Ένας ακόμη σπάνιος, ιδιαίτερος, θησαυρός αποκαλύπτεται καθώς προχωρά το έργο της ανάδειξης του πρώην βασιλικού κτήματος Τατοϊου. Ανάμεσα στα χιλιάδες αντικείμενα, που συντηρούνται από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ, συγκαταλέγεται ένας μεγάλος αριθμός σπάνιων κρασιών και αλκοολούχων ποτών, σε φιάλες που θεωρούνται σήμερα ιστορικά τεκμήρια και με συλλεκτικές ετικέτες.
Όπως δήλωσε η Υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, «Η κάβα του Τατοϊου, εκτός της σημαντικής συλλεκτικής της αξίας, έχει εξαιρετικά μεγάλο επιστημονικό και ερευνητικό ενδιαφέρον. Το έργο της ανάδειξης του π. βασιλικού κτήματος είναι πολυσύνθετο και απαιτεί εξειδικευμένες γνώσεις, σε πολλούς και διαφορετικούς τομείς. Για την αξιολόγηση της κάβας, συνεργαζόμαστε με ειδικούς επιστήμονες, οι οποίοι κατέχουν την τεχνογνωσία, τόσο σε οινολογικό επίπεδο, όσο και σε ό,τι αφορά στην ιστορική τεκμηρίωσή της. Στόχος μας είναι, με την ολοκλήρωση του έργου της αποκατάστασης και της επανάχρησης ως μουσείου του κτηρίου του Ανακτόρου, το τμήμα της συλλογής, που κατά την κρίση των ειδικών θα μπορεί να εκτεθεί, να βρει τη θέση του στον υπάρχοντα χώρο της κάβας του Ανακτόρου. Η κάβα του Τατοϊου, μια ιστορική συλλογή, άνω των πενήντα ετών, ιδιαίτερης πολιτισμικής και οινικής αξίας, θα είναι επισκέψιμη».
Το έργο της συντήρησης της κάβας του Τατοϊου βρίσκεται σε εξέλιξη από την αρμόδια Υπηρεσία του ΥΠΠΟΑ και αναμένεται να αποκαλύψει ακόμη περισσότερους ιστορικούς και οινολογικούς θησαυρούς. Ήδη, σε 235 κιβώτια έχουν αρχειοθετηθεί περίπου 4000 φιάλες κρασιών και ποτών, με ετικέτες ιδιαίτερης αξίας –καλλιτεχνικής και ιστορικής-, ακόμη και σπάνια κουτάκια αναψυκτικών, τα οποία δεν εισάγονταν την εποχή εκείνη στην Ελλάδα. Σημειώνεται ότι κάποια από τα κρασιά και τα αλκοολούχα ποτά είναι κατάλληλα προς κατανάλωση, παρά τις προβληματικές συνθήκες, στις οποίες εντοπίστηκαν. Οι εργασίες συνεχίζονται με την εξέταση 300 ακόμη κιβωτίων, προκειμένου να αξιολογηθεί η κατάσταση των φιαλών.
Μεταξύ των σπάνιων κρασιών που έχουν βρεθεί στη συλλογή, περιλαμβάνονται φιάλες Château Margaux, Château de Vincennes και Château Rothschild, καθώς και συλλεκτικές φιάλες ποτών, όπως η ειδική εμφιάλωση ουίσκι Chivas σε κεραμική φιάλη με αφορμή τον εορτασμό της ενθρόνισης της βασίλισσας Ελισάβετ της Αγγλίας. Παράλληλα, υπάρχει μία πλούσια συλλογή φιαλών, με ετικέτες από την παραγωγή του ίδιου του κτήματος.
Καθήκοντα ειδικού συμβούλου για την εκτίμηση της κάβας του Τατοϊου, έχει αναλάβει -pro bono- η οινοποιϊα ΑΧΑΪΑ ΚΛΑΟΥΣ, με την υπογραφή Μνημονίου Συνεργασίας μεταξύ του ΥΠΠΟΑ και της εταιρείας. Υπεύθυνος από την πλευρά της εταιρείας είναι ο Περικλής Μπαλτάς, επικεφαλής του Ιστορικού της Αρχείου. Η ΑΧΑΪΑ ΚΛΑΟΥΣ είναι η πρώτη ελληνική Οινοποιϊα, η οποία ιδρύθηκε το 1861 και δραστηριοποιείται, αδιάκοπα, μέχρι σήμερα. Αποτελεί μία σύγχρονη επιχείρηση οινοποιϊας, η οποία λειτουργεί παράλληλα ένα πολυσύνθετο Μουσείο Οινικής Τέχνης. Τα εξειδικευμένα στελέχη της εταιρείας, παρέχουν την τεχνογνωσία και εμπειρία τους σχετικά με την αξιολόγηση και ανάδειξη της κάβας. Συγκεκριμένα, έχουν αναλάβει να αξιολογήσουν τις φιάλες του κτήματος και να τις διαχωρίσουν, ανάλογα με τη σπανιότητα και την κατάστασή τους, σε προϊόντα υψηλής αξίας, λόγω σπανιότητας και οινολογικού ενδιαφέροντος ή κατάλληλα για έκθεση.
(Δελτίο Τύπου)
Τελευταία τροποποίηση στις Δευτέρα, 12 Ιουλίου 2021 09:42
Η επικήδεια τελετή και η ταφή στο Τατόι - Τον αποχαιρέτησαν χιλιάδες πολίτες - Η ελληνική σημαία σκέπασε το φέρετρο
Με τον θάνατο, την επικήδεια τελετή στη Μητρόπολη των Αθηνών και εν τέλει την ταφή του στα κτήματα του Τατοΐου, δίπλα στα μνήματα των γονέων του, ολοκληρώθηκε ο βίος και η πολιτεία του Κωνσταντίνου Β', τέως βασιλέα της Ελλάδος, ο οποίος οδηγήθηκε ως απλός πολίτης και όχι ως τέως αρχηγός κράτους ή, έστω, δημοσία δαπάνη, στην «τελευταία κατοικία του», σύμφωνα με την τυποποιημένη έκφραση.
Γι' αυτό και είχε ιδιαίτερη βαρύτητα αυτό το «βασιλέως ημών γενομένου», η εμβόλιμη φράση που χρησιμοποίησε ο Αρχιεπίσκοπος Ιερώνυμος επανειλημμένως κατά τη χοροστασία του στην εξόδιο ακολουθία προς τιμήν του τεθνεώτος.
Παρά την απόφαση της πολιτείας να κρατήσει τις ισορροπίες, η κηδείατου Κωνσταντίνου αναδείχθηκε εν τέλει σε μείζον -ακόμη και διεθνούς εμβέλειας- γεγονός. Αφ' ενός με την προσέλευση μελών σχεδόν από κάθε εναπομείναντα μοναρχικό οίκο, της Ευρώπης και όχι μόνον. Αφ' ετέρου -και κυρίως- με την αθρόα προσέλευση των Ελλήνων, διασήμων και μη, οι οποίοι κατά χιλιάδες περικύκλωσαν το ναό της Μητροπόλεως.
Εν τέλει, η νεκρώσιμη ακολουθία τελέστηκε με την παρουσία κορυφαίων στελεχών της κυβέρνησης (του αντιπροέδρου Παναγιώτη Πικραμμένου, του πρώτου τη τάξει υπουργού Εσωτερικών Μάκη Βορίδη, της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη και, εμμέσως του Άδωνη Γεωργιάδη, ο οποίος παρέστη εμμέσως, δια της συζύγου του, Ευγενίας Μανωλίδου αυτού), του πρώην πρωθυπουργού Αντώνη Σαμαρά, βουλευτών κ.ά.
