Πρόταση από ομάδα αρχαιολατρών
Του Χάρη Β. Μικελόπουλου *
Με αφορμή την Αφή της Φλόγας για τους Ολυμπιακούς Αγώνες «Παρίσι 2024»,ας σταθούμε σε κάποια ιστορικά στοιχεία που αφορούν στην πόλη του Πύργου και την σύνδεσή του με το αρχαίο ελληνικό πνεύμα.
Γυρίζουμε τον χρόνο πίσω,πριν ακόμα την Επανάσταση του 1821.Ο Πύργος κατοικείται από έξι με επτά χιλιάδες Έλληνες εξ ολοκλήρου όπως αναφέρουν ιστορικές πηγές.Σίγουρα ένα μεγάλο ποσοστό είναι αναλφάβητοι,όπως συνέβαινε παντού εξάλλου.Υπήρχαν όμως και οι μορφωμένοι της εποχής,οι γραμματικοί,οι σπουδασμένοι.Ανάμεσά τους ο Λυκούργος Κρεστενίτης.Γεννημένος το 1793,έχει σπουδάσει στην Ιόνιο Ακαδημία της Ζακύνθου,μυείται στην Φιλική Εταιρία και αγωνίζεται εναντίον των Τούρκων ενώ στη συνέχεια αναλαμβάνει πολλές φορές υπουργός και τέλος πρόεδρος της Βουλής.Πριν από αυτά όμως,έχει αναλάβει τον ρόλο του δασκάλου για πολλούς νέους του Πύργου.Και είναι λάτρης του αρχαίου ελληνικού πολιτισμού.Αποτέλεσμα αυτής της λατρείας,είναι η παρότρυνσή του να αλλάζουν τα ονόματά τους όπως έκανε και ο ίδιος βέβαια,όσοι τον ακολουθούσαν στην διδασκαλία.Το πραγματικό του όνομα ήταν Αντώνιος,όμως επέλεξε να ονομάζεται Λυκούργος,προς τιμή του μεγάλου νομοθέτη της αρχαίας Σπάρτης.Τα αδέλφια του ονομάστηκαν Επαμεινώνδας και Σόλων.Ενώ θα συναντήσουμε επιφανείς Πυργιώτες εκείνης της περιόδου με τα παρακάτω ονοματεπώνυμα: Λύσανδρος Βιλαέτης,Θαλής Θεοδωρίδης,Αλέξανδρος Άχολος,Αγαμέμνων Αυγερινός,Νικίας Νικολετόπουλος,Σωκράτης Συλλαϊδόπουλος,Χείλων Διδάχου,Λυσίας Χριστόπουλος,Πιττακός Γρηγόριος.
1948-Η φλόγα της Ολυμπίας στον Πύργο για τους Ολυμπιακούς Αγώνες του Λονδίνου,τους πρώτους μετά τον Β'Παγκόσμιο Πόλεμο.
Με την απελευθέρωση και την ίδρυση του νέου ελληνικου κράτους,ο Πύργος έχει γίνει πια πρωτεύουσα της Ηλείας. Σύμφωνα με κάποια αναφορά που υπάρχει από εκείνη την εποχή, στα 1838, για πρώτη φορά ήρθε ως πρόταση από τον Δήμο Λετρίνων (έτσι ονομαζόταν επίσημα τότε ο Πύργος,από την αρχαία πόλη των Λετρίνων) η αναβίωση των αρχαίων Ολυμπιακών Αγώνων που τελούνταν στην γειτονική Ολυμπία. Η πρόταση που ήρθε από μια ομάδα αρχαιολατρών,πρότεινε την διεξαγωγή κάθε τέσσερα χρόνια των αγώνων στον Πύργο.Πολύ πιθανό μέλη της ομάδας αυτής να ήταν και κάποιοι απο τους προαναφερθέντες επιφανείς Πυργιώτες.Μην ξεχνάμε εξάλλου πως και ο Σωκράτης Συλλαϊδόπουλος διετέλεσε δήμαρχος Λετρίνων.Δεν έχουμε άλλες πληροφορίες γι’αυτή την πρόταση και τι έγινε εκείνη την εποχή. Ωστόσο, αυτή η πληροφορία είναι πολύ σημαντική, γιατί δείχνει ότι η ιδέα της σύνδεσης του νέου ελληνικού κράτους με τον αρχαίο ελληνικό πολιτισμό -ζήτημα που απασχολούσε έντονα λογίους και πολιτικούς της εποχής- έβρισκε ταυτόχρονα κάποια ανταπόκριση σε ευρύτερα στρώματα του πληθυσμού.
