης στη συγκεκριμένη διαδικασία υπαλλήλου ως εξιλαστήριου θύματος – όπως φαίνεται πως είναι η θέση της πολιτικής ηγεσίας του ΥΠ.ΠΟ για το ζήτημα – ούτε μας ικανοποιεί ούτε αποκαθιστά το κύρος και την εγκυρότητα της διαδικασίας.
Αξίζει σε όλες και σε όλους μας – αλλά και στο ίδιο το ΥΠ.ΠΟ – κάτι καλύτερο απ’ όλα αυτά.
Αλφαβητικά οι υπογράφουσες και υπογράφοντες, δημιουργοί των 20 ταινιών που αποσύρονται από την έως άνω διαδικασία (από τις συνολικά 23 που είχαν κατατεθεί στο ΥΠΠΟ, όπως η λίστα είχε δημοσιευθεί στον ημερήσιο τύπο):
Αδριανόπουλος Χρήστος (σκηνοθέτης ταινίας Στον ουρανό του τίποτα με ελάχιστα)
Αλαβάνος Νικόλας (παραγωγός ταινιών Ο τελευταίος ταξιτζής & Πολύδροσο)
Στην γ' φάση του έργου της αποκάλυψης, προστασίας και ανάδειξης του Γυμνασίου στην Αρχαία Ολυμπία προχωρά το υπουργείο Πολιτισμού (ΥΠΠΟ), σε συνέχεια των θετικών γνωμοδοτήσεων του Κεντρικού Αρχαιολογικού Συμβουλίου (ΚΑΣ) επί της στατικής μελέτης των πρανών και της μελέτης αποχέτευσης-αποστράγγισης των όμβριων υδάτων του ανασκαφικού σκάμματος. Όπως αναφέρει σχετική ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, την ολοκλήρωση των ανασκαφών ακολουθεί και η τελική διαμόρφωση του μνημείου.
Το Γυμνάσιο της Αρχαίας Ολυμπίας οικοδομήθηκε τον 2ο αι. π.Χ., δίπλα στην κοίτη του ποταμού Κλαδέου, και ανήκει στο ίδιο συγκρότημα με την παλαίστρα που βρίσκεται σε άμεση γειτνίαση με αυτό. Πρόκειται για μεγάλο περίκλειστο μακρόστενο κτίσμα, το οποίο είχε στο κέντρο του μια ευρύχωρη αυλή με δωρικές στοές στις τέσσερις πλευρές του.
Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, δήλωσε: «Η αποκάλυψη και η ανάδειξη του Γυμνασίου στην Αρχαία Ολυμπία, του χώρου δηλαδή στον οποίον προπονούνταν οι αθλητές που συμμετείχαν στους Ολυμπιακούς Αγώνες, συνεχίζεται απρόσκοπτα από το υπουργείο Πολιτισμού δια της αρμόδιας Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας. Ήδη έχουν ολοκληρωθεί η α' και β΄ φάση αποκάλυψης του μνημείου και ακολουθεί η αποκάλυψη και ανάδειξη του βόρειου και τελευταίου τμήματος του Γυμνασίου, με την επικείμενη ένταξη του έργου στο Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Δυτικής Ελλάδος. Παράλληλα, με την αποκάλυψη του μνημείου, δημιουργούμε ένα πλέγμα αντιπλημμυρικής προστασίας του, καθώς η θέση του δίπλα στον Κλαδέο ποταμό, το καθιστά ευάλωτο σε πλημμυρικά φαινόμενα. Με την ολοκλήρωση της αποκάλυψης του Αρχαίου Γυμνασίου, αλλά και με τα έργα αποκατάστασης και ανάδειξης σημαντικών μνημείων της ρωμαϊκής περιόδου στην Αρχαία Ολυμπία, όπως οι Θέρμες, το λεγόμενο εργαστήριο του Φειδία, η «Οικία του Νέρωνα», συμπληρώνεται η εικόνα του αρχαιολογικού χώρου, διευρύνεται η περιήγηση των επισκεπτών και ενισχύεται η εμπειρία τους».