Στην πράξη, για χάρη του ύστατου αποχαιρετισμού στον Κωνσταντίνο Β', τον επιλεγόμενο και «Γλύξμπουργκ» ώστε να τονίζεται, υποτιμητικά, η ξενική καταγωγή του, στην Αθήνα έλαβε χώρα η μεγαλύτερη συγκέντρωση εστεμμένων μετά από την κηδεία της βασίλισσας Ελισάβετ, δημιουργώντας την ατμόσφαιρα μιας εποχής προ πολλού ξεχασμένης. Τόσοι πολλοί «γαλαζοαίματοι» είχαν να συναθροιστούν στην ελληνική πρωτεύουσα -και, ω της συμπτώσεως, στη Μητρόπολη- από το Σεπτέμβριο του 1964. Δηλαδή, από το γάμο του 24χρονου τότε Κωνσταντίνου Β' με την 18χρονη Άννα-Μαρία. Ύστερα από σχεδόν 60 χρόνια, η Αθήνα συντονίστηκε με το ρυθμό ενός τελετουργικού και μιας εθιμοτυπίας μοναρχικού τύπου.
Παρόντων, λοιπών, εν ενεργεία βασιλέων, πριγκίπων, πριγκιπισσών, διαδόχων, δουκών κ.λπ., ο πρωτότοκος υιός του Κωνσταντίνου Β' ανέλαβε να εκφωνήσει τον δέοντα επικήδειο για τον αγαπημένο πατέρα του. Σε κάπως ασταθή ελληνικά, αλλά σε πολύ πιο ρέοντα αγγλικά, ο Παύλος ανέγνωσε την ομιλία του, επιχειρώντας μια σύντομη ανασκόπηση της ζωής του πατρός του.
«Κωνσταντίνε, μεγαλειότατε, βασιλιά, πατέρα μου» ήταν η αρχική προσφώνηση εκ μέρους του υιού, για να ακολουθήσουν αναφορές στον Ολυμπιακό άθλο του Κωνσταντίνου, με το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς Αγώνες του 1960 -το οποίο και εξετίθετο μπροστά στο φέρετρο. Κατόπιν, ο Παύλος μίλησε για το κενό που αφήνει στην οικογένεια ο θάνατος του τέως βασιλιά, ενώ ιδιαίτερο ενδιαφέρον είχε ο τρόπος με τον οποίον προσέγγισε το πιο ευαίσθητο σημείο της θητείας του -την τριετία που μεσολάβησε ανάμεσα στη διαδοχή του βασιλέα Παύλου το Μάρτιο του 1964 και το πραξικόπημα της 21ης Απριλίου 1967.
«Ήταν μια δύσκολη εποχή, πατέρα, όταν ανέβηκες στο θρόνο» είπε στον επικήδειό του ο Παύλος «με σκληρότατες συγκρούσεις. Πάθη αβυσσαλέα. Και το αποτέλεσμα, κάτι που δεν το θέλησε κανείς. Από την πρώτη στιγμή αντιστάθηκες με σθένος και αναζήτησες τρόπο ανατροπής των πραξικοπηματιών. Η προσπάθειά σου απέτυχε, όμως δεν ήθελες, μένοντας στην Ελλάδα να γίνεις η αιτία μιας νέας αιματοχυσίας. Πάντα πιστός στην παρακαταθήκη του πατέρα σου, δέχθηκες με σεβασμό την απόφαση του ελληνικού λαού».
Η αναφορά του Παύλου στον παππού του, ενώ απευθυνόταν στο κλειστό φέρετρο του Κωνσταντίνου, ήταν η εξής: «Πατέρα, στερήθηκες πολύ νέος τον πατέρα σου, τον βασιλέα Παύλο, τον παππού μου. Τήρησες όμως την παρακαταθήκη του, που άφησε όταν έγινες 18 χρονών και ανέλαβες την ευθύνη του διαδόχου του ελληνικού θρόνου. Και παρέλαβες το ξίφος του αξιωματικού των ευλογημένων Ενόπλων Δυνάμεων της Ελλάδος. Σου είπε: 'Αφιέρωσον την ζωήν σου εις την ευτυχίαν της πατρίδος. Ουδεμία ευγενεστέρα και πλέον αξιόλογος αποστολή. Ενθυμού πάντοτε ότι προτιμώτερον είναι να υποφέρει ο βασιλεύς, παρά ο λαός και η χώρα. Έσο φύλαξ και προστάτης της αγίας ημών Εκκλησίας. Θεράπευε την προσβολήν διά της συγγνώμης, την διχόνοιαν διά της ενότητος, την πλάνην διά της αληθείας, την αμφιβολίαν διά της πίστεως'». Ρήσεις του βασιλέα Παύλου από την τελετή ενηλικίωσης του διαδόχου Κωνσταντίνου, στις 28 Ιουνίου 1958.
Μεταξύ άλλων, στον επικήδειό του για τον Κωνσταντίνο Β', ο Παύλος έκανε λόγο για «συμβόλαιο τιμής με όσα σου όρισε ο πατέρας σου. Ένας ιερός κανόνας συμπεριφοράς για εμάς. Τον ετίμησες εσύ σε όλη σου τη ζωή. Δόξασες τη χώρα με το χρυσό μετάλλιο στους Ολυμπιακούς του 1960. Έφερες τιμή στη γαλανόλευκη σημαία και στην πατρίδα μας.
»Η αποφασιστική επιρροή στην εκλογή της Αθήνας για την διοργάνωση των Ολυμπιακών Αγώνων του 2004, ήταν μία από τις σημαντικότερες επιτυχίες σου. Και μαζί με τη μητέρα μας, δημιουργήσατε μια μεγάλη οικογένεια, που την ενώνει άρρηκτα η αγάπη, η έννοια του καθήκοντος προς την πατρίδα. Ο Θεός, σε αξίωσε πατέρα να αφήσεις την τελευταία σου πνοή στην πατρίδα μας, που αγάπησες όσο τίποτα άλλο σε όλη σου τη ζωή.
«'Ισχύς μου η αγάπη του λαου» ήταν και πάντα θα είναι ο κανόνας της οικογένειάς μας. Για εμάς, όμως και για κάθε Έλληνα, η ισχύς της πατρίδας είναι η αγάπη του Έλληνα για αυτήν».
Της εξοδίου ακολουθίας στη Μητρόπολη είχε προηγηθεί η έκθεση του νεκρού σε λαϊκό προσκύνημα, στο παρεκκλήσιο του Αγίου Ελευθερίου, από τις 06:00 το πρωί της Δευτέρας 16/1 και για περίπου πέντε ώρες. Χιλιάδες Έλληνες, κάθε ηλικίας και φύλου, από πολλά μέρη της Ελλάδας εκτός Αθηνών, ενίοτε φορώντας παραδοσιακές ενδυμασίες ή και κραδαίνοντας γαλανόλευκες σημαίες με το στέμμα στο κέντρο του σταυρού, στάθηκαν σε σειρά για να ακουμπήσουν το φέρετρο του τέως άνακτα. Πολλοί από αυτούς θα έφευγαν άπρακτοι, καθώς ήταν αδύνατον να εξυπηρετηθούν όλοι. Οι ουρές του πλήθους μεγάλωναν, καθώς περνούσε η ώρα, παρά αραίωναν.
Μετά από τη νεκρώσιμη ακολουθία ενώπιον των εκλεκτών, λιγότερων από 200, βάσει των προσωπικών προσκλήσεων, παρισταμένων, ο νεκρός του Κωνσταντίνου Β' μεταφέρθηκε με αυτοκινητοπομπή από τη Μητρόπολη των Αθηνών στο Τατόι. Εκεί, περί τις 15:15 της Δευτέρας εψάλη τρισάγιο, στο κοιμητήριο του ναού της Αναστάσεως.
Το φέρετρο, στους ώμους των γιών και των εγγονών του Κωνσταντίνου Β', περιτυλιγμένο με την ελληνική σημαία, έφτασε στο σημείο της ταφής γύρω μισή ώρα αργότερα, στις 15:45 υπό τον ήχο του εθνικού ύμνου, τον οποίον ανέπεμψαν κάποιοι από τους παρισταμένους.
