Ο κορυφαίος παγκοσμίως Ελληνας επιστήμονας της Πληροφορικής, και καθηγητής του Πανεπιστημίου της Λωζάνης, μίλησε για τη σχέση ανθρώπων και υπολογιστών.
Χάρη σ΄αυτόν σήμερα τα Airbus πετάνε με μεγαλύτερη ασφάλεια. Επίσης οι πρωτοποριακές εργασίες του εφαρμόζονται από την Intel, τη Microsoft και τη Google. Ο Ιωσήφ Σηφάκης, βραβευμένος με το περίφημο Turing Award, καθηγητής στην Εcole Polytechnique Federale της Λωζάνης, διευθυντής του Centre de Recherche Integrative της Γκρενόμπλ, αλλά και πρόεδρος του Εθνικού Συμβουλίου Ερευνας και Τεχνολογίας βρέθηκε στη Θεσσαλονίκη την περασμένη Παρασκευή, προσκεκλημένος του κολεγίου Anatolia και του Τμήματος Μαθηματικών του ΑΠΘ, και μίλησε σε καθηγητές και φοιτητές για τον αιώνιο αγώνα εξυπνάδας μεταξύ υπολογιστών και ανθρώπων.
Τα 10 πράγματα που συγκρατήσαμε
1. Στην πληροφορική δεν υπάρχει θεωρία ασφαλείας
«Υπάρχει μία μεγάλη διαφορά μεταξύ των πληροφορικών συστημάτων και των άλλων τεχνουργημάτων, τα οποία φτιάχνει ο άνθρωπος. Όταν φτιάχνει κανείς ένα σπίτι υπάρχει θεωρία - αυτό του το δίνει η Φυσική, που είναι μία ώριμη Επιστήμη- για να φτιάξει ένα σπίτι, το οποίο δεν θα καταρρεύσει με πάρα πολύ μεγάλη πιθανότητα. Δεν έχουμε ακόμη τέτοιες θεωρίες για τα πληροφορικά συστήματα».
2. Το αλάνθαστο είναι ανέφικτο προς το παρόν
«Οταν κατασκευάζουμε ένα σύστημα σε αεροπλάνο η πιθανότητα να συμβεί λάθος είναι πάρα πάρα πολύ μικρή, αλλά αυτό στοιχίζει πάρα πολλά χρήματα και είναι ένα σχετικά μικρό σύστημα. Στα τηλεπικοινωνιακά συστήματα μίας χώρας, που είναι τεράστια δεν μπορούμε να εγγυηθούμε, για το ίντερνετ ότι είναι ασφαλές, γιατί όταν το φτιάξαμε και δεν είχαμε τη θεωρία… Ούτε τώρα την έχουμε».
3. Δεν μπορούμε να εγγυηθούμε ασφάλεια στο ίντερνετ
«Τι σημαίνει ασφάλεια; Σημαίνει ότι δεν είναι δυνατόν κάποιος τρίτος να μπει κακόβουλα και να αλλάξει τα δεδομένα ή να κλέψει την ταυτότητά μου, να καταστρέψει δεδομένα, να κάνει άλλα πράγματα που δεν θέλω ή απλώς να ακούει. Είναι πολύ εύκολο να μπει κανείς στο δικό μου κομπιούτερ και να βλέπει και να στέλνει στοιχεία σε κάποιον τρίτο».
4. Η διαφορά μεταξύ ανθρώπου και υπολογιστή
«Ο υπολογιστής υπολογίζει πολύ γρήγορα και με πολύ μεγάλη ακρίβεια. Ως προς αυτό οι υπολογιστές είναι ανώτεροι από τους ανθρώπους. Η επανάσταση των υπολογιστών είναι όπως η επανάσταση των εργαλείων που εφηύρε ο πρώτος άνθρωπος. Ο πρωτόγονος άνθρωπος έφτιαξε τον τροχό και τους μοχλούς. Τι έκανε με τον τροχό και τους μοχλούς; Πολλαπλασίασε τη μυϊκή δύναμή του. Τώρα οι υπολογιστές πολλαπλασιάζουν τη νοητική δύναμη, γιατί μας επιτρέπουν να λύνουμε προβλήματα, τα οποία ποτέ δε θα μπορούσαμε να λύσουμε με το μυαλό μας».
5. Η ατομική βόμβα έφερε τον πρώτο υπολογιστή
«Γιατί έφτιαξαν οι Αμερικανοί τον πρώτο υπολογιστή; Γιατί ήθελαν να κατασκευάσουν την ατομική βόμβα αλλά αντιμετώπιζαν προβλήματα Φυσικής. Ηξεραν να διατυπώνουν το πρόβλημα αλλά, αν πήγαιναν να το λύσουν με το χέρι και με αριθμομηχανές χειροκίνητες, θα τους έπαιρνε αιώνες. Εφτιαξαν λοιπόν τους ηλεκτρονικούς υπολογιστές».