Σύμφωνα με την ανακοίνωση του ΥΠΠΟ, για την εκπόνηση της στατικής μελέτης αξιοποιήθηκαν τα συμπεράσματα από την εφαρμογή της ηλεκτρομηχανολογικής και στατικής μελέτης στις προηγούμενες φάσεις του έργου, όπως και η διαμορφωμένη εικόνα του χώρου μετά την ολοκλήρωση της β' φάσης του έργου, και αποτιμήθηκε η λειτουργία των εφαρμοσμένων λύσεων κατόπιν των έντονων πλημμυρικών φαινομένων του Νοεμβρίου του 2015. Οι προτάσεις της μελέτης αφορούν σε καθαρισμούς και αντιστήριξη των πρανών του σκάμματος αλλά και σε μέτρα προστασίας των αρχαιοτήτων βάσει των αρχαίων καταλοίπων. Ειδικά για τη δυτική πλευρά κατά μήκος του Κλαδέου, στην περιοχή με τη χαμηλότερη στάθμη του φυσικού εδάφους, προτείνεται η κατασκευή αναλήμματος για την προστασία του σκάμματος από πιθανή πλημμύρα και η προστασία του φυσικού εδάφους έναντι της διάβρωσης. Το έργο αποχέτευσης - αποστράγγισης των όμβριων υδάτων ολοκληρώνεται με την κατασκευή ανοικτών αγωγών στα πρανή του σκάμματος, τη διαμόρφωση αποστράγγισης και την κατασκευή φρεατίων.
Η δυτική του πλευρά του Γυμνασίου έχει παρασυρθεί από τον ποταμό Κλαδέο και πιθανολογείται ότι αποτελούνταν από δωμάτια που χρησίμευαν ως καταλύματα των αθλητών. Στην ανατολική στοά υπήρχε εξωτερικός τοίχος με διπλή εσωτερική δωρική κιονοστοιχία με 66 κίονες και προς την αυλή μια δεύτερη κιονοστοιχία με 60 κίονες. Το συνολικό μήκος της στοάς αυτής ήταν ίσο με το μήκος του ολυμπιακού σταδίου, έτσι ώστε οι αθλητές του δρόμου να προπονούνται ακριβώς στην ίδια απόσταση. Στην ανατολική στοά υπήρχε ο «ξυστός», στεγασμένος στίβος για την προπόνηση των δρομέων, το μήκος του οποίου ήταν ίσο με το μήκος ενός σταδίου (192,27μ.). Ο πλαϊνός, παράλληλος, υπαίθριος διάδρομος ήταν η «Παραδρομίς». Η προπόνηση των αθλητών στα αγωνίσματα του ακοντίου και του δίσκου γίνονταν στον μεγάλο υπαίθριο χώρο του Γυμνασίου.
Όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι θα είναι κλειστοί από τις 12 το μεσημέρι έως τις 5 το απόγευμα, λόγω πρόβλεψης υψηλών θερμοκρασιών, αναφέρει ανακοίνωση του Υπουργείου Πολιτισμού.
Συγκεκριμένα, το ΥΠΠΟ πληροφορεί:«Όπως έχει ήδη ανακοινωθεί από την ΕΦΑ Πόλης Αθηνών και από τον Οργανισμό Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων, λόγω της πρόβλεψης υψηλών θερμοκρασιών, όλοι οι αρχαιολογικοί χώροι θα είναι κλειστοί από τις 12 το μεσημέρι ως τις 5 το απόγευμα».