Ειδικά για την τελετή κηδείας και ενταφιασμού του Κωνσταντίνου Β', στην Αθήνα συγκεντρώθηκε σύσσωμη η οικογένειά του -ήτοι η σύζυγος Άννα-Μαρία, οι γιοι Παύλος, Νικόλαος, Φίλιππος, οι θυγατέρες Αλεξία και Θεοδώρα, μαζί με τις/τους συζύγους και τα παιδιά τους. Πέραν αυτών, παρέστη το βασιλικό ζεύγος Φελίπε και Λετίθια της Ισπανίας, αλλά και ο τέως βασιλέας των Ισπανών Χουάν Κάρλος με τη βασιλομήτορα και αδελφή του τεθνεώτος, Σοφία. Μάλιστα, στα παράπλευρα γεγονότα της τελετής, ήταν η δημόσια επανασύνδεση του Χουάν Κάρλος με τη Σοφία, προφανώς επειδή αυτό επέτασσε το βασιλικό πρωτόκολλο.
Μεταξύ των υπολοίπων, διαπρεπεστάτων προσωπικοτήτων, στη Μητρόπολη κατέφθασαν ο πρίγκιπας του Μονακό Αλβέρτος, η πριγκίπισσα Άννα του Ηνωμένου Βασιλείου, ο βασιλιάς της Ολλανδίας Γουλιέλμος Αλέξανδρος με τη σύζυγό του, βασίλισσα Μαξίμα, η βασίλισσα της Δανίας και αδερφή της Άννας-Μαρίας, Μαργαρίτα, ο βασιλιάς Κάρολος ΙΣΤ΄ Γουσταύος της Σουηδίας, ο μέγας δουξ του Λουξεμβούργου, Ερρίκος, ο βασιλιάς των Βέλγων Αλβέρτος Β΄ με τη σύζυγό του, Λαίδη Ματθίλδη ντ' Ουντεκέμ ντ' Ακόζ, μεταξύ πολλών άλλων.
Σε ό,τι αφορά στους Έλληνες επισήμους, το τελευταίο αντίο στον τέως βασιλέα, εν απουσία του πρωθυπουργού και της Προέδρου της Δημοκρατίας, απέδωσαν τα προαναφερθέντα στελέχη της κυβέρνησης, καθώς και ο βουλευτής της ΝΔ Θανάσης Δαβάκης, η Μαριάννα Βαρδινογιάννη, ο Μάκης Βορίδης με τη σύζυγό του, ο πρόεδρος της Ελληνικής Ολυμπιακής Επιτροπής Σπύρος Καπράλος, ο Αλέξανδρος Λυκουρέζος, ο επιχειρηματίας Μιχάλης Χανδρής, ο εφοπλιστής Νικόλαος Τσάκος με τη σύζυγό του, η σχεδιάστρια haute couture Σήλια Κριθαριώτη, o ιδιοκτήτης του φερώνυμου οίκου κοσμημάτων Κώστας Καίσαρης κ.α.
Όλοι θέλησαν να τιμήσουν την οριστική αποδήμηση του Κωνσταντίνου Β', ενός ανθρώπου που, με τα δεδομένα της παραδοσιακής μοναρχίας, του έλαχε να βασιλεύσει ελάχιστα, μόλις επτά χρόνια. Άσκησε, ωστόσο, δυσανάλογα μεγάλη -και καθοριστική σε σημαντικό βαθμό- επιρροή στον ρου της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας. Πολύ συχνά διχάζοντας και προκαλώντας πολιτικά πάθη σε κρίσιμες περιόδους με αμφιλεγόμενες αποφάσεις, πρωτοβουλίες, μεθοδεύσεις.
Η στιγμή της άφιξης του βασιλικού ζεύγους της Ισπανίας
Ο πρίγκιπας Αλβέρτος του Μονακό, χαιρέτησε τα συγκεντρωμένα πλήθη
Η άφιξη των εγγονιών του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου:
Μάχη με τον χρόνο να είναι όλα έτοιμα μέχρι το βράδυ - Έχει, ήδη, γίνει η δεντροφύτευση περιμετρικά του σημείου όπου θα ταφεί ο τέως βασιλιάς Κωνσταντίνος
Μάχη με τον χρόνο δίνουν τα συνεργεία που εργάζονται στους βασιλικούς τάφους στο Τατόι ώστε να έχουν ολοκληρώσει τη διαμόρφωση του χώρου μέχρι το βράδυ.
Το χρονοδιάγραμμα των εργασιών έδωσε χθες ο εργολάβος της ανάπλασης, κ. Πέτρος Μπακάλης, ο οποίος διαβεβαίωσε πως οι εργασίες συντήρησης και καθαρισμού του χώρου θα έχουν ολοκληρωθεί μέχρι σήμερα, αργά το απόγευμα.
Στους 1.000 ανέρχονται οι αστυνομικοί που την Δευτέρα, ημέρα ταφής του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκθα βρίσκονται επί ποδός. Αυτός ο αριθμός «κλείδωσε» στην ευρεία και τελική σύσκεψη που έγινε χθες, Σάββατο, στο αρχηγείο της ΕΛ.ΑΣ.,προκειμένου να καθοριστούν τα μέτρα και τα πρωτόκολλα ασφαλείας.
Το Τατόι ο «πονοκέφαλος» των Αρχών
Στην πολύωρη σύσκεψη συμμετείχαν όλες οι υπηρεσίες που θα επιφορτιστούν με το να μην συμβεί το παραμικρό για όσο θα βρίσκονται στη χώρα μας αρχηγοί κρατών και γαλαζοαίματοι, καθώς και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Προστασίας του Πολίτη. Από την Αντιτρομοκρατική και την ΕΚΑΜ μέχρι την Τροχαία αναλύθηκαν όλα όσα θα πρέπει να τηρηθούν, όπως ποιοι δρόμοι θα κλείνουν και πότε, μέχρι το πώς θα υπάρξει προστασία στο Τατόι, που είναι και ο βασικός «πονοκέφαλος» των Αρχών, καθώς μέχρι σήμερα δεν έχει υποβληθεί ξανά σε έλεγχο τρωτότητας.
Επί τάπητος συζητήθηκαν όλα όσα από την ημέρα ανακοίνωσης του θανάτου του τέως βασιλιά κατέγραψαν σε περιπολίες τους οι αστυνομικοί τόσο στο κέντρο της Αθήνας και περιμετρικά της Μητρόπολης Αθηνών, όσο και στα πρώην βασιλικά κτήματα στο Τατόι. Το ελικόπτερο της Αστυνομίας αναμένεται να δίνει συνεχώς εικόνα στο κέντρο επιχειρήσεων από πολύ νωρίς το πρωί, ενώ επιτήρηση από αέρος θα υπάρχει και μέσω drones.
«Η Μητρόπολη Αθηνών είναι ένα σημείο όπου έχουμε επανειλημμένως τεστάρει τα σημεία τρωτότητας και υπάρχει μεγάλη εμπειρία στη διαχείριση τέτοιων γεγονότων. Εκείνο που προβληματίζει είναι η μετακίνηση προς το Τατόι, καθώς αυτός ο χώρος διαθέτει πολλά τυφλά σημεία. Μέχρι και αργά το βράδυ του Σαββάτου η οικογένεια του εκλιπόντος δεν ζήτησε απαγόρευση και ελεγχόμενη πρόσβαση στο Τατόι. Ο κόσμος θα μπορεί να πάει εκεί κανονικά, αλλά με τα πόδια από ένα σημείο κι έπειτα», επισημαίνουν στο ethnos.gr πηγές της Κατεχάκη.
Οι έξι άξονες του σχεδίου της ΕΛ.ΑΣ.
Σε κάθε περίπτωση το σχέδιο που θα ακολουθήσει η ΕΛ.ΑΣ. αύριο, Δευτέρα, θα ξεδιπλωθεί σε έξι άξονες.
