Η ανακύκλωση δεν αφορά μόνο στα γνωστά ανακυκλώσιμα υλικά: αλουμίνιο, χαρτί, γυαλί και πλαστικά PET και HDPE.
Υπάρχουν πάρα πολλά ακόμα ρεύματα ανακυκλώσιμων υλικών που παραβλέπουμε και όμως αντιστοιχούν σε ένα τεράστιο ποσοστό των απορριμμάτων που καταλήγουν σε χωματερές, νόμιμες και παράνομες, χαράδρες και θάλασσες προκαλώντας ανεπανόρθωτη περιβαλλοντική βλάβη στον πλανήτη.
Και όμως οι πιθανές αγορές για αυτά τα υλικά παρουσιάζουν ιδιαίτερο οικονομικό ενδιαφέρον και θα ήταν σκόπιμο να διαμορφωθούν ειδικές υποδομές επεξεργασίας και ανάκτησής τους.
Εκεί όπου τα δημοτικά ή κεντρικά συστήματα ανακύκλωσης εναλλακτικών ρευμάτων αποβλήτων αποτυγχάνουν, υπάρχουν πάντα εναλλακτικά προγράμματα από τρίτους οργανισμούς που φιλοδοξούν να διευρύνουν τον ορίζοντα και το βάθος της ανακύκλωσης προς όφελος των κοινωνιών και του πλανήτη.
Η εμπειρία των Ηνωμένων Πολιτειών είναι πολύτιμη και για εμάς, πόσω μάλλον όταν η νεοεκλεγείσα πολιτική ηγεσία φιλοδοξεί να εισάγει νέα ήθη με τη διαχείριση των απορριμμάτων να βασίζεται στο τρίπτυχο “μείωση-ανακύκλωση-επαναχρησιμοποίηση” και να προάγει και στη χώρα μας τη διαλογή των απορριμμάτων στην πηγή.
Ας δούμε μερικές εξαιρετικές περιπτώσεις-ευκαιρίες ανακύκλωσης:
—Αστικά λύματα
Κάθε μέρα, το μέσο αμερικανικό νοικοκυριό καταναλώνει περίπου 333 λίτρα νερό, μεγάλο μέρος εκ των οποίων προέρχεται από επεξεργασμένα αστικά λύματα τα οποία δεν είναι πόσιμα, αλλά μπορούν να χρησιμοποιηθούν για άρδευση φυτών.
Η οργάνωση Greywater Action έχει αναπτύξει ένα σύστημα αξιοποίησης των λυμάτων ως νερό άρδευσης. Το σύστημα προς το παρόν εξυπηρετεί τους πολίτες της Καλιφόρνια οι οποίοι μπορούν να φροντίζουν τους κήπους τους με νερό που διαφορετικά θα κατέληγε στη θάλασσα και μάλιστα σε μια περίοδο που η Πολιτεία τους μαστίζεται από τις χείριστες ξηρασίες των τελευταίων ετών.
—Ανακύκλωση οικοδομικών υλικών
Η κατασκευή κατοικιών από επαναχρησιμοποιημένα υλικά δεν είναι κάτι νέο. Εάν παρατηρήσετε την κατεδάφιση μιας παλιάς κατοικίας στο Κέντρο της Αθήνας θα δείτε ότι τα συνεργεία αφαιρούν προσεκτικά όλα τα αξιοποιήσιμα οικοδομικά υλικά όπως πέτρες και παλιά, συμπαφή τούβλα.
Πλέον τα ανακυκλωμένα οικοδομικά υλικά είναι ευκολότερα διαθέσιμα στους καταναλωτές. Στις ΗΠΑ, η PlanetReuse διαθέτει στους δυνητικούς πελάτες ανακυκλωμένα και ανακτημένα οικοδομικά υλικά, όπως και νέα προϊόντα από προμηθευτές του κλάδου των κατασκευών.
Μάλιστα όσοι πελάτες επιλέγουν χρησιμοποιημένα υλικά χρηματοδοτούν ένα πρόγραμμα φιλανθρωπικών δωρεών. Μια ακόμα εταιρεία, η The ReWall Co., μετατρέπει χαρτόκουτες, χάρτινες κούπες και παρόμοια υλικά συσκευασίας σε οικοδομικά υλικά όπως πλάκες για ψευδοροφές, μεσοτοιχίες και προσωρινά παντζούρια.
—Ανακυκλώνοντας τα ηλεκτρονικά απόβλητα
Σε Πολιτείες όπως η Νέα Υόρκη και η Καλιφόρνια ισχύουν κάποιοι περιορισμοί και απαγορεύσεις στην απόρριψη ηλεκτρονικών αποβλήτων.
Στη Νέα Υόρκη, λειτουργεί το δημοτικό πρόγραμμα e-cycleNYC σε συνεργασία με τους Electronic Recyclers International. Για τις υπόλοιπες αμερικανικές πόλεις λειτουργεί το πρόγραμμα e-Stewards, μια διεθνής κοινοπραξία επιχειρήσεων, κυβερνητικών και μη φορέων που πιστοποιεί κατασκευαστές ηλεκτρονικών συσκευών και διαχειριστές των αποβλήτων τους, διασφαλίζοντας ότι αυτά δεν εξάγονται σε τρίτες χώρες παρανόμως για να απορριφθούν με φθηνό κόστος αλλά υποβάλλονται σε ορθή επεξεργασία.
