Οι αστρονόμοι εντόπισαν ένα ενδιαφέρον φαινόμενο στο μακρινό σύμπαν – έναν γαλαξία που μοιάζει πολύ με τον δικό μας – και θέτει υπό αμφισβήτηση βασικές θεωρίες για το πώς εξελίσσονται οι γαλαξίες.
Το μακρινό σύστημα, που ονομάζεται ceers-2112, εντοπίστηκε από μια διεθνή ομάδα που χρησιμοποίησε το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb.
Όπως και ο δικός μας γαλαξίας, ο νεοανακαλυφθείς ceers-2112 είναι ένας ραβδωτός σπειροειδής γαλαξίας και είναι πλέον ο πιο μακρινός του είδους του που έχει παρατηρηθεί ποτέ. Η ράβδος στο κέντρο της δομής αποτελείται από αστέρια.
Ο ceers-2112 σχηματίστηκε λίγο μετά τη μεγάλη έκρηξη που δημιούργησε το σύμπαν (το οποίο εκτιμάται ότι έχει ηλικία 13,8 δισεκατομμυρίων ετών), και είχε ήδη αποκτήσει την ξεχωριστή δομή του 2,1 δισεκατομμύρια χρόνια αργότερα.
Δεδομένης της απόστασης μεταξύ της Γης και των αντικειμένων από τις πρώτες ημέρες του σύμπαντος, όταν τηλεσκόπια όπως το Webb παρατηρούν φως από το μακρινό σύμπαν, είναι ουσιαστικά σαν να κοιτάμε στο παρελθόν.
«Απροσδόκητα, η ανακάλυψη αυτή αποκαλύπτει ότι γαλαξίες που μοιάζουν με τους δικούς μας υπήρχαν ήδη πριν από 11.700 εκατομμύρια χρόνια, όταν το Σύμπαν είχε μόλις το 15% της ζωής του», δήλωσε ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης Luca Costantin από το Κέντρο Αστροβιολογίας της Μαδρίτης.
Οι αστρονόμοι εξεπλάγησαν όταν είδαν έναν τόσο καλά οργανωμένο και δομημένο γαλαξία σε μια εποχή που άλλοι ήταν πολύ πιο ακανόνιστοι. Ενώ οι ογκώδεις σπειροειδείς γαλαξίες είναι συνηθισμένοι στην κοσμική γειτονιά του δικού μας γαλαξία, αυτό δεν συνέβαινε πάντα.
Η αποκάλυψη, που κατέστη δυνατή χάρη στις εξαιρετικά ευαίσθητες δυνατότητες ανίχνευσης φωτός του Webb, αλλάζει τις θεωρίες των επιστημόνων για τον σχηματισμό των γαλαξιών και τα αρχικά στάδια του σύμπαντος.
«Η εύρεση του ceers-2112 δείχνει ότι οι γαλαξίες στο πρώιμο σύμπαν θα μπορούσαν να είναι τόσο οργανωμένοι όσο ο δικός μας», δήλωσε ο συν-συγγραφέας της μελέτης Alexander de la Vega, μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Ρίβερσαϊντ. «Αυτό αποτελεί έκπληξη, επειδή οι γαλαξίες ήταν πολύ πιο χαοτικοί στο πρώιμο σύμπαν και πολύ λίγοι είχαν παρόμοιες δομές με τον γαλαξία μας».
Η μελέτη που περιγράφει λεπτομερώς τα ευρήματα δημοσιεύθηκε στις 8 Νοεμβρίου στο περιοδικό Nature.
Οι θεωρίες για τους σπειροειδείς ραβδωτούς γαλαξίες
Οι αστρονόμοι πίστευαν ότι οι ραβδωτοί σπειροειδείς γαλαξίες, όπως ο δικός μας, δεν εμφανίστηκαν μέχρι το σύμπαν να φτάσει τουλάχιστον στο μισό της σημερινής του ηλικίας, επειδή θεωρούσαν ότι χρειάστηκαν αρκετά δισεκατομμύρια χρόνια γαλαξιακής εξέλιξης πριν οι τεράστιες ομάδες άστρων μέσα στους γαλαξίες μπορέσουν να σχηματίσουν κεντρικές ράβδους.
Οι ράβδοι παίρνουν σχήμα όταν τα αστέρια μέσα σε σπειροειδείς γαλαξίες περιστρέφονται με ομαλό τρόπο, όπως συμβαίνει στον γαλαξία μας. Μέχρι τώρα, οι αστρονόμοι δεν πίστευαν ότι οι πρώιμοι γαλαξίες είχαν αρκετή σταθερότητα για να σχηματίσουν ράβδους με διάρκεια.
Αλλά η ανακάλυψη του ceers-2112 σημαίνει ότι αυτή η εξέλιξη χρειάστηκε μόνο περίπου 1 δισεκατομμύριο χρόνια ή λιγότερο, δήλωσε ο de la Vega. «Σχεδόν όλες οι μπάρες βρίσκονται σε σπειροειδείς γαλαξίες. Η ράβδος στον ceers-2112 υποδηλώνει ότι οι γαλαξίες ωρίμασαν και διατάχθηκαν πολύ πιο γρήγορα από ό,τι πιστεύαμε προηγουμένως, πράγμα που σημαίνει ότι ορισμένες πτυχές των θεωριών μας για το σχηματισμό και την εξέλιξη των γαλαξιών χρειάζονται αναθεώρηση».
Με πληροφορίες από: Webb telescope spots the most distant Milky Way-like galaxy yet by Ashley Strickland, CNN