Ο πρώτος σχετίζεται με την άφιξη των επισήμων στη χώρα μας και τα μέτρα ασφαλείας τους κατά την προσέγγιση του αεροδρομίου «Ελευθέριος Βενιζέλος» και εν συνεχεία κατά την μετακίνησή τους στα σημεία διαμονής των επισήμων οι περισσότεροι εκ των οποίων θα έχουν φτάσει στην Ελλάδα μέχρι απόψε το βράδυ.
Η πλειονότητα θα διαμείνει σε ξενοδοχεία πέριξ της Πλατείας Συντάγματος και του Λυκαβηττού και η φύλαξή τους είναι ο δεύτερος άξονας του σχεδίου της ΕΛ.ΑΣ.. Όπως τονίζουν οι ίδιες πηγές, ανάλογα με τον βαθμό επικινδυνότητας του κάθε «στόχου» θα υπάρχει συγκεκριμένος αριθμός αστυνομικών που θα διατεθεί για τη φύλαξή τους κατά τις μετακινήσεις τους, συμπληρωματικά της όποιας προσωπικής ασφάλειας θα ταξιδέψει μαζί τους από την χώρα τους. Έξω από τα ξενοδοχεία ή τις οικίες διαμονής τους θα υπάρχει ταυτόχρονα 24ωρη αστυνομική επιτήρηση και παρουσία.
Ο τρίτος άξονας έχει να κάνει με την Μητρόπολη Αθηνών πολύ νωρίτερα από τις 06:00 το πρωί της Δευτέρας όπου ξεκινά το λαϊκό προσκύνημα στο παρεκκλήσι του Αγίου Ελευθερίου, το οποίο θα διαρκέσει έως τις 10:30. Τα μέτρα περιμετρικά της Μητρόπολης θα αρχίσουν να μπαίνουν σε εφαρμογή από σήμερα το πρωί με μόνιμη αστυνομική παρουσία.
Αναφορικά με τη Δευτέρα οι δρόμοι τριγύρω θα κλείσουν πολύ πριν από τις 06.00, ενώ όσο θα πλησιάζει η ώρα της νεκρώσιμης ακολουθίας και των αφίξεων των επισήμων στο σημείο τόσο θα αυξάνονται οι αστυνομικοί και τα μέτρα ασφαλείας περιμετρικά της Μητρόπολης.
Αναλυτικά, ανάμεσα σε άλλα, όπως έχουμε δει και στο παρελθόν, θα δημιουργηθεί ειδικός διάδρομος που θα οριοθετηθεί με κορδέλες για όσους πολίτες επιθυμούν να πουν το ύστατε χαίρε. Μετά τις 10:30 δε θα μπορέσει κανείς πολίτης να παραμείνει στο σημείο και όλοι όσοι δεν θα προλάβουν -εφόσον συμβεί αυτό- θα απομακρυνθούν. Πάντως, ήδη έχουν ξεκινήσει να έρχονται με πούλμαν στην Αθήνα πολίτες από διάφορες περιοχές της χώρας με τους αστυνομικούς μέσα και από διαδικτυακά καλέσματα να προσπαθούν να προβλέψουν τον όγκο τους. Αυτό που υπογραμμίζουν ανώτατες πηγές είναι ότι το χρονοδιάγραμμα θα τηρηθεί αυστηρά.
«Μετά τις 10:30 δεν επιτραπεί σε κανέναν να παραμείνει στο σημείο. Ο χώρος θα πρέπει να αδειάσει και να είναι ελεύθερος, ώστε να καταφτάσουν οι επίσημοι και εν συνεχεία να μπορούν να μετακινηθούν χωρίς απρόοπτα στο Τατόι», σχολιάζει χαρακτηριστικά αξιωματικός της Ασφάλειας.
Και σε αυτό σημείο, αφού ολοκληρωθεί η εξόδιος ακολουθία, θα ξεδιπλωθεί το τέταρτο μέρος του σχεδίου της ΕΛ.ΑΣ. που έχει να κάνει με την υπερμεγέθη αυτοκινητοπομπή από το κέντρο της Αθήνας στο Τατόι. Η διαδρομή που αναμένεται να ακολουθήσουν η σορός του τέως βασιλιά με τους λιγότερους από 200 προσκεκλημένους έχει χαραχτεί και θα ξεκινά από την Μητροπόλεως προς τη Βασιλίσσης Σοφίας και από εκεί μέσω Λεωφόρου Μεσογείων στην Κατεχάκη για να μπουν στην Αττική Οδό, να βγουν στην Εθνική Οδό και από εκεί να φτάσουν στα πρώην βασιλικά κτήματα.
Καθ’ όλη τη διάρκεια της τεράστιας αυτοκινητοπομπής θα λάβουν χώρα ειδικές κυκλοφοριακές ρυθμίσεις με άνοιγμα και κλείσιμο δρόμων, στατικές και κινούμενες αστυνομικές δυνάμεις σε κομβικά σημεία και φυσικά επιτήρηση από αέρος από το ελικόπτερο της Αστυνομίας που θα δίνει live εικόνα στο κέντρο επιχειρήσεων της Γενικής Αστυνομικής Διεύθυνσης Αττικής.
Ο πέμπτος άξονας και ο πιο «δύσκολος» είναι αυτός στο Τατόι. Με δεδομένο ότι, όπως αναφέρθηκε και παραπάνω, η οικογένεια του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ δεν εξέφρασε την επιθυμία να υπάρξει απαγόρευση και ελεγχόμενη πρόσβαση του κόσμου στην τελευταία κατοικία του τέως βασιλιά. Σύμφωνα με πληροφορίες του ethnos.gr, μέχρι αργά το βράδυ του Σαββάτου οι αξιωματικοί που έχουν επιφορτιστεί με την εκτέλεση του συγκεκριμένου μέρους του σχεδίου «έσβηναν» και «έγραφαν».
Αυτό που αποφασίστηκε, με βάση τις ίδιες πηγές, είναι να δημιουργηθούν δύο με τρεις κλοιοί ασφαλείας. «Οι επίσημοι θα φτάσουν στον χώρο με τα οχήματά τους και μόνο σε εκείνους θα επιτραπεί να περάσουν μέσα στο Τατόι με αυτοκίνητα. Θα τα σταθμεύσουν στο πάρκινγκ που έχει διαμορφωθεί και εκεί θα είναι ο πρώτος από τους κλοιούς των αστυνομικών», τονίζει στο ethnos.gr υψηλόβαθμο στέλεχος με συμμετοχή σε όλες τις συσκέψεις που έγιναν.
«Από εκεί και πέρα ο βασικός κλοιός θα διαμορφωθεί στην εκκλησία που θα γίνει το τρισάγιο και στον τόπο ενταφιασμού. Εκεί θα δοθεί και το μεγαλύτερο βάρος. Ωστόσο, αυτό που προβληματίζει είναι το γεγονός ότι όσοι πολίτες το επιθυμούν, εκτός των προσκεκλημένων, θα μπορούν να πάνε πεζή στο σημείο. Αυτό για εμάς είναι μια μεγάλη πρόκληση, γιατί δεν μπορείς να προβλέψεις το απρόβλεπτο, όμως έχουμε σχέδια για παν ενδεχόμενο», συμπληρώνει.
Βασικός πυλώνας αποτροπής στην ανάπτυξη του πέμπτου και πιο απαιτητικού σημείου του σχεδίου της Αστυνομίας, πάντως, θα είναι οι δυνάμεις που θα διατεθούν από την Ειδική Κατασταλτική Αντιτρομοκρατική Μονάδα. Σε αυτούς συμπεριλαμβάνονται και ελεύθεροι σκοπευτές, που θα βρίσκονται με βάση ασφαλείς πηγές σε σημεία τα οποία έχουν κριθεί καίρια και άμεσης επέμβασης.
