Αφιέρωμα στη Μεγάλη Εβδομάδα

Το Πάσχα θεωρείται ως η γιορτή με το μεγαλύτερο συμβολισμό στο Χριστιανισμό. Η Μεγάλη εβδομάδα, αποκαλείται Μεγάλη γιατί τα γεγονότα όπου τελούνται και βιώνονται στους Ιερούς Ναούς είναι κοσμοσωτήρια για τον άνθρωπο, είναι μια εβδομάδα πένθους και θλίψης που καταλήγει στην Ανάσταση του Χριστού.
Η Ανάσταση του Χριστού συμβολίζει τη διάβαση από το θάνατο στη ζωή, καθώς μέσω της Ανάστασης ο θάνατος δεν αποτελεί το τέλος της ζωής, αλλά ο προσωρινός αποχωρισμός της ψυχής από το σώμα. Ο Χριστός μέσω της θυσίας του μας έδειξε το δρόμο για τη σωτηρία του πνεύματος μας.
Ο όρος Πάσχα προέρχεται από το αραμαϊκό πασ’ά και το εβραϊκό πέσαχ που σημαίνουν πέρασμα, κατά την οποία γιόρταζαν την απελευθέρωση των Ιουδαίων από τους Αιγυπτίους. Με τον όρο Πάσχα αναφερόμαστε είτε στη Μεγάλη Εβδομάδα μέχρι το Σάββατο της Διακαινησίμου, είτε στην περίοδο των 50 ημερών που ολοκληρώνουν την Πεντηκοστή.

Μεγάλη Δευτέρα
Η Μεγάλη Δευτέρα συμβολίζει τη Συναγωγή των Εβραίων και γενικά τη ζωή του Ισραηλινού λαού που ήταν άκαρποι από καλά έργα. Είναι αφιερωμένη στη μνήμη του Ιωσήφ, του γιου του Ιακώβ, που αναφέρεται στη Παλαιά Διαθήκη και στην άκαρπη συκιά, που την καταράστηκε ο Χριστός και ξεράθηκε με ένα του λόγο.
Την Μεγάλη Δευτέρα είναι για πολλούς η πρώτη μέρα νηστείας της Μεγάλης βδομάδας για να κοινωνήσουν το Μεγάλο Σάββατο.

Μεγάλη Τρίτη

Τη Μεγάλη Τρίτη αναβιώνουμε δύο παραβολές, των Δέκα Παρθένων που μας διδάσκουν να είμαστε γεμάτοι από πίστη, προνοητικότητα και φιλανθρωπία, και των Ταλάντων που μας διδάσκουν να είμαστε εργατικοί και πως πρέπει να καλλιεργούμε και να ενισχύουμε τα πνευματικά μας χαρίσματα.
H Μεγάλη Τρίτη είναι συνήθως αφιερωμένη στο καθάρισμα του σπιτιού.

Μεγάλη Τετάρτη

Η Μεγάλη Τετάρτη είναι αφιερωμένη στη αμαρτωλή γυναίκα που μετανιωμένη άλειψε τα πόδια του Κυρίου με μύρο και συγχωρήθηκε για τα αμαρτήματά της, γιατί έδειξε μεγάλη αγάπη και πίστη στον Κύριο.
Η Μεγάλη Τετάρτη, μέρα μεγάλης νηστείας, κατά την οποία νηστεύουμε και το λάδι.

Μεγάλη Πέμπτη

Τη Μεγάλη Πέμπτη το Θείο δράμα οδεύει προς την κορύφωσή του.
Την Μεγάλη Πέμπτη γίνεται ο Μυστικός Δείπνος όπου ο Ιησούς κοινωνεί τους μαθητές του δίνοντας τους από ένα κομμάτι ψωμί που συμβολίζει το σώμα του και κρασί που συμβολίζει το αίμα του. Ο Ιησούς λέει στους μαθητές τους ότι κάποιος από αυτούς θα τον προδώσει και το ίδιο βράδυ συλλαμβάνεται στον κήπο της Γεσθημανής όπου έχει πάει για να προσευχηθεί με τους μαθητές του. Το βράδυ ψέλνονται τα Δώδεκα Ευαγγέλια και στην εκκλησία περιφέρεται ο Σταυρός.
Τη Μεγάλη Πέμπτη, οι νοικοκυρές ετοιμάζουν τα τσουρέκια και βάφουν τα κόκκινα αβγά. Το αβγό συμβολίζει από την αρχαιότητα ακόμη την ανανέωση της ζωής, ενώ το κόκκινο χρώμα συμβολίζει το αίμα του Χριστού. Παλιότερα συνήθιζαν να τοποθετούν το πρώτο κόκκινο αβγό στο εικονοστάσι του σπιτιού για να ξορκίζουν το κακό ή ακόμη και ένα τσουρέκι για να προστατεύονται τα μέλη της οικογένειας από τα μάγια.
Στην Πάτμο τη Μεγάλη Πέμπτη μεσημέρι τελείται, σε κεντρική πλατεία, το έθιμο του «νιπτήρα», μια αναπαράσταση του Νιπτήρα που τέλεσε ο Ιησούς στους μαθητές του μετά το Μυστικό Δείπνο.

