O Διεθνής Διαστημικός Σταθμός (ISS) είναι ίσως το κορυφαίο επίτευγμα της διαστημικής εξερεύνησης. Εδώ και 24 χρόνια, αποτελεί «σπίτι» για ένα εναλλασσόμενο πλήρωμα αστροναυτών, οι οποίοι έχουν πραγματοποιήσει πειράματα που έχουν δώσει χρήσιμες πληροφορίες για τις μελλοντικές διαστημικές πτήσεις, καθώς και για τη ζωή στη Γη.
Αλλά αυτά τα 24 χρόνια – το πρώτο πλήρωμα μπήκε στο σταθμό στις 2 Νοεμβρίου 2000 – έφεραν επίσης φθορά στον ISS και πολλά από τα εξαρτήματά του έχουν γεράσει. Μια διαρροή που εντοπίστηκε τον Αύγουστο του 2020 συνεχίζει να προκαλεί προβλήματα, για παράδειγμα.
Από το 2021, ρεπορτάζ του κρατικού πρακτορείου ειδήσεων της Ρωσίας ανέφεραν ότι η χώρα ετοιμάζεται να εγκαταλείψει τον σταθμό. Αλλά και η NASA έχει άλλα σχέδια για τη μελλοντική της παρουσία στο διάστημα· υποστηρίζει ιδιωτικούς διαστημικούς σταθμούς, όπως αυτοί που κατασκευάζονται από την εμπορική εταιρεία Axiom.
Ο ISS έχει ακόμη λίγο χρόνο μπροστά του: Η NASA και άλλοι διαστημικοί οργανισμοί έχουν δεσμευτεί να τον υποστηρίξουν μέχρι το 2030. Όμως, η καθέλκυση ενός αιωρούμενου εργαστηρίου που ζυγίζει 450.000 κιλά και έχει μήκος όσο ένας γήπεδο ποδοσφαίρου έχει πολλή δουλειά και τα σχέδια έχουν ήδη μπει μπροστά.
Ρυμούλκηση εκτός τροχιάς
Η NASA υπέγραψε μια σύμβαση 843 εκατ. δολαρίων με τη SpaceX για την ανάπτυξη ενός σκάφους που θα μπορεί να προσκολληθεί στον διαστημικό σταθμό και να τον κατεβάσει με ασφάλεια στη Γη. Η δουλειά του συγκεκριμένου σκάφους θα είναι να βγάλει τον ISS από τη τροχιά του και να τον αναγκάσει να διαλυθεί στην ατμόσφαιρα με τρόπο που να μην θέσει σε κίνδυνο τους ανθρώπους που βρίσκονται από κάτω.
«Η επιλογή αυτή θα βοηθήσει τη NASA και τους διεθνείς εταίρους της να διασφαλίσουν μια ασφαλή και υπεύθυνη μετάβαση σε χαμηλή γήινη τροχιά στο τέλος των εργασιών του σταθμού», δήλωσε ο Ken Bowersox, αναπληρωτής διοικητής της Διεύθυνσης Διαστημικών Επιχειρήσεων της NASA.
Η NASA δεν είναι μόνη της σε αυτό το έργο· η καταστροφή του ISS είναι στην πραγματικότητα μια διεθνής συνεργασία, όπως ήταν και η κατασκευή του. Οι διαστημικές υπηρεσίες του Καναδά, της Ευρώπης, της Ιαπωνίας, των ΗΠΑ και της Ρωσίας λειτουργούν τον διαστημικό σταθμό από το 1998 και είναι υπεύθυνες για την ασφαλή επαναφορά του.
Το τέλος των Mir και Pirs
Ο ISS δεν θα είναι ο πρώτος μεγάλος διαστημικός σταθμός που θα πέσει σκόπιμα στη Γη και θα καταστραφεί. Ο ρωσικός Mir – στην εποχή του ο μεγαλύτερος και μακροβιότερος διαστημικός σταθμός, μέχρι να τον ξεπεράσει ο ISS – καταστράφηκε σκόπιμα το 2001, όταν είχε φτάσει στο τέλος της ζωής του.
Ο Mir έπεσε σταδιακά σε χαμηλότερη τροχιά προτού χρησιμοποιηθούν προωθητήρες για να σπρώξουν την τροχιά του πιο κοντά στη Γη. Καθώς έπεφτε, άρχισε να διαλύεται περίπου 80 χιλιόμετρα πάνω από τη Γη, με τα συντρίμμια να πέφτουν όπως προβλεπόταν στον νότιο Ειρηνικό.
Το 2021, παρόμοια τύχη είχε το Pirs, μια ρωσική μονάδα που προστέθηκε στον Διεθνή Διαστημικό Σταθμό για να διευκολύνει την πρόσδεση ρωσικών σκαφών. Προκειμένου να δημιουργηθεί χώρος για μια μεγαλύτερη μονάδα, αποφασίστηκε η αποκόλληση και διάλυση στην ατμόσφαιρα του Pirs.