Ο «πονοκέφαλος» για την ΕΛ.ΑΣ. για την Δευτέρα κλείνει με το τελευταίο μέρος του σχεδίου ασφαλείας που έχει να κάνει και πάλι με τη μεταφορά των επισήμων αυτή τη φορά από το Τατόι στο κέντρο της Αθήνας. Η οικογένεια θα παραθέσει προς τιμήν του εκλιπόντος επίσημο γεύμα στο ξενοδοχείο Μεγάλη Βρετανία στην Πλατεία Συντάγματος και εκεί τα μέτρα θα είναι, επίσης, αυστηρά τόσο με στατικές όσο και με κινούμενες περιπολίες.
Τον επίλογο σε μια ταραχώδη όσο και ιστορική εποχή βάζει ο θάνατος του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου, ωστόσο επαναφέρει στην επικαιρότητα για άλλη μια φορά το εξίσου ταραχώδες όσο και ακανθώδες ζήτημα της λεγόμενης βασιλικήςπεριουσίας.
Γιατί μπορεί το πολιτειακό να λύθηκε μια για πάντα μετά το δημοψήφισμα του 1974, ωστόσο ο οικονομικός «πόλεμος» κράτησε για αρκετά χρόνια μετά, με τις τελευταίες πράξεις να γράφονται στα διεθνή δικαστήρια.
Το τέλος της μακροχρόνιας σύγκρουσης με το ελληνικό δημόσιο, η οποία ξεκίνησε από την εποχή της Χούντας μπήκε το 2002 με τελεσίδικη απόφαση του Ευρωπαϊκού δικαστηρίου.
Το χρονικό της «μάχης» για την περιουσία
Ο τέως βασιλιάς αν και εγκατέλειψε την χώρα τον Δεκέμβριο του 1967 συνέχισε να λαμβάνει την βασιλική χορηγία από την Χούντα μέχρι το 1973. Ήδη όμως το 1970 είχε πουλήσει μια μεγάλη αγροτική έκταση στο Τατόι, έναντι πέντε εκατομμυρίων δολαρίων.
Το 1992 η κυβέρνηση της ΝΔ συνάπτει συμφωνία με τον τέως βασιλιά, με την οποία εκχωρείται το μεγαλύτερο μέρος της λεγόμενης «βασιλικής ακίνητης περιουσίας» σε ένα μη κερδοσκοπικό ίδρυμα με αντάλλαγμα εκείνος να πάρει τα πρώην ανάκτορα του Τατοΐου μαζί με τα αντικείμενα ανεκτίμητης αξίας που υπήρχαν εκεί.
Νταλίκες με Κοντέινερ μεταφέρουν τη λεγόμενη κινητή βασιλική περιουσία, ανεκτίμητης αξίας από τα παλαιά ανάκτορα του Τατοϊου στο λιμάνι του Πειραιά και από εκεί στην Αγγλία. Σύμφωνα με δημοσιεύματα της εποχής ανάμεσα τους υπήρχαν κλασικές και βυζαντινές αρχαιότητες. Είχε προηγηθεί μια «ύποπτη» διάρρηξη μέσα από τα Κοντέινερς, που ποτέ κανείς δεν μπόρεσε να δώσει μια λογική εξήγηση.
Ο Ανδρέας Παπανδρέου ακύρωσε τη συμφωνία Κωνσταντίνου-κυβέρνησης ΝΔ
Με την άνοδο στην εξουσία της κυβέρνησης του Ανδρέα Παπανδρέου η συμφωνία του Κωνσταντίνου με την κυβέρνηση Μητσοτάκη ακυρώνεται και με νέο νόμο, αφαιρείται η ελληνική ιθαγένεια από τον Κωνσταντίνο και την οικογένειά του, ενώ η λεγόμενη βασιλική περιουσία περνά στην κατοχή του ελληνικού δημοσίου, με την αιτιολογία ότι είχε ήδη απαλλοτριωθεί από την Χούντα.
Προσφυγή κατά του ελληνικού κράτους
Ο Γλύξμπουργκ προσφεύγει στην Ευρωπαϊκή ΕπιτροπήΔικαιωμάτων του Ανθρώπου στο Στρασβούργο κατά του ελληνικού κράτους. Το 1988 το δικαστήριο αποδέχεται μόνο το περιουσιακό σκέλος της προσφυγής και παραπέμπει την υπόθεση σε νέο τμήμα. Οι διαφορές αφορούσαν το Μον Ρεπό στην Κέρκυρα, το Κτήμα Τατοΐου, και το κτήμα Πολυδενδρίου στην Αγιά Λάρισας.
Ένας από τους νομικούς που εκπροσώπησαν την χώρα στο Στρασβούργο για λογαριασμό του δημοσίου ήταν ο Μιχάλης Σταθόπουλος ο οποίος δήλωσε στο Open: «Παρουσιάσαμε πρώτον, ότι δεν πλήρωνε ποτέ φόρο, φόρο κληρονομιάς και λοιπά. Δεύτερον, όλα τα έξοδα για την περιουσία αυτή επισκευές και λοιπά καταβάλλονταν από το ελληνικό δημόσιο και με πολλά άλλα επιχειρήματα μειώσαμε σε ένα πολύ μικρό από το αιτούμενο».
Η απόφαση του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου
Το 2002 το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο για τα Δικαιώματα του Ανθρώπου επιδίκασε υπέρ του τέως βασιλιά 13,7 εκατομμύρια ευρώ, σημαντικά μικρότερο ποσό από τα 161 εκατομμύρια που διεκδικούσε ο Κωνσταντίνος. Το Ελληνικό Κράτος κατέβαλε αυτό το ποσό από τον προϋπολογισμό «φυσικών καταστροφών» το 2003.
Ο τέως δημιούργησε το Ίδρυμα «Άννα – Μαρία» για να διαθέσει την αποζημίωση σε φιλανθρωπικούς σκοπούς, αλλά η δραστηριότητά του παραμένει άγνωστη. Με την λήξη της δικαστικής διαμάχης ο Κωνσταντίνος άρχισε να επισκέπτεται συχνότερα την Ελλάδα για να μείνει τελικά μόνιμα εδώ.
Οι γιοι του, Νικόλαος και Παύλος, που από την πρώτη στιγμή είχαν αναλάβει τις συζητήσεις με την κυβέρνηση για τα διαδικαστικά της κηδείας και της ταφής, με τον Κωνσταντίνο Γλύξμπουργκ, όπως αποφασίστηκε, να κηδεύεται ως ιδιώτης και την ταφή του να γίνεται στο Τατόι, βρέθηκαν το πρωί της Παρασκευής (13/1) στην Μητρόπολη εκεί όπου θα ψαλεί η εξόδιος ακολουθία.
Οι γιοί του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου που έφτασαν στη Μητρόπολη λίγο μετά τις 10 το πρωί, παρέμειναν στον χώρο για περίπου μια ώρα και είχαν συζητήσεις με τους ιερείς για τις λεπτομέρειες της τελετής.
Νικόλαος και Παύλος επισκέφθηκαν και το γειτονικό παρεκκλήσι στο οποίο θα εκτεθεί σε λαϊκό προσκύνημα η σορός του 82χρονου Κωνσταντίνου.
Από την κυβέρνηση έχει ξεκαθαριστεί ότι δεν υπάρχει πρόβλημα αν η οικογένεια του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου συνεννοηθεί με τη Μητρόπολη ώστε η σορός να παραμείνει στο παρεκκλήσι για λίγες ώρες την ημέρα της κηδείας ώστε κάποιοι να αποτίσουν φόρο τιμής.
Αυτό που εξηγούσαν κυβερνητικές πηγές είναι ότι πρόβλημα θα αποτελούσε αν το προσκύνημα στη σορό του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ ήταν τριήμερο, γεγονός που θα παρεπέμπε σε αποχαιρετισμό με τιμές αρχηγού κράτους σε επίπεδο διαδικασίας.