Στην Ελλάδα υπάρχει η Ανακύκλωση Συσκευών (αν βρείτε ποτέ κατάλληλους κάδους), αλλά πολλά καταστήματα πώλησης ηλεκτρικών και ηλεκτρονικών ειδών συλλέγουν προς ανακύκλωση παλιές συσκευές, εξαρτήματα, κινητά τηλέφωνα και ηλεκτρονικούς υπολογιστές.
—Εσώρουχα
Για προφανείς λόγους, τα εσώρουχα δεν μεταπωλούνται ως μεταχειρισμένα ρούχα. Το κενό αυτό εκμεταλλεύεται η οργάνωση The Bra Recyclers που διασφαλίζει ότι τα χρησιμοποιημένοι και μη στηθόδεσμοι (κοινώς σουτιέν) δεν καταλήγουν στον κάδο των απορριμμάτων.
Για τα εσώρουχα και άλλα ρούχα σε οποιαδήποτε κατάσταση και αν βρίσκονται αρκεί να είναι καθαρά διατίθενται 14.000 κάδοι σε όλες τις ΗΠΑ. Τα ρούχα είτε επαναχρησιμοποιούνται ως τέτοια ή με άλλο σκοπό είτε ανακυκλώνονται ανάλογα με την κατάστασή τους.
—Πετρέλαιο από το πλαστικό
Το πλαστικό παράγεται από επεξεργασία υποπροϊόντων του πετρελαίου. Πολλά από τα πλαστικά υλικά που καταλήγουν στα δημοτικά ρεύματα στερεών αποβλήτων θεωρούνται ως μη ανακυκλώσιμα. Για αυτές τις περιπτώσεις, η εταιρεία Agilyx αναπτύσσουν διαδικασίες μετατροπής του πλαστικού σε πετρέλαιο. Η διαδικασία Gen 6 της εταιρείας μετατρέπει το πλαστικό σε αργό πετρέλαιο υψηλής ποιότητας παράγοντας πέντε φορές περισσότερη ενέργεια από αυτή που καταναλώνεται κατά τη διαδικασία.
Επίσης, η ιαπωνική εταιρεία Blest Co. έχει αναπτύξει μια οικιακή συσκευή μετατροπής του πλαστικού σε πετρέλαιο.
—Ανακύκλωση Φελιζόλ και πολυστυρενίου
Το πολυστυρένιο δύσκολα ανακυκλώνεται και ως εκ τούτου πολλές αμερικανικές πόλεις έχουν απαγορεύσει τα υλικά συσκευασίας από το αυτό το υλικό. Δεκαεπτά Πολιτείες έχουν δήμους που δέχονται απόβλητα διογκωμένης πολυστερίνης, με την Καλιφόρνια να έχει μόνη της 60 δήμους. Οι αμερικανοί μπορούν να βρουν πού ανακυκλώνεται το πολυστυρένιο μέσω της βάσης δεδομένων Earth911.
—Recyclebank
Η Recyclebank (Τράπεζα Ανακύκλωσης) είναι μια μοναδική στο είδος της εταιρεία που χρησιμοποιεί ένα σύστημα ανταμοιβών για να προωθήσει την ανακύκλωση και τον πράσινο τρόπο ζωής. Η Recyclebank συνεργάζεται με τοπικές οργανώσεις και κοινότητες για να αυξήσει τα ποσοστά ανακύκλωσης μέσω ενός συστήματος πριμοδότησης. Οι μετέχοντες πιστώνονται με πόντους με διάφορους τρόπους, ακόμα και συμπληρώνοντας εκπαιδευτικό υλικό και παρουσιάσεις στην ιστοσελίδα της Recyclebank και κερδίζουν εκπτώσεις και δώρα σε διάφορα καταστήματα. Επίσης, συμβάλλουν στη χρηματοδότηση δημοτικών επιχειρήσεων ανακύκλωσης.
—Ανακύκλωση μπαταριών
Οι περισσότερες μπαταρίες είναι ανακυκλώσιμες. Πρέπει να ανακυκλώνουμε οπωσδήποτε τις μπαταρίες διότι οι επιπτώσεις της απόρριψής τους στο περιβάλλον είναι ολέθριες για τη φύση και τον άνθρωπο. Στις ΗΠΑ, τα ειδικά δοχεία Call2Recycle εξυπηρετούν περίπου το 90% των Αμερικανών. Η εταιρεία ανακτά τα σπάνια ή τοξικά μέταλλα όπως το κάδμιο και ο μόλυβδος, καθώς και χημικά υποπροϊόντα επιβλαβή στη δημόσια υγεία και το περιβάλλον.
Στην Ελλάδα αναζητείστε τις “στήλες” της ΑΦΗΣ.
—Zero Waste Box
Το κουτί μηδενικών αποβλήτων Zero Waste Box της εταιρείας TerraCycle (για την οποία έχουμε γράψει στο econews επειδή ανακυκλώνει αποτσίγαρα και άλλα περίεργα υλικά) παρέχει τη δυνατότητα εξατομικευμένης ανακύκλωσης: διατίθενται διάφορα είδη κουτιών ανάλογα με την ποσότητα των ανακυκλώσιμων υλικών και τη διαλογή στην πηγή. Για παράδειγμα είναι δυνατή η ανακύκλωση ανά δωμάτιο στο σπίτι, ανά ρεύμα αποβλήτου ή συνολικά χωρίς να γίνεται διαλογή.
Όταν το κουτί γεμίσει αποστέλλεται στην TerraCycle η οποία αναλαμβάνει την επεξεργασία και διασφαλίζει ότι τίποτα δεν καταλήγει στη χωματερή ή σε αποτεφρωτήρες σκουπιδιών.
