Γράφει η Θεώνη Ρωμαίου
Οι πόρτες ήταν ανέκαθεν ένα από τα αντικείμενα που λατρεύω να παρατηρώ. Ιδίως αυτές που βρίσκονται στις εισόδους κατοικιών.
Δεν με ελκύουν μόνο ως στοιχεία αρχιτεκτονικής ή ως αντικείμενα διακόσμησης, αλλά κυρίως γιατί αποτελούν το «όριο» ανάμεσα στο γνωστό και το άγνωστο. Προφυλάσσουν το εσωτερικό του κτιρίου και τους ανθρώπους του, αλλά ταυτόχρονα προδίδουν πολλά γι’ αυτούς, αφού συνήθως η αισθητική τους προϊδεάζει για το «ύφος» ολόκληρου του κτιρίου…
Σε κάθε χώρα, κάθε πόλη, κάθε γειτονιά, όπου κι αν περπατήσεις βλέπεις παντού πόρτες. Επιβλητικές ή απλώς αδιάφορες, καλοσυντηρημένες ή και όχι, κάποιες λιτές, αλλά και κάποιες τόσο εντυπωσιακές, που θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν έργα τέχνης!!
Μου αρέσει να ανακαλύπτω πόρτες σε ακατοίκητα πια κτίρια, ακόμη και εντελώς εγκαταλελειμμένα. Μπορώ να στέκομαι μαγνητισμένη για αρκετή ώρα μπροστά τους και να φαντάζομαι το ένδοξο παρελθόν τους, όταν ακόμη η μπογιά μύριζε φρέσκια επάνω τους και οι τότε κάτοικοι του σπιτιού τις καμάρωναν!! Πόσα χρόνια να μετρούν;; Πόσες χαρές, πόσες λύπες και πόσα μυστικά να έχουν «κρυφακούσει» άραγε;;
Στο παρελθόν, οι πόρτες που κοσμούσαν τις εισόδους των κτιρίων συμβόλιζαν πολλά περισσότερα. Έφεραν οικόσημα, ήταν δείγμα της οικονομικής δύναμης, αλλά και της αισθητικής των ιδιοκτητών και τύχαιναν ιδιαίτερης προσοχής και κατά την κατασκευή, αλλά και κατά την συντήρησή τους, που θεωρούνταν απαραίτητη ανά τακτά χρονικά διαστήματα.
Στην Ελλάδα του σήμερα, στα νέα κτίρια που κατασκευάζονται, οι πόρτες «κομψοτεχνήματα» έχουν αντικατασταθεί από λιτές, σύγχρονης αισθητικής πόρτες, με έμφαση όχι τόσο στην τέχνη όσο στην ασφάλεια, μιας και οι συνθήκες διαβίωσης πια το απαιτούν…
Σε πείσμα της νέας πραγματικότητας, υπάρχουν άνθρωποι που νοσταλγούν την παλιά, καλή, αστική αισθητική των κτιρίων, και των πορτών ειδικότερα, και πάνε κόντρα προσπαθώντας να «παγώσουν» τον χρόνο…
Μια θέση ανάμεσά τους κερδίζει επάξια ο Γερμανός φωτογράφος και σκηνοθέτης Alexander Jaschik, ο οποίος μεταξύ άλλων επιτυχημένων project, δημιούργησε το υπέροχο φωτογραφικό concept «The Doors of Athens». Περπάτησε πολύ στους δρόμους και τις γειτονιές της Αθήνας και κατάφερε να φωτογραφίσει ως τώρα σχεδόν 30.000 πόρτες…
Δείτε τις φωτογραφίες του εδώ
Στα μελλοντικά του σχέδια είναι να εκδώσει ένα βιβλίο με ιστορίες από διάφορες πόρτες που φωτογραφίζει, αλλά και να ανακαλύψει την προέλευση ενός ιδιαίτερου σχεδίου με λουλούδια που έχει συναντήσει στην Αθήνα, στα Λουτρά Υπάτης και στην Κουρούτα, που θυμίζει στυλ art nouveau, αν και στην πολύ απλή εκδοχή της!!
Το καλλιτεχνικό κίνημα της art nouveau επικράτησε στην Ευρώπη μεταξύ 1890 και 1910 και επηρέασε τις εφαρμοσμένες τέχνες, την αρχιτεκτονική και τη διακόσμηση. Μας έχει χαρίσει μοναδικά δημιουργήματα, ιδιαίτερης αισθητικής και πόρτες που θα μπορούσαν να είναι άνετα εκθέματα μουσείου, κατασκευασμένες από μέταλλο, γυαλί και ξύλο.
Δεν θα μπορούσα να μην αναφερθώ στις πόρτες μεσαιωνικού τύπου, που είναι και η μεγάλη μου αδυναμία!!
Τεχνίτες ξύλου και σιδήρου έχουν ξοδέψει άπειρες ώρες εμπνευσμένης δουλειάς και τεχνικής και μας έχουν κληροδοτήσει περίτεχνα δημιουργήματα, που δικαίως χαρακτηρίζονται «έργα τέχνης».
Οι πόρτες μεσαιωνικού τύπου αποτελούν αναπόσπαστο κομμάτι της ιστορίας των τόπων που τις συναντάμε και «κουβαλούν» στο πέρασμα των αιώνων μοτίβα, τεχνικές και τεχνοτροπίες άλλων εποχών.
Παρουσιάζουν ιδιαίτερο ιστορικό, λαογραφικό και αρχιτεκτονικό ενδιαφέρον και αποτελούν «πολύτιμους θησαυρούς», παραδομένους στο πέρασμα του χρόνου, που αφήνει τα σημάδια του πάνω τους…