Αναβαθμίζεται η εκπροσώπηση της κυβέρνησης
Από την πλευρά της η κυβέρνηση δεδομένου του γεγονότος ότι στην κηδεία του τέως βασιλιά Κωνσταντίνου θα δώσουν το «παρών» αρχηγοί κρατών αποφάσισε να αναβαθμίσει την εκπροσώπησή της και γι' αυτό την Παρασκευή ανακοινώθηκε ότι εκτός από την υπουργό Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, στην κηδεία θα την εκπροσωπήσει και ο Αντιπρόεδρός της Παναγιώτης Πικραμμένος.
Η κυβέρνηση αποφάσισε την αναβάθμιση της εκπροσώπησης με τον κ. Πικραμμένο καθώς στην Αθήνα θα βρεθούν αρχηγοί κρατών. Μέχρι στιγμής επιβεβαιωμένες είναι η άφιξη του βασιλιά της Σουηδίας, της βασίλισσας της Ολλανδίας, της βασίλισσας της Δανίας, του μεγάλου Δούκα Λουξεμβούργο και του βασιλιά της Ισπανίας.
Τα τελευταία 24ωρα μηχανήματα βαρέως έργου βρίσκονται στην περιοχή με στόχο να γίνουν οι κατάλληλες προετοιμασίες ώστε η ταφή του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ να γίνει χωρίς απρόοπτα.
Δεν είναι τυχαίο, εξάλλου, ότι στο Τατόι βρέθηκαν χθες, Πέμπτη (12/1) μέλη της οικογένειας του τέως βασιλιά, ο γιος του, Νικόλαος, με τη σύζυγό του Τατιάνα Μπλάτνικ, η σύζυγος του Κωνσταντίνου Γλύξμπουργκ, Άννα Μαρία, η αδερφή του Σοφία και ο γιος του Φίλιππος, ώστε να ελέγξουν τις εργασίες και τις προετοιμασίες για την τελετή της Δευτέρας. Λίγο αργότερα έφτασε και .
Από την πλευρά της η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, σε δηλώσεις της το πρωί της Παρασκευής (13/1) εξήγησε ότι όλο το 2022 οι αρμόδιες υπηρεσίες του υπουργείου Περιβάλλοντος σε συνεργασία με το υπουργείο Πολιτισμού δούλευαν συστηματικά ώστε να απομακρυνθούν τα καμένα δέντρα από την περιοχή μετά την καταστροφική πυρκαγιά του 2021.
Όπως είπε στον ΣΚΑΪ η εκκλησιά στο Τατόι είναι συντηρημένη, και έτοιμη να δεχθεί κόσμο, και παράλληλα ο περιβάλλων χώρος θα είναι σε αξιοπρεπή κατάσταση, και θα έχουν γίνει οι διαδικασίες διευθέτησης του χώρου ώστε να μπορεί κανείς να προσεγγίσει χωρίς να υπάρχουν προβλήματα.
Ποιο θα βρεθούν στην κηδεία
Συνολικά οι καλεσμένοι δεν πρόκειται να ξεπεράσουν τα 200 άτομα για πρακτικούς λόγους. Η οικογένεια ήθελε να παρεβρεθούν όσα άτομα χωρούν καθήμενα στο εσωτερικό της Μητρόπολης, ενώ έλαβε υπόψη και την απειλή διασποράς του κορωνοϊού. Θα τηρηθεί, πάντως, ένα αυστηρό πρωτόκολλο, ανάλογα με το αξίωμα του καθενός και έτσι θα καθοριστεί και το πού θα καθίσουν.
Όπως είναι φυσικό, θα τηρηθουν οι διαδικασίες που προβλέπει το πρωτόκολλο για όσους επισήμους παραστούν στην κηδεία. Στην Αθήνα έρχονται ο βασιλιάς της Ισπανίας, Φίλιπποςμε τη σύζυγό του Λετίθια. Η μητέρα του βασιλιά και αδελφή του θανόντος, Σοφία, βρίσκεται από την προηγούμενη Πέμπτη εδώ. Ήρθε απευθείας από την Ιταλία, όπου είχε μεταβεί για την κηδεία του Πάπα Βενέδικτου.
Αν και μέχρι στιγμής δεν ήταν σίγουρο, το παρόν μάλλον θα δώσει και ο εξόριστος πρώην βασιλιάς της Ισπανίας Χουάν Κάρλος. Μπορεί τα τελευταία χρόνια να αποφεύγει τις δημόσιες εμφανίσεις, αλλά στο παρελθόν ήταν πολύ κοντά με τον Κωνσταντίνο. Οι δύο οικογένειες περνούσαν τα καλοκαίρια τους στο παλάτι «Marivent».
Στην Ελλάδα μεταβαίνουν και οι δύο κόρες της Σοφίας, οι πριγκίπισσες Έλενα και Κριστίνα της Ισπανίας. Στην κηδεία του τέως βασιλιά θα εκπροσωπηθεί και μέλος της βρετανικής βασιλικής οικογένειας. Ο Κάρολος αποκλείστηκε εξαρχής, εξαιτίας του πρωτοκόλλου. Αυτό υπαγορεύει ότι ο βασιλιάς της Βρετανίας παρίσταται σε κηδείες μόνο ηγετών κρατών. Λέγεται, πάντως, ότι έχει ήδη επικοινωνήσει ιδιωτικά με την οικογένεια, εκφράζοντας τα θερμά του συλληπητήριαμ ενώ στο μέλλον δεν αποκλείεται να υπάρξει ιδιωτική επίσκεψη.
Πιθανό τη βρετανική βασιλική οικογένεια να εκπροσωπήσει ο πρίγκιπας διάδόχος Ουίλιαμ. Ας σημειωθεί ότι ο Κωνσταντίνος ήταν νονός του, ενώ ο Ουίλιαμ έχει βαφτίσει έναν εγγονό του θανόντος, τον Κωνσταντίνο-Αλέξιο. Πιθανότερο, πάντως, είναι να έρθει ο πρίγκιπας Εδουάρδος, ο μικρότερος γιος της Ελισάβετ.
Θα παραστούν, επίσης, ο βασιλιάς της Σουηδίας, η βασίλισσα της Ολλανδίας, η βασίλισσα της Δανίας και ο μεγάλος Δούκας του Λουξεμβούργου
Στο πλαίσιο της πολιτικής στρατηγικής του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την ανάπτυξη του π. βασιλικού κτήματος του Τατοϊου και την εφαρμογής καλών πρακτικών, υπεγράφη από την Υπουργό Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη και τον Πρύτανη του Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών Σπυρίδωνα Κίντζιο, Προγραμματική Σύμβαση με αντικείμενο τη μελέτη και ανάδειξη του αγροκτηνοτροφικού αποθέματος.
Η Προγραμματική Σύμβαση εντάσσεται στην στρατηγική συνεργασιών του Υπουργείου για την διεπιστημονική προσέγγιση των πολιτιστικών αγαθών του κτήματος, με αξιοποίηση επιστημόνων ανάλογης εξειδίκευσης και εμπειρίας, και τη σύναψη Προγραμματικών Συμβάσεων με εξωτερικούς φορείς εγνωσμένου κύρους.
Σύμφωνα με την πολιτική του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού για την ανάπτυξη του κτήματος, ο τομέας της Αγροτικής Οικονομίας αποτελεί μία από τις πέντε θεματικές κατευθύνσεις (Ιστορία και Πολιτισμός, Υπαίθρια Άθληση και Αναψυχή, Αγροτική Οικονομία, Έρευνα και Γνώση, Ευεξία και Ηρεμία) της μελέτης βιωσιμότητας του κτήματος. Η συγκεκριμένη θεματική σκοπό έχει να αναβιώσει ουσιαστικά τον αγροτικό χαρακτήρα που είχε στο παρελθόν το κτήμα, να αξιοποιήσει το brand name του κτήματος για τα προϊόντα, και να αποτελέσει πρόσθετο πόλο έλξης, διευρύνοντας την περίοδο και τον χρόνο παρουσίας των επισκεπτών.
