Κάθε φορά που ο Δεκέμβρης φτάνει στο τέλος του και η «κλεψύδρα» είναι έτοιμη να αναποδογυρίσει και πάλι, οι άνθρωποι φαίνεται να την κοιτούν με ανάμικτα συναισθήματα. Η αμφιθυμία που πολλές φορές είναι παρούσα αποτελεί μια φυσιολογική συναισθηματική κατάσταση, καθώς από τη μία πλευρά κάποιος μπορεί να αισθάνεται χαρά και ανακούφιση για το βαρύ φορτίο του χρόνου που φεύγει και ταυτόχρονα από την άλλη πλευρά, να νιώθει άγχος, αγωνία αλλά και φόβο για το νέο ξεκίνημα.
Κάθε χρόνος που ολοκληρώνεται αποτελεί ένα κεφάλαιο στο δικό μας προσωπικό βιβλίο και μία από τις πολλές σελίδες της παγκόσμιας ιστορίας. Για κάποιους αυτό το κεφάλαιο ήταν ευχάριστο, για άλλους επώδυνο και για μερικούς μπορεί να ήταν και κάπως ανιαρό. Αποτελεί όμως ένα κεφάλαιο από τα πολλά που έχουμε να γράψουμε, με άλλα λόγια, δεν αντιπροσωπεύει όλο το βιβλίο…
Σε ψυχικό επίπεδο, είναι χρήσιμο να μπορέσουμε να δούμε το χρόνο που διανύσαμε τόσο με ένα μικροσκόπιο όσο και με ένα μεγεθυντικό φακό. Αυτό σημαίνει, να αντέξουμε να ξανασκεφτούμε κάποιες από τις πολλές στιγμές και μέρες που ζήσαμε, αναλογιζόμενοι το συναισθηματικό αντίκτυπο θετικό ή αρνητικό, τις εμπειρίες που αποκομίσαμε και τις καταστάσεις που χρειάστηκε να διαχειριστούμε.
Είναι σημαντικό να μπορέσουμε να αντικρίσουμε τον δικό μας ρόλο μέσα σε όλα αυτά, με άλλα λόγια, τις επιλογές που κάναμε συνειδητά ή τι αφήσαμε στην τύχη ασυνείδητα. Τις επιθυμίες που ικανοποιήσαμε, αυτές που ματαιώσαμε, τα όρια που θέσαμε ή παραβλέψαμε και τους στόχους που υλοποιήσαμε αλλά και ξεχάσαμε.
Και ενώ από τη μία θα κοιτάζουμε αυτές τις στιγμές μικροσκοπικά, στο τέλος χρειάζεται να πάρουμε μια ψυχική απόσταση και να δούμε την εικόνα από μακριά. Εξάλλου, λέγεται πως για να δει κανείς έναν πίνακα ζωγραφικής είναι σημαντικό όχι μόνο να τον πλησιάσει και να τον εξετάσει λεπτομερώς, αλλά να πάρει απόσταση και να τον παρατηρήσει. Η μεγάλη εικόνα θα μας δείξει την ουσία, η μικρή εικόνα θα μας φέρει κοντά με τις λεπτομέρειες.
Θα ήταν βοηθητικό να μπορέσουμε να κρατήσουμε εντός μας και τις δύο εικόνες, να συγκρατήσουμε τα καλά και τα κακά μέρη τους. Με άλλα λόγια, να διαμορφώσουμε μια πιο απαρτισμένη εικόνα του έτους, αφήνοντας στην άκρη τις μανιχαϊστικές μας τάσεις.
Η συνένωση των θετικών και των αρνητικών και κατ’ επέκταση της αγάπης και του μίσους, αποτελεί στην ψυχαναλυτική θεώρηση, ένα ουσιώδες βήμα της ψυχολογικής ωρίμανσης. Πράγματι, είναι πολύ εύκολο να διώξουμε το ένα και να κρατήσουμε το άλλο, να δούμε δηλαδή την πραγματικότητα και τον χρόνο που διανύσαμε μονοδιάστατα, ωστόσο, για να προχωρήσουμε συναισθηματικά χρειάζεται να δούμε τις αναλογίες των συστατικών, με τα οποία δομείται η κάθε πραγματικότητα, εσωτερική και εξωτερική.
Σε αυτό τον εσωτερικό απολογισμό, θα μπορούσαμε να επιλέξουμε να ξαναθυμηθούμε κάποια από τα πιο όμορφα σημεία του έτους που πέρασε και κάποια από τα πιο δύσκολα σημεία. Αυτή η διαδικασία δύναται να μας φέρει σε επαφή με θετικά αλλά και αρνητικά συναισθήματα.
Συχνά, οι άνθρωποι δίνοντας μεγαλύτερη έμφαση στα αρνητικά χρησιμοποιούν μια γλώσσα επικριτική για να κατηγορήσουν τον εαυτό τους για όσα «έπρεπε» να είχαν κάνει διαφορετικά. Η αυτομομφή φέρνει έντονο άγχος στο άτομο, το οποίο αισθάνεται πολλές φορές ενοχικά με τον ίδιο του τον εαυτό. Ωστόσο, το χτίσιμο των θετικών αναμνήσεων έχει μεγαλύτερο κόπο, καθώς φαίνεται πως τα ευχάριστα αποσιωπώνται και δεν καταλαμβάνουν τόσο χώρο στις σκέψεις μας.
Ακόμη και σε επίπεδο οικογένειας, ίσως θα ήταν βοηθητικό να γίνει ένα συναισθηματικό μοίρασμα σχετικά με τα όμορφα και τα δύσκολα σημεία του έτους, καθώς αυτή είναι μια εσωτερική διεργασία που οι γονείς μπορούν να την εξηγήσουν στα παιδιά τους με λόγια απλά, δίνοντας το δικό τους παράδειγμα.
Μια τέτοια οικογενειακή στιγμή, θα μπορούσε να ενισχύσει το οικογενειακό δέσιμο και το αίσθημα της συναισθηματικής ασφάλειας. Το πιο σημαντικό σημείο όμως, είναι αυτό της επιλογής. Από τις αμέτρητες στιγμές -φωτεινές και πιο σκοτεινές- εμείς επιλέγουμε αυτές που κρατάμε και μοιραζόμαστε. Επιλέγουμε και προχωράμε.
Θα γυρίσουμε την κλεψύδρα ξανά. Θα αλλάξουμε κεφάλαιο. Θα επιλέξουμε νέο τίτλο. Σε αυτό το κεφάλαιο, ας έρθουν στην επιφάνεια οι επιθυμίες, ας εκφραστούν τα συναισθήματα, ας μπουν σε λέξεις οι φόβοι και ας φροντιστούν όσα αφρόντιστα κομμάτια υπάρχουν ακόμη εντός μας...
Σαββοπούλου Νικολία
Ψυχολόγος MsC Παιδιών – Εφήβων – Ενηλίκων
Ειδ. Ψυχαναλυτική Ψυχοθεραπεύτρια
Αγ. Ιωάννου 90, Κάτω Αχαΐα
2693023554 - 6986775044
Κεντρική φωτογραφία: Racool_studio on Freepik
