Στους κύκλους των φυσικών και πιο συγκεκριμένα στον χώρο της κοσμολογίας, οι περισσότερο «αισιόδοξοι» επιστήμονες εκφράζουν μια πολυσυζητημένη άποψη.
«Το σύμπαν θα πρέπει να έχει όρια, ενώ οι ικανότητες του ανθρώπου να μάθει τα πάντα γύρω από αυτό δεν έχουν». Μια άποψη που ακούγεται πολύ... γοητευτική στα αυτιά των πιο ρομαντικών επιστημόνων, όμως σε καμία περίπτωση δεν μπορεί να θεωρηθεί σωστή.
Το σύμπαν έχει αρχή αλλά φαίνεται πως... δεν έχει τέλος
Αν και γνωρίζουμε πως το σύμπαν είχε αρχή, την Μεγάλη Εκρηξη, η οποία μάλιστα σήμανε παράλληλα και την αρχή του χρόνου, κανείς δεν μπορεί να εγγυηθεί πως ο κόσμος που ζούμε έχει και άκρη. Η ίδια η κοσμολογία, που στηρίζει την θεωρία του Big Bang, έχει μια πολύ βασική αρχή, που μάλλον διαφωνεί με την τοποθέτηση «συνόρων» στο σύμπαν.
Η κοσμολογική αρχή χαρακτηρίζει το σύμπαν ως ισότροπο. Αυτό σημαίνει πως για έναν σχετικά ακίνητο παρατηρητή, παρουσιάζει τα ίδια φυσικά χαρακτηριστικά προς όλες τις κατευθύνσεις. Δεν υπάρχει τρόπος να βρεθεί το κέντρο του σύμπαντος, ή τουλάχιστον δεν έχουμε την διαισθητική ικανότητα να το αντιληφθούμε. Εν ολίγοις, ένας πλανήτης, ένα σύστημα ή ακόμα και ένας γαλαξίας καθορίζονται χωρικά βάσει της απόστασης που έχουν από άλλα ουράνια σώματα. Δεν μπορούν όμως να οριστούν με συγκεκριμένες «συντεταγμένες» κάπου μέσα στο σύμπαν.
Ενα ακόμα εντυπωσιακό στοιχείο, είναι η ομοιομορφία του κόσμου. Αυτό, υπό κοσμολογικούς όρους, ονομάζεται ομοιογένεια και είναι ένα ακόμα χαρακτηριστικό της κοσμολογικής αρχής. Τι σημαίνει όμως αυτό; Πως κάθε περιοχή του σύμπαντος έχει παρόμοια μορφή και πανομοιότυπη κατανομή γαλαξιών. Δηλαδή, αν κοιτούσαμε το σύμπαν με πολύ... zoom out, θα βλέπαμε ότι έχει ένα συγκεκριμένο μοτίβο, μια δομή που επαναλαμβάνεται και επεκτείνεται.
Η επικρατέστερη άποψη των κοσμολόγων είναι πως το σύμπαν δεν μπορεί να έχει όρια. Είτε είναι απέραντο, είτε είναι πεπερασμένο αλλά υπακούει σε γεωμετρικούς κανόνες που δεν μπορούμε να αντιληφθούμε.
Η ταχύτητα του φωτός και οι αδυναμία μας να δούμε τα πάντα – Η ίδια η φύση μας εμποδίζει
Οι γνώσεις μας για το σύμπαν φαίνεται πως έχουν συγκεκριμένα όρια. Γεγονός που αντιστρέφει την αρχική πρόταση, γεμίζοντας την με... απαισιοδοξία. Σύμφωνα με τους επιστήμονες, υπάρχουν περιοχές του σύμπαντος που ποτέ δεν θα μπορέσουμε να δούμε, ενώ ακόμα και για αυτές που έχουν εντοπίσει τα ισχυρότερα τηλεσκόπια, έχουμε πληροφορίες που ανήκουν σε ένα πολύ παλιό και «σκοτεινό» παρελθόν.
Οσο μακρινότερο είναι ένα σώμα που παρατηρούμε, τόσο πιο «γερασμένες» είναι οι πληροφορίες που συλλέγουμε. Για όλα αυτά φταίει η ταχύτητα του φωτός! Το φως ταξιδεύει με περίπου 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο. Αυτό που ονομάζουμε έτος φωτός, αντιστοιχεί σε περίπου 9.500 δισεκατομμύρια χιλιόμετρα. Για να λάβουμε φως από τον Γαλαξία της Ανδρομέδας για παράδειγμα, ο οποίος είναι ένας από τους κοντινότερους μας, χρειάζεται να περάσουν 2.5 εκατομμύρια χρόνια. Δηλαδή η εικόνα που έχουμε για την Ανδρομέδα δεν έχει καμία σχέση με την τωρινή της κατάσταση.
Το μακρινότερο φως που έχουμε λάβει, είναι ηλικίας... 13.8 δισεκατομμυρίων ετών! Είναι η εικόνα της κοσμικής μικροκυματικής ακτινοβολίας υποβάθρου, το λυκόφως του ίδιου του Big Bang. Μόλις μερικά εκατομμύρια χρόνια μετά την γέννηση του κόσμου. Ως γνωστόν όμως, το σύμπαν επεκτείνεται με αποτέλεσμα η σημερινή απόσταση μας από εκείνο το μακρινό σημείο σήμερα να έχει αυξηθεί στα 46 δισεκατομμύρια έτη φωτός!
Αυτό είναι και το όριο του «ορατού» σύμπαντος. Πέρα από αυτήν την απόσταση, δεν θα μπορέσουμε, λογικά, να δούμε ποτέ. Οχι λόγω ανθρώπινων δυνατοτήτων, αλλά λόγω των νόμων της φύσης. Οσο το σύμπαν επεκτείνεται, το φως δεν θα μπορέσει ποτέ να φτάσει στα μάτια μας, αφού έχει συγκεκριμένο... όριο ταχύτητας.
Να παρατηρήσουμε ο,τι μπορούμε τώρα που... προλαβαίνουμε
Υπάρχουν και ακόμη χειρότερα νέα. Την ώρα που το φως βάζει αυστηρό όριο στην όραση μας, ο χώρος εκτιμάται πως επεκτείνεται γρηγορότερα από την ταχύτητα του φωτός. Αυτό μάλιστα είναι κάτι ανεξάρτητο από την θεωρία του Αϊνστάιν, που προβλέπει πως δεν υπάρχει μεγαλύτερη ταχύτητα από τα 300.000 χιλιόμετρα το δευτερόλεπτο.
Σύμφωνα με όλα αυτά, οι ειδικοί τονίζουν πως όσο ο καιρός περνάει, τόσο η όραση μας θα εξασθενεί! Ανεξάρτητα από την ισχύ των τηλεσκοπίων μας, σε πολλά χρόνια από τώρα δεν θα μπορούμε να δούμε όσο μακριά βλέπουμε σήμερα.
Πριν από εκατομμύρια χρόνια, ο νυχτερινός ουρανός της Γης ήταν πολύ φωτεινότερος ενώ όσο περνάει ο καιρός, τόσο θα σκοτεινιάζει. Σήμερα λοιπόν έχουμε το προνόμιο να παρατηρούμε το πλούσιο και πανέμορφο σύμπαν στην βρεφική του ηλικία. Σε κάποια χρόνια όμως, οι απόγονοι μας δεν θα έχουν αυτήν την δυνατότητα. Οπότε πρέπει να εκμεταλλευτούμε όσα γνωρίζουμε, πριν να είναι πολύ αργά. Πριν η όραση μας εξασθενίσει για τα καλά.