6. Η εξάρτηση του ανθρώπου από την τεχνολογία
«Ο άνθρωπος, αφότου άρχισε να φτιάχνει πολιτισμό άρχισε να είναι εξαρτημένος από την τεχνολογία. Αν σήμερα εμένα με αφήσετε σε ένα δάσος και μου πείτε να επιζήσω, θα πεθάνω, γιατί είμαι εξαρτημένος από την τεχνολογία για θέματα ζωτικής ανάγκης όπως το φαγητό. Επίσης σήμερα με την τεχνολογία ανάβω φωτιά, ο πρωτόγονος άνθρωπος έτριβε ξύλα, για να ανάψει φωτιά. Αρα, αν μου λείψει ο αναπτήρας σήμερα θα έχω πρόβλημα να ανάψω φωτιά.
Με την ίδια λογική στο μέλλον ίσως τα παιδιά δεν ξέρουν προπαίδεια. Σήμερα έχουμε την τεχνολογία... Αν λοιπόν οι υπολογιστές γίνουν πιο έξυπνοι μπορεί ο άνθρωπος να χάσει κάποια στιγμή τη μέση ικανότητά του να λύνει προβλήματα απλά».
7. Το ελληνικό σχολείο στην ψηφιακή εποχή
«Για να γίνει αυτό απαιτούνται δύο στοιχεία: Το ένα είναι να μπουν οι ψηφιακές τεχνολογίες στο σχολείο και στην εκπαίδευση και το άλλο είναι να διδάσκεται και η πληροφορική σαν μάθημα ξεχωριστό. Το πρόβλημα που υπάρχει στην Ελλάδα είναι ότι δεν αναγνωρίζουμε ακόμη στην εκπαίδευση ότι η πληροφορική είναι ένας τομέας γνώσης όπως η φυσική, τα μαθηματικά και δεν είναι απλώς μια υπηρέτρια των άλλων τομέων - ότι πρέπει δηλαδή να μάθεις υπολογιστές για να λύνεις προβλήματα μαθηματικά ή φυσικής. Οι υπολογιστές υπάρχουν προπάντων για να λύνεις και προβλήματα πληροφορικά».
8. Μου λείπει η Ελλάδα
«Θα θέλαμε εμείς οι Ελληνες της διασποράς, το επιστημονικό δυναμικό να είναι πολύ πιο ευπρόσδεκτο στα ελληνικά πανεπιστήμια - να υπάρχουν ειδικές διατάξεις για να μπορούν να διδάσκουν στην Ελλάδα παράλληλα με το εξωτερικό. Να μπορείς π.χ. ως καθηγητής να έρχεσαι για ένα μήνα, να έχεις ένα μικρό εργαστήριο, να έχεις φοιτητές... Αυτό γίνεται σε όλες τις χώρες που έχουν ισχυρή επιστημονική διασπορά. Στην Ελλάδα δεν το κάναμε. Υπάρχει πρόβλημα θεσμικού πλαισίου».
9. Οι νέοι να μη διστάσουν να φύγουν
«Θα σύστηνα στους νέους Ελληνες να μη μείνουν αδρανείς. Δηλαδή αν η Ελλάδα δε μπορεί να τους δώσει μία ενδιαφέρουσα δουλειά να μη διστάσουν να βγουν έξω. Για να δώσουν ευκαιρίες τα Πανεπιστήμια πρέπει να έχουν τα εργαλεία, να έχουν τα μέσα. Τα μέσα όμως τα οποία διαθέτει το κράτος για την εκπαίδευση και για την έρευνα έχουν μειωθεί τα τελευταία χρόνια κατά τρόπο πολύ δραματικό».
10. Οι υπολογιστές είναι και θα παραμείνουν ηλίθιοι!
«Οι υπολογιστές είναι και θα παραμείνουν ηλίθιοι, διότι δεν έχουν συνείδηση, διότι ποτέ δε θα σκέφτονται από μόνοι τους. Θα εκτελούν ακριβώς αυτό το οποίο τους λέμε να κάνουν. Τίποτε παραπάνω. Οι υπολογιστές δεν καταλαβαίνουν τίποτα. Παράγουν μία γνώση με μία αλλοτρίωση. Μόνο ο άνθρωπος μέχρι τώρα παράγει τη γνώση και καταλαβαίνει και το γιατί. Οι υπολογιστές δεν μπορούν να δημιουργούν πληροφορία, παίρνουν μία πληροφορία και την αλλάζουν, τη μετασχηματίζουν. Η δημιουργία είναι χαρακτηριστικό της ανθρώπινης συνειδητότητας. Γι' αυτό ο άνθρωπος μπορεί και εφευρίσκει, επειδή δημιουργεί πληροφορία».
* Ο Ιωσήφ Σηφάκης ήταν ο κεντρικός ομιλητής του 5ου Μαθητικού Συνεδρίου Επιστήμης και Τεχνολογίας του Κολλεγίου Ανατόλια/ ACSTAC 2016 που πραγματοποιήθηκε από τις 4 έως τις 6 Μαρτίου στο Κολλέγιο Ανατόλια με τη συμμετοχή 1.300 μαθητών από την Ελλάδα και το εξωτερικό. Θέμα της συζήτησης «The Internet of Things - The Ultimate ICT Revolution»/ [To Ίντερνετ των Πραγμάτων - Η Απόλυτη Επανάσταση].