Μεγάλη Παρασκεύη

Τη Μεγάλη Παρασκεύη έχουμε την Κορύφωση του Θείου Δράματος, τελείται η «Ακολουθία των Παθών» βιώνουμε τα Σωτήρια και φρικτά Πάθη του Ιησού στην μαρτυρική πορεία Του προς τον Γολγοθά, την Σταύρωσή Του, την Αποκαθήλωση και τελικά την Ταφή Του.
Αποτελεί για τους Χριστιανούς την πιο «θλιμμένη» ημέρα του χρόνου, ημέρα απόλυτης αργίας και νηστείας, οι καμπάνες της εκκλησίας κτυπούν με πένθιμο κτύπο. Λόγω της πένθημης ημέρας οι νοικοκυρές δεν ασχολούνται με τις δουλειές του σπιτιού, αποφεύγοντας ακόμη και το μαγείρεμα. Ενώ οι άντρες δεν ασχολούνται με μαστορέματα και ιδιαίτερα με καρφώματα που παραπέμπουν στον τρόπο θανάτου του Χριστού. Είναι η ημέρα που οι γυναίκες πηγαίνουν με λουλούδια στην εκκλησία για να στολίσουν τον Επιτάφιο. Διάφορα λουλούδια όπως αγριολούλουδα, παπαρούνες, βιολέτες, μαργαρίτες, δενδρολίβανα, σκυλάκια, ανεμώνες, πασχαλιές, κρίνους, άνθη λεμονιάς, τριαντάφυλλα κ.α. πλέκονται σε στεφάνια για να στολίσουν τον Επιτάφιο, ενώ παράλληλα ψέλνουν το μοιρολόγι της Παναγίας. Τα λουλούδια του Επιταφίου ονομάζονται Χριστολούλουδα, Σταυρολούλουδα και τους αποδίδεται μεγάλη θαυματουργός Δύναμη.
Με το που ολοκληρωθεί ο στολισμός του Επιταφίου, οι πιστοί προσκυνούν ενώ τα παιδιά περνούν από κάτω «για να τους αγγίξει η χάρη». Το απόγευμα στην περιφορά του Επιταφίου οι πιστοί ακολουθούν σε πομπή ενώ άλλοι περιμένουν να προσκυνήσουν ενώ γυναίκες ραίνουν την πομπή με αρώματα. Στις πόλεις όπου υπάρχουν πολλές ενορίες, οι Επιτάφιοι συγκεντρώνονται στο τέλος στην κεντρική πλατεία και ψέλνουν όλοι οι πιστοί θρήνους, ενώ σε μερικές εκκλησίες απλώς περιφέρεται γύρω απο την εκκλησία.
Τη Μεγάλη Παρασκευή μετά την περιφορά του Επιταφίου, σε πολλές περιοχές έχουμε το έθιμο με το «κάψιμο» του Ιούδα, ενώ στην Ύδρα, έχουν ένα ξεχωριστό έθιμο καθώς ο Επιτάφιος μπαίνει στην θάλασσα και εκεί διαβάζεται η ακολουθία του.
Η Μεγάλη Παρασκευή, μέρα μεγάλης νηστείας, κατά την οποία νηστεύουμε και το λάδι.

Μεγάλο Σάββατο

Το Μεγάλο Σάββατο το πρωί γιορτάζουμε την λεγόμενη «1η Ανάσταση».
Το Μεγάλο Σάββατο οι ιερείς ντύνονται στα λευκά και σκορπούν βάγια και ροδοπέταλα, ενώ οι καμπάνες κτυπούν χαρούμενα και οι ψάλτες υμνούν την δόξα του Κυρίου. Ένα έθιμο είναι οι πιστοί να κτυπούν τα στασίδια ρυθμικά, ενώ έξω έχουμε τους πρώτους πυροβολισμούς και πυροτεχνήματα. Σύμφωνα με ένα άλλο έθιμο κλείνουν οι πόρτες της εκκλησίας και οι ιερείς, αφού κάνουν τρεις κύκλους την εκκλησία ψάλλοντας, κλωτσούν την κεντρική πόρτα να ανοίξει και μπαίνουν, τραγουδώντας τον ψαλμό «Άρατε Πύλας».
Το βράδυ όλοι οι πιστοί συγκεντρώνονται στην εκκλησία κρατώντας από ένα κερί που θα το ανάψουν με το Άγιο Φως. Πριν τα μεσάνυχτα όλα τα φώτα του ναού σβήνουν και ο ιερέας εμφανίζεται στην Ωραία Πύλη προσφέροντας το Άγιο Φως σε όλους λέγοντας, «Δεύτε Λάβετε Φως». Η φλόγα έρχεται κατ’ ευθείαν από τον Ιερό Τάφο του Χριστού στην Ιερουσαλήμ, όπου ανάβει ως εκ θαύματος χωρίς καμία ανθρώπινη παρέμβαση. Αφού οι άνθρωποι λάβουν το φως, ο ιερέας παίρνει την ιερή εικόνα της ανάστασης και βγαίνει έξω από τον ναό. Η Δεύτερη Ανάσταση συμβαίνει μόλις πει ο ιερέας το «Χριστός Ανέστη». Και τότε στον περίβολο της εκκλησίας αρχίζει με βεγγαλικά και κροτίδες η γιορτή της Ανάστασης.
Μετά την Ανάασταση όλοι δίνουν ευχές καθώς και το επονομαζόμενο «Φιλί της Αγάπης». Θεωρείται τύχη να φτάσει κάνεις σπίτι με το κερί του ακόμη αναμμένο! Με το «Άγιο Φως» των κεριών οι χριστιανοί κάνουν το σχήμα του σταυρού πάνω από την κεντρική τους πόρτα για καλή τύχη, ενώ το τραπέζι ειναι στρωμένο με την παραδοσιακή μαγειρίτσα, κόκκινα αυγά και άλλες πασχαλιάτικες λιχουδιές.