Η σχέση του Πύργου και της Ολυμπίας υπήρξε ανέκαθεν στενή,τόσο λόγω της εγγύτητας,όσο και του θαυμασμού για τον μοναδικό αυτό τόπο της αρχαιότητας και του Ολυμπιακού Πνεύματος. Η πόλη εξάλλου από το 1830 κι έπειτα, γεμίζει με νεοκλασικά κτίρια,περίτεχνα,ιδιωτικά και δημόσια,με το πιο σπουδαίο όλων,αυτό της Δημοτικής Αγοράς.Τα μεγάλα καφενεία της πλατείας έχουν ονόματα της αρχαιότητας, «Κρόνιον», «Παλλάδιον», «Ερμείον».Το παλαιό δημαρχείο στην Κεντρική Πλατεία,έχει στην οροφή του τα αγάλματα των Δώδεκα Θεών του Ολύμπου.Και οδοί της πόλης παίρνουν αρχαιοελληνικά ονόματα.Μια εξ αυτών θα πάρει και το όνομα ενός σπουδαίου ελληνολάτρη,του Γερμανού ιστορικού και αρχαιολόγου Ernst Kurtius,ο οποίος θεωρείται ο αναγεννητής του Ιερού της Ολυμπίας και των μεγάλων ανασκαφών από το 1875 ως το 1881.Κι αν αναρωτιέται κανείς ποια είναι η οδός στον Πύργο,δεν είναι άλλη από την οδό Κουρτίου,που βρίσκεται ανάμεσα στην Πλατεία Αυγερινού και την Πλατεία Ανδριάρα (Τάση Καζάζη).
Με την αναβίωση των Ολυμπιακών Αγώνων το 1896, ο Δήμος Λετρίνων είναι παρών καθώς η Φιλαρμονική «Απόλλων» προσκαλείται στην Αθήνα ως μια από τις καλύτερες της χώρας,για να παιανίσει εορταστικά εμβατήρια στους δρόμους της πρωτεύουσας των πρώτων σύγχρονων Ολυμπιακών Αγώνων.
Κι από το 1936 ο Πύργος,είναι ο πρώτος σταθμός της Φλόγας της Ολυμπίας στο ταξίδι της ανά την Ελλάδα και τον κόσμο,σε κάθε Ολυμπιάδα.Στην διαδρομή της Φλόγας που κατέληγε και καταλήγει πάντα στην Κεντρική Πλατεία,συμμετείχαν Πυργιώτες δρομείς καθώς και πλήθος κόσμου με παράλληλες εορταστικές εκδηλώσεις.
Καταλήγοντας,θα ήθελα να κάνω και μια πρόταση προς την Δημοτική Αρχή.΄Ισως είναι καιρός να τιμήσουμε τόσο το αρχαίο ελληνικό πνεύμα όσο και τους ανθρώπους αυτής της πόλης που ανά τετραετίες μετέφεραν την Φλόγα της Ολυμπίας και του μηνύματος της Εκεχειρίας και της Ειρήνης των Λαών,με την φιλοτέχνηση ενός αγάλματος που να αναπαριστά τον δρομέα.Όπως και μιας μαρμάρινης επιγραφής με το ποίημα του Τάκη Δόξα, «Το Φως της Oλυμπίας». Είμαστε κι εμείς κομμάτι αυτής της γης της Ολυμπίας και δεν πρέπει να το ξεχνάμε!
*Διακοσμητής- Πρώην Πρόεδρος Δημοτικού Οργανισμού Πολιτισμού Πύργου