ΑΣΕΠ 5Κ/2022: Ποιοι διορίζονται στο υπουργείο Πολιτισμού
Εκδόθηκαν τα οριστικά αποτελέσματα της Προκήρυξης 5Κ/2022 του ΑΣΕΠ (Φ.Ε.Κ. 42/05.07.2022/τ.ΑΣΕΠ) για την πλήρωση με σειρά προτεραιότητας, μεταξύ άλλων, εκατό δεκαπέντε (115) θέσεων μόνιμου προσωπικού Πανεπιστημιακής Εκπαίδευσης σε Υπηρεσίες του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού, σύμφωνα με το άρθρο 28 του ν. 4765/2021.
Επισημαίνεται ότι, σύμφωνα με την υπ’ αριθ. 62/2004 απόφαση και την υπ’ αριθ. 2/2020 γνωμοδότηση της Αρχής Προστασίας Δεδομένων Προσωπικού Χαρακτήρα:
α) Οι απορριπτέοι υποψήφιοι εμφανίζονται μόνο με τον αριθμό μητρώου (Α.Μ.) υποψηφίου, ο οποίος αναγράφεται και στην ηλεκτρονική τους αίτηση και
β) Τα στοιχεία ταυτοποίησης των υποψηφίων που εμπίπτουν σε ειδικές κατηγορίες δεδομένων εμφανίζονται με αστερίσκους. Πρόσβαση στα πλήρη στοιχεία έχουν μόνο οι υποψήφιοι που συμμετείχαν στην εν λόγω προκήρυξη.
Ο πίνακας διοριστέων απεστάλη στο Εθνικό Τυπογραφείο για δημοσίευση και θα αναρτηθεί στο Πρόγραμμα «ΔΙΑΥΓΕΙΑ» μετά την έκδοση του σχετικού ΦΕΚ.
Στο πλαίσιο της φετινής ανασκαφικής περιόδου του πενταετούς ερευνητικού προγράμματος στο Κλειδί Σαμικού (έτη 2022-2026), που ολοκληρώθηκε στα τέλη Σεπτεμβρίου, ήρθαν στο φως σημαντικά στοιχεία για το μνημειακό οικοδόμημα που ανακαλύφθηκε το 2022, όπως ενημερώνει ανακοίνωση του ΥΠΠΟ.
Κατά τη διάρκεια της ανασκαφής αποκαλύφθηκε τμήμα του κτιρίου και κατέστη φανερό ότι οι διαστάσεις του είναι μεγαλύτερες από την αρχική εκτίμηση που βασιζόταν στη γεωφυσική έρευνα. Το συνολικό μήκος του οικοδομήματος εκτιμάται σε περίπου 28 μέτρα, το δε πλάτος του υπερβαίνει τα 9 μέτρα. Πρόκειται για ναό του 6ου αιώνα π.Χ. με δύο οικοδομικές φάσεις.
Σύμφωνα και με τα νεότερα στοιχεία, φαίνεται ότι ο ναός αυτός ήταν λατρευτικό κτίριο εντός του περίφημου ιερού του Ποσειδώνα, το οποίο αποτελούσε σημαντικό θρησκευτικό κέντρο της Αμφικτυονίας των πόλεων της Τριφυλίας (Στράβων, Γεωγραφικά, 8o βιβλίο).
Κτίστηκε στην αρχαϊκή εποχή, αλλά φαίνεται ότι ανακατασκευάστηκε κατά το β΄ μισό του 4ου - αρχές του 3ου αι. π.Χ. και αποτελείται από δύο κύριες αίθουσες, καθώς και μία μικρότερη στο βορειοδυτικό (πίσω) τμήμα.
Ο χώρος, που αρχικά είχε ερμηνευτεί ως πρόναος, αποδείχθηκε ότι ήταν η μία αίθουσα του σηκού, στην οποία εντοπίστηκαν βάσεις δύο κιόνων κιονοστοιχίας στον άξονα του κτιρίου, που ανήκει στην αρχαϊκή φάση. Μπορούμε να υποθέσουμε, προσθέτει η ανακοίνωση, ότι υπήρχαν όμοιοι κίονες και στη δεύτερη αίθουσα. Σε κάθε περίπτωση, η κάτοψη του ναού είναι ασυνήθιστη, χωρίς ακριβή παράλληλα.
