Η καθημερινότητά μας είναι βουτηγμένη στο χρώμα. Κάθε μας δραστηριότητα, κάθε συναίσθημα συνδέεται με ένα από αυτά, από το τι χρώμα θα φορέσουμε μέχρι τα χρώματα που θα διακοσμήσουμε το σπίτι μας.
Η επίδρασή τους στον εγκέφαλό μας μπορεί να μην είναι φανερά έκδηλη. Πολλοί ψυχολόγοι συμφωνούν ότι το χρώμα επηρεάζει τον τρόπο που αντιλαμβανόμαστε τις καταστάσεις.
Μερικοί διατείνονται ότι ο εγκέφαλός μας συνδέει με φυσικό τρόπο τα χρώματα με τα συναισθήματα , ενώ άλλοι πιστεύουν ότι τα συναισθήματα που συνδέουμε με τα χρώματα είναι προϊόν μάθησης. Για παράδειγμα συχνά συνδέουμε το κόκκινο χρώμα με τον κίνδυνο. Αυτή μπορεί να είναι μια γενική σύνδεση την οποία είναι καλωδιωμένος ο εγκέφαλός μας να κάνει ή μπορεί να έχουμε μάθει να συνδέουμε το κόκκινο με τον κίνδυνο αγγίζοντας π.χ. έναν ζεστό φούρνο που θα μας κάψει.
Κατά γενική ομολογία όμως οι επιστήμονες ισχυρίζονται ότι ο εγκέφαλός μας μεταφράζει το χρώμα για κάποιο λόγο και έτσι κάθε χρώμα μας επηρεάζει διαφορετικά.
Το χρώμα που σε κάθε ηλικία δείχνει και κάτι διαφορετικό. Μας προκαλεί τρόμο όταν είμαστε παιδιά, μας βοηθάει να επαναστατήσουμε στα χρόνια της εφηβείας, δείχνοντας την ιδιαίτερη ψυχοσύνθεσή μας και μας αδυνατίζει σε μεγαλύτερες ηλικίες. Το all time classic χρώμα αλληλεπιδρά με τον εγκέφαλό μας με πολύ ενδιαφέροντες τρόπους.
Οι χώροι που κυριαρχεί το μαύρο χρώμα έχει αποδειχτεί ότι φέρνει στον εργαζόμενο υψηλά εισοδήματα, ενώ κάνει και ελκυστικότερες τις γυναίκες στο αντίθετο φύλο. Παρόλα αυτά μια έρευνα του 1988 έδειξε ότι το μαύρο χρώμα ενισχύει την επιθετικότητα, καθώς τείνουμε να το συνδέουμε με το κακό και το θάνατο. Φαίνεται επίσης να πείθει τον ανθρώπινο εγκέφαλο να αγοράσει ένα προϊόν όταν αυτό διαφημίζεται σε ασπρόμαυρο πλαίσιο.
Το αντίπαλο δέος της επιθετικότητας και των σκοτεινών συναισθημάτων, το άσπρο χρώμα επηρεάζει και αυτό με το δικό του τρόπο τον εγκέφαλό μας. Το άσπρο προσθέτει γοητεία στο ισχυρό φύλο και τραβάει το γυναικείο βλέμμα. Έρευνα του 2010 έδειξε ότι ένας άνδρας που φοράει ένα απλό άσπρο t-shirt γίνεται μαγνήτης στις γυναίκες. Επίσης είναι το χρώμα που συνδέεται με την αγνότητα και την καθαριότητα γι’ αυτό το λόγο άλλωστε τα νοσοκομεία έχουν άσπρα ταβάνια και πατώματα.
Οι ερευνητές έχουν καταλήξει επίσης στο συμπέρασμα ότι το άσπρο χρώμα συνδέεται με τη βαρεμάρα. Χώροι βαμμένοι άσπροι φαίνεται να αποσπούν την προσοχή μας, να μας εγκλωβίζουν σε δικές μας σκέψεις και να μας διαχωρίζουν από το περιβάλλον που καλούμαστε να ενταχθούμε κάθε φορά.
