Τόπος με μακραίωνη ιστορία και με απαράμιλλη ομορφιά. Κι όμως… δείχνει ξεχασμένος. Το Κουνουπέλι, η τελευταία άκρη της παραθαλάσσιας Ηλείας προς το βορρά, είναι ευλογημένο από το Θεό και εγκαταλελειμμένο από τους ανθρώπους. Ακόμα και ως παραθεριστικός προορισμός αφέθηκε στην τύχη του, ενώ «έζησε» ένδοξες στιγμές στο παρελθόν. Την ίδια ώρα που η γειτονική παραλία της Καλογριάς σφύζει κάθε καλοκαίρι από κόσμο, το πραγματικά μαγευτικό Κουνουπέλι, φιλοξενεί λιγοστούς πολίτες που θέλουν να απολαύσουν το μπάνιο τους σε ένα πραγματικά ειδυλλιακό περιβάλλον. Και ως Υρμίνη η περιοχή έχει μια μακρά ιστορία…
Φωτογραφίες - επιμέλεια: Γιάννης Σπυρούνης
Σε απόσταση 9 χλμ Β.Δ από την Βάρδα στην περιοχή όπου σήμερα ονομάζεται Κουνουπέλι, υπάρχουν δύο μικροί λόφοι ύψους 50 και 80 μέτρων αντίστοιχα.
Στον έναν από τους δύο λόφους υπάρχουν κατάλοιπα Φραγκικού τείχους, το οποίο ήταν χτισμένο με πέτρες χωρίς λάσπη, και χρησιμοποιείτο για την διαμονή της φρουράς του Διοικητού της περιοχής. Στον δεύτερο λόφο υπήρχε χριστιανικός ναός ο οποίος ήταν πολυτελέστατος και αυτό το μαρτυρούν οι μεγάλες μαρμάρινες πλάκες με βυζαντινά ανάγλυφα.
Τα λουτρά Υρμίνης αποτελούν ένα σημαντικό μνημείο της περιοχής, με μια πλούσια δράση τις εποχές που λειτουργούσαν, καθώς τώρα βρίσκονται πλήρως εγκαταλειμμένα. Οι κτιριακές τους εγκαταστάσεις είναι όχι μόνο παραμελημένες αλλά και επικίνδυνες εφόσον τα σίδερα εξέχουν από τους σοβάδες στους τοίχους και στο ταβάνι. Οι ασβεστολιθικοί όγκοι συνδέουν το οικοσύστημα με τις πηγές του ιαματικού νερού και όλα μαζί αυτά και πολλά αλλά προσδίδουν στον βιότοπο ένα σύνολο για πολλές δυνατότητες αξιοποίησης. Μπορεί ο σεισμός της 8ης Ιουνίου 2008 να δημιούργησε σοβαρές πληγές στο κοινωνικό σώμα της Ηλείας, όμως έδρασε θετικά στα λουτρά της Υρμίνης στο Κουνουπέλι. Τα συγκεκριμένα λουτρά ξύπνησαν μετά τον σεισμό της 8ης Ιουνίου, ενώ το αξιοσημείωτο είναι πως η ανάβλυση των νερών τους είχε σταματήσει με τον μεγάλο σεισμό του 1955.
Το 1987 ομάδα από το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και από το Εργαστήριο Οργανικής Χημικής, Τεχνολογίας και Περιβάλλοντος, με υπεύθυνο τον καθηγητή Γ. Βαλκανά, έκανε επιτόπια έρευνα για την αξιοποίηση και την αντιμετώπιση των προβλημάτων των ιαματικών πηγών της περιοχής. Μεγάλης σπουδαιότητας είναι και το σπήλαιο που βρίσκεται στα λουτρά, η είσοδος του οποίου βρίσκεται μερικά μέτρα από την θάλασσα και τα ιαματικά νερά της πηγής αναβλύζουν από εκεί. Η υψομετρική διαφορά του σπηλαίου δεν βρίσκεται παραπάνω από 1,5 μέτρο από την επιφάνεια της θάλασσας.
Το σπήλαιο αν και γνωστό από την αρχαιότητα για τις θεραπευτικές του ιδιότητες στα βαθύτερα σημεία του παραμένει εντελώς άγνωστο.
Στο σήμερα ο δήμος Ανδραβίδας – Κυλλήνης καταβάλει προσπάθειες για να αξιοποιηθεί η περιοχή. Το Κουνουπέλι μαζί με το Κουνουπελάκι, μπροστά από το μοναδικό δάσος κουνουναριάς της Στροφυλιάς, αποτελούν μια σπάνια περιοχή που το γαλάζιο της θάλασσας συνδυάζεται απίστευτα με το πράσινο του δάσους. Κι όμως αυτή τη γωνιά της Ηλείας ελάχιστοι την επισκέπτονται καθώς οι δυνατότητες που παρέχονται είναι ελάχιστες…