Η λειτουργία των δύο κύριων χώρων είναι ακόμη ασαφής. Ίσως λατρεύονταν δύο θεότητες, ή η δεύτερη αίθουσα θα μπορούσε να χρησιμεύει ως έδρα της αμφικτυονίας. Κατά την ανακατασκευή του ναού, τα κεραμίδια της παλαιάς στέγης επαναχρησιμοποιήθηκαν, καθώς τοποθετήθηκαν ομοιόμορφα ως υπόστρωμα για το νέο δάπεδο.
Το ερευνητικό πρόγραμμα που αποσκοπεί στη διερεύνηση της τοπογραφίας της περιοχής και στον εντοπισμό του ιερού του Ποσειδώνα και του λιμανιού του Σαμικού, αποτελεί συνεργασία της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ηλείας με το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών, υπό την διεύθυνση των Δρ. Birgitta Eder και Δρ. Ερωφίλης Κόλλια.
Η αρχαιολογική έρευνα χρηματοδοτείται από το Ίδρυμα Gerda Henkel και το Αυστριακό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο της Αυστριακής Ακαδημίας Επιστημών και οι γεωφυσικές έρευνες υλοποιούνται από ερευνητική ομάδα του Πανεπιστημίου του Kιέλου, ενώ η γεωαρχαιολογική διερεύνηση από ερευνητές του Πανεπιστημίου του Mάιντς. Τα επόμενα χρόνια, η ομάδα σκοπεύει να συνεχίσει την έρευνα στη θέση, ώστε να εντοπίσει περισσότερα στοιχεία για την έκταση και τη μορφή του ιερού.
Εικ.: Αεροφωτογραφία της ανασκαφής στο ιερό του Ποσειδώνα στο Κλειδί, στο Κάτω Σαμικό
Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα του Νεανικού Πλάνου «ενCINEσθηση 2023» επισκέπτεται το Αγρίνιο με την υποστήριξη του Δήμου Αγρινίου. Το πρόγραμμα, που τελεί υπό την αιγίδα και τη χρηματοδότηση του Υπουργείου Πολιτισμού και πραγματοποιείται με τη συνεργασία του Διεθνούς Φεστιβάλ Κινηματογράφου Ολυμπίας για Παιδιά και Νέους, επισκέπτεται το Ενιαίο Ειδικό Επαγγελματικό Γυμνάσιο και Λύκειο Αγρινίου από 2 έως 6 Οκτωβρίου, με δράσεις που συνδυάζουν την ψυχαγωγία με την κινηματογραφική παιδεία, με άξονα την συμπερίληψη. Στόχος αυτών των δράσεων είναι τα παιδιά και οι νέοι να κατανοούν βαθύτερα την έννοια της ενσυναίσθησης και να την καλλιεργούν ώστε να είναι σε θέση να ταυτίζονται συναισθηματικά με την ψυχική κατάσταση των άλλων και επομένως να κατανούν τη συμπεριφορά και τα κίνητρά τους. Οι εκπαιδευτικές κινηματογραφικές δράσεις στο ΕΝ.Ε.Ε.ΓΥ.Λ. Αγρινίου περιλαμβάνουν:
α) Ένα συμπεριληπτικό κινηματογραφικό εργαστήριο δημιουργίας μικρού μήκους ταινίας ντοκιμαντέρ από μαθητές και μαθήτριες του σχολείου, σε συνεργασία και υπό την καθοδήγηση της κινηματογραφίστριας Διονυσίας Κοπανά.
β) Δύο προβολές ταινιών από τη μοναδική του είδους της στην Ελλάδα Παιδική και Νεανική Ταινιοθήκη του Νεανικού Πλάνου https://www.neanikoplano.gr/allmovies/
Copyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.