Το χρώμα αυτό έχει ιδιαίτερα ενδιαφέρουσες διαστάσεις στον τρόπο που μας επηρεάζει. Και ενώ για πολλούς το ροζ είναι το χρώμα που συνδέεται με τα κοριτσάκια, μελέτη του 1979 σε κρατούμενους έδειξε ότι προκαλεί ηρεμία στους ενήλικες.
Αποδείχτηκε ότι όταν έβαλαν τους φυλακισμένους σε ένα κελί βαμμένο στο ροζ της τσιχλόφουσκας εκείνοι έγιναν αμέσως λιγότερο επιθετικοί και οι μύες τους χαλάρωσαν, ενώ μετριάστηκαν και τα συναισθήματα ανησυχίας και απογοήτευσης που ένιωθαν. Αυτός είναι και ο λόγος που σήμερα το 20% των φυλακών στην Ελβετία έχουν τουλάχιστον ένα ροζ κελί για τους απείθαρχους κρατούμενους.
Το ίδιο ισχύει και για την επίδραση του ροζ στην ηρεμία των παιδιών καθώς έχει αποδειχτεί ότι όταν αφήσεις ένα παιδί σε ένα ροζ δωμάτιο για 10 λεπτά οι φωνές και τα ουρλιαχτά σταματούν. Και η ηρεμία που επέρχεται είναι τέτοια που το παιδί μπορεί ακόμα και να κοιμηθεί.
Το μοβ είναι ένα ιδιαίτερο χρώμα προς ανάλυση καθώς αποτελεί μίξη του μπλε και του κόκκινου, δύο αντίθετων χρωμάτων. Συχνά οι γυναίκες κατατάσσουν το μοβ στα αγαπημένα τους χρώματα, σε αντίθεση με τους άνδρες.
Αν και γενικά υπάρχει έλλειψη επιστημονικών άρθρων για τον τρόπο που το μοβ επηρεάζει τον εγκέφαλο, έρευνα έχει δείξει ότι οι μοβ χώροι προκαλούν εκνευρισμό στους παρευρισκόμενους, εντείνοντας τα νεύρα τους, αντί να τους ηρεμούν.
Το συγκεκριμένο χρώμα φαίνεται ότι φέρνει ηρεμία και συνδέεται με καθαρές σκέψεις. Αυτό φάνηκε από ένα πείραμα που έγινε στην Ιαπωνία όπου τοποθετήθηκαν μπλε φανάρια σε δρόμους με υψηλή εγκληματικότητα και αυτοκτονίες. Το αποτέλεσμα ήταν οι παραλίγο αυτόχειρες να σκέφτονται πιο καθαρά και να μην αυτοκτονούν, ενώ παρατηρήθηκε και μείωση κατά 9% των εγκλημάτων.
Είναι πολλές οι έρευνες που συγκρίνουν και αντιπαραβάλλουν το μπλε με το κόκκινο. Με βάση την πλειοψηφία αυτών το κόκκινο μπορεί να ενισχύει τη δημιουργικότητα, αλλά το μπλε είναι πιο δυνατό καθώς διπλασιάζει τις δημιουργικές ιδέες.
Ηρεμία, συγκέντρωση και μείωση της αρτηριακής πίεσης προσφέρει στον οργανισμό το γαλάζιο χρώμα. Ίσως αυτός είναι και ο λόγος που οι νοσοκόμες φοράνε γαλάζιες φόρμες, ενώ συχνά και οι τοίχοι των νοσοκομείων είναι βαμμένοι με αυτό το χρώμα.
Το γαλάζιο συνδέεται επίσης με την ειρήνη και τις ανοιχτόκαρδες προσωπικότητες. Κάντε ένα πείραμα και αναζητήστε στο google την παγκόσμια ημέρα ειρήνης (peace day) και θα δείτε ένα περιστέρι σε γαλάζιο φόντο!
Το χρώμα του δάσους ή της αγαπημένης ποδοσφαιρικής σου ομάδας. Όπου και αν το έχεις δει και σε όποιο αντικείμενο και αν το έχεις χρησιμοποιήσει, το πράσινο, σύμφωνα με τους ψυχολόγους, είναι το χρώμα της δημιουργικότητας, της πολύπλοκης και ανώτερης σκέψης, όπως επίσης της ηρεμίας και της εσωτερικής εστίασης.