Οι αγροκτηνοτροφικές δραστηριότητες ήταν βασικό στοιχείο της λειτουργίας του κτήματος από την εποχή του Γεωργίου Α’. Τα πρώτα κτήρια βοηθητικής και αγροτικής χρήσης εμφανίζονται στην περιοχή γύρω από το Ανάκτορο στο τοπογραφικό σχέδιο του Kaupert (1875), ενώ η αγροκτηνοτροφική παραγωγή συνεχίστηκε έως τα μέσα του 20ού αιώνα με προϊόντα τα οποία έφεραν την ετικέτα του κτήματος.
Μέσω της Προγραμματικής Σύμβασης, το Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών συντάσσει τις κατευθυντήριες οδηγίες και αναδεικνύει καλές πρακτικές σε επίπεδο υποδομών και δράσεων για τον αγροκτηνοτροφικό τομέα. Μέσω των Τμημάτων Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου και Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής θα τεκμηριώσει επιστημονικά αντικείμενα αγροκτηνοτροφικής χρήσης που βρέθηκαν στους χώρους του κτήματος, ώστε να συντηρηθούν και να αναδειχθούν ως μουσειακά τεκμήρια, και θα προκρίνει τις βέλτιστες πρακτικές για αναβίωση τομέων της αγροκτηνοτροφικής παραγωγής. Οι δράσεις που προβλέπονται από το ερευνητικό έργο είναι :
Συγκέντρωση και καταγραφή υφιστάμενων στοιχείων και πληροφοριών, με στόχο την τεκμηρίωση και ανάδειξη των αντικειμένων που σχετίζονται με την αγροκτηνοτροφική παραγωγή.
Ιστορική έρευνα αναφορικά με την αγροκτηνοτροφική παραγωγή στο π. βασιλικό Κτήμα Τατοΐου και προτάσεις επανεκκίνησής της.
Επιλογή διακεκριμένων προϊόντων προς πώληση ή/και χρήση στα εδεσματολόγια (μενού) των χώρων φιλοξενίας και εστίασης του Κτήματος.
Το πρόγραμμα υλοποιείται από την Ερευνητική Ομάδα Γεωπονικού Πανεπιστημίου Αθηνών, το οποίο διαθέτει μοναδική για τον ελληνικό χώρο εμπειρία σε αντίστοιχα προγράμματα με αντικείμενο τον αγροκτηνοτροφικό τομέα. Μέλη της Ερευνητικής Ομάδας είναι οι Δρ. Θεοφύλακτος Μασούρας, Καθηγητής του Τμήματος Επιστήμης Τροφίμων και Διατροφής του Ανθρώπου και Δρ. Πηνελόπη Μπεμπέλη, Καθηγήτρια του Τμήματος Επιστήμης Φυτικής Παραγωγής.
Ολοκληρώθηκε η ξενάγηση του Κυριάκου Μητσοτάκη στην έπαυλη Dumfries House, στη Σκωτία.
Η «ολιστική στρατηγική» που έχει εφαρμόσει το Ίδρυμα του Πρίγκιπα Καρόλου για την αποκατάσταση της έπαυλης Dumfries και του κτήματος που την περιβάλλει, με στόχο να αναδειχθεί αναλόγως και το κτήμα Τατοΐου, ήταν το βασικό αντικείμενο της συνάντησης σήμερα το απόγευμα του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη με τον Πρίγκιπα της Ουαλίας Κάρολο στην έπαυλη Dumfries House, στη Σκωτία.
Κατά τη διάρκεια της επίσκεψης, η οποία έγινε ύστερα από πρόσκληση του Πρίγκιπα της Ουαλίας, ο κ.Μητσοτάκης ξεναγήθηκε στο ιστορικό κτήριο και στο κτήμα, τα οποία διαχειρίζεται από το 2007 το Ίδρυμα του Πρίγκιπα (The Prince's Foundation), προχωρώντας σε σημαντικά έργα αποκατάστασης ώστε να διαφυλαχθεί η σημαντική πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής.
Όπως ανέφεραν κυβερνητικές πηγές στο επίκεντρο της συνάντησης με τον Πρίγκιπα Κάρολο, ο οποίος για άλλη μια φορά εκδηλώνει το ενδιαφέρον του για την Ελλάδα, βρέθηκε η ολιστική στρατηγική που έχει εφαρμόσει το Ίδρυμα του Πρίγκιπα για την αποκατάσταση της έπαυλης Dumfries και του κτήματος που την περιβάλλει, την ανάπτυξη εκπαιδευτικών, περιβαλλοντικών και πολιτιστικών δράσεων και την ανάδειξη του κτήματος σε «πράσινο» τοπόσημο που είναι ανοιχτό στους πολίτες καθ' όλη τη διάρκεια του έτους και προσφέρει θέσεις εργασίας στην τοπική κοινωνία.
Δίνοντας έμφαση στη σύνδεση με τη φύση, το Ίδρυμα του Πρίγκιπα υποδέχεται κάθε χρόνο χιλιάδες μαθητές στο Dumfries, προσφέροντας προγράμματα που εστιάζουν στον σεβασμό για το φυσικό περιβάλλον, στα οποία περιλαμβάνονται μαθήματα για πρακτικές αειφορίας, την παραγωγή τροφής και για την κηπουρική.
Ο πρωθυπουργός από την πλευρά του σημείωσε πως στόχος του είναι η ανάλογη ανάδειξη του κτήματος και των εγκαταστάσεων του Τατοΐου.
«Είναι σαφές ότι αντιμετωπίσαμε μια πρωτοφανή κατάσταση, όχι μόνο σε σχέση με τα μνημεία και την πολιτιστική κληρονομιά. Αυτό που βιώσαμε την τελευταία βδομάδα με τις πυρκαγιές σε όλη τη χώρα ήταν πραγματικά κάτι πρωτοφανές. Ομολογώ ότι όσοι βρεθήκαμε δίπλα στη φωτιά δεν μπορούμε εύκολα να ξεχάσουμε τις εικόνες που ζήσαμε και οι οποίες έχουν μια πολύ μεγάλη οικολογική, κατά κύριο λόγο, ζημιά», δήλωσε η υπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού, Λίνα Μενδώνη, κατά τη σημερινή συνέντευξη Τύπου.
«Χάσαμε μεγάλο μέρος του δάσους. Δεν είναι αμελητέο, δεν είναι εύκολο να το αποδεχθεί κανείς. Στα πολιτιστικά μνημεία, οι απώλειες δεν ήταν μεγάλες. Χάρη στην παρέμβαση όλων, κυρίως της Πολιτικής Προστασίας, της Πυροσβεστικής, της ΕΛΑΣ, των συντονισμένων προσπαθειών των δικών μας υπηρεσιών, η ζημία περιορίστηκε στο λιγότερο δυνατό», τόνισε η υπουργός, συμπληρώνοντας ότι «αυτή τη στιγμή προχωρούμε και επιταχύνουμε τις διαδικασίες τις οποίες έχουμε αναλάβει ως ΥΠΠΟΑ για την εφαρμογή του σχεδίου μας για την αποκατάσταση των κτηρίων, έτσι όπως προβλέπεται από τη Μελέτη Βιωσιμότητας. Παράλληλα, έχουμε ήδη αναθέσει τη μελέτη για τη συστηματική και σωστή αναδάσωση του ιστορικού πυρήνα -και στην πολύ στενή του έννοια, των 1.600 στρεμμάτων, αλλά και στην ευρύτερη των 6.000 στρεμμάτων. Ήδη η μελέτη ξεκινά και συγκροτείται η απαραίτητη επιστημονική ομάδα η οποία θα ανακοινωθεί σύντομα. Οι διαδικασίες αναδάσωσης του ιστορικού πυρήνα δεν είναι μια συνήθης αναδάσωση γιατί έχουμε να αντιμετωπίσουμε δυο βασικές παραμέτρους: την ιστορικότητα του κτήματος και την αντιμετώπιση του προβλήματος της κλιματικής αλλαγής», σημείωσε η υπουργός.
Ζημιές σε κτήρια
Από την πυρκαγιά προκλήθηκαν σε επτά κτήρια ζημιές, οι οποίες, όπως τόνισε υπουργός και υπηρεσιακοί παράγοντες, οι οποίοι παραβρέθηκαν στη συνέντευξη, δεν δημιουργούν περισσότερα δομικά προβλήματα από αυτά που ήδη είχαν. «Κάηκαν στέγες -κάποιες από τις οποίες ήταν νεότερες σωστικές επεμβάσεις του ΥΠΠΟΑ και κάποιες μισογκρεμισμένες, οπότε κάηκαν ξύλινα στοιχεία-, καθώς και ξύλινα κουφώματα τα οποία σε πολλές περιπτώσεις είχαν αποκατασταθεί τα προηγούμενα χρόνια από το ΥΠΠΟΑ ή ήταν ψευδοκουφώματα», ενημέρωσε η Λ. Μενδώνη. Πρόκειται για τις Οικίες Στουρμ και Φροντιστή, καθώς και για τα κτήρια Τηλεπικοινωνιών, Φρουράς Τάφων, Προσωπικού, Δασονομείου και Διευθυντηρίου.
Όπως πληροφόρησε η υπουργός, το σύνολο των πόρων για την αποκατάσταση των συγκεκριμένων κτηρίων στο Τατόι εξασφαλίζονται από ΕΣΠΑ και Ταμείο Ανάκαμψης. Συγκεκριμένα, η Οικία Στουρμ, Φροντιστή και το κτήριο Τηλεπικοινωνιών έχουν ενταχθεί από το 2020 στο ΕΣΠΑ. Προβλέπεται ότι το α' εξάμηνο του 2022 θα έχουν ανάδοχο και η αποκατάστασή τους θα γίνει με τη μέθοδο μελέτης-κατασκευής και ευθύνη της αρμόδιας διεύθυνσης του ΥΠΠΟΑ.
Για τα κτήρια Φρουράς Τάφων, Προσωπικού, Διευθυντηρίου και Δασονομείου οι μελέτες ξεκινούν αμέσως, ενώ έχει ήδη δοθεί η σχετική εντολή να ξεκινήσει η μελέτη του Διευθυντηρίου με αυτεπιστασία από το ΥΠΠΟΑ.
Σύμφωνα με τη Λ. Μενδώνη, υπολογίζεται ότι οι μελέτες αυτές θα έχουν ολοκληρωθεί τέλος 2021 με αρχές 2022, οι δε πόροι τους είναι εξασφαλισμένοι από το ΕΣΠΑ 2021-2027. Επίσης, όπως τόνισε η ίδια, στο τρέχον ΕΣΠΑ έχουν ενταχθεί οι υπό εξέλιξη μελέτες των δικτύων και υποδομών του κτήματος, που αφορούν την αποχέτευση, την ύδρευση, τον βιολογικό καθαρισμό, την πυροπροστασία και την πυρόσβεση -οι πόροι τους έχουν ενταχθεί στο εγκεκριμένο από το Ταμείο Ανάκαμψης έργο και είναι της τάξης των 20 εκατ. ευρώ. Όπως σημείωσε η υπουργός Πολιτισμού, σε κάθε κτήριο στο οποίο γίνονται μελέτες, έχουν ολοκληρωθεί ή είναι σε φάση δημοπράτησης προβλέπεται μελέτη που συμπεριλαμβάνει πυρανίχνευση και πυρόσβεση.
Άθικτα τα αντικείμενα που βρίσκονται σε κοντέινερς στο Τατόι
Όσον αφορά τα περισσότερα από 100.000 αντικείμενα που συντηρούνται και καταγράφονται από την Υπηρεσία Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων Μνημείων του ΥΠΠΟΑ και τα οποία βρίσκονται μέσα σε κοντέινερς στο χώρο του κτήματος, η υπουργός τόνισε ότι έμειναν άθικτα από τη φωτιά. Πρόβλημα παρουσιάστηκε σε τρεις «οικίσκους» που υπήρχαν πολύ κοντά στα Ανάκτορα. Το ένα ήταν φυλάκιο, ο δεύτερος οικίσκος καταστράφηκε μερικώς, ενώ ο τρίτος που καταστράφηκε ολοσχερώς περιείχε αντικείμενα μικρής αξίας και σε κακή διατήρηση.
Όπως έγινε γνωστό από την υπουργό και τους υπηρεσιακούς παράγοντες, το υλικό που περιλάμβανε είχε ήδη αξιολογηθεί από τις Διευθύνσεις Συντήρησης και Νεότερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς του ΥΠΠΟΑ και τα αντικείμενα που είχαν κριθεί σημαντικά και αξιόλογα είχαν μεταφερθεί σε άλλους χώρους. Στον οικίσκο αυτό υπήρχαν μαγειρικά σκεύη, διάφορες συσκευές, όπως μια ραπτομηχανή Singer και προστατευτικά τζακιών, τα οποία δεν παρουσιάζουν μετά τη φωτιά ιδιαίτερα προβλήματα. Επίσης, περιλάμβανε δεύτερη διαλογή της κάβας και χαρτώο υλικό (έντυπα, βιβλία) που είχαν κριθεί όχι ιδιαίτερα αξιόλογο.
Σε ερώτηση ως προς τα αντικείμενα που απομακρύνθηκαν από το Τατόι πρόσφατα για λόγους προστασίας, η υπουργός απάντησε ότι πρόκειται για αντικείμενα που θα μπορούσαν εύκολα να κλαπούν αν υπήρχε κάποιο πρόβλημα σε ένα από τα κοντέινερς. Σε ερωτήσεις γιατί αντικείμενα από το Τατόι που είχαν μεταφερθεί το 2016-7 στο Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού επανήλθαν στο κτήμα, καθώς και γιατί δεν μεταφέρονται όλα τα κινητά αντικείμενα για λόγους προστασίας εκτός κτήματος, υπουργός και υπηρεσιακοί παράγοντες απάντησαν ότι η επιστροφή στο Τατόι των περίπου 6.000 αντικειμένων από το Μουσείο Νεότερου Ελληνικού Πολιτισμού έγινε για λόγους ενότητας των αντικειμένων -τονίστηκε ότι δεν είχε μεταφερθεί μια συμπαγής ενότητα αντικειμένων, ενώ για την εκεί μεταφορά δεν υπήρχε έγκριση και συγκατάθεση των αρμόδιων διευθύνσεων του ΥΠΠΟΑ-, ο δε συνολικός όγκος των αντικειμένων -ο εμπλουτισμός των οποίων ακόμα δεν έχει ολοκληρωθεί- είναι τόσο μεγάλος (ξεπερνά τα 100.000 αντικείμενα, μεταξύ των οποίων άμαξες και αυτοκίνητα) που δεν θα ήταν εύκολο να βρεθεί κτήριο να τα στεγάσει.
Ως προς την κατάσταση των αρχαιολογικών καταλοίπων του αρχαίου φρουρίου της Δεκέλειας (Παλαιόκαστρο), που βρίσκεται εντός του κτήματος, η υπουργός δήλωσε ότι δεν παρουσιάζει κανένα πρόβλημα από τη φωτιά, ενώ ως προς τους αρχαιολογικούς χώρους και μνημεία σε Πελοπόννησο και Εύβοια, η ενημέρωση από τις αρμόδιες Εφορείες Αρχαιοτήτων είναι ότι στη μεν Εύβοια δεν έχουμε σχεδόν κανένα πρόβλημα ως σήμερα, στη δε Λακωνία τα προβλήματα που προκύπτουν σε κάποιους μεταβυζαντινούς ναούς είναι εξαιρετικά περιορισμένα.