Όταν σκεφτόμαστε πράσινο συχνά το μυαλό μας πάει στη φύση. Έτσι δεν προκαλεί απορία στους επιστήμονες το πώς συνδυάζουμε το πράσινο με την προσωπική μας ανάπτυξη, αφομοιώνοντας το συναίσθημα της εξέλιξης. Οι ερευνητές μάλιστα συστήνουν στους εργοδότες να βάφουν τον εργασιακό χώρο πράσινο καθώς κάνει τους υπαλλήλους παραγωγικότερους.
Το επόμενο χρώμα της παλέτας μας είναι το κίτρινο, το χρώμα που φαίνεται να προκαλεί τα πιο δυνατά συναισθήματα σύμφωνα με τους ψυχολόγους. Σκεφτείτε τη χαρά που νιώθετε όταν λιάζεστε στις ζεστές αχτίνες του ηλίου!
Χαρά λοιπόν, εξωστρέφεια, φιλικότητα, ευτυχία, αυτοεκτίμηση, ελπίδα και αισιοδοξία είναι μερικά τέτοια συναισθήματα που προκαλεί η έκθεσή μας στο κίτρινο χρώμα.
Το πορτοκαλί είναι ένα πολύ ενδιαφέρον χρώμα για τους επιστήμονες. Και αυτό γιατί δεν σχετίζεται με ένα και μόνο συναίσθημα, αλλά μπορεί να μας επηρεάσει με διαφορετικούς τρόπους. Είναι το χρώμα που συνδέουμε με τη ζεστασιά. Αν ένα δωμάτιο π.χ. είναι βαμμένο πορτοκαλί συνήθως νιώθουμε ότι έχει υψηλότερη θερμοκρασία από αυτή που έχει κανονικά. Η ζεστασιά τείνει να ηρεμεί το μυικό μας σύστημα, όπως φάνηκε και σε μια ποσοτική μελέτη του 1979.
Το πορτοκαλί συνδέεται επίσης με την παροχή ποιοτικών αγαθών, όπως έχει δείξει η επίδραση πορτοκαλί εταιρικών logo στην ψυχολογία των καταναλωτών. Το συγκεκριμένο χρώμα συνδέεται μερικώς και με τον κίνδυνο, όχι σε μεγάλη έκταση, όπως αυτή του κόκκινου. Ίσως γι’ αυτό το φανάρι στο δρόμο που γίνεται πορτοκαλί είναι μια ένδειξη επερχόμενου κινδύνου, αφού ακολουθεί το κόκκινο και πρέπει να σταματήσουμε.
Μπορεί όταν βλέπουμε κόκκινο χρώμα το μυαλό μας να πηγαίνει στο κακό και τον κίνδυνο, αλλά υπάρχουν και άλλοι τρόποι που το έντονο αυτό χρώμα μπορεί να επηρεάσει τον εγκέφαλό μας.
Αν είσαι γυναίκα το κόκκινο χρώμα σε κάνει πολύ ελκυστική. Έρευνα του 2012 έδειξε ότι οι σερβιτόρες που φόραγαν κόκκινα ρούχα έπαιρναν περισσότερα tipΣ σε ποσοστό από 14,6%-26,1% σε σχέση με τις εργαζόμενες που φόραγαν άλλα χρώματα.
Το κόκκινο εκτός από την αύξηση του επιπέδου της ελκυστικότητας, μπορεί να αυξήσει την ταχύτητα και την δύναμη που αντιδρούμε. Μια μελέτη που έκανε το Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ έδειξε ότι μπροστά στο κόκκινο ο άνθρωπος μπορεί να αντιδρά πιο ισχυρά και άμεσα, αλλά συχνά νιώθει και περισσότερο άγχος.
Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Σικάγο βρήκαν επίσης ότι το κόκκινο επηρεάζει και τις πωλήσεις. Συγκεκριμένα βρέθηκε ότι όταν ένα προϊόν μπαίνει σε δημοπρασία στο eBay σε κόκκινο φόντο οι καταναλωτές τείνουν να προσφέρουν υψηλότερα ποσά για να το αποκτήσουν. Δεν ισχύει το ίδιο όταν το προϊόν μπαίνει προς άμεση πώληση, καθώς το κόκκινο φόντο φαίνεται να είναι απαγορευτικό.
